Linux komt in zoveel verschillende smaken, dat je al snel niet meer weet waar je moet beginnen. Dat is zonde, want de kracht van Linux is juist dat het veel te bieden heeft voor ieder type gebruiker of pc. Of je nu een veilig systeem zoekt waar je rustig op durft te internetbankieren, een oude pc nieuw leven in wilt blazen of het meeste uit je krachtige hardware wilt halen, voor ieder scenario bestaat er een distro en wij helpen je daarmee op weg.

Als we het over Linux hebben, denken de meesten aan een besturingssysteem, zoals ook Windows dat is. Maar Linux is eigenlijk de naam van de kernel, het deel ‘onder de motorkap’ dat de communicatie met de hardware verzorgt en processen en bestanden beheert.

Terwijl in Windows alle onderdelen van het besturingssysteem door Microsoft worden ontwikkeld, is dat bij Linux anders: een groep ontwikkelaars creëert de kernel, anderen creëren een grafische schil, nog anderen creëren allerlei toepassingen enzovoort. En dan zijn er bedrijven of groepen die al die software samenbrengen en er een werkend geheel van maken: een besturingssysteem dat we dan een Linux-distributie noemen.

Er bestaan duizenden Linux-distributies, die elk verschillen in de keuzes die de ontwikkelaars gemaakt hebben: de software die ze hebben opgenomen, de standaardconfiguratie, met alleen goed geteste of juist heel experimentele software en nog veel meer. We leggen in deze keuzehulp enkele typische scenario’s voor en bespreken enkele distributies die heel geschikt zijn voor die situatie.

Voor beginners: Ubuntu

Ubuntu is dé Linux-distributie voor beginners, omdat het de bekendste distributie is en omdat het bedrijf erachter, Canonical, zich specifiek op gebruiksvriendelijkheid focust. De naam Ubuntu komt dan ook niet voor niets van een Afrikaans concept dat zoiets betekent als “menselijk zijn voor anderen”. Het is duidelijk: bij Ubuntu sta jij als gebruiker centraal. Dat merk je aan allerlei zaken, van het gelikte installatieprogramma tot de uitgebreide verzameling standaard geïnstalleerde software en de mooie gebruikersinterface, GNOME genaamd. Bovendien bieden heel wat leveranciers van propriëtaire software (zie kader ‘Opensource vs. Propriëtair’) hun programma’s eerst aan voor Ubuntu. Ook interessant aan Ubuntu is dat er elke twee jaar een LTS-versie is (Long-term support), waarvoor je vijf jaar lang beveiligingsupdates krijgt. Zo hoef je lange tijd geen grote upgrade meer te doen als je bijblijft met de updates. De recentste LTS-versie is Ubuntu 18.04 LTS ‘Bionic Beaver’, dat tot april 2023 wordt ondersteund.

©PXimport

Opensource vs. propriëtair

Voor beginners: Linux Mint

Linux Mint is al enkele jaren steevast de populairste Linux-distributie in het lijstje met pagehit-rankings van de website www.distrowatch.com. Linux Mint biedt diverse desktopomgevingen (zie kader ‘Desktopomgeving’) aan, waarvan Cinnamon en MATE de populairste edities zijn. Het zijn beide omgevingen die er vrij klassiek uitzien, zeker MATE. Ze zijn daardoor gemakkelijk te begrijpen voor beginners. Linux Mint heeft een grote schare aanhangers gekregen in de periode dat Ubuntu GNOME inruilde voor zijn eigen desktopomgeving Unity. Vorig jaar heeft Ubuntu die stap teruggedraaid en is het verschil tussen Ubuntu en Linux Mint niet zo groot meer.

Er is ook kritiek geweest op Linux Mint nadat de website gekraakt werd omdat de beveiliging ervan niet helemaal op orde was. Het is een klein ontwikkelteam en beveiliging lijkt wat een ondergeschoven kindje. Tot nu toe heeft dat echter nog niet tot grote problemen geleid in de distro zelf, deels dankzij de veilige Ubuntu-basis.

