ID.nl logo
E-bike onderhoud: essentiële tips voor een langere levensduur en optimale prestaties
© Jorik Algra
Mobiliteit

E-bike onderhoud: essentiële tips voor een langere levensduur en optimale prestaties

Fiets je fluitend door het leven op jouw e-bike? Dan wil je natuurlijk dat je trouwe tweewieler in topconditie blijft. Goed onderhoud is cruciaal voor een langere levensduur, veiligheid en optimale prestaties van jouw elektrische fiets. In dit artikel vertellen we je precies wat je moet doen om je e-bike in perfecte staat te houden. Pak je gereedschap en ga aan de slag!

Een e-bike heeft de juiste zorg en aandacht nodig om optimaal te presteren. In dit artikel duiken we dieper in het onderhoud van je e-bike en geven we je handige tips om het beste uit je elektrische fiets te halen. Van het controleren van de bandenspanning tot het reinigen en onderhouden van de ketting en tandwielen, je leert alles wat je moet weten om je e-bike in topconditie te houden.

In dit artikel behandelen we de volgende punten:

  • Bandenspanning: het belang van de juiste bandenspanning en hoe je deze controleert.
  • E-bike reiniging en inspectie: hoe je jouw e-bike schoonmaakt en onderdelen controleert op slijtage en schade.
  • Ketting- en tandwielenonderhoud: tips om de ketting en tandwielen te reinigen en smeren voor een soepele rit.
  • Remmen: informatie over controleren en afstellen voor optimale veiligheid
  • Accu en elektronica: wat je kunt doen om te zorgen voor een lange levensduur

Als je meer wilt weten over e-bikes en hoe je de juiste keuze maakt, lees dan ook ons andere artikel: Alles wat je moet weten over e-bikes: eerst lezen, dan kopen!

Bandenspanning, remmen, onderhoud – al deze aspecten spelen een cruciale rol in het genot en de prestaties van je e-bike. In dit artikel onthullen we de geheimen van het optimaliseren van je fietservaring en hoe je jouw e-bike in topconditie kunt houden. Of je nu een dagelijkse pendelaar bent of een weekendavonturier, deze tips en trucs zullen je helpen het meeste uit je elektrische fiets te halen en ervoor te zorgen dat je altijd veilig en comfortabel op pad gaat.

Bandenspanning: houd de druk erop!

Het controleren van de bandenspanning lijkt misschien een kleinigheid, maar het heeft een enorme impact op jouw fietservaring. Check de spanning minstens één keer per maand. De aanbevolen bandenspanning vind je op de zijkant van de band. Te lage bandenspanning zorgt voor extra weerstand en snellere slijtage, terwijl te hoge spanning het comfort en de grip vermindert. Gebruik een fietspomp met drukmeter voor het beste resultaat.

Hier zijn drie praktische tips over bandenspanning:

  1. Pas de bandenspanning aan het terrein aan: voor een soepele rit op verharde wegen kun je een hogere bandenspanning aanhouden, terwijl een iets lagere spanning meer grip biedt op onverharde of modderige wegen.

  2. Houd rekening met het gewicht van de berijder: een zwaardere berijder heeft over het algemeen een hogere bandenspanning nodig dan een lichtere berijder om de fiets efficiënt te laten rollen.

  3. Controleer de bandenspanning vaker bij kouder weer: banden verliezen sneller lucht bij lagere temperaturen, dus het is belangrijk om ze vaker te controleren in de wintermaanden.

Tabel: Aanbevolen bandenspanning in combinatie met het gewicht van de berijder
Gewicht berijderAanbevolen bandenspanning (bar)
50-60 kg3,0 - 3,5
60-70 kg3,5 - 4,0
70-80 kg4,0 - 4,5
80-90 kg4,5 - 5,0
90-100 kg5,0 - 5,5
100+ kg5,5 - 6,0

Let op: deze tabel dient slechts als richtlijn en de ideale bandenspanning kan variëren afhankelijk van de banden en de fiets. Raadpleeg altijd de aanbevelingen van de fabrikant en pas de spanning aan op basis van persoonlijke voorkeur en rijomstandigheden.

