Heb je Home Assistant geïnstalleerd, de nodige apparaten toegevoegd en misschien zelfs enkele automatiseringen, dan wil je natuurlijk dat iedereen er gebruik van gaat maken. Die kans wordt een stuk groter met een praktisch dashboard op een tablet, die je ophangt op een centrale plek in huis. In dit artikel laten we zien hoe je dat voor elkaar krijgt en hoe je er optimaal gebruik van maakt!

Home Assistant is een mooi en veelzijdig pakket voor het automatiseren van je huis, met enorm veel integraties met apparaten en diensten. En het draait uitstekend op een Raspberry Pi. In dit artikel, lees je hoe je het op de singleboardcomputer installeert en hoe je er mee begint. Nadat je het hebt opgezet, wil je natuurlijk ook dat iedereen gebruik maakt van al die handige features die je hebt toegevoegd. Een van de mooiste manieren is een dashboard, weergegeven op een tablet die je op een handige plek in huis ophangt. Dankzij Lovelace biedt Home Assistant alle mogelijkheden voor zo’n eigen dashboard, waarbij je in de vorm van kaarten heel veel details kunt toevoegen. Ook kun je kaarten of thema’s van de online community gebruiken zodat het er precies uit ziet zoals je wenst! In deze masterclass helpen we je op weg.

01 De Lovelace UI

Via het menu in de zijbalk van Home Assistant blader je naar de verschillende onderdelen van de software, met Overzicht als eerste onderdeel. In de vorm van een dashboard zie je hier alle toegevoegde en nieuw ontdekte apparaten en diensten, zoals sensoren, lampen en schakelaars. Daar hoef je niets voor te doen, het wordt automatisch gegenereerd. Het dashboard heeft zelfs een naam: Lovelace (UI). Dit vormt het startpunt voor ons eigen dashboard. Als je net begint is het erg kaal met alleen een weerbericht, terwijl het juist weer erg vol en druk wordt wanneer je veel toegevoegt. Gelukkig kun je het dashboard opdelen in aparte pagina’s met tabbladen, ook wel weergaven of views genoemd. En je kunt sinds kort ook meerdere dashboards maken. Bovendien kun je een dashboard handmatig beheren zodat je precies bepaalt wat er op staat en hoe het er uitziet. Ga je met Lovelace aan de slag, dan zul je snel de kracht inzien van de gebruikersinterface. En als je nog wat verder bent, zul je ook de bijdragen uit de community waarderen, zoals alternatieve kaarten en thema’s.

©PXimport

Apparaten toevoegen aan Home Assistant

©PXimport

02 Dashboard toevoegen

Home Assistant onderhoudt bij de standaard instellingen zelf de indeling van je dashboard en zet nieuw toevoegde apparaten of diensten er direct op. Je kunt het ook zelf beheren zodat je zelf verantwoordelijk bent voor het toevoegen van apparaten. Je kunt dat dan wel precies doen zoals je dat mooi vindt. Gelukkig hoef je niet te kiezen. Je kunt onbeperkt extra dashboards aanmaken die al dan niet automatisch worden gegenereerd. Onder Instellingen / Lovelace-dashboards zie je je dashboards, waar in eerste instantie alleen het standaard dashboard Overzicht staat. Klik op het plusteken om een dashboard te maken. Als voorbeeld maken we een dashboard genaamd Alles. Als je het vinkje bij Toon in de zijbalk hebt laten staan, is het bereikbaar via de zijbalk onder de gekozen naam. Hierop zullen automatisch alle nieuw toegevoegde apparaten verschijnen. Het standaarddashboard Overzicht gaan we in het vervolg van de masterclass handmatig beheren.

