De do’s en don’ts van kinderfoto’s delen op social media
Je ziet het vaak bij mensen die voor het eerst ouders worden: de Facebook-profielfoto verandert in een foto van het kind en bijna alle posts hebben wel iets van doen met de kleine. Hartstikke schattig natuurlijk, en helemaal niet vreemd: als je vader of moeder wordt, dan ben je zeker in de eerste jaren continu met je kind bezig. Dat vraagt om representatie in social media, maar is het wel slim om al die kinderfoto’s te delen?
Laten we voorop stellen dat de foto’s en video’s die je van je kind online zet, door jou zijn gemaakt. Jij hebt dus het auteursrecht en mag het daarom gebruiken. Echter heb je, als het om je kind gaat, geen portretrecht. Natuurlijk bepaal jij als ouder wel allerlei dingen voor je kind, en dat mag je wettelijk gezien ook, maar een portretrecht kent geen leeftijd. Tegelijkertijd kan een kind, zeker als het heel jong is, niet aangeven of bepalen of het ermee akkoord is dat je die foto plaatst.
De regel is dan ook dat je als ouders op zich een foto van het kind mag plaatsen, zolang deze niet schadelijk is voor de persoon op de foto. Achteraf kan een kind nog wel vragen de foto te verwijderen, maar dat kan alleen als de foto commercieel wordt gebruikt of schade aan het kind toebrengt. En ja, als ouder ben je wel de aangewezen persoon om je kind te beschermen. Dat geldt natuurlijk sowieso voor wat er online gebeurt. En met één foto kun je al veel informatie weggeven, ook al is deze erg onschuldig.
Je dochter viraal
Er is met de komst van social media veel verandert. Waar we vroeger op een verjaardag met onze familie vakantiekiekjes deelden, doen we dat nu met al onze online connecties. Plaats je eenmaal een foto op het internet, dan staat die daar voor altijd. Stel je voor dat je een foto maakt van je kind die scheel kijkt naar een lolly in haar mond. Een foto die om wat voor reden dan ook viraal gaat (misschien omdat er een meme van wordt gemaakt).
Hoewel dat een heel grappige foto is met de beste bedoelingen, kunnen vreemdelingen daar op het internet allerlei nare dingen van maken. Natuurlijk kun je je dan op je auteursrecht of het portretrecht van je kind beroepen, maar als zoiets eenmaal viraal is gegaan, dan is het natuurlijk al te laat. Komt je kind vervolgens op een sollicitatiegesprek, dan moet zij steeds weer dat gesprek hebben over die kinderfoto. Haar online spiegelbeeld waar ze niet zelf voor heeft gekozen.
Bovendien kunnen niet alleen wildvreemden toegang tot de foto krijgen: ook grote techbedrijven als Facebook, Twitter en Google. Vooral Facebook is al vaker op het matje geroepen voor hoe het omgaat met de privacy en veiligheid van mensen. Maar zelfs als dit nu helemaal in orde zou zijn, dan nog weten we niet hoe de wetgeving over 10 jaar is, of hoe deze bedrijven zelf besluiten over 10 jaar met onze gegevens en foto’s om te gaan. Sta je hierbij stil, dan kun je tot de keuze overgaan om je kinderen niet meer op je eigen social media te zetten.
Je kinderfoto op Facebook
Aan de andere kant, als je normaliter al veel van je eigen leven deelt op social media, dan vind je het wellicht moeilijk om zodra je kinderen hebt dat niet te doen. En steeds alleen vakantiefoto’s van jou alleen of met je partner is weer niet zo representatief voor jullie fijne familievakantie. Of misschien wil je niet altijd in de clinch liggen met opa’s en oma’s die wél die kiekjes van de kleinkinderen willen delen. Je kunt ervoor kiezen om een normale, gewone, aangeklede vakantiefoto te delen op je Facebook. Zeker als je exact weet wie van je Facebookvrienden de foto te zien krijgen. Dat biedt uiteraard zeker geen garantie, maar is mogelijk iets intiemer dan iets helemaal openbaar te zetten. Al hangt dit ook af van wie jij tot je vrienden rekent op Facebook.
Kortom, er zijn veel variabelen en dus ook veel meningen. De een maakt nog voor het kind is geboren al een Instagram-account voor hem of haar aan, de ander doet er alles aan om helemaal niets van zijn of haar kind op het internet terug te kunnen vinden. Of je kiekjes deelt van je kinderen, dat is uiteindelijk als ouder aan jezelf. Wees je er echter van bewust dat een baby hierin geen keuzes kan maken, maar dat je wel al een online identiteit voor iemand vastlegt.
Nu hoeft dat niet te betekenen dat het kind zelf als het ouder is niet een eigen, andere online identiteit aan te nemen, maar stel je voor dat een foto viraal gaat, dan kan het moeilijk zijn hieraan te ontsnappen. Voel je je hier niet prettig bij, wees dan niet bang om op je strepen te staan bij opa’s, oma’s, basisscholen of de crèche. De een noemt het een recht, de ander een plicht, maar er is sowieso voor ouders een rol in de bewaking van de privacy van hun kind. Het is aan elke ouder voor zich om te bepalen hoever hij of zij hierin gaat.