De processor vormt de basis van je pc en uiteraard ook van andere apparatuur als je smartphone, tablet en router. Maar zeg je processor, dan denk je vermoedelijk het eerste aan de traditionele desktop-processor van Intel of wellicht AMD. Die markt was een beetje ingedut, maar lijkt dit jaar eindelijk weer tot leven te komen. Intel vs AMD: hoe staat het er nu voor?

Lange tijd was de desktop-processormarkt niet bijster interessant. Intel bood twee platformen: een mainstream-platform en een high-end-platform. Het mainstream-platform omvat onder andere de Core i3-, i5- en i7-processors met twee of vier cores, terwijl in het high-end-platform Core i7-processors met zes, acht en tien cores verkocht worden. AMD speelde ondertussen al jaren geen grote rol van betekenis. Hun snelste FX-processors waren bij de introductie al geen uitdaging voor Intels snellere mainstream-processors en veel vernieuwing zat er niet in.

Sterker nog: AMD’s snelste chip was eind 2016 nog altijd de FX-9590, die al in 2013 op het toneel verscheen. AMD richtte zich dan ook op hun op hun goedkopere processors in de A-reeks, die bedoeld zijn voor pc’s met een gunstige prijs-prestatieverhouding, maar die niet interessant zijn voor de enthousiastere gebruiker. Tegelijkertijd leek ook Intel een beetje ingedut, want het prestatieverschil tussen de generaties werd de laatste jaren steeds kleiner. Het lukte Intel bovendien niet langer meer om het zogenoemde tick-tock-model (zie kader) te volgen.

Hoe werkt een processor?

Processors bestaan uit vele transistors die steeds kleiner gemaakt worden. Dit maakt processors energiezuiniger, maar ook goedkoper of sneller omdat op dezelfde oppervlakte meer transistors passen. Sinds Intel in 2007 het zogenoemde tick-tock-model invoerde was het eenvoudig te voorspellen hoe deze verkleining zou verlopen. Het ene jaar verkleinde Intel het productieprocedé van een bestaande architectuur (de tick), terwijl in het volgende jaar een nieuwe architectuur op het bestaande procedé werd geïntroduceerd (de tock).

Sinds 2007 ging Intel van 65 nm via 45, 32 en 22 nm naar het huidige 14nm-procedé. Stiekem werden de periodes tussen de ticks en tocks de laatste jaren wel steeds iets langer en in 2016 maakte Intel bekend te stoppen met het tick-tock-model en over te stappen op een model waarin een architectuur nog een keer extra wordt ververst. Intels huidige Kaby Lake is na Skylake en Broadwell de derde generatie die geproduceerd wordt op 14 nm, terwijl ook het aankomende Coffee Lake op 14 nm geproduceerd gaat worden. Skylake, Kaby Lake en Coffee Lake zijn daarbij eigenlijk dezelfde architectuur voorzien van optimalisaties.

Het wordt bij de steeds kleiner wordende schakelingen steeds lastiger om het productieprocedé goed onder controle te krijgen. Ten opzichte van Intel liep AMD ondertussen hopeloos achter. In 2016 gebruikte AMD afhankelijk van de architectuur nog altijd een ouderwets 28- of zelfs 32nm-procedé. Met Ryzen zette AMD in 2017 een indrukwekkende stap, want het schakelt net als Intel over naar een 14nm-procedé.

Introductie van Ryzen

AMD schudde de processormarkt eerder dit jaar wakker met de introductie van de langverwachte en meermaals uitgestelde Zen-architectuur die AMD onder de naam Ryzen eerder dit jaar lanceerde. Met Ryzen brengt AMD onder andere processors met zes en acht cores op de markt die (veel) beter presteren dan de quadcore-processors die Intel op dezelfde prijspunten biedt. En in de vorm van topmodel Ryzen 7 1800X biedt AMD een processor met acht cores voor een prijs van zo’n 530 euro, die qua prestaties Intels meer dan twee keer zo dure Core i7-6900 aantikt.

De strijd lijkt echter pas net begonnen, want op computerbeurs Computex kondigde Intel hun nieuwe high-end-platform Core X aan dat gebruik maakt van socket 2066. Het is de opvolger van het high-end-platform Broadwell-E, dat gebruik maakt van socket 2011-3 waar tot nu toe Intels topmodellen met zes, acht en tien cores onder vielen.

Qua architectuur wordt gebruik gemaakt van Skylake-X voor de processors met zes of meer cores en Kaby Lake-X voor de processors met vier cores. Het nieuwe high-end-platform bevat voor het eerst een Core i5- en Core i7-processor met vier cores die qua prijs vergelijkbaar zijn met de modellen in het mainstream-platform. Ze zijn voor hetzelfde geld wel iets sneller en bevatten geen geïntegreerde gpu.

©PXimport

Van Core i7 naar Core i9

De strijd gaat echter om de processors met meer cores, waar AMD Intel nu goed uitdaagt. Misschien dat daarom voor het eerst sinds lange tijd Intels naamgeving op de schop gaat, want naast Core i5 en i7 introduceert Intel Core i9. Waarschijnlijk niet geheel toevallig krijgt de snelste Core i7 in de vorm van de i7-7820X net als AMD’s Ryzen 7 1800X acht cores. Bovendien sluit het prijskaartje van 599 dollar een stuk beter aan bij AMD’s prijzen.