©PXimport

03 Beheer overnemen

We gaan naar het standaarddashboard Overzicht. Om het beheer over te nemen klikken we in het menu rechtsboven (de drie puntjes) op Configureer UI. Je ziet een waarschuwingsvenster dat het dashboard daarmee niet meer automatisch wordt bijgewerkt. Je kunt er eventueel voor kiezen om met een lege pagina te beginnen, door een vinkje bij deze optie te zetten. Klik daarna op Neem over. Tenzij je het vinkje hebt gezet, worden de bestaande onderdelen overgenomen in het dashboard waar je nu handmatig het beheer over hebt. Er is een eerste tabblad gemaakt met de naam Home. Via het penceeltje veranderen we de naam naar Thuis. We willen een extra tabblad maken, wat binnen Home Assistant een weergave of view wordt genoemd, voor kantoor. Hiervoor klikken we op het plusteken, voeren de titel Kantoor in en eventueel een pictogram, bijvoorbeeld mdi:briefcase, één van de Material Design-iconen. Deze iconen kun je op veel plaatsen in Home Assistant gebruiken. Hier kun je zien welke iconen er zoal zijn. De overige opties laten we ongemoeid en we kiezen Opslaan.

©PXimport

04 Rij met lampen of schakelaars

We willen wat knoppen voor lampen naast elkaar: in dit voorbeeld een Hue Go-lamp voor achtergrondverlichting, een Yeelight-lamp boven het bureau en bij de leeshoek en een KlikAanKlikUit-schakelaar voor de bergruimteverlichting. Ze zijn allemaal aan Home Assistant toegevoegd. Eerst klikken we op het plusteken rechts om een kaart toe te voegen en kiezen voor Horizontale stapel. Op zo’n kaart kun je andere kaarten stapelen (zie kader ‘Horizontale of verticale stapel’) wat ideaal is om de lampen naast elkaar weer te geven. Als eerste voegen we een kaart genaamd Lamp toe waarbij we onder het kopje Entiteit de gewenste lamp kiezen. Stel eventueel een vervangende naam in, als de naam onduidelijk of te lang is. De twee andere lampen voegen we op vergelijkbare wijze toe via het plusteken. Voor de schakelaar voor de bergruimteverlichting kiezen we de kaart Knop en vullen een passend icoontje in. Je kunt eventueel Material Design-icoontjes kiezen zoals uitgelegd in de vorige stap. Bijvoorbeeld mdi:flashlight voor een zaklampicoontje. Kies Opslaan als je klaar bent. We gebruiken hier steeds de visuele editor, maar je kunt ook code invoeren. Klik daarvoor op Code-editor weergeven. Je kunt daarna ook weer wisselen naar de visuele editor.

©PXimport

Horizontale of verticale stapel

05 Kaart met internetsnelheid

Om in het dashboard de snelheid van je internetverbinding te zien, kun je eenvoudig via Instellingen / Integraties de component Speedtest.net toevoegen. Daarmee wordt elk uur de download- en uploadsnelheid van de internetverbinding getest op de gekozen testserver. Via de sensor kun je de waarde uitlezen. Om de laatste meting weer te geven kun je bijvoorbeeld een Horizontale stapel toevoegen en daarin twee kaarten van het type Meter met als entiteit de sensor voor de download- en uploadsnelheid. Nog mooier is een grafiek met de geschiedenis van je metingen. Standaard houdt Home Assistant gegevens van onder meer sensoren bij in een lokale database, dus je hoeft daar niets voor te doen. Voeg hiervoor een kaart van het type Geschiedenis grafiek toe. Hierin kun je één of meerdere entiteiten opnemen. Wij kiezen weer de twee entiteiten en geven aan dat we de metingen van de laatste 24 uur willen zien, waarna de grafiek automatisch wordt getoond.

