Een elektrische fiets heeft een ander rijgedrag dan een gewone fiets, en daar moet je mee leren omgaan. Een elektrische mountainbike vergt misschien nog wel meer gewenning, want je begeeft je met een veel zwaardere fiets op technisch terrein dat sowieso al heel wat stuurmanskunst vergt. Daarom is het raadzaam om eerst wat ‘droog’ te oefenen als je voor het eerst op een e-mtb stapt.

Als je nog nooit op een e-bike hebt gereden, dan is een eerste ritje best even wennen. De hogere snelheid, de snellere acceleratie en vooral het hogere gewicht ervan vragen de nodige aanpassing van de berijder. Voor elektrische mountainbikes geldt dat misschien nog wel meer: ze hebben een krachtiger motor, een sportieve zithouding en verhoudingsgewijs een nog veel hoger gewicht. Stap je van een stadsfiets van 15-16 kg naar een e-bike van 21-24 kg, dan is de gewichtstoename grofweg 50 procent. Ga je van een gewone mountainbike van 10-12 kg naar een e-mtb van 20-25 kg, dan moet je ineens 100 procent meer fietsgewicht weten te hanteren; dubbel zoveel dus.

Neem daarnaast het sportieve karakter van een e-mtb in aanmerking (je rijdt snel over smalle kronkelende paadjes, tussen bomen door, over technische ondergrond), vergelijk het met de stedelijke tred die je op een gewone e-bike aanhoudt (rechtdoor, over asfalt) en het wordt duidelijk dat de leercurve voor e-mountainbiken iets langer zal zijn.

Ook lezen: Elektrische mountainbikes: welke soorten zijn er?

Je kunt e-mountainbiken zelfs gerust een andere manier van mountainbiken noemen. Eentje die net zo leuk of zelfs leuker is, en die niet per se minder inspanning kost(!). Al ben je wel geneigd dat laatste te veronderstellen, met die hulpmotor die je na elke bocht weer ‘gratis’ naar 25 km/u versnelt.

©Roel van Schalen

1. Wegrijden en remmen met de e-mtb

Stap je voor het eerst op een elektrische mountainbike, overschat jezelf dan niet. Rijd eerst een rondje met uitgeschakelde motor op een rustige asfaltweg of lege parkeerplaats om een idee te krijgen van het gewicht van de fiets en hoe hij zich houdt in bochten. Schakel vervolgens het e-bikesysteem in en kies voor de laagste ondersteuningsstand en een klein verzet. Rijd op je gemak weg en rijd vertragend en versnellend in rechte lijn om voeling te krijgen met het punt waarop de motor aangrijpt.

Ook lezen: E-bike onderhoud: essentiële tips voor een langere levensduur en optimale prestaties

Probeer ook de remmen goed uit. De hydraulische schijfremmen op een e-mtb laten zich nauwkeurig doseren en hebben een enorme stopkracht. Om daar een idee van te krijgen, kun je bij lage snelheid eens een ‘noodstop’ uitvoeren door beide remhendels tegelijkertijd krachtig in te knijpen. Let erop dat je snelheid voldoende laag is en probeer deze oefening daarna pas bij hogere snelheid, zodat je het effect van je acties goed leert aanvoelen.

2. Spelen met de verschillende ondersteuningsniveaus

Ben je enigszins gewend aan de fiets, probeer dan de hogere ondersteuningsniveaus uit door (afhankelijk van het e-bikesysteem) op het plusteken of op de pijltjestoets op de controller op je stuur te klikken. Naarmate je sneller gaat, moet je naar een hoger verzet overschakelen, iets wat je vanzelf zult aanvoelen.

De meeste e-bikes hebben vier of vijf ondersteuningsstanden. Wissel tussen de verschillende standen met behulp van de plus- en mintoetsen of de pijltjestoetsen en ontdek de verschillen in acceleratie en snelheid. Een hogere ondersteuningsstand fietst gemakkelijker, maar vraagt ook meer acculading. Een lagere stand geeft je meer het gevoel een work-out te doen en de accu raakt minder snel leeg.

