Een minimum leeftijd van 14 jaar én een helmplicht voor fatbikes: een motie daarover is op 24 september aangenomen door de Tweede Kamer. Goed nieuws, want met fatbikes gebeuren steeds vaker ongelukken, vaak met jonge slachtoffers. In dit artikel lees je waarom deze helmplicht belangrijk is – en waarom het ook en goed idee zou zijn om een helmplicht voor álle e-bikes in te voeren.

⭐ De motie Veltman en Olger van Dijk

De motie van de leden Veltman en Olger van Dijk, waarmee de Tweede Kamer op 24 september 2024 heeft ingestemd, vraagt de regering om een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht in te voeren voor fatbikes. Dit voorstel komt voort uit de toename van onveilige situaties en ongevallen met fatbikes, waarbij veel slachtoffers kinderen tussen de 10 en 14 jaar zijn. Omdat de legitimatieplicht vanaf 14 jaar handhaving makkelijker maakt, wordt een aparte wettelijke categorie voor fatbikes voorgesteld. De motie stelt voor om kenmerken zoals dikkere banden, hoger gewicht en een niet in hoogte verstelbaar zadel te gebruiken om fatbikes te onderscheiden van elektrische fietsen.
Wat er gaat gebeuren nu de motie is aangenomen, is nog niet duidelijk. Eventuele maatregelen zullen minimaal nog een aantal maanden op zich laten wachten. Minister Madlener moet zich nog beraden op een formele reactie. Blijken aparte regels voor fatbikes wettelijk niet mogelijk, dan zal de minister dat eerder laten weten aan de Tweede Kamer.

Wat is een fatbike?

Een fatbike is een e-bike die qua uiterlijk sterk doet denken aan een snorfiets of scooter. Dit komt door de brede, dikke banden en de buddyseat. Hoewel de zithouding niet ideaal is voor fietsen en het trappen daardoor soms onnatuurlijk kan aanvoelen, zorgen de juiste ondersteuning en het juiste aandrijfsysteem toch voor een plezierige rijervaring.

Fatbikes zijn vooral populair onder jongeren omdat ze lijken op snorfietsen, maar je geen helm hoeft te dragen. Sinds 1 januari 2023 geldt de helmplicht in Nederland wel voor snorfietsers. Deze verplichting geldt voor voertuigen die sneller dan 25 km/u kunnen rijden. Omdat fatbikes vaak niet in deze categorie vallen, zijn ze aantrekkelijk voor jongeren: wél de uitstraling en snelheid van een snorfiets, maar níet de bijkomende regels. En daar zit de zorg.

Lees ook: Hier moet je op letten bij het kopen van een fatbike

©Glaserfotografie.de

Helmplicht voor fatbikes: een goed idee

Het aantal (ernstige) ongevallen met fatbikes onder jongeren (en met e-bikes onder ouderen trouwens) is recent flink gestegen. De fatbikes kunnen hogere snelheden bereiken en hebben vaak een zwaardere constructie, wat de impact van een ongeluk vergroot.

Fatbikes een aparte categorie?

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat heeft aangegeven dat hij moeilijkheden ziet bij de invoering van deze nieuwe regels. Volgens de minister is het namelijk moeilijk om aparte regels voor fatbikes te maken, omdat het lastig is om deze duidelijk te onderscheiden van andere elektrische fietsen. Fatbikes vallen momenteel onder dezelfde regels als elektrische fietsen, zonder kenteken, helmplicht of minimumleeftijd. Regels kúnnen, stelt hij, mits die gaan gelden voor alle elektrische fietsen, dus niet alleen voor fatbikes.

Voordelen van de helmplicht voor fatbikes en e-bikes:

• Meer veiligheid in het verkeer: Door een helmplicht in te voeren voor fatbikes en e-bikes, kan de veiligheid op de weg aanzienlijk verbeteren. Helmen bieden bescherming tegen hoofdletsels bij ongevallen.

• Iedereen veilig op de fiets: Op wat voor (elektrische) fiets je ook rijdt: een helm kan levens redden. Het is belangrijk om de veiligheid voor álle fietsers te waarborgen.

• Meer aandacht voor veiligheid: Door een helmplicht in te voeren, worden fietsers zich bewuster van de risico's. Dat leidt tot veiliger gedrag in het verkeer – en dat leidt weer tot minder ongelukken.

Nadelen van de helmplicht:

• Kosten: De aanschaf van een helm kan een extra financiële last zijn voor sommige gebruikers.

• Praktische bezwaren: Niet iedereen vindt het prettig om een helm te dragen, wat kan leiden tot minder gebruik van de fiets. Dit gebeurde ook in Australië en Nieuw-Zeeland na de invoering van de helmplicht, waarbij overigens ook de minder ontwikkelde infrastructuur een rol kan hebben gespeeld.

• Handhaving: Het handhaven van de helmplicht kan lastig zijn vanwege de toenemende werkdruk bij politie en handhavers, wat ertoe kan leiden dat kinderen hun helm vaker thuislaten.

