Dat je in Excel gemakkelijk grote hoeveelheden cijfers en andere gegevens overzichtelijk in kaart brengt, dat hoeven we je waarschijnlijk niet te vertellen. Maar wist je dat je het invoeren van die gegevens ook een stuk eenvoudiger kunt maken? Het enige dat je hiervoor hoeft te doen is een invoerformulier ‘bouwen’.

Tip 01: Waarom?

Waarom zou je een invulformulier maken als je gegevens ook gewoon rechtstreeks in Excel kunt typen? Het is waar dat Excel daar prima geschikt voor is, maar wanneer je vaker met het programma hebt gewerkt, zul je ook gemerkt hebben dat het soms niet heel praktisch is om eerst op cellen te moeten klikken, per ongeluk op de verkeerde cel te klikken enzovoort. Ook gegevens zoeken in een groot Excel-document wil nog weleens lastig zijn. Een invulformulier kan deze zaken allemaal een stuk efficiënter maken. Het invoeren gaat een stuk sneller, je weet zeker dat je alles op dezelfde manier invult, nooit een veld vergeet en je kunt ook nog eens heel eenvoudig de ingevoerde gegevens doorzoeken. Aan de slag dus!

©PXimport

Tip 02: Knop toevoegen

Hoe handig zo’n formulier ook is, standaard toont Excel deze optie helemaal niet. Om hem te kunnen gebruiken, zullen we dus eerst zelf even een knop daarvoor moeten toevoegen aan de Werkbalk Snelle toegang (de werkbalk helemaal bovenin met daarin onder andere de optie Automatisch opslaan). Rechtsklik op een willekeurige knop in dit menu en klik vervolgens op Werkbalk snelle toegang aanpassen. Standaard zie je onder Kies opdrachten uit, de optie Populaire opdrachten geselecteerd staan. Klik op dit uitklapmenu en vervolgens op Alle opdrachten. Scrol nu tot je de optie Formulier ziet en klik daarna op Toevoegen en tot slot op OK. In de werkbalk Snelle toegang is nu een knop toegevoegd, waarmee je een formulier kunt gebruiken.

©PXimport

Tip 03: Tabel indelen

Je kunt het formulier gebruiken om eenvoudig gegevens in te vullen in je Exceldocument. Maar Excel kan natuurlijk niet je gedachten lezen en heeft werkelijk geen idee wat er precies in het formulier moet komen te staan. Gelukkig hoef je niet te kunnen programmeren om dat te realiseren; het enige dat je hoeft te doen is aan te geven uit welke informatie je tabel/document zal bestaan. Stel dat wij aan het hoofd staan van een vereniging (voetbal, theater, dans, noem maar op) en wij hebben net een succesvolle inloopdag gehad waarop meer dan 200 mensen een inschrijfformulier hebben ingevuld. Deze formulieren willen we zo efficiënt mogelijk invoeren. Dát gaan we dus doen met het (digitale) formulier in Excel. Daarvoor moeten we dus eerst aangeven uit elke elementen deze tabel met gegevens zal bestaan. In ons geval is dat: Voornaam, Achternaam, Geboortedatum, Telefoonnummer, E-mailadres en Gewenste startdatum. Uiteraard kunnen deze koppen alles zijn dat je maar kunt bedenken, dit is puur voor ons voorbeeld.

©PXimport

Tip 04: Celeigenschappen

Een belangrijke volgende stap is het definiëren van de celeigenschappen. Je kunt het formulier dat we zo meteen gaan maken prima gebruiken zonder deze te definiëren, maar als je wilt dat de gegevens die je invult op juiste wijze worden getoond, dan is het belangrijk dat je Excel vertelt wat voor gegevens je invoert. In ons geval selecteren we de kolom Voornaam en Achternaam en rechtsklikken we op Celeigenschappen. Vervolgens kiezen we voor Tekst, want het gaat hier immers om gewone tekst. Vervolgens doen we hetzelfde voor de kolom Geboortedatum maar daar kiezen we voor de eigenschap Datum. Op die manier laten we Excel precies weten wat voor soort inhoud er in welke kolom komt te staan. Overigens, wat we in dit artikel kolom noemen, kan natuurlijk ook net zo goed een rij zijn, je kunt kopteksten immers ook in de eerste kolom zetten in plaats van in de eerste rij, het is maar wat je voorkeur heeft.