©Roel van Schalen

3. Schakelen met een e-mtb

Bij een e-bike is het belangrijk om tijdig terug te schakelen als je snelheid mindert of als je stil komt te staan. Op die manier bespaar je de motor en de slijtagegevoelige onderdelen (zoals de ketting en tandwielen) en voorkom je onnodige overbelasting bij het opnieuw versnellen of uit stilstand vertrekken. De e-bikemotor zelf zal niet tegensputteren als je met een te zware versnelling aanzet. De motor ‘trekt’ het wel, letterlijk zelfs. Maar de ketting en de tandbladen zullen veel sneller verslijten en op termijn zal ook het binnenwerk van de motor het gelag van dergelijke zware belasting gaan betalen.

Ook lezen: Alles wat je moet weten over e-bikes: eerst lezen, dan kopen!

Niet handig dus om er een schakel-arme rijstijl op na te houden, en dat geldt nog sterker voor een elektrische mountainbike. Die wordt immers veel intensiever belast dan een gewone e-bike. Optrekken, afremmen, draaien, uit stilstand vertrekken: offroad ben je continu aan het versnellen en vertragen. De motor heeft het dus zwaar, maar je kunt het hem een stuk gemakkelijker maken door tijdig terug te schakelen. Je zult daarnaast merken dat de trapondersteuning op stukken waar de snelheid laag is (los zand, boomwortelsecties, bergop) veel effectiever werkt als je er met een kleiner verzet rijdt.

Bedenk dat elke e-bikemotor het door jou geleverde trapvermogen met een bepaald percentage vermeerdert; hoe vlotter je zelf trapt, hoe vlotter de motor ook levert. Vlot trappen doe je ten slotte niet door een zo zwaar mogelijk verzet rond te wringen, maar door het optimum te zoeken tussen een aangename trapfrequentie en een voldoende groot verzet. Oefen dus op een rustige verharde weg in het tijdig schakelen. Probeer ook uit hoe het aanvoelt om in de zwaarste versnelling vanuit stilstand te vertrekken (en ervaar dat het wel kán, maar dat je het liever niet te vaak doet).

©Wayhome Studio

4. Offroad rijden met een e-mtb

Is de kennismaking met je e-mountainbike op verharde ondergrond goed verlopen, dan is het tijd voor waar jij en je e-mtb naar hunkeren: offroad fun! Zoek je favoriete trail op en leer hoe de fiets zich houdt op het vlakke, op rechte stukken, bergop en in bochten. Leren gaat ook hier door te dóén, dus rijden maar!

Vooral in bochten zul je merken hoe anders een e-mtb zich gedraagt dan een gewone mountainbike. Een e-mtb ligt door zijn hogere gewicht veel stabieler in de bocht, maar laat zich daardoor ook minder gemakkelijk corrigeren. Je pakt maar beter ineens de juiste lijn! Een gewone mtb laat zich dan weer veel eenvoudiger ‘mennen’ en bijsturen, maar heeft een minder vaste wegligging. Dat is in zijn voordeel op zeer bochtige singletracks en op technische secties met obstakels. Daar spring je al rijdend overheen (bunny-hop), iets wat je met een e-mtb niet zal lukken: die krijg je op eigen kracht niet van de grond.

Vraagt het terrein om extra power (los zand, boomwortels, klimmetjes) dan is de elektrische mtb natuurlijk weer wel in het voordeel ten opzichte van de gewone mountainbike. Doemt er een lastige sectie in het parcours op, zoals een stuk los zand, schakel dan een tandje terug zodat je bij lagere snelheid een gelijkblijvende trapfrequentie houdt. Of kies (tijdelijk) een hogere ondersteuningsstand zodat je gelijke snelheid blijft houden. De kunst is om door middel van tijdig schakelen of door tijdig voor een hoger ondersteuningsniveau te kiezen mooi gelijkmatig snelheid te kunnen blijven houden. Veel plezier met oefenen!

