ID.nl logo
Foto's bewerken zonder software te installeren
© Reshift Digital
Huis

Foto's bewerken zonder software te installeren

Wil je af en toe een foto opleuken of corrigeren zonder dat je daarom dure en ingewikkelde software moet kopen? PicMonkey is haast kinderlijk eenvoudig en werkt volledig in je browser. Je hoeft zelfs geen account aan te maken en de gratis versie volstaat voor de meeste taken.

Surf naar de online fotobewerker www.picmonkey.com en selecteer wat je wilt doen: een foto bewerken (Edit), een portret verbeteren (Touch Up), een nieuw ontwerp maken (Design) of een collage samenstellen (Collage). Afhankelijk van de module die je kiest, krijg je zo dadelijk een andere set gereedschappen ter beschikking. Je kunt straks niet zomaar van de ene module naar de andere schakelen. Het is uiteraard wel mogelijk om een bewerkte foto te bewaren om die daarna te openen in een andere module. Onder iedere keuze verschijnt een nieuwe knop om de foto te laden die je onder handen wilt nemen. PicMonkey kan vijf bronnen aanspreken: de harde schijf van je computer, je Dropbox-opslagruimte, OneDrive, Flickr en Facebook.

©PXimport

In de module Design vertrek je vanaf één deze basisafmetingen of een zelfgekozen afmeting.

Kroontje

De basisversie van deze online fotobewerker is gratis. Bij sommige functies zie je een kroon-icoontje in de linkerbenedenhoek. Dat wil zeggen dat je deze functie in de gratis versie niet kunt gebruiken maar wel in de Royale-versie. Deze 'koninklijke' versie kost 33 dollar per jaar of 4,99 dollar per maand. Je mag de Royale-editie één maand gratis proberen. Je beschikt dan over meer mogelijkheden en je bent meteen de reclamebanners aan de zijkanten kwijt. Om af en toe een foto te optimaliseren hoef je niet te betalen, want met de gratis editie kom je al heel ver.

©PXimport

Autocorrectie

Het concept van PicMonkey is behoorlijk foolproof. Aan de linkerkant zitten de functies en helemaal bovenaan staat de knop Auto adjust. Het is een goed idee om de automatische piloot van het programma te proberen. In 80% van de gevallen worden de belichting en de kleuren beter. Valt het resultaat van de autocorrectie toch tegen, dan kun je met de pijltjes Undo en Redo teruggaan of vooruitgaan in de geschiedenis van de bewerkingen. Rechtsonder in beeld zie je in welke mate de foto op je beeldscherm is verkleind. Je kunt die instelling wijzigen en op die manier in- of uitzoomen.

©PXimport

Kies een aap

In dit artikel laten we de foto-aap vlot kiekjes slikken die we vorige zomer met de spiegelreflexcamera hebben geschoten. Er is een tijd geweest dat online fotobewerkers uitsluitend bedoeld waren voor lage-resolutiefoto's, dat is met PicMonkey niet het geval. Wil je de foto's bijvoorbeeld op Facebook publiceren, dan hoef je die grote afmetingen niet te behouden. Door op het tandwiel te klikken, wijzig je de afmetingen van het plaatje. Hoe kleiner de afmetingen, hoe vlotter deze online tool zal werken. In de Image Settings heb je de keuze uit drie apen. De kleinste, Jack (3 megapixel), werkt het snelst en is geschikt voor standaardafdrukken. Wil je iets groter, tot 7 megapixel, dan kies je Bubbles. Wil je afbeeldingen bewerken tot 16 megapixel dan selecteer je King Kong. Je kunt aanvinken dat het programma je moet waarschuwen wanneer je beter een 'andere aap' kiest omdat het programma anders te langzaam wordt.