©Maitree.B Hin255

Nog beter: een helmplicht voor álle fietsers

Een uniforme helmplicht voor alle fietsers maakt de handhaving eenvoudiger, omdat er dan geen onderscheid meer is tussen verschillende soorten voertuigen. Dit zorgt voor meer duidelijkheid, verhoogt de verkeersveiligheid en helpt letsel te verminderen. De angst dat een helmplicht leidt tot minder fietsers, zoals eerder gebeurde in Nieuw-Zeeland en Australië, lijkt in Nederland minder terecht, dankzij de goede fietsinfrastructuur die het fietsen juist aantrekkelijk maakt.

Het invoeren van een helmplicht voor alle fietsers zou kunnen bijdragen aan een breder veiligheidsbewustzijn en betere bescherming voor iedereen die de weg opgaat. Toen de gordel werd ingevoerd was er ook weerstand; inmiddels weten we met z'n allen dat het zo ontzettend veel verkeersslachtoffers scheelt.

Soorten helmen en hun kosten

We schreven eerder een artikel over hoe je de juiste fietshelm kiest:Fietshelm voor e-bikers: wachten op verplichting of nu al opzetten?

Conclusie

De helmplicht voor fatbikes en e-bikes lijkt een slimme stap om de veiligheid te vergroten en ongevallen te verminderen. Minister Madlener stelt dat aparte regels voor fatbikes weinig zin hebben en pleit voor één set maatregelen voor alle elektrische fietsen. Hoewel er nadelen en praktische bezwaren zijn, wegen de voordelen van meer veiligheid zwaarder. Bij de invoering van de gordelplicht was er ook weerstand, maar inmiddels weten we dat dit duizenden levens per jaar redt. De keuze lijkt dus logisch. De slogan 'Gebruik je kop – helm op' past hier prima bij.

Stel: je wilt snel een paar bestanden op een usb-stick zetten, maar de enige flashdrive die je kunt vinden weigert nieuwe bestanden op te nemen. Om een of andere reden staat hij in de alleen-lezen-modus. Hoe los je dit op?

Stap 1: Is er een switch?

Het eerste dat je doet, is controleren of de usb-stick een fysieke schakelaar heeft voor schijfbeveiliging. Het nut van zo'n schakelaartje dat iedereen kan uitzetten, hebben we nooit begrepen. Toch zou nogal stom zijn om allerlei softwarematige kunstgrepen uit te halen als je gewoon de schrijfbeveiliging met een switch aan de zijkant had kunnen uitschakelen.

©Rafa Irusta Machin

Stap 2: Via Uitvoeren

Als er geen schakelaar is, kun je de schrijfbeveiliging uitzetten via het venster Uitvoeren. Typ in de zoekbalk op de taakbalk de opdracht Uitvoeren of gebruik de toetscombinatie Windows-toets+R. Typ diskpart in het nieuwe venster en druk op Enter. Geef eventueel je toegangscode van Windows op om te bevestigen. Typ nu list disk en druk op Enter.

Zometeen moet je ieder commando bevestigen met een druk op Enter. Hierdoor zie je een lijst van de drives in je pc. De usb-drive zou de laatste in de lijst moeten zijn.

Typ op de volgende regel select disk # (waarbij # het nummer is van de usb-drive). Het volgende commando is attributes disk om de huidige status van de drive te zien. Wanneer je Read-only State : Yes leest, weet je dat de drive zich in de alleen-lezen-status bevindt. Typ nu attr dis clear readonly om de alleen-lezen-status uit te schakelen. Typ attr dis om de nieuwe status van de drive te lezen. Als je Current Read-only State:No ziet, is het gelukt en kun de stick gebruiken.

Stap 3: Via het register

Als de vorige stap niet werkt, probeer je het via het register. We gaan ervan uit dat de usb-stick in de pc zit. Druk op Windows-toets+R, typ regedit en klik op OK. Navigeer naar: HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\StorageDevicePolicies. Klik op het pictogram WriteProtect. Stel bij Waardegegevens de waarde in op 0 en klik op OK.

Wanneer er geen StorageDevicePolicies is, kun je deze regel zelf maken. Klik met de rechtermuisknop op Control en selecteer Nieuw en vervolgens Sleutel. Geef de naam StorageDevicePolicies op. Klik met rechts op de witte ruimte aan de rechterkant en selecteer Nieuw en dan DWORD (32-bit) Waarde. Noem het WriteProtect. Open deze en stel de waarde in op 0. Nu zou alles moeten werken.

 
Lees ook: Usb-stick werkt niet meer? Zo kun je hem (misschien) nog redden

Zes op de tien Nederlanders vervangen nooit het filter van hun afzuigkap. Dat blijkt uit recent onderzoek van Afzuigkapwinkel.nl. Veel mensen weten niet eens dat dit nodig is. Een vervuild filter vangt vet en geur niet meer goed op. Daardoor wordt de luchtkwaliteit slechter en het risico op oververhitting of zelfs brand groter. Regelmatig vervangen dus. Hoe, dat leggen we stap voor stap uit.