🟢De perfecte fietspomp kiezen: waar moet je op letten?

Aankoopadvies fietspomp: Bij het kiezen van de juiste fietspomp voor jouw e-bike zijn er enkele belangrijke factoren waarmee je rekening moet houden.

1. Type ventiel: Zorg ervoor dat de fietspomp compatibel is met het ventiel van jouw e-bike (Schrader-, Presta- of Dunlopventiel). Sommige pompen zijn voorzien van een dubbele kop die geschikt is voor meerdere ventielen, terwijl andere pompen specifieke koppen hebben die je kunt verwisselen. 2. Drukmeter: Kies een fietspomp met ingebouwde drukmeter, zodat je gemakkelijk de bandenspanning kunt controleren en aanpassen tijdens het oppompen. Digitale drukmeters zijn meestal nauwkeuriger dan analoge meters. 3. Maximale druk: Controleer de maximale druk die de fietspomp kan leveren. Dit moet voldoende zijn voor de aanbevolen bandenspanning van jouw e-bike. De meeste fietspompen kunnen drukken tussen de 6 en 8 bar leveren, wat voldoende is voor de meeste e-bikes. 4. Pompformaat: Overweeg het formaat van de fietspomp. Een vloerpomp is meestal efficiënter en gemakkelijker te gebruiken, maar kan lastig zijn om mee te nemen. Een minipomp of CO2-pomp is handig voor onderweg, maar het oppompen van de banden kan meer tijd en moeite kosten. 5. Materiaal en bouwkwaliteit: Kies een fietspomp van hoge kwaliteit, gemaakt van duurzame materialen zoals aluminium of staal. Een goede fietspomp gaat langer mee en is beter bestand tegen intensief gebruik. 6. Prijs: Bepaal je budget en houd rekening met de prijs-kwaliteitverhouding. Een goedkope fietspomp kan verleidelijk zijn, maar het is de moeite waard om te investeren in een kwalitatief betere pomp die langer meegaat en beter presteert.

Schoon en veilig: inspecteer en reinig je e-bike

Een schone e-bike is niet alleen mooi om naar te kijken, maar ook veiliger. Maak je fiets minimaal één keer per maand schoon met een zachte borstel, spons en speciale fietsreiniger. Inspecteer tijdens het schoonmaken ook het frame, de remmen, de ketting en andere onderdelen op slijtage, schade of loszittende onderdelen. Voer daarnaast regelmatig een veiligheidscontrole uit: test de verlichting, bel en reflectoren.

  1. Verwijder hardnekkig vuil met zorg: gebruik een zachte borstel of doek om modder, zand en ander vuil voorzichtig van de onderdelen te verwijderen. Vermijd het gebruik van een hogedrukreiniger, omdat deze water in de lagers en elektronica kan spuiten, wat tot problemen kan leiden.

  2. Controleer de bekabeling: let tijdens het reinigen en inspecteren van de fiets ook op de bedrading en kabels. Zorg ervoor dat er geen kabels beschadigd, geknikt of los zijn. Controleer ook de aansluitingen op de accu, motor en display om er zeker van te zijn dat ze goed vastzitten en vrij zijn van vuil en corrosie.

  3. Wees voorzichtig met water: hoewel het verleidelijk kan zijn om je e-bike met een tuinslang af te spoelen, kan te veel water schade toebrengen aan de elektronische componenten. Gebruik in plaats daarvan een vochtige doek of spons om het frame en de onderdelen schoon te maken, en zorg ervoor dat je de elektrische onderdelen zoals de accu, motor en display niet rechtstreeks met water besproeit.

Lees ook: Zo verwijder je roest van de fietsketting

©Andrey Popov

Houd je e-bike goed schoon en verleng de levensduur met regelmatig onderhoud.