©PXimport

Desktopomgeving

©PXimport

Voor gevorderden: Fedora

Fedora is wellicht de meest innovatieve Linux-distributie voor algemeen gebruik. Deze bevat bijna altijd als eerste nieuwigheden in de Linux-wereld. Zo was het een voorloper met systemd en Wayland. Het is dan ook de ideale distributie als je mee wilt zijn en je graag experimenteert met de nieuwste technologieën. Red Hat beschouwt Fedora als de proeftuin op basis waarvan het stabielere Red Hat Enterprise Linux voor bedrijven wordt gemaakt. Fedora is trouwens de distributie waarmee Linus Torvalds, de maker van de Linux-kernel, dagelijks werkt.

Daartegenover staat dat Fedora je niet bij de hand houdt. Je krijgt toegang tot krachtige mogelijkheden, maar je bent zelf verantwoordelijk voor wat er misloopt. En als je de nieuwste, nog niet uitgebreid geteste technologieën uitprobeert, loopt er zo nu en dan weleens iets mis. Maar doorgaans is Fedora in het dagelijks gebruik een veilige en stabiele distributie. De standaard desktopomgeving is GNOME.

©PXimport

Voor gevorderden: openSUSE

OpenSUSE is voor SUSE Linux Enterprise wat Fedora is voor Red Hat Enterprise Linux. Ook openSUSE is redelijk vooruitstrevend. In het algemeen iets minder dan Fedora, behalve op het gebied van het bestandssysteem Btrfs. OpenSUSE biedt met Snapper namelijk een krachtige snapshot-tool voor Btrfs, waardoor je tot op het niveau van een bestand snapshots kunt maken en eenvoudig terugzetten.

OpenSUSE is vooral bekend om zijn krachtige beheertool YaST (Yet another Setup Tool). Die bestaat zowel in een grafische variant als een commandline-versie. En deze raakt zelfs niet van slag als je ook handmatig de onderliggende configuratiebestanden met een teksteditor aanpast. Met YaST is vrijwel alles op je systeem aan te passen.

Voor een stabiele en iets meer behoudsgezinde versie van openSUSE kies je openSUSE Leap. Wie het nieuwste wil uitproberen, installeert openSUSE Tumbleweed, waarbij je altijd de nieuwste updates krijgt. De voorkeursdesktopomgeving van openSUSE is KDE Plasma, dat ook uitgebreide mogelijkheden biedt om de interface naar je wensen aan te passen.

©PXimport

Voor een oude pc: Bodhi Linux

Veel Linux-distributies zijn niet zo geschikt meer voor oudere pc’s, omdat ze te veel beslag op de processor en het werkgeheugen leggen. Maar er is niets inherent zwaar aan Linux: dat zijn keuzes die de distributiemakers maken om een gebruiksvriendelijke en krachtige distributie aan te bieden. Bodhi Linux is een distributie die het heel anders aanpakt. Met een processor op 500 MHz, 128 MB ram en 4 GB ruimte op je harde schijf heb je al voldoende. Verdubbel je die specificaties, dan werk je zelfs heel comfortabel met de distributie. Bodhi Linux is gebaseerd op een LTS-versie van Ubuntu en komt na installatie met de minimaal benodigde software. Je installeert daarna zelf je favoriete software of lichtgewicht alternatieven.

Ondanks de focus op oudere pc’s ziet Bodhi Linux er best knap uit. Het werkt met de desktopomgeving Moksha, een fork (zie kader ‘Fork’) van het bekende Enlightenment E17. Die heeft allerlei blingbling, zonder een zware aanslag op je pc te plegen. Ideaal dus om een oude pc een tweede leven te geven.