Tot slot geven we de tabel nog even een officiële tabelopmaak mee, dat doen we door de kolommen (of rijen dus) te selecteren en vervolgens te klikken op Start en daarna op Opmaken als tabel onder het kopje Stijlen. Je mag uiteraard zelf helemaal bepalen wat voor opmaak je kiest.

©PXimport

Tip 05: Formulier maken

Excel weet nu precies uit welke elementen onze tabel bestaat en hoe het die inhoud moet vormgeven. Dat maakt het kinderlijk eenvoudig om nu ons formulier te gaan maken. Althans maken, het is een kwestie van op een knop drukken. Selecteer alle koppen die je zojuist hebt gemaakt en klik vervolgens op de knop Formulier die je zelf hebt toegevoegd aan de werkbalk Snelle toegang. Wanneer je de opmaakstap in tip 4 hebt overgeslagen (we hebben immers gezegd dat dat in principe kan en mag) dan verschijnt er verschijnt iets dat op een foutmelding lijkt, maar in werkelijkheid biedt het programma je simpelweg wat tips en opties. Klik op OK. Wanneer je wel een tabelopmaak aan de cellen hebt toegevoegd, weet Excel precies wat je van ‘m verwacht en verschijnt deze melding niet. Er verschijnt nu een klein menu en je zult zien dat de invoervelden van dat menu overeenkomen met de koppen die je hebt gemaakt voor je tabel. Geen zorgen als je een tikfout hebt gemaakt in een koptekst: je kunt dit eenvoudig aanpassen, waarna je wijziging direct wordt doorgevoerd in je formulier.

Tip 06: Formulier invullen

Je zult nu binnen een paar seconden merken waarom het invullen van een Excel-document met behulp van een formulier zoveel handiger is. Naast de kopteksten die je hebt ingevuld, zie je in het venster een invoerveld staan. Daarin kun je de daadwerkelijke gegevens invullen. Wanneer je in een veld staat en de gewenste waarde hebt ingetypt, druk je op de Tab-toets om snel naar het volgende veld te gaan. Wanneer je op de Enter-toets drukt, wordt de inhoud daadwerkelijk toegevoegd aan het formulier. Op deze manier kun je echt razendsnel je gegevens invoeren, zonder dat je je druk hoeft te maken om het per ongeluk overschrijven van de verkeerde cel. Mocht je nog sneller willen navigeren tussen de velden (bijvoorbeeld als je niet per definitie alle velden wilt invullen) dan kun je ook springen met behulp van de Alt-toets. Onder je kopteksten zie je streepjes staan onder specifieke letters: wanneer je die letter indrukt in combinatie met de Alt-toets, springt je cursor direct naar het corresponderende veld.

©PXimport

Tip 07: Gegevens zoeken

Elke keer wanneer je op Enter drukt, worden de gegevens die je hebt ingevuld in de velden aan je Excelsheet toegevoegd. Het formulier-venster is echter niet alleen handig voor het invullen van gegevens, je kunt er ook heel eenvoudig je gegevens mee doorzoeken. Wanneer je in het formuliervenster klikt op Vorige zoeken of Volgende zoeken, dan kun je eenvoudig door de waarden van je Excel-document scrollen. Ben je echter naar een set specifieke waarden op zoek, dan klik je op de knop Criteria en vul je simpelweg de criteria in waarop je wilt zoeken (bijvoorbeeld alle regels met een specifieke geboortedatum). Wanneer je nu op Vorige zoeken of Volgende zoeken klikt, zullen alleen de waarden worden getoond die voldoen aan de criteria die je hebt ingevuld. Waar je je wel bewust van moet zijn, is dat de gegevens die je opzoekt, vervolgens heel eenvoudig te wijzigen zijn. Stel dat je een entry hebt gevonden, en je typt daar iets anders overheen, dan wordt deze tekst in je Excel-sheet vervangen zodra je op Enter drukt. Een beetje oppassen dus. Gegevens verwijderen kan overigens ook door simpelweg op Verwijderen te klikken wanneer je een bepaalde entry hebt gevonden.