Top E-bike Sloten: Bescherm Jouw Fiets

Het is essentieel om te investeren in een goed slot voor je e-bike, aangezien fietsendiefstal helaas een veelvoorkomend probleem is. Een hoogwaardig slot kan je e-bike beschermen tegen diefstal en je gemoedsrust geven wanneer je hem ergens achterlaat. Hier zijn drie aanbevolen sloten die je kunt overwegen voor de beveiliging van je e-bike:

  1. Axa Foldable 1000 Vouwslot: Dit slot is compact, makkelijk mee te nemen en biedt een goede beveiliging tegen diefstal.
  2. Abus 1060 Granit CityChain X-Plus kettingslot: Dit kettingslot is bijzonder robuust en biedt uitstekende bescherming tegen doorgewinterde fietsendieven.
  3. Axa Newton Pro UL Mini U beugelslot: Een compact en lichtgewicht U-beugelslot dat zorgt voor solide bescherming en eenvoudig op te bergen is tijdens het rijden.

Schoonmaaksets voor fietsen: professioneel onderhoud met het juiste gereedschap

Speciale schoonmaaksets voor fietsen zijn ontworpen om het reinigen en onderhouden van je e-bike eenvoudiger en effectiever te maken. Een goede schoonmaakset bevat vaak een biologisch afbreekbare fietsreiniger, ontvetter, kettingspray, borstels en een reinigingsdoek. Door te investeren in een kwalitatieve schoonmaakset, zorg je ervoor dat jouw e-bike er altijd tiptop uitziet en optimaal presteert.

Huis-, tuin- en keukenmiddelen als alternatief

Hoewel het gebruik van speciale schoonmaakproducten voor fietsen de voorkeur geniet, zijn er ook enkele huis-, tuin- en keukenmiddelen die je kunt gebruiken als alternatief:

  1. Afwasmiddel: meng een beetje afwasmiddel met water om een milde zeepoplossing te maken. Gebruik een spons of zachte borstel om je fiets voorzichtig schoon te maken. Spoel de fiets daarna grondig af met water om zeepresten te verwijderen. Vermijd het gebruik van agressieve schoonmaakmiddelen, omdat deze de lak en onderdelen van de fiets kunnen beschadigen.

  2. Witte azijn: meng gelijke delen water en witte azijn om een milde, biologisch afbreekbare ontvetter te maken. Breng deze oplossing aan op de ketting en tandwielen met een borstel of doek. Laat het even intrekken en veeg het vervolgens weg met een schone doek.

  3. Bakpoeder: Meng een beetje water met bakpoeder om een pasta te maken. Deze pasta kan worden gebruikt om hardnekkig vuil en vlekken op het frame en de wielen te verwijderen. Breng de pasta aan op het vuil, laat het even inwerken en veeg het vervolgens weg met een vochtige doek.

Let op: Hoewel huis-, tuin- en keukenmiddelen effectief kunnen zijn voor het reinigen van je e-bike, kunnen sommige middelen de onderdelen van de fiets aantasten. Gebruik deze middelen met voorzichtigheid en test ze eerst op een onopvallende plek. Het is altijd aan te raden om specifieke reinigingsproducten voor fietsen te gebruiken voor het beste resultaat.

Smerig goed: ketting en tandwielen onderhouden

De ketting en tandwielen zijn het hart van jouw e-bike. Een goed gesmeerde ketting zorgt voor soepel schakelen en minder slijtage. Reinig en smeer de ketting elke 300 tot 400 kilometer, afhankelijk van de weersomstandigheden. Gebruik hiervoor een ontvetter en een speciale kettingspray. Inspecteer de tandwielen op slijtage en vervang ze indien nodig.

  1. Houd de juiste kettingspanning aan: een te strakke ketting kan leiden tot extra slijtage en een verminderde efficiëntie, terwijl een te losse ketting het risico op aflopen vergroot. Controleer de kettingspanning regelmatig en pas deze indien nodig aan, volgens de specificaties van de fabrikant. Om de kettingspanning te meten, druk je met je vinger in het midden van de ketting tussen de tandwielen. Een goed afgestelde ketting moet ongeveer 1 tot 2 centimeter speling hebben. Raadpleeg de handleiding van je e-bike voor specifieke aanwijzingen over het aanpassen van de kettingspanning op jouw model.