©PXimport

Fork

Voor extra beveiliging: Tails

Vind je om een of andere reden anonimiteit heel belangrijk, dan kun je niet om Tails (The Amnesic Incognito Live System) heen. Dit is een live Linux-distributie, die je dus opstart vanaf een usb-stick en die geen sporen achterlaat op je computer. Na je sessie wordt zelfs het ram gewist, voordat de distributie je pc uitschakelt. Klokkenluider Edward Snowden gebruikte Tails om de NSA te slim af te zijn.

Het handelsmerk van Tails is dat het alle netwerkverbindingen die je maakt via het anonimiseringsnetwerk Tor omleidt. Daardoor krijgen websites die je bezoekt niet je ip-adres te zien, maar dat van een willekeurige Tor-server. De Tor Browser, een browser gebaseerd op Firefox, neemt bovendien allerlei maatregelen om je privacy te waarborgen: advertenties worden verwijderd met uBlock Origin, met NoScript kies je zelf welke JavaScript je draait, met HTTPS Everywhere surf je automatisch naar de https-versie van een website als die er is enzovoort.

©PXimport

Voor extra beveiliging: Qubes OS

Qubes OS staat op de website van het project beschreven als “a reasonably secure operating system”, dat mogen we gerust een understatement noemen. Het is een van de veiligste besturingssystemen die er bestaat, omdat het verschillende aspecten van je computergebruik van elkaar isoleert. Dat doet het door verschillende ‘domeinen’ aan te maken (bijvoorbeeld privé, werk, bankzaken) en software per domein in een andere virtuele machine te draaien. Als er dan iemand via een exploit in je e-mailclient je computer heeft gekraakt, zit die vast in je privé-domein. Die kan dan dus geen malware installeren in het domein van je bankzaken. Ook hardware zoals de netwerkkaart en usb-controller zijn in afzonderlijke domeinen afgescheiden.

Dat is allemaal ook mogelijk in een andere Linux-distributie, of zelfs Windows, door verschillende virtuele machines op te starten. Maar Qubes OS maakt het hele proces transparant en gebruiksvriendelijk. Zo krijg je rond een venster van een programma een rand in een specifieke kleur per domein.

©PXimport

Voor gamers: SteamOS

SteamOS is het besturingssysteem van Valve dat het voor zijn gameconsole Steam Machine heeft gemaakt. Het is gebaseerd op Debian GNU/Linux en is ontworpen om op normale pc-hardware games te spelen. Je hoeft geen Steam Machine te kopen: je kunt SteamOS ook op je eigen hardware installeren. De minimumvereisten zijn een 64bit-processor van Intel of AMD, 4 GB werkgeheugen, 200 GB harde-schijfruimte en een grafische kaart van Intel, Nvidia (Fermi of nieuwer) of AMD (Radeon 8500 of nieuwer).

Je koopt je games in de Steam-winkel en speelt ze op je pc met SteamOS af. Die pc sluit je op je televisiescherm aan. De Steam-games moeten uiteraard Linux ondersteunen, maar dat is bij steeds meer Steam-games gelukkig het geval. Het is ook mogelijk om games van je Windows-, Mac- of Linux-pc naar SteamOS te streamen. SteamOS is overigens nog altijd in bèta.

©PXimport

Als woorden niet meer op een regel passen, dan plaatst Word deze op de volgende regel. Gaat het om lange woorden, dan wordt het woord vaak gesplitst door een afbreekstreepje. In Word Je kunt dit zelf bepalen: handmatig afbreken, dit aan Word overlaten of kiezen voor een semi-automatische manier. Hoe dat werkt, leggen we je hier uit.

Veel mensen gebruiken Word als een veredelde typmachine. Wanneer er een woord moet worden afgebroken, typen mensen zelf een afbreekstreepje. Dat kan, maar het gevaar van deze manier is dat wanneer je achteraf een woord aan de zin toevoegt of verwijdert, dit afbreekstreepje ergens halverwege in de regel komt te staan. Hierdoor moet je handmatig alle afbreekstreepjes corrigeren.