©PXimport

Tip 08: Datum beperken

Stel dat je die 200 formulieren aan het invullen bent, en je weer dat er een bepaald datumbereik is waarop lessen/activiteiten niet kunnen starten. Denk je nu: dat onthoud ik wel, ik let wel op dat de startdatum niet binnen dat bereik valt, dan kom je vaak bedrogen uit: de meeste mensen zijn een ster in het overschatten van hun eigen geheugen en oplettendheid. Het is veel handiger om Excel te laten aangeven dat een bepaald datumbereik niet is toegestaan! Je doet dit met behulp van gegevensvalidatie. Sluit het formulier even en selecteer de hele kolom Gewenste startdatum. Stel nu dat het niet mogelijk is om tussen 1 maart 2019 en 16 maart 2019 te beginnen. Klik nu in het lint Gegevens bij het kopje Hulpmiddelen voor gegevens op Gegevensvalidatie. Klik in het pop-upvenster in het uitklapmenu onder Toestaan op Datum. Kies onder Gegeven voor Niet tussen en vul vervolgens 1-3-2019 in bij Begindatum en 16-3-2019 bij Einddatum. Klik dan (nog steeds binnen de pop-up) op het tabblad Foutmelding en vul daar onder Foutbericht de reden in waarom deze datum niet is toegestaan, bijvoorbeeld: “Datum niet toegestaan, trainer op vakantie”. Wanneer je nu een datum probeert in te vullen in het ‘verboden’ bereik, zul je de ingegeven foutmelding krijgen.

©PXimport

Tip 09: Voorinvulling

In het voorbeeld dat we hier hebben genoemd, worden alle velden ingevuld met behulp van het formulier. Maar het kan natuurlijk ook dat je voor een bepaalde kolom een standaardwaarde wilt invullen. Bijvoorbeeld: de Gewenste startdatum moet áltijd 1 mei 2019. Laten we even uitgaan van een lege Excel-sheet met alleen de kopteksten van de tabel ingevuld. In (ons geval) in cel F2 (dus onder Gewenste startdatum) vullen we de volgende formule in, in de formulebalk: =ALS(A2<>"";"1-5-2019";""). In feite staat hier: zodra er iets wordt ingevuld in cel A2, plaats dan in de cel waarin deze formule staat (F2 dus) de waarde 1-5-2019. Klik nu op de cel, en sleep het kleine groene vierkantje rechtsonder een flink stuk naar beneden (binnen dezelfde kolom), om de formule ook toe te passen op de rest van de cellen in deze kolom. Wanneer je nu in je formulier gegevens invult, dan zul je zien dat het veld Gewenste startdatum niet meer in te vullen is. Hier wordt dus standaard 1-5-2019 ingevuld.

©PXimport

Tip 10: Conditionele gegevens

Interessant aan het trucje dat we in tip 9 hebben uitgehaald, is dat je dit ook kunt gebruiken om conditionele gegevens te gebruiken. Stel bijvoorbeeld dat nieuwe leden die geboren zijn voor 1995 in een specifieke groep komen, waarvan de startdatum 1 mei is, maar dat leden die geboren zijn in of na 1995, terechtkomen in een groep waarvan de startdatum 1 juni is. Om het ons gemakkelijk te maken, veranderen we het veld geboortedatum in geboortejaar (het kan ook geëxtrapoleerd worden uit een gehele datum, maar dat is veel ingewikkelder). Pas de Celeigenschappen van deze kolom aan en kies voor Getal in plaats van Datum.

In cel F2 (Gewenste startdatum) vullen we nu de volgende formule in =ALS(C2>1994;"1-6-2019";"1-5-2019"). Even weer samengevat: hier staat dus dat als C2 (geboortejaar) een jaartal bevat dat groter is dan 1994 (dus 1995 en hoger), dan moet er in F2 de datum 1 juni worden getoond, en in alle andere gevallen moet er 1 juni staan. Op die manier kun je jezelf écht heel veel werk besparen.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).