Met al die verschillende snelheden op het fietspad is een ongeluk nooit ver weg. Wat kun je doen voor je eigen veiligheid en die van je mede-weggebruikers? De fietshelm is een veelbesproken oplossing, maar goed gedrag en een goede zichtbaarheid zijn minstens zo belangrijk.

Fietsers op een e-bike rijden meestal sneller dan gewone fietsers. Andere fietsers, maar ook bromfietsers en automobilisten, schatten de snelheid van e-bikes vaak te laag in. Daarom gebeuren er relatief veel ongelukken met e-bikes. De laatste tijd staan vooral jongeren op fatbikes in de belangstelling, maar ook gebruikers van andere typen e-bikes lopen een groter risico. 

©Maitree.B Hin255

Wat doet een fietshelm?

Het liefst wil je natuurlijk voorkomen dat je brokken maakt met je e-bike. Daarover verderop meer. Maar een ongeluk zit soms in een klein hoekje en is lang niet altijd te voorkomen. Van alle fietsers die ernstig gewond raken door een fietsongeval, heeft bijna één derde hoofd- of hersenletsel. Een helm verkleint de kans op dergelijke ernstige verwondingen en vermindert de kans op een dodelijke afloop met 70 procent. Veilig Verkeer Nederland raadt daarom aan een fietshelm op de e-bike te dragen. Op een fatbike wordt dat mogelijk zelfs verplicht.

Voor elk fietstype is een ander soort helm te koop. Op de e-bike kun je een speciale e-bike-helm dragen, maar als je al een racefiets- of mountainbikehelm hebt, kun je die ook gebruiken. Voor een speed pedelec (een elektrische fiets die tot 45 kilometer per uur rijdt) is een ander type helm verplicht.

Fietshelmen zijn verkrijgbaar in verschillende maten. Het is handig om de fietshelm te passen in de winkel, bijvoorbeeld bij een rijwielhandel. Bestel je de helm liever online, zorg dan dat je de goede maat kiest. Meet eerst de omtrek van je hoofd 2,5 cm boven de wenkbrauw en bestel een helm die geschikt is voor deze omtrek.

Stel de helm nauwkeurig af voordat je hem gaat gebruiken. Zorg dat de helm goed aansluit op je hoofd, zonder dat die onaangenaam strak aanvoelt. Meestal heeft de helm daarvoor een draaiknop. Maak vervolgens het kinbandje op lengte, zodat de helm niet kan verschuiven op je hoofd. 

©Halfpoint - stock.adobe.com

Wat kun je doen aan veilig gedrag in het verkeer?

• Pas je snelheid aan. Een e-bike geeft ondersteuning tot een maximale snelheid van 25 kilometer per uur. In veel situaties is een lagere snelheid veiliger, bijvoorbeeld als je in een drukke stad fietst of op een smal pad met veel tegenliggers. Beoordeel per situatie wat een passende snelheid is en pas daar zo nodig de trapondersteuning op aan.

• Let extra goed op bij kruisingen en zijwegen. Houd er rekening mee dat andere verkeersdeelnemers je misschien niet hebben zien aankomen. Verlaag je snelheid als je een kruising, rotonde of uitrit nadert, zodat je rustig kunt afremmen als dat nodig is.

• Fiets rustig weg bij een stoplicht. Ook al ben je met je e-bike in no time op snelheid, het is veiliger om net als met een gewone fiets je snelheid rustig op te voeren. Je gaat dan mee met de rest van het verkeer en verkleint daarmee de kans op onverwachte situaties, zowel voor jezelf als voor andere weggebruikers. Bovendien doe je langer met de acculading als je rustig in de laagste versnelling optrekt.

• Fiets pas weg als je bent opgestapt. Dat klinkt logisch, maar met een gewone fiets ben je misschien gewend om met één voet op een trapper te staan en steppend vaart te maken. Met een e-bike is dat vragen om problemen. Zorg dus dat je met twee voeten op de trappers snelheid maakt.

• Stop je telefoon weg. Nog beter: zet hem op ‘niet storen’, zodat je echt MONO kunt rijden. Je mag je telefoon wel gebruiken als je stilstaat en je mag hem ook op je stuur bevestigen, zodat je bijvoorbeeld kunt navigeren of handsfree kunt bellen. Pas wel op dat je niet al fietsend gaat appen of Instagrammen, want dan ben je alsnog in overtreding, en de boetes zijn niet mals.

• Stel de fiets goed af. Vaak wordt een houding aangeraden waarbij je de voeten plat op de grond kunt zetten. Daarmee houd je de fiets beter in balans als je tot stilstand komt of juist wegrijdt.

©Khamlaksana N.

Wat kun je doen voor je zichtbaarheid?

Als het donker en misschien ook wel nat is buiten, is het zicht een stuk slechter dan overdag. Zorg daarom voor goede fietsverlichting, waarmee je niet alleen zelf beter te zien bent, maar ook de weg en andere weggebruikers goed kunt zien. Ledlampen zijn energiezuinig en geven uitstekend licht. Je kunt ook losse lampjes kopen, bijvoorbeeld op batterijen of met een oplaadbare accu. Fiets je vooral op verlichte wegen en paden? Dan is een fietslamp van 50 tot 100 lumen voldoende. Fiets je ook door onverlichte of slecht verlichte gebieden? Kies dan voor een lamp van 500 lumen of meer. Let in dat geval ook op de breedte van de straal. Hoe hoger de lux-waarde, hoe breder de lichtstraal.

Een fiets moet een reflector hebben aan de achterkant, op de velgen of banden en op de trappers aan beide kanten. Als je ook nog reflecterende (regen)kleding draagt, bent je extra goed te zien. 

©Hans de Looij

Wat kun je doen aan onderhoud?

Natuurlijk laat je je e-bike goed onderhouden, al was het maar om te voorkomen dat je stil komt te staan langs de weg. Maar minstens zo belangrijk is dat je goed kunt remmen. Merk je dat je fiets minder goed remt? Ga dan naar de fietsenmaker voor een controle. Zorg ook dat je banden de juiste spanning hebben. In gladde omstandigheden kunnen je banden beter iets aan de zachte kant zijn dan iets te hard. 

Handige accessoires

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!