Als je in het tabblad Indeling in de groep Pagina-instelling naar Woordafbreking gaat, zie je drie mogelijkheden: Geen, Automatisch en Handmatig. Kies je de eerste optie, dan zal Word nooit zelf een afbreekteken plaatsen. Dit is ook de standaardinstelling van de tekstverwerker. Als hierbij in het laatste woord van een regel toch zelf een afbreekteken typt, zal Word daar wel rekening mee houden en de rest van het woord op een nieuwe regel plaatsen.

Automatisch

Kies je de optie Automatisch, dan zal Word zelf bepalen waar de afbrekingen komen. Dit heeft het voordeel dat als je de lettergrootte wijzigt of iets in de tekst verandert, Word de afbrekingen zelf zal aanpassen. Wijzig je iets in de tekst, dan zal Word eventueel nieuwe afbrekingen toevoegen en overtollige afbrekingen opheffen.

Semi-automatisch

De laatste optie heet Handmatig, maar Semi-automatisch zou een betere naam zijn voor deze instelling. Word bekijkt welke woorden ervoor in aanmerking komen om afgebroken te worden. Je krijgt dan elke keer de vraag of je wilt afbreken of niet? Bovendien kun je kiezen op welke plek in het woord het afbreekstreepje moet komen. Ook in deze instelling zal Word de afbreking ongedaan maken wanneer je de tekst wijzigt en het woord hierdoor toch op dezelfde regel past.

Soms wil je absoluut niet dat een woord ongelukkig gesplitst wordt. Je wilt bijvoorbeeld niet dat bij ‘e-mail’, de ‘e’ op de ene regel komt en ‘mail’ op een andere. In dat geval druk je de sneltoets Ctrl+Shift in en dan typ je het koppelteken.

Zwarte huishoudelijke apparaten veroveren het interieur. Ze ogen stijlvol, tijdloos en passen perfect bij de moderne woontrends. Tijdens Black Friday scoor je bij EP twee zwarte toppers van Samsung met slimme technologie en krachtig design. Ontdek waarom zwart het nieuwe wit is!

Partnerbijdrage - in samenwerking met EP

De tijd dat de wasruimte een rommelhok was waar je zo snel mogelijk weer uit vluchtte, is voorbij. Steeds meer huishoudens maken er juist een plek van die gezien mag worden. Want waarom zou het mooier, rustiger en stijlvol kunnen zijn in de woonkamer, maar niet daar waar je wekelijks uren met wasgoed in de weer bent? De nieuwste trend is dan ook overduidelijk: zwarte apparatuur maakt de wasruimte volwassen. Niet schreeuwerig, niet druk, maar gewoon strak, rustig en een tikje hotel-chic.

En precies dát laat EP tijdens Black Friday zien met twee stijlvolle toppers van Samsung in diep zwart: de WW11DG6B25LBU3 SuperSpeed-wasmachine en de DV90DG6845LBU3 warmtepompdroger. Geen saaie witte wasbeesten meer, maar apparaten die je met plezier in het zicht zet.

Waarom zwart zo goed werkt

Wit was decennialang de standaard, maar het voelde ook altijd een beetje… veilig. Zwart daarentegen heeft karakter. Het brengt rust in ruimtes met hout, beton of staal, en past moeiteloos in moderne interieurs. Het oogt minder aanwezig, zachter zelfs, en daarmee krijgt de wasruimte ineens dezelfde ontwerptaal als de keuken of woonkamer. Samsung speelt daar slim op in met donkere uitvoeringen die mat zijn, subtiel afgewerkt, en absoluut niet schreeuwen om aandacht. Ze zijn de aandacht.

©Samsung

Stijl ontmoet snelheid

Neem de Samsung WW11DG6B25LBU3, of in gewone mensentaal de AI SuperSpeed 6000-serie. Onder die zwarte behuizing schuilt een werkpaard met 11 kilo trommelcapaciteit: ideaal voor gezinnen die niet elk moment van de dag willen draaien. Dankzij het SuperSpeed-programma is een volle lading in slechts 39 minuten klaar. Even douchen, koffie zetten, klaar.

