ID.nl logo
Review Kia Niro EV - Zuinigheid met vlijt
© Igor Stuifzand
Mobiliteit

Review Kia Niro EV - Zuinigheid met vlijt

De eerste generatie van de Kia Niro was een groot succes. De auto verkocht zelfs zó goed dat hij enige tijd de nummer 1 in de Nederlandse verkoopstatistieken was. De tweede generatie van de Niro, die sinds 2022 leverbaar is, kan dat succes niet evenaren. Is daarvoor een oorzaak aan te wijzen? Een test met de elektrisch aangedreven Kia Niro EV wijst het uit.

Uitstekend
Conclusie

Bijna alle goede eigenschappen van de eerste generatie van de Kia Niro keren in gemoderniseerde en aantrekkelijker verpakte vorm terug in het huidige model. De auto rijdt erg prettig, de elektromotor combineert prima prestaties met een heel laag verbruik en de hoeveelheid binnenruimte voor passagiers en bagage is overdadig. Helaas is het laadsysteem van de Niro EV niet met zijn tijd meegegaan en kan de auto aan de snellaadpaal niet overtuigen. Ten opzichte van het vorige model heeft Kia de prijs van de Niro EV echter flink verhoogd. Bovendien is het aantal ijzersterke alternatieven flink toegenomen. Daardoor is de Niro EV niet meer de zonneklare keuze die het vorige model nog wel was.

Plus- en minpunten
  • Veel ruimte voor passagiers en bagage
  • Prima presterende, zuinige aandrijflijn
  • Uitgebreide (veiligheids)uitrusting
  • Soepele, comfortabele rijeigenschappen
  • Doordachte bediening
  • Matige snellaadprestaties
  • Weinig frivool en donker interieur
  • Hoge prijs
  • Alleen SEPP-geschikt in basisuitvoering

In deze review van de Kia Niro EV komen de volgende onderwerpen aan bod:

• Eerst even een rondje om de Kia Niro EV • Is de Kia Niro EV een praktische auto? • De accutechniek en aandrijflijn onder de loep • Is het beloofde verbruik in de praktijk haalbaar? • En hoe bevalt de Niro EV op de weg? • Wat kost de Niro EV en wat zit er voor dat geld op? • Wat zijn de concurrenten van de Kia Niro EV?

©Igor Stuifzand

Vergeleken met de eerste Kia Niro (2016-2022), is het huidige model een karakteristieke verschijning.

Ontdek jouw ideale elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl!

Eerst even een rondje om de Kia Niro EV

Toen de eerste Kia Niro in 2016 op de weg verscheen, was het een tamelijk curieuze verschijning. Geen traditionele gezinshatchback, maar ook geen SUV of MPV. De Niro combineerde van elke soort het beste, en dat resulteerde in een compacte tussenvorm met heel veel binnenruimte. Ondanks zijn tamelijk ingetogen uitstraling wist het grote publiek de kwaliteiten van de Niro op de juiste waarde te schatten, met uitstekende verkoopcijfers als resultaat.

Er was een hybrideversie, een plug-in hybride met oplaadbaar batterijpakket én een volledig elektrische variant. Bovendien zette Kia de auto scherp geprijsd in de markt en was 7 jaar fabrieksgarantie nog een uniek aanbod. Zakelijke rijders profiteerden van aantrekkelijke fiscale voordelen op een auto met een lage (of geen) CO₂-uitstoot, en ook dat wist Kia ten volle te benutten. Wie momenteel een gebruikte Niro zoekt, heeft dan ook volop keuze.

©Igor Stuifzand

Intrigerende stroomlijn: de dakstijlen staan als het ware los van de carrosserie, de rijwind wordt vanaf de zijruiten achter het plaatwerk geleid.

De tweede generatie van de Kia Niro, die sinds 2022 wordt aangeboden, heeft (bijna) alle goede eigenschappen van zijn voorganger overgenomen. Opnieuw wordt de auto als hybride, PHEV en EV aangeboden. De ontwerpers van Kia hebben het huidige model echter een veel expressiever uiterlijk gegeven dan zijn voorganger, met karakteristieke koplampen op de buitenste hoeken van de voorbumper, boemerangvormige achterlichten en (à 295 euro extra) dakstijlen in een contrasterende kleur.

Ook het interieur van de nieuwe Niro is een stuk minder saai dan dat van het vorige model. De gebogen lijnen van het dashboard liggen prettig op het netvlies, de overzichtelijkheid is uitstekend en over de afwerking hebben we geen klachten. Van een kleurrijk geheel kan echter onmogelijk worden gesproken. Terwijl je vanbuiten nog een beetje kunt spelen met de kleurstelling van de Niro, blijft vanbinnen alles gitzwart.

©Igor Stuifzand

Het dashboard is overzichtelijk van opzet, maar geeft het interieur van de Niro EV weinig kleur.

Is de Kia Niro EV een praktische auto?

Hoewel de Niro met zijn lengte van 4,42 meter niet heel lang is, biedt hij dankzij zijn hoge bouw verrassend veel binnenruimte. Je zit wat hoger en meer rechtop dan in een conventionele gezins-hatchback. Ook op de achterbank is er beenruimte in overvloed, en aan hoofdruimte heeft niemand gebrek. Met een inhoud van 475 liter mag ook de kofferbak riant worden genoemd. Wanneer de achterbank in zijn geheel is neergeklapt, past er een lading van 1.392 liter achter in de Niro EV. Dat is aanzienlijk meer dan de op hetzelfde platform gebaseerde Hyundai Kona Electric te bieden heeft.

©Igor Stuifzand

Met een volume van 475 tot 1.392 liter heeft de Niro EV een bagageruimte van MPV-proporties.

