Een minimum leeftijd van 14 jaar én een helmplicht voor fatbikes: een motie daarover is op 24 september aangenomen door de Tweede Kamer. Goed nieuws, want met fatbikes gebeuren steeds vaker ongelukken, vaak met jonge slachtoffers. In dit artikel lees je waarom deze helmplicht belangrijk is – en waarom het ook en goed idee zou zijn om een helmplicht voor álle e-bikes in te voeren.

⭐ De motie Veltman en Olger van Dijk

De motie van de leden Veltman en Olger van Dijk, waarmee de Tweede Kamer op 24 september 2024 heeft ingestemd, vraagt de regering om een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht in te voeren voor fatbikes. Dit voorstel komt voort uit de toename van onveilige situaties en ongevallen met fatbikes, waarbij veel slachtoffers kinderen tussen de 10 en 14 jaar zijn. Omdat de legitimatieplicht vanaf 14 jaar handhaving makkelijker maakt, wordt een aparte wettelijke categorie voor fatbikes voorgesteld. De motie stelt voor om kenmerken zoals dikkere banden, hoger gewicht en een niet in hoogte verstelbaar zadel te gebruiken om fatbikes te onderscheiden van elektrische fietsen.
Wat er gaat gebeuren nu de motie is aangenomen, is nog niet duidelijk. Eventuele maatregelen zullen minimaal nog een aantal maanden op zich laten wachten. Minister Madlener moet zich nog beraden op een formele reactie. Blijken aparte regels voor fatbikes wettelijk niet mogelijk, dan zal de minister dat eerder laten weten aan de Tweede Kamer.

Wat is een fatbike?

Een fatbike is een e-bike die qua uiterlijk sterk doet denken aan een snorfiets of scooter. Dit komt door de brede, dikke banden en de buddyseat. Hoewel de zithouding niet ideaal is voor fietsen en het trappen daardoor soms onnatuurlijk kan aanvoelen, zorgen de juiste ondersteuning en het juiste aandrijfsysteem toch voor een plezierige rijervaring.

Fatbikes zijn vooral populair onder jongeren omdat ze lijken op snorfietsen, maar je geen helm hoeft te dragen. Sinds 1 januari 2023 geldt de helmplicht in Nederland wel voor snorfietsers. Deze verplichting geldt voor voertuigen die sneller dan 25 km/u kunnen rijden. Omdat fatbikes vaak niet in deze categorie vallen, zijn ze aantrekkelijk voor jongeren: wél de uitstraling en snelheid van een snorfiets, maar níet de bijkomende regels. En daar zit de zorg.

Lees ook: Hier moet je op letten bij het kopen van een fatbike

©Glaserfotografie.de

Helmplicht voor fatbikes: een goed idee

Het aantal (ernstige) ongevallen met fatbikes onder jongeren (en met e-bikes onder ouderen trouwens) is recent flink gestegen. De fatbikes kunnen hogere snelheden bereiken en hebben vaak een zwaardere constructie, wat de impact van een ongeluk vergroot.

Fatbikes een aparte categorie?

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat heeft aangegeven dat hij moeilijkheden ziet bij de invoering van deze nieuwe regels. Volgens de minister is het namelijk moeilijk om aparte regels voor fatbikes te maken, omdat het lastig is om deze duidelijk te onderscheiden van andere elektrische fietsen. Fatbikes vallen momenteel onder dezelfde regels als elektrische fietsen, zonder kenteken, helmplicht of minimumleeftijd. Regels kúnnen, stelt hij, mits die gaan gelden voor alle elektrische fietsen, dus niet alleen voor fatbikes.

Voordelen van de helmplicht voor fatbikes en e-bikes:

• Meer veiligheid in het verkeer: Door een helmplicht in te voeren voor fatbikes en e-bikes, kan de veiligheid op de weg aanzienlijk verbeteren. Helmen bieden bescherming tegen hoofdletsels bij ongevallen.

• Iedereen veilig op de fiets: Op wat voor (elektrische) fiets je ook rijdt: een helm kan levens redden. Het is belangrijk om de veiligheid voor álle fietsers te waarborgen.

• Meer aandacht voor veiligheid: Door een helmplicht in te voeren, worden fietsers zich bewuster van de risico's. Dat leidt tot veiliger gedrag in het verkeer – en dat leidt weer tot minder ongelukken.

Nadelen van de helmplicht:

• Kosten: De aanschaf van een helm kan een extra financiële last zijn voor sommige gebruikers.

• Praktische bezwaren: Niet iedereen vindt het prettig om een helm te dragen, wat kan leiden tot minder gebruik van de fiets. Dit gebeurde ook in Australië en Nieuw-Zeeland na de invoering van de helmplicht, waarbij overigens ook de minder ontwikkelde infrastructuur een rol kan hebben gespeeld.

• Handhaving: Het handhaven van de helmplicht kan lastig zijn vanwege de toenemende werkdruk bij politie en handhavers, wat ertoe kan leiden dat kinderen hun helm vaker thuislaten.

©Maitree.B Hin255

Nog beter: een helmplicht voor álle fietsers

Een uniforme helmplicht voor alle fietsers maakt de handhaving eenvoudiger, omdat er dan geen onderscheid meer is tussen verschillende soorten voertuigen. Dit zorgt voor meer duidelijkheid, verhoogt de verkeersveiligheid en helpt letsel te verminderen. De angst dat een helmplicht leidt tot minder fietsers, zoals eerder gebeurde in Nieuw-Zeeland en Australië, lijkt in Nederland minder terecht, dankzij de goede fietsinfrastructuur die het fietsen juist aantrekkelijk maakt.

Het invoeren van een helmplicht voor alle fietsers zou kunnen bijdragen aan een breder veiligheidsbewustzijn en betere bescherming voor iedereen die de weg opgaat. Toen de gordel werd ingevoerd was er ook weerstand; inmiddels weten we met z'n allen dat het zo ontzettend veel verkeersslachtoffers scheelt.

Soorten helmen en hun kosten

We schreven eerder een artikel over hoe je de juiste fietshelm kiest: Fietshelm voor e-bikers: wachten op verplichting of nu al opzetten?

Conclusie

De helmplicht voor fatbikes en e-bikes lijkt een slimme stap om de veiligheid te vergroten en ongevallen te verminderen. Minister Madlener stelt dat aparte regels voor fatbikes weinig zin hebben en pleit voor één set maatregelen voor alle elektrische fietsen. Hoewel er nadelen en praktische bezwaren zijn, wegen de voordelen van meer veiligheid zwaarder. Bij de invoering van de gordelplicht was er ook weerstand, maar inmiddels weten we dat dit duizenden levens per jaar redt. De keuze lijkt dus logisch. De slogan 'Gebruik je kop – helm op' past hier prima bij.

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.