ID.nl logo
Zo maak je een dashboard voor Home Assistant
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo maak je een dashboard voor Home Assistant

Heb je Home Assistant geïnstalleerd, de nodige apparaten toegevoegd en misschien zelfs enkele automatiseringen, dan wil je natuurlijk dat iedereen er gebruik van gaat maken. Die kans wordt een stuk groter met een praktisch dashboard op een tablet, die je ophangt op een centrale plek in huis. In dit artikel laten we zien hoe je dat voor elkaar krijgt en hoe je er optimaal gebruik van maakt!

Home Assistant is een mooi en veelzijdig pakket voor het automatiseren van je huis, met enorm veel integraties met apparaten en diensten. En het draait uitstekend op een Raspberry Pi. In dit artikel, lees je hoe je het op de singleboardcomputer installeert en hoe je er mee begint. Nadat je het hebt opgezet, wil je natuurlijk ook dat iedereen gebruik maakt van al die handige features die je hebt toegevoegd. Een van de mooiste manieren is een dashboard, weergegeven op een tablet die je op een handige plek in huis ophangt. Dankzij Lovelace biedt Home Assistant alle mogelijkheden voor zo’n eigen dashboard, waarbij je in de vorm van kaarten heel veel details kunt toevoegen. Ook kun je kaarten of thema’s van de online community gebruiken zodat het er precies uit ziet zoals je wenst! In deze masterclass helpen we je op weg.

01 De Lovelace UI

Via het menu in de zijbalk van Home Assistant blader je naar de verschillende onderdelen van de software, met Overzicht als eerste onderdeel. In de vorm van een dashboard zie je hier alle toegevoegde en nieuw ontdekte apparaten en diensten, zoals sensoren, lampen en schakelaars. Daar hoef je niets voor te doen, het wordt automatisch gegenereerd. Het dashboard heeft zelfs een naam: Lovelace (UI). Dit vormt het startpunt voor ons eigen dashboard. Als je net begint is het erg kaal met alleen een weerbericht, terwijl het juist weer erg vol en druk wordt wanneer je veel toegevoegt. Gelukkig kun je het dashboard opdelen in aparte pagina’s met tabbladen, ook wel weergaven of views genoemd. En je kunt sinds kort ook meerdere dashboards maken. Bovendien kun je een dashboard handmatig beheren zodat je precies bepaalt wat er op staat en hoe het er uitziet. Ga je met Lovelace aan de slag, dan zul je snel de kracht inzien van de gebruikersinterface. En als je nog wat verder bent, zul je ook de bijdragen uit de community waarderen, zoals alternatieve kaarten en thema’s.

©PXimport

Apparaten toevoegen aan Home Assistant

Voordat je een zinvol dashboard kunt maken, moet je natuurlijk het nodige toevoegen aan Home Assistant. Het is slim om dat meteen goed aan te pakken. Zorg dat je onder Instellingen / Gebieden de ruimtes in huis hebt gedefinieerd, naast de standaard ruimtes keuken, slaapkamer en woonkamer. Je kunt voor elk apparaat dat je toevoegt dan meteen de juiste ruimte opgeven. Het toevoegen van apparaten en diensten lukt voor een groot deel via de gebruikersinterface onder Instellingen / Integraties. Enkele zijn automatisch gevonden en staan al in het overzicht en anders kun je ze handmatig toevoegen door op het plusteken te klikken. Het is vaak in een paar klikken geregeld. Om opties achteraf te wijzigen kun je op hetzelfde scherm terecht. Sommige integraties lukken nog niet via deze grafische interface en vereisen aanpassingen in het configuratiebestand (configuration.yaml). Voor tips voor bijvoorbeeld Philips Hue en Yeelight en een Rfxcom-transceiver met enkele temperatuursensoren kun je het eerder genoemde online artikel er bij pakken. Voor het verrijken van het dashboard gaan we nog extra apparaten toevoegen, lees hieronder verder hoe.

