De eerste generatie van de Kia Niro was een groot succes. De auto verkocht zelfs zó goed dat hij enige tijd de nummer 1 in de Nederlandse verkoopstatistieken was. De tweede generatie van de Niro, die sinds 2022 leverbaar is, kan dat succes niet evenaren. Is daarvoor een oorzaak aan te wijzen? Een test met de elektrisch aangedreven Kia Niro EV wijst het uit.

©Igor Stuifzand

Eerst even een rondje om de Kia Niro EV

Toen de eerste Kia Niro in 2016 op de weg verscheen, was het een tamelijk curieuze verschijning. Geen traditionele gezinshatchback, maar ook geen SUV of MPV. De Niro combineerde van elke soort het beste, en dat resulteerde in een compacte tussenvorm met heel veel binnenruimte. Ondanks zijn tamelijk ingetogen uitstraling wist het grote publiek de kwaliteiten van de Niro op de juiste waarde te schatten, met uitstekende verkoopcijfers als resultaat.

Er was een hybrideversie, een plug-in hybride met oplaadbaar batterijpakket én een volledig elektrische variant. Bovendien zette Kia de auto scherp geprijsd in de markt en was 7 jaar fabrieksgarantie nog een uniek aanbod. Zakelijke rijders profiteerden van aantrekkelijke fiscale voordelen op een auto met een lage (of geen) CO₂-uitstoot, en ook dat wist Kia ten volle te benutten. Wie momenteel een gebruikte Niro zoekt, heeft dan ook volop keuze.

©Igor Stuifzand

De tweede generatie van de Kia Niro, die sinds 2022 wordt aangeboden, heeft (bijna) alle goede eigenschappen van zijn voorganger overgenomen. Opnieuw wordt de auto als hybride, PHEV en EV aangeboden. De ontwerpers van Kia hebben het huidige model echter een veel expressiever uiterlijk gegeven dan zijn voorganger, met karakteristieke koplampen op de buitenste hoeken van de voorbumper, boemerangvormige achterlichten en (à 295 euro extra) dakstijlen in een contrasterende kleur.

Ook het interieur van de nieuwe Niro is een stuk minder saai dan dat van het vorige model. De gebogen lijnen van het dashboard liggen prettig op het netvlies, de overzichtelijkheid is uitstekend en over de afwerking hebben we geen klachten. Van een kleurrijk geheel kan echter onmogelijk worden gesproken. Terwijl je vanbuiten nog een beetje kunt spelen met de kleurstelling van de Niro, blijft vanbinnen alles gitzwart.

©Igor Stuifzand

Is de Kia Niro EV een praktische auto?

Hoewel de Niro met zijn lengte van 4,42 meter niet heel lang is, biedt hij dankzij zijn hoge bouw verrassend veel binnenruimte. Je zit wat hoger en meer rechtop dan in een conventionele gezins-hatchback. Ook op de achterbank is er beenruimte in overvloed, en aan hoofdruimte heeft niemand gebrek. Met een inhoud van 475 liter mag ook de kofferbak riant worden genoemd. Wanneer de achterbank in zijn geheel is neergeklapt, past er een lading van 1.392 liter achter in de Niro EV. Dat is aanzienlijk meer dan de op hetzelfde platform gebaseerde Hyundai Kona Electric te bieden heeft.

©Igor Stuifzand

Bij de Kia-dealer kan een trekhaak als accessoire onder de Niro EV worden gemonteerd. Een aanhanger met oploopremmen mag een hoogste gewicht hebben van 750 kilo. Een caravan is te zwaar, maar de Niro EV is prima in staat om in de zomervakantie met de vouwwagen naar de camping te gaan. Onder de voorklep heeft Kia een kleine ‘frunk’ (front trunk) gecreëerd. Met een inhoud van 20 liter biedt die net genoeg ruimte voor de laadkabel.

©Igor Stuifzand

De accutechniek en aandrijflijn onder de loep

De Kia Niro wordt uitsluitend geleverd met een batterij van 64,8 kWh. Bij het vorige model was er ook een (goedkopere) versie met 39,2kWh-batterij, maar die is met de modelwisseling niet in de prijslijst teruggekeerd. Om misverstanden te voorkomen: de Niro EV maakt van een heel ander elektrisch systeem gebruik dan de grotere Kia EV6 en EV9. In het prijssegment waarin deze modellen opereren, hebben zij een toonaangevende boordspanning van 800 volt, waardoor snelladen met 175 tot zelfs 234 kW mogelijk is.

