Een helm opzetten is als het vastklikken van je autogordel: een eenvoudige handeling die je leven kan redden. Maar waar begin je als je een fietshelm kopen wil? In dit artikel kijken we naar het hoe, wat en waarom van helmen, lees je wat voor soort helmen er bestaan en hoe je de juiste maat fietshelm kiest.

Waarom een fietshelm dragen?

Hoewel het dragen van een fietshelm niet wettelijk verplicht is, zorgt het er wel voor dat het je veiligheid in het verkeer behoorlijk vergroot. Een fietshelm kan de kans op ernstig hoofdletsel met 60% tot 65% verkleinen. Er is berekend dat, als iedere fietser een fietshelm zou dragen, dat zeker 85 verkeersdoden en 2500 ernstige verkeersgewonden per jaar zou schelen!

Wat maakt een fietshelm veilig?

Een veilige fietshelm is opgebouwd uit verschillende lagen en materialen. De buitenkant, of 'schaal', is meestal gemaakt van hard plastic. Onder de schaal bevindt zich de absorptielaag, meestal gemaakt van polystyreen. Deze laag vangt de impact van een val op. Tussen deze laag en je hoofd zit nog een voering, die zorgt voor wat meer draagcomfort en bovendien zweet kan absorberen - wel zo lekker bij lange ritten. De helm zorgt ervoor dat de kracht van buitenaf, de inwerkende kracht, geabsorbeerd en vertraagd wordt. Bovendien wordt de klap van de val verdeeld over een groter oppervlak. En val je of word je aangereden, dan voorkomt de helm dat je hoofd direct in contact komt met de grond of met de auto.

©Estudio Eleva tu punto de vista

Hoe kies je de juiste maat helm?

Zowel voor de veiligheid als voor het comfort is het natuurlijk belangrijk dat je helm goed past. Meet daarvoor de omtrek van je hoofd op ongeveer 2 centimeter boven je wenkbrauwen. Deze omtrek bepaalt de maat van je helm. In de tabel hieronder zie je welke omtrek met welke maat correspondeert. Zet de helm op je hoofd en verstel deze dusdanig dat de helm comfortabel aanvoelt; hij mag niet te los en niet te strak zitten. Nu buig je voorover zodat je met je ogen naar de grond kijkt. Als de helm nu niet afvalt, dan zijn zowel de maat als de afstelling van de helm goed.

Wat is MIPS?

Sommige helmen zijn uitgerust met MIPS-technologie. MIPS staat voor Multi Directional Impact Protection System. Het is een binnenschaal die geïntegreerd is in de helm. MIPS minimaliseert de mogelijkheid van beweging tussen het hoofd en de binnenste delen van de helm. Dit vermindert de impact van de val op de hersenen, waardoor het risico op (permanente) schade afneemt. Extra bescherming dus. Tijdens het dragen voel je overigens niets van de aanwezigheid van MIPS in je helm.

Lees ook: Dit zijn de nieuwste snufjes van fietshelmen

©Nika Lerman

Wanneer moet je je fietshelm vervangen?

Het is belangrijk om je helm te vervangen na een val, zelfs als er geen zichtbare schade is. De absorptielaag van de helm kan beschadigd zijn, waardoor de werking bij een nieuwe val niet meer gegarandeerd is. Over het algemeen wordt aangeraden de helm om de drie tot vijf jaar te vervangen omdat bepaalde onderdelen dan beginnen te slijten. Zonlicht, regen en transpiratie zijn vaak een aanslag op de levensduur. UV-straling kan ook het materiaal in de dempinglaag van de helm verzwakken. Door de blootstelling aan UV-licht verliest de helm langzaam zijn sterkte en kan daardoor steeds minder botsenergie opvangen. In elke helm vind je een sticker met de productiedatum, zodat je weet hoe oud de helm is.

©Michal - stock.adobe.com

Verschillen tussen helmen voor verschillende activiteiten

De ene fietshelm is de andere niet. Een helm voor mountainbikes is bijvoorbeeld niet geschikt voor crossfietsen of voor gewone fietsen en omgekeerd.

MTB helm

Een MTB-helm heeft een klepje aan de voorzijde, de zogenaamde "visor", die bedoeld is om loshangende takken uit je gezicht te houden en de zon te weren. Bij de meeste MTB helmen is deze klep eenvoudig te (de)monteren. Ook hebben de meeste MTB-helmen een wat langere achterzijde en zijkant. Zo wordt je achterhoofd maximaal beschermd tegen laaghangende takken.

©Oleshko Artem

E-bike helm

Een helm voor e-bikes moet extra bescherming bieden, vooral aan de zijkanten bij de slapen. Dit komt omdat e-bikes met minder moeite een hogere snelheid kunnen bereiken dan traditionele stadsfietsen. Bij een ongeluk kan de impact dus groter zijn. Hoewel het dragen van een helm niet verplicht is voor e-bike rijders in Nederland, wordt het wel sterk aangeraden. Ga je een e-bike helm kopen? Let dan op het Europese keurmerk EN 1078 voor volwassenen en EN 1080 voor kinderen. Deze helmen zijn getest en er is van bewezen dat ze schokken kunnen absorberen.

©Freepik

Speed-pedelec helm

Voor speed-pedelecs, die snelheden tot 45 km/u kunnen bereiken, is een speciale helm vereist. Deze helmen moeten voldoen aan de NTA 8776:2016 norm. Ze hebben een groter beschermingsgebied voor het hoofd en zijn bestand tegen grotere klappen dan de gemiddelde helm. Ze zijn ook uitgerust met een EPS schok-absorptielaag die extra bescherming biedt bij het achterhoofd en de slapen. Speed-pedelec helmen zijn lichter en ventileren beter dan bijvoorbeeld een motorhelm. Ze hebben vaak een vizier met zonwering, uitneembare en wasbare binnenkussentjes en een verstelbare binnenring.