©PXimport

02 Dashboard toevoegen

Home Assistant onderhoudt bij de standaard instellingen zelf de indeling van je dashboard en zet nieuw toevoegde apparaten of diensten er direct op. Je kunt het ook zelf beheren zodat je zelf verantwoordelijk bent voor het toevoegen van apparaten. Je kunt dat dan wel precies doen zoals je dat mooi vindt. Gelukkig hoef je niet te kiezen. Je kunt onbeperkt extra dashboards aanmaken die al dan niet automatisch worden gegenereerd. Onder Instellingen / Lovelace-dashboards zie je je dashboards, waar in eerste instantie alleen het standaard dashboard Overzicht staat. Klik op het plusteken om een dashboard te maken. Als voorbeeld maken we een dashboard genaamd Alles. Als je het vinkje bij Toon in de zijbalk hebt laten staan, is het bereikbaar via de zijbalk onder de gekozen naam. Hierop zullen automatisch alle nieuw toegevoegde apparaten verschijnen. Het standaarddashboard Overzicht gaan we in het vervolg van de masterclass handmatig beheren.

©PXimport

03 Beheer overnemen

We gaan naar het standaarddashboard Overzicht. Om het beheer over te nemen klikken we in het menu rechtsboven (de drie puntjes) op Configureer UI. Je ziet een waarschuwingsvenster dat het dashboard daarmee niet meer automatisch wordt bijgewerkt. Je kunt er eventueel voor kiezen om met een lege pagina te beginnen, door een vinkje bij deze optie te zetten. Klik daarna op Neem over. Tenzij je het vinkje hebt gezet, worden de bestaande onderdelen overgenomen in het dashboard waar je nu handmatig het beheer over hebt. Er is een eerste tabblad gemaakt met de naam Home. Via het penceeltje veranderen we de naam naar Thuis. We willen een extra tabblad maken, wat binnen Home Assistant een weergave of view wordt genoemd, voor kantoor. Hiervoor klikken we op het plusteken, voeren de titel Kantoor in en eventueel een pictogram, bijvoorbeeld mdi:briefcase, één van de Material Design-iconen. Deze iconen kun je op veel plaatsen in Home Assistant gebruiken. Hier kun je zien welke iconen er zoal zijn. De overige opties laten we ongemoeid en we kiezen Opslaan.

©PXimport

04 Rij met lampen of schakelaars

We willen wat knoppen voor lampen naast elkaar: in dit voorbeeld een Hue Go-lamp voor achtergrondverlichting, een Yeelight-lamp boven het bureau en bij de leeshoek en een KlikAanKlikUit-schakelaar voor de bergruimteverlichting. Ze zijn allemaal aan Home Assistant toegevoegd. Eerst klikken we op het plusteken rechts om een kaart toe te voegen en kiezen voor Horizontale stapel. Op zo’n kaart kun je andere kaarten stapelen (zie kader ‘Horizontale of verticale stapel’) wat ideaal is om de lampen naast elkaar weer te geven. Als eerste voegen we een kaart genaamd Lamp toe waarbij we onder het kopje Entiteit de gewenste lamp kiezen. Stel eventueel een vervangende naam in, als de naam onduidelijk of te lang is. De twee andere lampen voegen we op vergelijkbare wijze toe via het plusteken. Voor de schakelaar voor de bergruimteverlichting kiezen we de kaart Knop en vullen een passend icoontje in. Je kunt eventueel Material Design-icoontjes kiezen zoals uitgelegd in de vorige stap. Bijvoorbeeld mdi:flashlight voor een zaklampicoontje. Kies Opslaan als je klaar bent. We gebruiken hier steeds de visuele editor, maar je kunt ook code invoeren. Klik daarvoor op Code-editor weergeven. Je kunt daarna ook weer wisselen naar de visuele editor.

©PXimport

Horizontale of verticale stapel

Wil je dat kaarten altijd naast elkaar in één kolom staan, dan kun je een zogenoemde Horizontale stapel toevoegen. Voor kaarten die onder elkaar – dus in dezelfde kolom – moeten worden gegroepeerd kies je Verticale stapel. Het zijn speciale kaarten waar je vervolgens weer andere kaarten aan toe kunt voegen. Nadat je een eerste kaart hebt toegevoegd, kun je een tweede via het plusteken toevoegen. Via een genummerd tabblad kun je door alle toegevoegde kaarten bladeren. Om de details voor een kaart te bewerken klik je op het bewuste tabblad. De onderlinge positie kun je veranderen met de pijltjes. Om een kaart te verwijderen klik je op het prullenbakicoontje.