©PXimport

06 Kaarten voor een nas

Om gegevens van een Synology-nas op te nemen in je dashboard kun je onder Instellingen / Integraties bij Synology DSM op Configureer klikken. Hierna volstaat het om je gebruikersnaam en wachtwoord op te geven. Handig aan de integratie is dat je bijvoorbeeld zicht kunt houden op de gebruikte opslagruimte en de status van de harde schijven. We voegen daarvoor om te beginnen een kaart Meter toe en selecteren de sensor met het percentage gebruikte opslagruimte. Het is handig enkele drempelwaardes op te geven, door een vinkje bij Ernst definiëren te zetten. Je kunt dan kiezen bij welke waarde de grafiek groen, geel of rood wordt, zodat je het direct ziet als de opslagruimte kritiek wordt. Om de temperatuur of status van de vier harde schijven te monitoren kun je een kaart Oogopslag of Entiteiten toevoegen. Bij deze kaarten kun je meerdere entiteiten toevoegen zoals sensors maar bijvoorbeeld ook lampen en schakelaars. Bij Oogopslag staan ze naast elkaar, Entiteit maakt een verticaal lijstje met de gekozen entiteiten. Beide kaarten zijn geschikt om de temperaturen of de status van de vier harde schijven te laten zien. Hierna zou je bijvoorbeeld ook een kaart van het type Geschiedenis grafiek toe kunnen voegen met de gemeten belasting van de nas.

©PXimport

07 Thermostaat toevoegen

Het toevoegen van een airconditioning van Daikin is eenvoudig als je een model met wifi hebt. In het integratiescherm vind je hem dan meteen terug. Qua gebruik in Home Assistant is er weinig verschil met een slimme thermostaat: ze worden als klimaatregeling gezien. De standaard kaart heet Thermostaat. Het volstaat om hierin de bewuste airconditioning te kiezen en een naam in te voeren. En je hoeft je niet tot standaard kaarten te beperken. In de community zijn veel zogenoemde custom kaarten te vinden. Bijvoorbeeld simple-thermostat met een naar ons idee fijnere temperatuurregeling. Om deze te kunnen gebruiken voegen we een bron toe voor Lovelace (zie kader ‘Bronnen toevoegen voor Lovelace’): het bestand simple-thermostat.js uit de laatste release. Daarna ga je naar je dashboard, klik je op het plusteken en kies je Handmatig. Voor deze kaart is geen visuele editor beschikbaar, maar je hoeft in de code-editor maar een paar regels in te voeren:

type: 'custom:simple-thermostat'
entity: climate.zolder

Heb je de correcte entiteit ingevuld dan zie je rechts een werkend voorbeeld voor de kaart. Klik op Opslaan om deze definitief toe te voegen. Je kunt ook nog wat opties instellen om de weergave te verfijnen, zoals uitgelegd op de bewuste GitHub-pagina.

©PXimport

Bronnen toevoegen voor Lovelace

©PXimport

08 Thema’s gebruiken

Wil je het dashboard een hele andere uitstraling geven? Het standaardthema kent een lichte en donkere modus én je kunt de primaire kleur en accentkleur wijzigen. De opties vind je in je profiel, door linksonder op je naam te klikken. Voor een complete metamorfose kun je ook een thema maken of ophalen in de community. Als voorbeeld nemen we Clear Theme Dark. Ga eerst naar File editor en open configuration.yaml, voeg onderstaande regels toe en bewaar de aanpassingen.

frontend:
themes: !include themes.yaml

Hiermee hebben we een verwijzing naar themes.yaml gemaakt waarin we de opmaakcode van het toe te voegen thema gaan zetten. Maak dit bestand eerst aan in de editor en klik het aan om het te bewerken. Kopieer dan de code die je op de genoemde link vindt. Plak het in je editor en bewaar het bestand. Je kunt nu voor elke kaart die je maakt dit thema kiezen, maar ook in één handeling het thema toepassen via je profiel, door daar het thema (in dit geval dark) te selecteren. Op de bewuste link vind je trouwens ook een achtergrondafbeelding (night.jpg) waar het thema naar verwijst. Die kun je (via de editor) uploaden in de www-map.

©PXimport

Dashboard vast zetten op tablet

Ook geïnteresseerd in professionele beveiliging?

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.