Uitsnijden

Je vertrekt bij de basisbewerkingen. In de linkerkolom vind je de zogenaamde Basic Edits. Met de knop Crop wijzig je de compositie door de foto uit te snijden. Over de afbeelding verschijnen hulplijnen om de foto volgens de 'regel van derden' uit te snijden. Meestal wordt de compositie interessanter wanneer je belangrijke elementen van de foto op de snijpunten van deze lijnen positioneert. Bij een portretfoto kun je bijvoorbeeld het gezicht (of bij een close-up één van de ogen) van het model exact op een snijpunt plaatsen. Tijdens het uitsnijden kun je in de opties de proporties vastleggen. Hierdoor zorg je dat de foto zijn oorspronkelijke verhouding blijft behouden, maar je kunt ook kiezen voor een vierkant of de verhoudingen 3x4, 3x5 en 4x5. In dezelfde functie is het mogelijk om de optie Scale te gebruiken, hierdoor verklein je de foto tot de pixelafmetingen die je ingeeft.

©PXimport

Blog

Als je de basisfuncties van PicMonkey eenmaal in de vingers hebt, ben je klaar voor de fijne kneepjes. Je vindt prachtig online lesmateriaal in The PicMonkey Blog. Het gaat om een interessante collectie video- en gewone tutorials voor allerlei creatieve hoogstandjes. Hier leer je hoe je complexe bewerkingen uitvoert met dit eenvoudige programma.

Roteren

Met de functie Rotate laat je je foto draaien. Wanneer je bijvoorbeeld een foto liggend hebt genomen die je eigenlijk staand wilt hebben, kun je dat met deze tool aanpassen. Bovendien zijn er in deze functie twee knoppen om de afbeelding horizontaal of verticaal te spiegelen.

Een vaak voorkomende fout bij foto's die je snel uit het vuistje hebt genomen, is dat de horizon niet recht is. Daartoe dient de schuifbalk Straighten. Wanneer je dit schuifje beweegt, verschijnt een raster waarop je de horizon haarfijn kunt uitlijnen.

©PXimport

Belichting en kleur

Wanneer de lichtomstandigheden niet ideaal zijn, krijg je soms fletse kleuren of kleurzweem. Begin met Exposure en probeer eerst de knop Auto adjust om de correctie op basis van automatische analyse aan te pakken. Daarna kun je met schuifjes de helderheid, het contrast, de schaduwen en de hooglichten corrigeren. Met schaduwen bedoelen we de donkerste tinten en hooglichten betekent het tegenovergestelde. Onmiddellijk verschijnt het resultaat in voorvertoning op de foto. Bij Colors laat je weer eerst de automatische piloot het proberen. Hier beschik je ook nog over een Neutral picker. In deze foto zat een rode zweem over de foto. Selecteer Neutral picker en klik op een tint in de foto die neutraal grijs of wit moet worden. Op die basis worden automatisch alle andere kleuren gecorrigeerd.

©PXimport

Scherpte

Wanneer een afbeelding verkleind op je beeldscherm te zien is, kun je de scherpte onmogelijk beoordelen. Het komt regelmatig voor dat je dan denkt dat de foto scherp is, maar op de afdruk valt dit dik tegen. De enige manier om scherpte juist te beoordelen is wanneer 1 pixel van de foto overeenstemt met 1 pixel van het computerscherm. Dit noemen we de 100%-weergave. Klik op het pijltje onderaan rechts en zoom in tot 100%. Daarna kun je met de functie Unsharp mask of met de schuifregelaar de scherpte een beetje opdrijven. Doe dit niet te veel, dit geeft een lelijk effect, plus: een echt onscherpe foto kun je hiermee niet scherp maken.

©PXimport

Effecten

Het toverstafje in de linkerkolom is de knop naar de effecten. Er zijn effecten bij waarvoor je vroeger behoorlijk wat kennis van beeldbewerking moest hebben. Nu pas je ze met één klik toe: Orton, Cross Process, Sepia, Zwart-wit enzovoort. Telkens kun je de intensiteit van het effect traploos regelen. Bovendien beschik je over een penseel om het effect plaatselijk toe te passen, of om net het tegenovergestelde te doen: te markeren waar het effect niet mag verschijnen. Wanneer je het effect bevestigt, kun je er probleemloos een ander effect overheen plaatsen.

