Waarschijnlijk kun je je nog goed herinneren dat je met de smartphone overstapte van 3G naar 4G. Laat je 4G je in de steek, dan moet je het af en toe weer doen met 3G. Vaak is het bizar hoe traag dat is geworden: hoe konden wij daar ooit zoveel gebruik van maken zonder frustratie? 4G is inmiddels de standaard, maar hoe lang duurt het nog voor we daarom lachen als we 5G hebben?

Door verschillende frequentiebanden te combineren kan data over een mobiel netwerk worden verstuurd met een nog hogere snelheid dan voorheen. Dat is 5G. Het idee van 5G is niet alleen een sneller netwerk, maar ook een netwerk waarbij je zelfs in kleine ruimtes een sterke verbinding hebt. En een verbinding die ook goed blijft werken als er veel mensen over datzelfde netwerk data versturen. Het moet altijd goed en snel werken: in een zelfrijdende auto kun je je geen seconde verzendtijd permitteren. Bij 4G is die zendtijd 50 milliseconde, terwijl dit in 5G naar verwachting nog maar 1 milliseconde zal kosten.

Nog even niet

Het 5G-netwerk is in aankomst, maar het zal nog wel even duren voor we het allemaal op onze telefoons gebruiken. Het is technologie die tijd nodig heeft om te ontwikkelen, en waarvoor tijd nodig is om toepassingen voor te ontwikkelen. Zo wordt verwacht dat 5G een grote rol zal spelen in het goed en snel online houden van zelfrijdende auto’s. Maar denk bijvoorbeeld ook aan slimme huizen: als alle elektronica met elkaar moet communiceren, dan is daar een heel sterke verbinding voor nodig. Er staan immers belangrijke dingen op het spel, zoals het wel of geen toegang verlenen tot een huis.

5G maakt ook iets mogelijk wat je misschien niet zo een-twee-drie zou verwachten: de accu van je smartphone zal langer meegaan. Communicatie over 5G gebruikt minder energie dan over 3G of 4G, waardoor er meer ruimte over is voor andere dingen.

©PXimport

Om die verbinding goed te kunnen waarborgen, zijn er meer antennes nodig om het netwerk op te pikken. 5G heeft volgens RCR Wireless 5 keer zoveel antennes nodig. Tenminste, dat werd getest bij de Olympische Spelen in Zuid-Korea, waar ze voor 4G 46 antennes nodig hadden en voor 5G maar liefst 212 stuks. Dat is niet alleen een flink karwei, maar ook een dure. Het is ook nog maar de vraag wie opdraait voor die kosten. In ieder geval lijkt het erop dat een provider deze in eerste instantie moet maken, maar dat is risicovol. Daarom zoeken providers vaak zakelijke samenwerkingen op om dit zeer gewenste netwerk op poten te kunnen zetten.

Amerika 2019

Er wordt verwacht dat 5G in 2019 al live kan in Amerika. De reden dat er niet voor een wereldwijde uitrol gekozen wordt is simpel: niet elk land heeft dezelfde frequentiebanden beschikbaar. 5G maakt gebruik van specifieke frequentiebanden die bijvoorbeeld anders is in Japan dan in Cuba. Je moet dan dus als het ware afstemmen op de frequentiebanden die worden gebruikt op Cuba. Als je daar rustig de tijd voor kunt nemen, dan is dat te automatiseren, maar als je bijvoorbeeld op de grens bij Duitsland rijdt als Nederlander, dan zal 5G steeds moeten schakelen en moeten zoeken naar de juiste frequentieband en daarbij kan ruis ontstaan.

In Europa wordt beoogd dat de volgende frequentiebanden worden gebruikt: 700 MHz, 3,5 GHz en 26 GHz. De eerste is vooral bedoeld voor een goede dekking, maar deze heeft een minder hoge datasnelheid. Ga je echter naar 26 GHz, dan heb je weer een minder goede dekking met juist hoge datasnelheden. Het is dus een puzzel van zowel de frequentieband als de belangen van mensen. Op dit moment wordt hard aan die puzzel gewerkt en helpt onder andere de Europese Unie met het bedenken van regels voor deze nieuwe technologie.

In ieder geval moet er in 2020 tenminste één stad volledig over zijn op 5G, zo is het doel van de EU. Aangezien Huawei al een 5G-zendmast in Amsterdam heeft geplaatst en er sprake is van een aankomend sport-evenement, zou onze hoofdstad voor Nederland best eens de primeur kunnen gaan worden voor 5G. KPN doet inmiddels proeven met 5G in onder andere Amsterdam-Zuidoost. Rotterdam, Groningen en Helmond zijn ook plaatsen waar druk aan dit nieuwe netwerk wordt gewerkt door verschillende providers.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.