Bij de Niro werkt het elektrische systeem op een spanning van 358 volt. Onder optimale omstandigheden blijft het piekvermogen aan de snellaadpaal daardoor beperkt tot 82 kW. De batterij opladen van 10 naar 80 procent duurt daardoor 43 minuten. Een schril contrast met bijvoorbeeld de Renault Megane E-Tech Electric, die (met 60kWh-batterij) 130 kW aan de snellader haalt. De standaard 3-fase-boordlader van de Niro EV bereikt aan een hoogste laadsnelheid van 11 kW.

©Igor Stuifzand

De elektromotor van de Kia Niro EV is voorin geplaatst en drijft de voorwielen aan. Met 204 pk levert de motor net zo veel vermogen als in het vorige model (met 64kWh-batterij). Het maximumkoppel werd door Kia echter wel flink teruggeschroefd. Kregen de voorwielen van de vorige elektrische Niro nog 395 Nm te verwerken, in het huidige model is daarvan nog 255 newtonmeter over.

Maar daarmee kom je helemaal niets tekort. Met een kentekengewicht van 1657 kilo is de auto immers niet overdreven zwaar en blijft hij een vlotte sprinter. Met het acceleratiepedaal helemaal gevloerd zit je vanuit stilstand in 7,8 seconden op de 100 km/u. Kia heeft de topsnelheid begrensd op 167 km/u. Juist doordat het koppel is teruggeschroefd, heeft de Kia Niro EV zelfs op een natte weg amper de neiging om met zijn voorwielen door te slippen.

©Igor Stuifzand

Is het beloofde verbruik in de praktijk haalbaar?

Volgens de fabrieksopgave ligt het gemiddelde energieverbruik van de Niro EV op 16,2 kWh/100 km. Dat is niet slecht, maar ook niet bijzonder goed. Berekend volgens de genormeerde WLTP-formule, moet een actieradius van 460 kilometer binnen bereik liggen. Maar tijdens onze vaste verbruiksronde blijkt Kia de energiebehoefte van de Niro EV wel heel voorzichtig te hebben ingeschat. Tijdens de test profiteert de auto van aangename weersomstandigheden met weinig wind, zodat de opgeslagen energie in de batterij vrijwel geheel wordt ingezet voor de aandrijving.

Heus: we hebben met de Niro EV echt niet het onderste uit de kan willen halen om een laag verbruik te realiseren, maar aan het einde van de testronde geeft de boordcomputer slechts 15,0 kWh/100 km aan. Met een dergelijk verbruik is op een volle batterij van 64,8 kWh een afstand van maar liefst 432 kilometer haalbaar. En het kan dus nóg zuiniger, als je je best doet.

©Igor Stuifzand

En hoe bevalt de Niro EV op de weg?

Wat mede bijdraagt aan het keurige energieverbruik, is het rustgevende karakter van de Niro EV. Met 204 pk onder je rechtervoet heb je onder alle omstandigheden genoeg power tot je beschikking, maar tijdens de testweek hebben we geen moment de behoefte gevoeld om aanspraak te maken op het volledige vermogen. De elektrische bediende stoelen zitten als je favoriete shirt, met in de duurste ExecutiveLine zowel stoelverwarming als stoelventilatie als onderdeel van de uitrusting.

Ondanks de nogal donkere omgeving (een paar sierlijstjes in een contrasterende kleur hadden het geheel nét wat vrolijker gemaakt) voel je je dankzij de overzichtelijke lay-out van het dashboard en de begrijpelijke opbouw van de menu’s in het bedienings- en multimediasysteem algauw vertrouwd in de Niro EV. Ook de knopjes van de cruisecontrol werken logisch, en met de flippertjes achter het stuur kun je de mate van vertraging bij regeneratie naar behoefte instellen. In ‘i-Pedal’ komt de auto zelfs geheel tot stilstand; ‘one-pedal driving’ laat zich uitstekend doseren.

Dat het balkje met de bedieningstoetsen voor de airco een dubbelrol speelt en ook te gebruiken is voor de navigatie en audio, heeft Kia slim bedacht. In de praktijk vraagt het echter wel wat aandacht, waardoor je je ogen soms te lang van de weg afkeert en te lang niet ziet wat er om je heen gebeurt.

©Igor Stuifzand

Hoewel de Niro EV ruim 150 kilo zwaarder is dan de Niro PHEV (plug-in hybride), heeft dat weinig consequenties voor de rijeigenschappen. De vering is soepel, de schokdempers zijn prima in staat het extra gewicht op te vangen. De afstemming van het onderstel is zelfs verrassend evenwichtig; terwijl menig andere EV moeite heeft met de verwerking van korte oneffenheden in het wegdek, raakt de Niro EV hierdoor niet uit evenwicht. De wielbewegingen worden soepel opgevangen en zonder protest geïncasseerd.