05 Kaart met internetsnelheid

Om in het dashboard de snelheid van je internetverbinding te zien, kun je eenvoudig via Instellingen / Integraties de component Speedtest.net toevoegen. Daarmee wordt elk uur de download- en uploadsnelheid van de internetverbinding getest op de gekozen testserver. Via de sensor kun je de waarde uitlezen. Om de laatste meting weer te geven kun je bijvoorbeeld een Horizontale stapel toevoegen en daarin twee kaarten van het type Meter met als entiteit de sensor voor de download- en uploadsnelheid. Nog mooier is een grafiek met de geschiedenis van je metingen. Standaard houdt Home Assistant gegevens van onder meer sensoren bij in een lokale database, dus je hoeft daar niets voor te doen. Voeg hiervoor een kaart van het type Geschiedenis grafiek toe. Hierin kun je één of meerdere entiteiten opnemen. Wij kiezen weer de twee entiteiten en geven aan dat we de metingen van de laatste 24 uur willen zien, waarna de grafiek automatisch wordt getoond.

©PXimport

06 Kaarten voor een nas

Om gegevens van een Synology-nas op te nemen in je dashboard kun je onder Instellingen / Integraties bij Synology DSM op Configureer klikken. Hierna volstaat het om je gebruikersnaam en wachtwoord op te geven. Handig aan de integratie is dat je bijvoorbeeld zicht kunt houden op de gebruikte opslagruimte en de status van de harde schijven. We voegen daarvoor om te beginnen een kaart Meter toe en selecteren de sensor met het percentage gebruikte opslagruimte. Het is handig enkele drempelwaardes op te geven, door een vinkje bij Ernst definiëren te zetten. Je kunt dan kiezen bij welke waarde de grafiek groen, geel of rood wordt, zodat je het direct ziet als de opslagruimte kritiek wordt. Om de temperatuur of status van de vier harde schijven te monitoren kun je een kaart Oogopslag of Entiteiten toevoegen. Bij deze kaarten kun je meerdere entiteiten toevoegen zoals sensors maar bijvoorbeeld ook lampen en schakelaars. Bij Oogopslag staan ze naast elkaar, Entiteit maakt een verticaal lijstje met de gekozen entiteiten. Beide kaarten zijn geschikt om de temperaturen of de status van de vier harde schijven te laten zien. Hierna zou je bijvoorbeeld ook een kaart van het type Geschiedenis grafiek toe kunnen voegen met de gemeten belasting van de nas.

©PXimport

07 Thermostaat toevoegen

Het toevoegen van een airconditioning van Daikin is eenvoudig als je een model met wifi hebt. In het integratiescherm vind je hem dan meteen terug. Qua gebruik in Home Assistant is er weinig verschil met een slimme thermostaat: ze worden als klimaatregeling gezien. De standaard kaart heet Thermostaat. Het volstaat om hierin de bewuste airconditioning te kiezen en een naam in te voeren. En je hoeft je niet tot standaard kaarten te beperken. In de community zijn veel zogenoemde custom kaarten te vinden. Bijvoorbeeld simple-thermostat met een naar ons idee fijnere temperatuurregeling. Om deze te kunnen gebruiken voegen we een bron toe voor Lovelace (zie kader ‘Bronnen toevoegen voor Lovelace’): het bestand simple-thermostat.js uit de laatste release. Daarna ga je naar je dashboard, klik je op het plusteken en kies je Handmatig. Voor deze kaart is geen visuele editor beschikbaar, maar je hoeft in de code-editor maar een paar regels in te voeren:

type: 'custom:simple-thermostat'
entity: climate.zolder

Heb je de correcte entiteit ingevuld dan zie je rechts een werkend voorbeeld voor de kaart. Klik op Opslaan om deze definitief toe te voegen. Je kunt ook nog wat opties instellen om de weergave te verfijnen, zoals uitgelegd op de bewuste GitHub-pagina.