©PXimport

Structuur en kaders

PicMonkey komt met een ruime bibliotheek aan structuren, zogenaamde textures. Je zult ze niet zo vaak gebruiken omdat het resultaat snel kitscherig oogt. Wil je toch een bepaalde sfeer meegeven, kies dan een textuur en wijzig de Blend Mode. Dat is de overvloeimodus. Hiermee bepaal je in hoeverre de textuur inwerkt op de foto. De overvloeimodus Multiply zal de foto donkerder maken, terwijl dezelfde textuur in modus Screen (Bleken) de foto lichter maakt. Wie er behoefte aan heeft, kan de foto afwerken met een sierlijst, al is de keuze aan lijsten wel erg beperkt.

©PXimport

Cosmetica

In de linkerbalk vind je een knop in de vorm van een lippenstift. Via deze knop kom je bij de verschillende functies om portretten te verbeteren. Hier zit bijvoorbeeld de tool om rode oogjes te verwijderen, om tanden witter te maken, om glans op de huid aan te pakken en om oogschaduw en blush aan te brengen. Nu noemen we de gratis functies, want in deze groep zijn veel tools voorzien van het fameuze 'kroontje', waarvoor je dus moet betalen. Er is ook een tool om iemand slanker te maken, maar dit is boerenbedrog. De foto wordt gewoon een beetje smaller.

©PXimport

Collage

Het is mogelijk een combinatie van foto's te maken in een soort collage. Hiervoor kies je helemaal in het begin van de module voor Collage. Daarna selecteer je met de Ctrl-toets ingedrukt (OS X: Cmd-toets) alle foto's die je wilt gebruiken. We raden aan om geen erg grote bestanden te nemen wanneer je een samenstelling van vijf of meer bestanden wilt maken. Wil je een collage met veel foto's, dan moet je de afmetingen van deze foto's vooraf even verkleinen zodat het programma het aankan. De afbeeldingen verschijnen in miniatuur in de linkerbalk. Daarna kies je de knop Lay-outs om een indeling te selecteren voor de collage. Keer terug met de knop Images en sleep de foto's in de juiste vakken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een afbeelding in de collage gaat, verschijnt de knop Edit om deze foto nog aan te passen. Met de knop Background kun je de achtergrondkleur en de vorm van de fotovakken aanpassen.

©PXimport

Delen

Je kunt rechtstreeks vanuit het programma foto's delen via e-mail of op social-mediasites. Gebruik daartoe de knop Share. Vervolgens kom je bij knoppen naar Facebook, Twitter, Pinterest, Flickr, Tumblr, We Heart It en e-mail.

©PXimport

Opslaan

Om het resultaat op te slaan, klik je bovenaan op Save, waarna je een nieuw venster krijgt. Hier kun je het bestand een naam geven en heb je de keuze tussen jpg- en png-formaat. Selecteer ook de uitvoerkwaliteit: Roger, Pierce of Sean. Wie je ook kiest, je zult merken dat de afmetingen van de foto onveranderd blijven, alleen de bestandsgrootte wijzigt. Dezelfde jpg-foto in Roger-kwaliteit is 424 KB, in Pierce-kwaliteit 618 KB en Sean levert een bestand op van 2,4 MB. Het verschil zit hem in de compressie. Hoe hoger de compressie (Roger), hoe kleiner het bestand, maar hoe meer onzuiverheden. Hoe kleiner de compressie (Sean) hoe zuiverder het resultaat. Je kunt eventueel de dimensies van de foto in dit venster nog wijzigen. Ben je tevreden, dan klik je op de knop Save to my computer zodat het bewerkte bestand wordt gedownload.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!