M.2 SSD’s zijn inmiddels vier jaar lang verkrijgbaar. De prijzen zijn gelukkig flink gedaald in die vier jaar. Je betaalt tegenwoordig nog rond de 155 euro voor 512GB, slechts de helft van de prijs die er twee jaar geleden voor werd gerekend. Voor wie nog een SATA-SSD of zelfs een harde schijf heeft, is nu dan ook een uitstekend moment om te upgraden.
De termen M.2 en NVMe (Non-Volatile Memory Express) worden veel door elkaar heen gebruikt, wat tot nogal wat verwarring leidt bij consumenten. Deze twee zaken staan namelijk los van elkaar: een M.2-SSD kan ook het oudere SATA-protocol gebruiken, terwijl een NVMe-SSD een andere fysieke standaard kan gebruiken dan M.2. Daarom leggen we eerst uit wat we verstaan onder M.2 in de context van SSD’s.
Kort gezegd: M.2 is een fysieke standaard die de vorm en aansluiting van M.2-insteekkaarten, zoals SSD’s, bepaalt. SSD’s die voldoen aan de M.2-standaard kunnen de NVMe- en SATA-protocollen gebruiken. SATA is de oudere en langzamere van de twee, terwijl NVMe nieuwe en sneller is.
Het lange verhaal is zoals altijd iets gecompliceerder: M.2 is een standaard voor insteekkaarten zoals wifi-adapters, SSD’s en BlueTooth-ontvangers. Het is de opvolger van de mini-SATA-standaard (mSATA), die nagenoeg exclusief werd gebruikt voor laptops en andere apparaten waar de ruimte beperkt is. M.2 vindt daarentegen gretig aftrek bij zowel laptops als desktops vanwege zijn veelzijdigere standaard die hogere overdrachtssnelheden ondersteunt dan mSATA.
De meeste consumenten zullen M.2 alleen kennen van SSD’s, omdat wifi-adapters en andere M.2-kaarten vaak geïntegreerd in een laptop worden verkocht zonder dat de koper daar erg in heeft. De ene M.2-SSD is echter de andere niet, omdat de standaard toestaat dat SSD’s zowel op de oudere SATA-interface kunnen draaien als de veel nieuwere en snellere NVMe-interface.
SATA is een oudere interface die stamt uit de tijd dat harde schijven de enige vorm van vaste opslag waren voor desktops. Het is daarom, ondanks meerdere upgrades over de jaren, niet bijzonder geschikt voor het vele malen snellere flashgeheugen dat in SSD’s zit. De eerste versie van de NVMe-standaard komt uit 2013 en is ontworpen om zo goed mogelijk gebruik te maken van de voordelen van flashgeheugen.
De theoretische maximumsnelheid van NVMe is daarom 3,94 GB/s, terwijl die van SATA3 (de laatste SATA-standaard) blijft steken op 600MB/s. In de praktijk zijn NVMe-schijven vaak beperkt tot iets meer dan 3 GB/s, afhankelijk van het model en de toepassing. De meest recente iteratie van Samsungs V-NAND haalt met de 970 Evo Plus bijvoorbeeld een sequentiële leessnelheid van 3500 MB/s, pakweg zes keer meer dan zelfs de snelste SATA-SSD’s.
De M.2-standaard biedt vanwege zijn ondersteuning voor NVMe met name voordelen voor SSD’s en niet zozeer wifi-adapters of andere insteekkaarten. In de rest van het artikel zullen we het dan ook alleen hebben over de voordelen van M.2 voor SSD’s en dan met name de NVMe-varianten.
Of je nu een SATA- of NVMe-M.2-SSD te pakken hebt, er zijn een paar voordelen die voor beide interfaces gelden. Een daarvan is de makkelijke installatie ten opzichte van 2,5”-SSD’s: je hoeft geen enkele kabel te leggen van het moederbord of de voeding naar de SSD. Dat is voor grotere kasten en meer ervaren pc-bouwers wellicht geen overweging, maar voor kleinere chassis waar minder ruimte is voor kabels is de makkelijke installatie absoluut een zegen.