Ook de besturing is erg prettig: niet te licht, niet te zwaar, aangenaam direct en voldoende communicatief. Of je nou lange dagen achter het stuur van de Niro EV zit of vooral korte afstanden in druk stadsverkeer aflegt, de Niro EV leent zich uitstekend voor elke vorm van gebruik.

©Igor Stuifzand

Wat kost de Niro EV en wat zit er voor dat geld op?

De keuzemogelijkheden zijn erg overzichtelijk. Zoals eerder gemeld is er slechts één vermogens- en batterijvariant van de Niro EV. Daarnaast biedt Kia drie verschillende uitvoeringen aan: de DynamicLine als basisversie, de DynamicPlusLine als upgrade en de ExecutiveLine als meest complete versie.

Prijs van de DynamicLine bedraagt 44.395 euro (maart 2024). Daarmee blijft deze versie keurig onder de grens van 45.000 euro, die geldt voor de Subsidie Elektrische Personenauto's Particulieren (SEPP). Het subsidiebedrag op een nieuwe EV bedraagt 2950 euro. En dat geldt ook wanneer je kiest voor private lease. Op basis van 10.000 kilometer op jaarbasis en een leasetermijn van 60 maanden betaal je 599 euro per maand (exclusief aftrek van SEPP).

©Igor Stuifzand

Standaard zit de DynamicLine al behoorlijk rijk in zijn toebehoren. Stoelen met hoogteverstelling, navigatie, een achteruitrijcamera, airco met twee temperatuurzones, 17-inch lichtmetalen wielen en een warmtepomp zitten er allemaal op. Het scherm van het multimediasysteem meet 10,25 inch en staat online in verbinding met Kia Connect en live-services.

Alle veiligheidsvoorzieningen verdienen hun eigen alinea. De Niro EV heeft acht airbags, een automatische noodremfunctie met herkenning van voetgangers en fietsers, adaptieve cruisecontrol met ondersteuning van het navigatiesysteem en filehulp, een actieve rijbaanassistent, vermoeidheidsherkenning, automatisch grootlicht en verkeersbordherkenning. En dat allemaal standaard.

©Igor Stuifzand

De DynamicPlusLine, die voor 47.295 euro in de prijslijst staat (maart 2024) en dus niet in aanmerking komt voor SEPP-subsidie, voegt nog enkele aantrekkelijke opties toe aan de lijst. Denk bijvoorbeeld aan een head-up display en een schuif-/kanteldak. De stoelen en het stuur zijn verwarmd, en de veiligheidsuitrusting wordt uitgebreid met dodehoekwaarschuwing, uitstapbeveiliging en waarschuwing voor naderend verkeer bij achteruitrijden.

©Igor Stuifzand

De auto waarmee wij hebben gereden is uitgevoerd als ExecutiveLine. Aan deze versie hangt een prijskaartje van 50.395 euro (maart 2024). Ook al krijg je voor dat geld onder meer stoelventilatie, snelwegassistentie met rijbaanwissel, een uitgebreid audiosysteem van Harman Kardon, elektrische stoelverstelling (met linksvoor geheugen) en leatherlook bekleding, de Niro EV wordt dan opeens wel een erg prijzige auto. Voor 4.000 euro meer ten opzichte van de vorige elektrische Niro in ExecutiveLine-uitvoering krijg je namelijk niet zo veel extra's terug...

©Igor Stuifzand

Wat zijn de concurrenten van de Kia Niro EV?

De eerste elektrisch aangedreven Niro was een 'lone ranger'. In een periode van een gunstig fiscaal klimaat had de betaalbare en ruime cross-over een monopoliepositie. Maar inmiddels is de alternatievenlijst flink uitgebreid en kan de Niro EV helaas niet meer profiteren van zo'n lage prijsstelling als zijn voorganger.

Modellen als de Hyundai Kona Electric, de BYD Atto 3, de nieuwe Peugeot e-3008, de Ford Explorer, de Honda e:Ny1 en 'Auto van het Jaar 2024' Renault Scenic E-Tech Electric zijn door hun ruimtelijke concept voor de hand liggende concurrenten. Daarnaast kun je voor een lagere prijs algauw een model als de Volkswagen ID.3 of Renault Megane E-Tech Electric met een grotere batterij en een rijke standaarduitrusting aanschaffen. Terwijl er ook de SEPP-gunstige versies van grotere EV's als de Skoda Enyaq iV, Ford Mustang Mach-E en (uit eigen huis) Kia EV6 zijn.

©Igor Stuifzand

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.