Maar wat 'm echt bijzonder maakt, is de combinatie van slimme technologieën. AI EcoBubble laat wasmiddel al op lagere temperatuur krachtige bubbels vormen die dieper in de vezels dringen. Daardoor lossen vlekken makkelijker op, zonder dat je heet hoeft te wassen, wat je kleding én je energierekening ten goede komt. De SpaceMax-trommel geeft je 11 kilo inhoud zonder dat de machine zelf groter wordt, dus méér laadruimte zonder een log apparaat in de wasruimte.

Dankzij de SmartThings-app kun je je wasjes plannen, starten en volgen vanaf je smartphone. Het AI Control-display herkent je gewoontes, doet wasprogramma-suggesties en koppelt zelfs automatisch met je droger, zodat die direct het juiste droogprogramma kiest.

©Samsung

Droog slim, droog zacht, droog zuinig

En dan de Samsung DV90DG6845LBU3, oftewel de Bespoke Droger AI Dry+ 6000-serie warmtepompdroger. Net als de wasmachine uitgevoerd in diep zwart, zodat ze samen een setje vormen. De droger heeft een capaciteit van 9 kilo, dus ook dekbedhoezen, handdoeken of de weekwas van het hele huishouden gaan er zonder gedoe in. Omdat het een warmtepompdroger is met energielabel A, draait hij zuinig: je merkt het verschil vooral in je stroomverbruik over een heel jaar.

Wat 'm slim maakt, is AI Dry+. De droger meet tijdens het drogen voortdurend hoe vochtig de was nog is en welke stoffen erin zitten. Vervolgens past hij automatisch de temperatuur en de droogtijd aan. Resultaat: kleding droog, maar niet kapot gedroogd; minder kreuk, minder krimp, minder onnodige minuten draaien. Daar bovenop leert AI Control welk soort was jij het meest hebt en welke programma's je meestal kiest. De droger stelt dan zelf de meest logische optie voor. En via SmartThings kun je gewoon op je telefoon zien hoe ver hij is of alvast iets inplannen; handig als je toch al beneden op de bank ligt.

©Samsung

Een duo dat klopt

Samen vormen de wasmachine en de droger een logische set. Ze delen dezelfde kleur, dezelfde matte afwerking en hetzelfde rustige display, waardoor ze direct aanvoelen als één geheel. Dat maakt het niet alleen mooi om naar te kijken, maar ook overzichtelijk in het gebruik: je weet meteen waar welke bediening zit en hoe alles werkt. Plaats je ze naast elkaar, dan krijg je een strakke, horizontale lijn; stapel je ze, dan houd je juist vloeroppervlak vrij.

Belangrijker nog is wat er onder die stijlvolle vormgeving gebeurt. Zowel de wasmachine als de droger zijn ontworpen om efficiënt met energie om te gaan en slim mee te bewegen met jouw ritme. De AI-functies leren welke programma's je het meest gebruikt en stemmen instellingen automatisch daarop af. Dat scheelt tijd, gedoe en onnodig energieverbruik. Het is apparatuur die niet alleen mooi staat, maar ook op de lange termijn prettig blijft werken. Ook als je gezin groeit, je schema verandert of als je simpelweg minder zin hebt om na te denken over programma's en instellingen.

Black Friday maakt stijl bereikbaar

Als je al langer twijfelt of het tijd is voor nieuwe apparatuur, dan is dit het moment. EP staat bekend om echte service en échte kennis: je koopt niet zomaar een doos, je kiest wat past. Tijdens Black Friday zijn de Samsung WW11DG6B25LBU3 en de DV90DG6845LBU3 extra scherp geprijsd. En zo wordt dat hotelgevoel opeens iets dat gewoon bij jou thuis kan staan.