Het vermogen van M.2-SSD’s om via de NVMe-interface overdrachtssnelheden te halen van 3 GB/s is voor de meeste kopers de belangrijkste overweging. De voordelen van hogere snelheden laten zich raden: het besturingssysteem start sneller op, games hoeven minder lang te laden en applicaties laden sneller in. Bovendien zorgt de kortere vertraging bij het benaderen van bestanden voor een veel snellere en soepelere ervaring – al helemaal vergeleken met harde schijven. Met name spelers van openwereldgames kunnen veel voordeel ondervinden van een M.2 NVMe-SSD, omdat dit soort games vaak dynamisch textures, geluiden en modellen moeten inladen van nieuwe delen van de spelwereld. Tot slot is de betrouwbaarheid van M.2-SSD’s een uitstekende reden om een upgrade te overwegen. Zo krijg je bij veel M.2-SSD’s vijf jaar garantie. In alle waarschijnlijkheid gaan die schijven veel langer mee dan die vijf jaar. Sommige schijven zijn bijvoorbeeld gewaardeerd voor bijna 1200 keer hun capaciteit in weggeschreven bytes. Zo is de 512GB-uitvoering goed voor 600 weggeschreven terabytes. Zelfs als je elke dag vier games installeert van 50GB zou deze SSD makkelijk acht jaar mee moeten gaan.
De betrouwbaarheid van M.2-SSD’s betekent daarom ook dat je zelden een schijf hoeft te vernieuwen. Dat is natuurlijk fijn voor je portemonnee, maar het gunt je ook de zekerheid dat je data in ieder geval vijf jaar veilig is.
Review Motorola Edge 60 Pro – AI werpt z’n schaduw
De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.
6,5
Oké
Conclusie
Hoewel de Motorola Edge 60 Pro op hardwarevlak lekker scoort met zijn krachtige processor, uitstekende accuduur en een over het algemeen goed display, wordt de algehele gebruikerservaring onderuit geschoffeld door de software. Waar Motorola voorheen uitblonk met een relatief schone Android-ervaring, stelt de Edge 60 Pro teleur met een toename aan vooraf geïnstalleerde apps en een AI-integratie die nog niet volwassen is en de Nederlandse taal mist.
Plus- en minpunten
Prachtig p-oledscherm
Uitmuntende accuduur
Relatief snel op te laden
Potente processor
Prima game-smartphone
Veel nadruk op AI
AI werkt niet volledig in het Nederlands
Sommige functies vereisen een abonnement
Veel dataverzameling
Camera's met wisselende kwaliteit
Beeldstabilisatie
De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.
Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.
Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.
De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.
De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.
Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.
Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.
In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.
Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.
Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.
Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.
Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.
3x
2x
Veel dataverzameling
Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.
De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.
1x
0,5x
Solide camera’s, maar…
Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.
De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.
0,5x
1x
Problemen in het donker
De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.
De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.
2x
3x
Motorola Edge 60 Pro kopen?
De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.
De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.
04-06-2025 18:06
Door: Wesley AkkermanFreelance tech- en gamejournalist die schrijft in begrijpelijke taal waardoor technologische ontwikkelingen, trends en producten voor iedereen toegankelijk zijn. Meer van deze auteur >
Weg met die waas: zo maak je de ruit van je oven of magnetron schoon
Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!
Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.
Wat heb je nodig?
Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:
🞐 Warm water 🞐 Scheutje afwasmiddel 🞐 Zachte doek (liefst microvezel) 🞐 Oude tandenborstel 🞐 Klein beetje baking soda 🞐 Schoonmaakazijn of citroensap 🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)
Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.
Stap voor stap schoonmaken
Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.
Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.
Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.
Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.
Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.
Wat moet je níet doen?
Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.
En daarna? Zo houd je het ruitje schoon
Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.