Conclusie

E-mountainbiken is een andere manier van mountainbiken, waar je lekker moe van kunt worden als je dat wilt (bij lage trapondersteuning), maar die even goed heel plezierig is als niet te moe wilt worden (in de turbo-stand). Leer je e-mtb kennen door je favoriete trails ermee te rijden en de juiste technieken te hanteren (op tijd terugschakelen, de juiste lijnen kiezen) en je gaat nooit meer terug verlangen naar een niet-elektrische mountainbike.

Wil je dat jouw televisie het beeld laat zien zoals de maker het bedoeld heeft? Dan hoor je vaak dat je je televisie moet kalibreren, maar dat kan best lastig zijn zonder de juiste apparatuur en kennis. In dit artikel leer je hoe je eenvoudig je televisie instelt voor het beste beeld, zonder dat je een professional hoeft in te schakelen.

Lees ook: Tv direct na aankoop laten kalibreren: zinvol of niet?

We spreken van een gekalibreerd beeld wanneer de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit voldoen aan een internationale norm voor beeldkwaliteit. Dit zorgt ervoor dat het beeld eruitziet zoals de maker het bedoeld heeft. Bij praatshows, nieuws of sport vertaalt dit zich in realistische, natuurlijke kleuren, wat je vooral goed kunt zien aan huidskleuren, waarvan we heel goed weten hoe die eruitzien. Voor films en series is dat moeilijker te beoordelen, omdat de maker artistieke keuzes maakt. Zo kan een film bijvoorbeeld bewust een groene tint hebben. Juist daarom is een correct beeld bij films en series essentieel, zodat donkere scènes de juiste nuances tonen en kleuren de juiste sfeer oproepen.

Kun je zelf echt kalibreren?

Het is mogelijk, maar de drempel ligt erg hoog. Je hebt een patroongenerator, kleurmeters en software nodig. Er zijn gratis of relatief goedkope versies van deze tools, maar voor kwalitatief materiaal betaal je al snel honderden euro’s of meer. Professionele apparatuur kost zelfs duizenden euro’s. Daarnaast moet je de metingen correct uitvoeren en de resultaten goed leren interpreteren. Hoewel er online veel hulp beschikbaar is, blijft het een complexe aangelegenheid. Kortom, tenzij je er een hobby van wilt maken, is zelf kalibreren niet echt een haalbare optie.

Wat kun je wel zelf doen?

Gelukkig kun je zelf het beeld aanpassen en daarmee al 90 tot 95 procent van het resultaat van een professionele kalibratie bereiken.

• Kies de juiste beeldmodus: schakel over naar de Film-modus. Alle fabrikanten bieden deze aan, hoewel de naam kan variëren: soms heet het Bioscoop, Cinema, of, bij Sony, Professionel. Als er een Filmmaker Mode beschikbaar is, kies dan deze. Deze modus is ideaal voor bijna alles wat je kijkt.

• Selecteer de Film-modus voor zowel SDR als HDR. Voor Dolby Vision is de beste keuze meestal Dolby Vision Donker of Dolby Vision IQ.

• Deze modus kan wat donkerder zijn. Ga naar de helderheidsinstellingen en verhoog de eerste optie die je tegenkomt. Dit kan Helderheid, Achtergrondverlichting of OLED-helderheid heten. Vergeet niet de lichtsensor te activeren (zie verderop).

• Voor games is de Spel- of Game-modus de beste optie.

• Bij het kijken naar sport is het aan te raden de optie voor vloeiender beeld in te schakelen, te vinden onder de Beweging of Motion-instellingen. Kies hier voor de Vloeiend-optie.