Een processor met tien cores noemt Intel niet langer een i7, maar i9. Later volgen i9-processors met twaalf, veertien, zestien en zelfs achttien cores. Intel lijkt met het label i9 te willen aangeven dat ze nog altijd meer kracht verkopen dan AMD, het getal 9 is immers hoger dan de 7 in Ryzen 7. AMD zit echter ook niet stil en kondigde Ryzen ThreadRipper aan: een processor met maar liefst zestien cores.

Net als bij Intels high-end-platform verlangt ThreadRipper een nieuwe socket ten opzichte van hun mainstream-platform. AMD’s socketTR4 telt maar liefst 4094 pinnen, flink meer dan de 1331 pinnen van socket AM4 die voor Ryzen gebruikt wordt.

De toekomst

Net als de Intel Core X-processors moet Ryzen ThreadRipper deze zomer op de markt verschijnen, wellicht zijn ze op het moment dat je dit leest al goed verkrijgbaar. Intel werkt ondertussen onder codenaam Coffee Lake ook aan de achtste generatie Core-processors voor het normale platform, die later dit jaar op de markt moet komen en voor het eerst een processor met zes cores naar het mainstream-platform moet brengen.

Kortom: er gebeuren weer interessante dingen in de pc-processormarkt en dan hebben we de afgeleide energiezuinigere notebookprocessors nog buiten beschouwing gelaten. Want ook daar zit volop ontwikkeling in. Zo brengt AMD Ryzen dit jaar voorzien van een geïntegreerde gpu naar de notebook en komt Intel met quadcore-processors die slechts 15 watt gebruiken.

ASUS Republic of Gamers (ROG) heeft op Gamescom 2025 in Keulen de ROG Xbox Ally en de krachtiger ROG Xbox Ally X onthuld. Beide handhelds liggen vanaf 16 oktober 2025 wereldwijd in de winkels. Bezoekers van de gamingbeurs kregen deze week de primeur om de nieuwe apparaten zelf uit te proberen.

Laten we beginnen met wat specs: de standaard ROG Xbox Ally draait op een AMD Ryzen Z2 A-processor met vier Zen 2-cores en acht RDNA 2-GPU-cores. In combinatie met 16 GB LPDDR5X-6400 RAM, een 512 GB SSD en een 60 Wh-batterij mikt dit model op solide prestaties voor onderweg. De Ally X gaat echter nog een stapje verder: deze versie krijgt de nieuwe AMD Ryzen AI Z2 Extreme met acht cores, zestien threads, 16 RDNA 3.5-GPU-cores en een geïntegreerde NPU. Daarbij hoort 24 GB sneller LPDDR5X-8000 werkgeheugen, een 1 TB SSD en een grotere 80 Wh-batterij voor langere speeltijd.

Xbox-ervaring in handheld-vorm

Bij het inschakelen start de Ally direct in een fullscreen Xbox-omgeving. Daarmee voelt het apparaat aan als een natuurlijke uitbreiding van de console, terwijl Windows 11 onderliggend toegang biedt tot je volledige pc-bibliotheek. Spelen kan via Game Pass, Steam en andere pc-stores, maar ook via cloudgaming of remote play vanaf een Xbox-console. Xbox heeft bovendien met gamestudio's samengewerkt om duizenden titels beter geschikt te maken voor handhelds. In de bibliotheek verschijnen nieuwe aanduidingen als Handheld Optimized en Mostly Compatible, zodat je meteen weet welke games vlekkeloos draaien.

©ASUS

Scherm, geluid en comfort

Zowel de Ally als de Ally X hebben een 7-inch Full-HD-scherm met 120 Hz verversingssnelheid, 500 nits helderheid en FreeSync Premium voor vloeiende beelden. Het scherm is beschermd met Gorilla Glass. De Ally X onderscheidt zich met dual Smart-Amp speakers, vibrerende triggers en subtiele RGB-verlichting rond de sticks voor extra feedback. Ook ergonomie kreeg de nodige aandacht: de vorm van de grepen is geïnspireerd op de Xbox-controller, met een gebalanceerd gewicht zodat langere speelsessies comfortabel blijven.

Prestaties en uitbreidbaarheid

Om te zorgen dat de hardware ook bij intensief gebruik koel blijft, introduceert de Ally X een zogenoemd Zero Gravity-koelsysteem dat in elke houding stabiel presteert. Beide modellen zijn bovendien eenvoudig uit te breiden dankzij een M.2-slot voor extra opslag. De connectiviteit verschilt wel enigszins: waar de standaard Ally beschikt over usb-c (3.2 Gen 2), microSD en wifi 6E, voegt de Ally X daar usb 4 met Thunderbolt-ondersteuning aan toe.

©ASUS

Slimme software en AI-functies

Nieuwe softwarefuncties moeten het gebruik verder stroomlijnen. Shaders worden al tijdens het downloaden voorgeladen, waardoor games sneller starten en minder energie verbruiken. Voor de Ally X zijn vanaf 2026 bovendien extra AI-mogelijkheden gepland, zoals Automatic Super Resolution voor hogere beeldkwaliteit en het automatisch vastleggen van hoogtepunten in korte videoclips.

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!