  2. Gebruik de juiste smeermiddelen: kies een kettingspray of smeermiddel dat speciaal is ontworpen voor fietskettingen en e-bikes. Vermijd het gebruik van algemene smeermiddelen zoals WD-40, omdat deze niet voldoende bescherming bieden en sneller vuil aantrekken.

  3. Reinig de cassette en derailleurwieltjes: verwijder tijdens het reinigen van de ketting ook vuil en vet van de tandwielen (cassette) en de derailleurwieltjes. Dit zorgt voor een soepelere overdracht en vermindert slijtage. Gebruik een tandenborstel of speciale cassetteborstel om tussen de tanden te komen en hardnekkig vuil te verwijderen.

©BEVIS NICKEL

Maak na elke rit je remmen en ketting schoon om slijtage te voorkomen

Remmen: controleer en stel ze af voor optimale veiligheid

Goede remmen zijn essentieel voor jouw veiligheid. Controleer de remblokken op slijtage en vervang ze als ze minder dan 1,5 mm dik zijn. Stel de remmen af zodat ze goed aangrijpen en niet aanlopen. Bij mechanische remmen doe je dit met de stelschroef, bij hydraulische remmen is het belangrijk om de remvloeistof tijdig te verversen.

  1. Houd de remschijven schoon: vuil en olie op de remschijven kunnen de remprestaties verminderen. Maak de remschijven regelmatig schoon met een doek en een speciale schijfremreiniger. Vermijd het gebruik van agressieve reinigingsmiddelen of het aanraken van de remschijven met je vingers, omdat dit de remprestaties kan beïnvloeden.

  2. Controleer op ongelijke slijtage: kijk bij het inspecteren van de remblokken ook naar ongelijke slijtage. Als één remblok sneller slijt dan het andere, kan dit duiden op een probleem met de afstelling of uitlijning van de remklauw. Raadpleeg de handleiding van je e-bike of schakel een professional in om dit probleem te verhelpen.

  3. Luister naar je remmen: als je piepende of schurende geluiden hoort tijdens het remmen, is dit vaak een teken dat de remblokken versleten zijn of dat de remschijven vuil of beschadigd zijn. Voer een grondige inspectie uit en vervang indien nodig versleten of beschadigde onderdelen om te zorgen voor optimale remprestaties en veiligheid.

©Yurii Artemenko

Een goed gesmeerde en onderhouden ketting zorgt ervoor dat je fietstocht soepel en geruisloos verloopt

Accu en elektronica: zorg voor een lange levensduur

De accu is het kloppende hart van jouw e-bike. Verleng de levensduur door de accu regelmatig op te laden, zelfs als je de fiets een tijdje niet gebruikt. Bewaar de accu op een droge, koele plaats. Bescherm de elektronica en zorg voor een optimale werking met deze drie extra tips:

  1. Laad op de juiste manier op: om de levensduur van de accu te verlengen, is het belangrijk om de accu op de juiste manier op te laden. Gebruik altijd de door de fabrikant aanbevolen oplader en volg de instructies voor het opladen. Vermijd het volledig ontladen van de accu, want dit kan de capaciteit verminderen. Probeer de accu op te laden als deze tussen de 20% en 80% capaciteit heeft.

  2. Houd de contactpunten schoon: vuil en corrosie op de contactpunten van de accu en de fiets kunnen de prestaties van de e-bike verminderen en de levensduur van de accu verkorten. Maak de contactpunten regelmatig schoon met een droge doek en gebruik indien nodig een speciaal reinigingsmiddel voor elektrische contacten. Controleer ook de aansluitingen en kabels op tekenen van slijtage of schade.

  3. Bescherm tegen extreme temperaturen: accu's presteren het best bij gematigde temperaturen. Extreme hitte of kou kan de levensduur en prestaties van de accu beïnvloeden. Vermijd het bewaren of opladen van de accu bij temperaturen onder de 0°C of boven de 40°C. Als je de e-bike buiten in de kou stalt, overweeg dan om de accu mee naar binnen te nemen en op kamertemperatuur te bewaren.