©Eric Beeckmans

Ook interessant: Zo kies je de ideale televisie voor jouw woonkamer

De lichtsensor

Omgevingslicht heeft een grote invloed op hoe je het beeld ervaart. Bij veel omgevingslicht zie je in donkere scènes nauwelijks nuances in de schaduwen, terwijl diezelfde beelden in een verduisterde kamer alle details laten zien. De lichtsensor past het beeld automatisch aan op basis van het omgevingslicht. Opties voor helderheid en donkere details mag je activeren. Soms zijn er ook opties om de kleurtemperatuur automatisch aan te passen; die raden we af.

©Eric Beeckmans

Wen even aan het nieuwe beeld

Het kan zijn dat het nieuwe beeld in het begin wat flets lijkt. Dat is heel normaal. Geef je hersenen een paar dagen de tijd om eraan te wennen. Als je daarna terugschakelt naar de beeldmodus die je eerst gebruikte, zal het beeld waarschijnlijk te fel en te scherp aanvoelen.

❗ Wat je vooral niet moet doen

Fabrikanten bieden uitgebreide menu's met beeldinstellingen aan, waarvan sommige alleen nuttig zijn voor specialisten die je tv kalibreren met een patroongenerator en kleurmeter. Deze instellingen kunnen je beeld verbeteren, maar ook juist verslechteren. Wees daarom voorzichtig met alle instellingen die betrekking hebben op kleur en contrast (of beter nog, blijf er helemaal vanaf). Met instellingen voor scherpte en beweging kun je zonder veel risico experimenteren. Vergeet niet dat je in elke beeldpreset de optie hebt om deze terug te zetten naar de fabrieksinstellingen. Als je per ongeluk iets hebt aangepast dat niet goed lijkt, gebruik dan die reset.

Je kunt natuurlijk meerdere screenshots maken van een webpagina of gesprek, maar je kunt ook één lange afbeelding produceren. Zo hoef je zelf minder afbeeldingen aan elkaar te plakken, of minder shots naar je vrienden te sturen. Maar hoe maak je een lang screenshot op je iPhone?

Wanneer een enkele opname niet genoeg is, kun je altijd een lang screenshot (ook wel 'scrolling screenshot') maken op een iPhone. Handig voor wanneer je een complete website, belangrijk document of een volledig gesprek wilt vastleggen. Met ingebakken gereedschap maak je met een paar keer tikken een lang screenshot aan, dat je vervolgens kunt delen. Je kunt dit ook doen om forumberichten, die onder elkaar staan, vast te leggen. Of om een lange e-mail overzichtelijk te bewaren. Kortom: dit kan heel handig zijn.

Lang screenshot maken: aan de slag

Open de pagina, app, het document of gesprek dat je wilt bewaren en maak het screenshot zoals je dat altijd zou doen. Op een iPhone houd je daarvoor tegelijkertijd de volumeknop omhoog en de zijknop ingedrukt. Heb je nog een toestel met een thuisknop? Houd die en de zijknop dan tegelijkertijd ingedrukt.

Zodra je een screenshot maakt, verschijnt er links onderin een voorbeeld in beeld. Tik daar snel op voordat het verdwijnt. Nu kom je in een nieuw venster terecht, waar je bovenin twee opties ziet staan: Scherm en Paginavullend. Die twee opties staat alleen in beeld wanneer er genoeg content is om vast te leggen (als in: meer dan één gevuld scherm). Tik op de knop Paginavullend.

©Wesley Akkerman

In beeld zie je nu rechts de volledige lengte van het screenshot staan, terwijl je onderop allerlei bewerkingsmiddelen aantreft. Je kunt nu dingen tekenen of aantekeningen maken, die handig zijn voor jezelf of een ander. Via het lange voorbeeld rechts bepaal je de positie van het screenshot. Mocht dat nodig zijn, dan kun je zelfs de lengte inperken, met het knipgereedschap. Zodra je klaar bent met bewerken, tik je op Gereed om alles op te slaan.

©Wesley Akkerman