©PXimport

Bronnen toevoegen voor Lovelace

Om kaarten van de community te gebruiken voeg je extra bronnen toe voor Lovelace. Om dat te kunnen doen, gebruik je Home Assistant in de zogeheten Geavanceerde modus. Dit is een instelling per gebruiker. Om het aan te zetten klik je in de zijbalk op je naam zodat je profiel wordt geopend. Met een vinkje zet je de modus aan. Als eerste gaan we nu zorgen dat de bron, in ons voorbeeld is dat het javascript-bestand simple-thermostat.js, benaderbaar is voor Home Assistant. Daarvoor gaan we het uploaden. We openen File editor. Je komt standaard in de map config. Via het icoontje New Folder maken we daarin een nieuwe map genaamd www. Blader naar deze map door er op te klikken, kies het icoontje Upload File, wijs het bestand (simple-thermostat.js) aan en upload het. Om het als bron toe te voegen ga je vervolgens naar Instellingen / Lovelace-dashboards. Dankzij de geavanceerde modus zie je hier het extra tabblad Bronnen. Hier kun je een nieuwe bron toevoegen. Achter Url voeren we /local/simple-thermostat.js?v=1 in. Dit verwijst naar het zojuist geüploade bestand. Bij Type bron kiezen we JavaScript-module. Klik dan op Aanmaken.

©PXimport

08 Thema’s gebruiken

Wil je het dashboard een hele andere uitstraling geven? Het standaardthema kent een lichte en donkere modus én je kunt de primaire kleur en accentkleur wijzigen. De opties vind je in je profiel, door linksonder op je naam te klikken. Voor een complete metamorfose kun je ook een thema maken of ophalen in de community. Als voorbeeld nemen we Clear Theme Dark. Ga eerst naar File editor en open configuration.yaml, voeg onderstaande regels toe en bewaar de aanpassingen.

frontend:
themes: !include themes.yaml

Hiermee hebben we een verwijzing naar themes.yaml gemaakt waarin we de opmaakcode van het toe te voegen thema gaan zetten. Maak dit bestand eerst aan in de editor en klik het aan om het te bewerken. Kopieer dan de code die je op de genoemde link vindt. Plak het in je editor en bewaar het bestand. Je kunt nu voor elke kaart die je maakt dit thema kiezen, maar ook in één handeling het thema toepassen via je profiel, door daar het thema (in dit geval dark) te selecteren. Op de bewuste link vind je trouwens ook een achtergrondafbeelding (night.jpg) waar het thema naar verwijst. Die kun je (via de editor) uploaden in de www-map.

©PXimport

Dashboard vast zetten op tablet

Wil je je dashboard op je tablet weergeven? Dat kan met de Android-app Fully Kiosk Browser & App Lockdown. Wil je dat het dashboard het volledige scherm inneemt en geen zijbalk laat zien, dan kun je in het profiel een vinkje bij Zijbalk altijd verbergen zetten. Het menu wordt dan verborgen maar blijft bereikbaar via de drie streepjes linksboven, net zoals op mobiele apparaten.

Ook geïnteresseerd in professionele beveiliging?

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker
© Ivan Guia
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

▼ Volgende artikel
DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?
Huis

DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Waarom is er zoveel aandacht voor DeepSeek? Ontdek wat deze AI-chatbot bijzonder maakt en waar je op moet letten. Kunstmatige intelligentie blijft zich in een hoog tempo doorontwikkelen. In begin 2025 werd DeepSeek gelanceerd en zorgde meteen voor een enorme schokgolf. Is het echt zoveel beter als bestaande modellen zoals ChatGPT? En wat maakt DeepSeek uniek?

  • De introductie van DeepSeek en de chaos op de aandelenmarkt
  • De unieke eigenschappen van DeepSeek
  • Voordelen, zorgen en toekomstperspectieven

Ontdek waarmee ChatGPT je allemaal kan helpen.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

DeepSeek open en OpenAI gesloten? Een belangrijk onderscheid is dat DeepSeek volledig opensource is. Dat betekent dat de volledige onderliggende code beschikbaar is om te downloaden, te bestuderen en aan te passen, waardoor het hele model transparant is. Daarentegen houdt OpenAI, ondanks de naam, de technische details van ChatGPT grotendeels geheim.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.