Servicebeurten: investeer in een langere levensduur en optimale prestaties

Regelmatige servicebeurten zijn essentieel voor het behoud van de goede staat en veiligheid van jouw e-bike. Door je fiets door een professional te laten onderhouden, zorg je ervoor dat alle onderdelen optimaal functioneren en tijdig worden vervangen indien nodig. Servicebeurten kunnen variëren van basis tot uitgebreid, afhankelijk van het onderhoud dat jouw e-bike nodig heeft.

Basis servicebeurt: Deze beurt omvat het controleren en afstellen van de remmen, versnellingen, bandenspanning, verlichting en het smeren van de ketting. Het is aanbevolen om minimaal één keer per jaar een basis servicebeurt uit te voeren, afhankelijk van het gebruik van de fiets.

Uitgebreide servicebeurt: Een uitgebreide beurt omvat naast de punten die tijdens de basis servicebeurt worden gecheckt ook het controleren van de wieluitlijning, het vervangen van versleten onderdelen (indien nodig) en het controleren van de accu en elektronica. Een uitgebreide servicebeurt wordt aanbevolen elke 1 à 2 jaar, afhankelijk van de intensiteit van het gebruik.

De kosten voor servicebeurten kunnen variëren, afhankelijk van de werkplaats en de omvang van de beurt. Hieronder vind je een indicatie van de kosten:

Soort servicebeurtGemiddelde kosten
Basis servicebeurt50 - 80 euro
Uitgebreide servicebeurt100 - 150 euro

Houd er rekening mee dat deze kosten exclusief eventuele vervangingsonderdelen zijn. Door te investeren in regelmatige servicebeurten, verleng je de levensduur van jouw e-bike en zorg je voor een veiligere en aangenamere fietservaring.

Tabel: Veel voorkomende onderdelen die vervangen moeten worden, inclusief de geschatte kosten.
OnderdeelGeschatte kosten
Remblokken10 - 30 euro
Ketting20 - 60 euro
Cassette25 - 80 euro
Banden20 - 60 euro per stuk
Binnenband5 - 15 euro per stuk
Derailleurwieltjes10 - 30 euro
Kabels (rem/versnelling)5 - 20 euro per stuk
Accu (e-bike)200 - 600 euro

Let op: De kosten zijn exclusief arbeidsloon en kunnen variëren afhankelijk van de kwaliteit en het merk van het onderdeel. Het is altijd raadzaam om advies in te winnen bij een professionele fietsenmaker om de juiste onderdelen voor jouw specifieke e-bike te kiezen en een nauwkeurigere kosteninschatting te krijgen.

 

▼ Volgende artikel
Review JBL Flip 7 – Kleine speaker speelt luider dan ooit
© JBL
Huis

Review JBL Flip 7 – Kleine speaker speelt luider dan ooit

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Fantastisch
Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook voor buiten in de tuin of het strand heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn mooie upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Plus- en minpunten
  • Goede accuduur
  • Speelt loeihard voor zo'n klein ding
  • IP68-label
  • Veel kleurkeuzes
  • Auracast
  • Op wat afstand geplaatst krachtige kamervuller
  • Relatief hoge prijs
  • Niet de lichtste speaker
  • Lus en karabijnhaak geen grote vernieuwing

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

▼ Volgende artikel
Bedien je slimme apparaten met een zelfgebouwd touchscreen
© InfiniteFlow - stock.adobe.com
Huis

Bedien je slimme apparaten met een zelfgebouwd touchscreen

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

In dit artikel laten we zien hoe je een touchscreen-interface bouwt voor Home Assistant met ESPHome en LVGL:

  • Installeer ESPHome en configureer een ESP32-microcontroller voor je project
  • Sluit een touchscreen aan en stel de juiste GPIO-pinnen en drivers in
  • Gebruik LVGL-widgets voor een interactieve interface
  • Integreer je touchscreen met Home Assistant voor directe bediening van je slimme apparaten

Lees ook: 5 fouten die je niet moet maken in je smarthome

Code downloaden

In dit artikel staat een voorbeeld van wat YAML-code. Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. In het bestand espcode.txt staan alle regels voorbeeldcode zoals ze in dit artikel aan bod komen. Maar je vindt ook een uitgewerkt voorbeeld in het bestand cyd-demo.yaml. Beide bestanden zijn hier te downloaden.