Waarom een schoon filter belangrijk is

Een afzuigkap werkt alleen goed als lucht vrij door het filter kan stromen. Zodra dat filter verzadigd raakt met vet of vuil, moet de motor harder werken en neemt de zuigkracht af. Daardoor blijven kooklucht, vocht en vetdeeltjes in huis hangen. Op termijn kan dat leiden tot schimmelvorming en een vettige aanslag op kastjes en muren. Door het filter op tijd schoon te maken of te vervangen, houd je de luchtstroming stabiel en de motor in conditie.

De verschillende filters in een afzuigkap

Elke afzuigkap bevat minstens één vetfilter. Dat zit aan de onderkant en vangt vetdeeltjes op die vrijkomen bij het koken. Bij moderne modellen wordt vaak een metalen vetfilter gebruikt, meestal van aluminium of roestvrij staal. Dat type kun je schoonmaken en hergebruiken. Oudere of goedkopere afzuigkappen hebben soms schuim- of papieren vetfilters die niet te reinigen zijn en dus regelmatig vervangen moeten worden.

Bij afzuigkappen die lucht niet naar buiten afvoeren, maar via de kap terug de keuken inblazen (recirculatie), komt er nog een extra filter bij: het koolstoffilter. Dit filter bevat actieve kool, een fijn zwart poeder dat geurmoleculen bindt. De lucht wordt door het filter gezogen, geuren blijven aan de koolstof kleven en de schone lucht stroomt weer naar buiten. Zodra de kool verzadigd raakt, neemt de werking af en komen kookgeuren weer terug in de keuken. Daarom is het belangrijk het koolstoffilter meerdere keren per jaar te vervangen.

Nieuwere afzuigkappen gebruiken soms een gecombineerd vet- en geurfilter, of zelfs een zogenoemd plasmafilter. Dat laatste werkt met elektrische ontladingen die vet- en geur­deeltjes afbreken en hoeft vrijwel nooit vervangen te worden. Dit systeem is vooral te vinden in duurdere keukens, maar wint terrein omdat het duurzamer en onderhoudsarm is.

©Maksims_Liene | fotoduets

Hoe vaak onderhoud je de filters?

De frequentie hangt af van hoe vaak en hoe vet je kookt. Wie dagelijks bakt of frituurt, moet het vetfilter elke maand schoonmaken. Reinig een metalen vetfilter in de vaatwasser op een heet programma met een normaal vaatwasmiddel. Vermijd agressieve reinigingsmiddelen, want die kunnen aluminium dof maken – dat is op zich niet schadelijk, maar vooral een kwestie van uiterlijk. Het koolstoffilter moet gemiddeld om de drie tot zes maanden vervangen worden. Wie minder kookt, kan iets langer wachten, maar wacht niet tot de zuigkracht merkbaar afneemt.

Zo vervang je het filter stap voor stap

Begin altijd met veiligheid. Zet de afzuigkap uit, trek de stekker uit het stopcontact en laat de lampen even afkoelen. Verwijder daarna het oude vetfilter door de onderkant van de kap te openen of de clips los te maken. Maak meteen van de gelegenheid gebruik om de binnenzijde van de afzuigkap schoon te vegen met een sopje van warm water en ontvetter. Vet dat zich daar ophoopt, hindert de luchtstroom en kan nare geurtjes veroorzaken.

Plaats vervolgens het nieuwe filter op dezelfde plek. Zorg dat het goed aansluit en geen kieren heeft. Bij ronde koolstoffilters draai je ze vast op hun houder, terwijl vlakke filters meestal klemmen of klikken. Steek daarna de stekker weer in het stopcontact en test of de kap goed werkt. Als de luchtstroom krachtig aanvoelt en het geluid gelijkmatig is, zit alles goed gemonteerd.

©Andrii

Wanneer weet je dat het tijd is voor vervanging?

Er zijn duidelijke signalen dat het filter zijn werk niet meer doet. De afzuigkap maakt meer geluid, de zuigkracht neemt af en kooklucht blijft langer hangen. Sommige modellen hebben een lampje dat gaat branden zodra het filter aan vervanging toe is. Ruik je bij het aanzetten van de kap een muffe geur, dan is dat vaak een teken dat het vetfilter verzadigd is of dat het koolstoffilter zijn opnamecapaciteit kwijt is.

Maak er een gewoonte van

Een afzuigkapfilter hoort net zo goed op je onderhoudskalender als de batterij van je rookmelder. Noteer de vervangdatum of stel een herinnering in op je telefoon. Zo blijft het een vaste gewoonte in plaats van een klus die je telkens vergeet. Regelmatig onderhoud zorgt niet alleen voor frisse lucht, maar ook voor een langere levensduur van je afzuigkap.

Dus?

Een schone afzuigkap begint bij goed filteronderhoud. Het vetfilter houdt vet tegen, het koolstoffilter verwijdert geuren. Reinig het vetfilter maandelijks en vervang het koolstoffilter minstens twee keer per jaar. Zo blijft de lucht in je keuken fris, werkt de motor stiller en voorkom je onnodige slijtage of risico op brand.