©luciano - stock.adobe.com

Racefietshelm

Voor racefietsen is het belangrijk om een helm te kiezen die lichtgewicht is en uitstekende ventilatie biedt, aangezien wielrennen vaak intensief is en je er behoorlijk van kunt gaan zweten. Racefietshelmen hebben vaak een aerodynamisch ontwerp om luchtweerstand te verminderen en de snelheid te verhogen. Net als bij andere helmen moet je ervoor zorgen dat de helm goed past en comfortabel zit, en dat hij voldoet aan de veiligheidsnormen.

©Alexander Rochau

Tot slot

Met een fietshelm ben je echt veiliger in het verkeer. Neem dus de tijd om een goede, passende helm te vinden. Zelf passen is belangrijk. Door de tijd te nemen om de juiste maat en stijl te vinden, en door te begrijpen hoe een helm je beschermt, kun je voortaan met vertrouwen en veiligheid de weg op.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

Bij veel moderne stofzuigers kom je de term HEPA-filter tegen. Dat is niet voor niets: het speelt een grote rol in het filteren van kleine, schadelijke deeltjes uit de lucht. Maar wat doet zo'n uitblaasfilter precies, waar moet je op letten en is zo'n filter echt nodig?

Wat is een HEPA-filter?

HEPA staat voor High-Efficiency Particulate Air. Het is een type luchtfilter dat extreem kleine deeltjes uit de lucht kan halen. Deze filters werden in de jaren veertig ontwikkeld voor laboratoria en militaire toepassingen, oorspronkelijk om de verspreiding van radioactieve verontreinigingen via de lucht te voorkomen. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt voor het filteren van pollen, fijnstof, schimmelsporen, huisstofmijt, bacteriën en in sommige gevallen zelfs virussen.

Een filter krijgt het label HEPA alleen als het voldoet aan de Europese norm EN 1822. Die schrijft voor dat het filter minimaal 99,95% van alle deeltjes van 0,3 micrometer moet tegenhouden. Filters die daaraan voldoen, krijgen een H-waarde: hoe hoger deze waarde (bijvoorbeeld H13 of H14), hoe fijner het filter werkt.

Waarom is een HEPA-filter belangrijk in een stofzuiger?

Bij het stofzuigen komt onvermijdelijk lucht vrij. Zonder goed filter worden kleine stofdeeltjes en allergenen weer terug de kamer in geblazen. Met een HEPA-filter in je stofzuiger wordt juist die uitblaaslucht gezuiverd. Zo blijft het stof in de opvangbak, en adem je tijdens het schoonmaken geen ongezonde deeltjes in.

Voor mensen met astma, allergieën of hooikoorts is dat een groot voordeel. Maar ook wie geen klachten heeft, profiteert van schonere lucht in huis. Vooral in goed geïsoleerde woningen, waar lucht minder makkelijk circuleert, kan zo'n filter verschil maken.

Waar moet je op letten bij aankoop?

Bij stofzuigers is het niet alleen belangrijk dat er een HEPA-filter in zit, maar dat het ook goed geïntegreerd is in het ontwerp. Bij oudere of goedkope modellen lekt er soms nog lucht weg langs het filter, waardoor de werking niet optimaal is. Kies liever voor een model dat volledig luchtdicht is gebouwd en waarin het filter daadwerkelijk de volledige luchtstroom zuivert.

Let op de H-waarde van het filter. H13 is meestal de standaard bij huishoudelijke toepassingen. H14 biedt nog meer filtering, maar is vaak prijziger. In praktijk merk je het verschil vooral als je erg gevoelig bent voor allergenen.

Controleer of het filter wasbaar is . Kan dat niet, dan zul je om de zoveel tijd een nieuw filter moeten kopen ter vervanging. Spoel wasbare filters minstens één keer per maand schoon onder de kraan, met koud water. Laat ze daarna goed drogen (minstens 24 uur) voordat je ze terugplaatst. Niet-wasbare filters moet je meestal elke zes tot twaalf maanden vervangen, afhankelijk van hoe vaak je de stofzuiger gebruikt.

Hoe zit het met onderhoud?

Als het filter vol zit, kan de lucht minder goed doorstromen en neemt de zuigkracht af. Ook houdt het filter dan minder stofdeeltjes tegen. Controleer het daarom regelmatig. Zie je dat het vies is, verstopt raakt of merk je dat de stofzuiger minder goed werkt? Spoel het dan schoon of vervang het als dat nodig is.

©M. Shamil

Wanneer is een HEPA-filter écht nodig?

Voor mensen met een allergie, luchtwegproblemen of een gevoeligheid voor stof heeft een HEPA-filter echt nut. Het helpt klachten te verminderen en zorgt voor een merkbaar frissere lucht in huis. Maar ook zonder medische noodzaak kan het bijdragen aan een gezonder binnenklimaat. Zeker als je in een drukke stad woont of een huisdier hebt, loont het om te kiezen voor een apparaat met HEPA-filter.

Tot slot

Een HEPA-filter is geen luxe, maar een slimme manier om je leefomgeving schoner en gezonder te maken. Kies wel het juiste type, let op de inbouw en vergeet het onderhoud niet. Bij de meeste stofzuigerverkopers kun je bij de specificaties selecteren op de aanwezigheid van een HEPA-filter.