Uitgewerkt voorbeeld

Het meest uitgewerkte voorbeeld voor de demo met LVGL vind je op deze GitHub-pagina van auteur Gertjan Groen. In de code die je kunt downloaden (ook in het losse bestand cyd-demo.yaml) hebben we ook de RGB-led op de achterzijde toegevoegd, die je bijvoorbeeld als statusmelding kunt gebruiken. Verder is een timer toegevoegd om de backlight te regelen, zodat deze bij inactiviteit wordt uitgeschakeld. Tot slot laten we zien hoe je de GPIO-pinnen kunt gebruiken via de I2C-bus. Op de GitHub-pagina vind je nog meer handige informatie.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

Grafische interfaces met widgets

LVGL staat voor Light and Versatile Graphics Library. Het is een opensource-bibliotheek die sinds 2016 bestaat. Je kunt ermee werken binnen ESPHome, Arduino, Tasmota en openHASP. Het laatste project is zelfs specifiek bedoeld voor microcontrollerfirmware met LVG.

De bibliotheek is heel licht, waardoor het soepel en snel kan werken op apparaten met beperkte capaciteit, bijvoorbeeld met een microcontroller. Bovendien kan LVGL flexibel met verschillende lay-outs, schermformaten en invoermethodes werken. Naast touchscreens kun je ook bijvoorbeeld muis, toetsenbord, losse knoppen en draaiknoppen toevoegen.

Via meer dan dertig widgets kun je een grafische gebruikersinterface opbouwen. Het uiterlijk is via thema’s en stijlen eenvoudig aan te passen. Bovendien kun je met animaties werken.

LVGL wordt gebruikt in slimme apparaten zoals thermostaten, smartwatches en keukenapparatuur, en zelfs in touchscreens voor industriële omgevingen. Op de website vind je enkele interactieve demo’s voor bekende toepassingen, waarbij de gebruikersinterface in de browser wordt getoond.

Met LVGL kun je via widgets een gebruikersinterface bouwen.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

Raspberry Pi Pico W

De Raspberry Pi Pico is een voordelige en flexibele serie ontwikkelbordjes rondom de RP2040-microcontroller. De eerste versie verscheen in januari 2021. De Pico W is vanwege de wifi-connectiviteit een interessante optie voor ESPHome. Recent werd de Pico 2 W aangekondigd die op meerdere fronten is verbeterd. Dat model is op het moment van schrijven echter nog niet geschikt voor ESPHome.

De Raspberry Pi Pico W is ook bruikbaar in Home Assistant.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

Toepassingen voor een touchscreen

Er zijn veel leuke toepassingen voor een touchscreen. Zo kun je bijvoorbeeld een soort weerstation maken, dat je voorziet van actuele informatie van Home Assistant. Ook kun je live de opbrengst van je zonnepanelen laten zien of het verbruik in huis. Je zou een schermpje voor Music Assistant kunnen maken met bijvoorbeeld de weergave van het nummer en volumeregeling (zie ook: Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie). Tot slot kun je een scherm gebruiken voor statusmeldingen of loggegevens.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

lvgl:
  buffer_size: 25%

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

Cookbook voor ESPHome en LVGL

We houden het hier redelijk eenvoudig, maar je kunt natuurlijk veel geavanceerdere gebruikersinterfaces maken. Zo is bijvoorbeeld een geneste structuur mogelijk, kun je op verschillende manieren een grid maken, en met pagina’s individuele schermen of secties in je gebruikersinterface maken. Daarbij kan elke pagina zijn eigen widgets hebben. ESPHome geeft op zijn website in een ‘cookbook’ nog wat praktische voorbeelden voor het werken met LVGL, ook in combinatie met Home Assistant.

De website van ESPHome heeft veel voorbeelden voor het werken met LVGL.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.