Bij de Kia-dealer kan een trekhaak als accessoire onder de Niro EV worden gemonteerd. Een aanhanger met oploopremmen mag een hoogste gewicht hebben van 750 kilo. Een caravan is te zwaar, maar de Niro EV is prima in staat om in de zomervakantie met de vouwwagen naar de camping te gaan. Onder de voorklep heeft Kia een kleine ‘frunk’ (front trunk) gecreëerd. Met een inhoud van 20 liter biedt die net genoeg ruimte voor de laadkabel.

©Igor Stuifzand

Voor een auto met een lengte van 4,42 meter, heeft de Kia Niro EV bovengemiddeld veel ruimte te bieden.

De accutechniek en aandrijflijn onder de loep

De Kia Niro wordt uitsluitend geleverd met een batterij van 64,8 kWh. Bij het vorige model was er ook een (goedkopere) versie met 39,2kWh-batterij, maar die is met de modelwisseling niet in de prijslijst teruggekeerd. Om misverstanden te voorkomen: de Niro EV maakt van een heel ander elektrisch systeem gebruik dan de grotere Kia EV6 en EV9. In het prijssegment waarin deze modellen opereren, hebben zij een toonaangevende boordspanning van 800 volt, waardoor snelladen met 175 tot zelfs 234 kW mogelijk is.

Bij de Niro werkt het elektrische systeem op een spanning van 358 volt. Onder optimale omstandigheden blijft het piekvermogen aan de snellaadpaal daardoor beperkt tot 82 kW. De batterij opladen van 10 naar 80 procent duurt daardoor 43 minuten. Een schril contrast met bijvoorbeeld de Renault Megane E-Tech Electric, die (met 60kWh-batterij) 130 kW aan de snellader haalt. De standaard 3-fase-boordlader van de Niro EV bereikt aan een hoogste laadsnelheid van 11 kW.

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

©Igor Stuifzand

De laadpoort van de Kia Niro EV zit in de neus. Wij ervaren dat als een handige plek. Voor snelladen moet je de tijd nemen.

De elektromotor van de Kia Niro EV is voorin geplaatst en drijft de voorwielen aan. Met 204 pk levert de motor net zo veel vermogen als in het vorige model (met 64kWh-batterij). Het maximumkoppel werd door Kia echter wel flink teruggeschroefd. Kregen de voorwielen van de vorige elektrische Niro nog 395 Nm te verwerken, in het huidige model is daarvan nog 255 newtonmeter over.

Maar daarmee kom je helemaal niets tekort. Met een kentekengewicht van 1657 kilo is de auto immers niet overdreven zwaar en blijft hij een vlotte sprinter. Met het acceleratiepedaal helemaal gevloerd zit je vanuit stilstand in 7,8 seconden op de 100 km/u. Kia heeft de topsnelheid begrensd op 167 km/u. Juist doordat het koppel is teruggeschroefd, heeft de Kia Niro EV zelfs op een natte weg amper de neiging om met zijn voorwielen door te slippen.

©Igor Stuifzand

Veel eenvoudiger wordt het niet: een draaiknop voor de rijrichting, een drukknop voor de parkeerstand.

Is het beloofde verbruik in de praktijk haalbaar?

Voor een goede verbruiksindicatie rijden we met elke elektrische testauto dezelfde route van 170 kilometer. Deze route leidt door de stad met veel verkeer en verkeerslichten, via provinciale en secundaire wegen en over enkele snelwegtrajecten, waar we de cruisecontrol op 100 km/u en 130 km/u vastzetten. We leggen onze verbruiksronde na de avondspits af, om bij 130 km/u geen snelheidsovertredingen te riskeren en druk (vracht)verkeer zoveel mogelijk te ontlopen. We maken van de verbruikstest geen race of recordpoging ‘zuinig rijden’, en proberen met elke testauto zoveel mogelijk dezelfde rijstijl aan te houden. We zetten de airco op 21 graden en schakelen (indien aanwezig) het regeneratief remmen op ‘one-pedal driving’ altijd in.

Volgens de fabrieksopgave ligt het gemiddelde energieverbruik van de Niro EV op 16,2 kWh/100 km. Dat is niet slecht, maar ook niet bijzonder goed. Berekend volgens de genormeerde WLTP-formule, moet een actieradius van 460 kilometer binnen bereik liggen. Maar tijdens onze vaste verbruiksronde blijkt Kia de energiebehoefte van de Niro EV wel heel voorzichtig te hebben ingeschat. Tijdens de test profiteert de auto van aangename weersomstandigheden met weinig wind, zodat de opgeslagen energie in de batterij vrijwel geheel wordt ingezet voor de aandrijving.

Heus: we hebben met de Niro EV echt niet het onderste uit de kan willen halen om een laag verbruik te realiseren, maar aan het einde van de testronde geeft de boordcomputer slechts 15,0 kWh/100 km aan. Met een dergelijk verbruik is op een volle batterij van 64,8 kWh een afstand van maar liefst 432 kilometer haalbaar. En het kan dus nóg zuiniger, als je je best doet.

©Igor Stuifzand

Belangrijk pluspunt: de zeer efficiënte elektrische aandrijflijn van de Niro EV.

En hoe bevalt de Niro EV op de weg?

Wat mede bijdraagt aan het keurige energieverbruik, is het rustgevende karakter van de Niro EV. Met 204 pk onder je rechtervoet heb je onder alle omstandigheden genoeg power tot je beschikking, maar tijdens de testweek hebben we geen moment de behoefte gevoeld om aanspraak te maken op het volledige vermogen. De elektrische bediende stoelen zitten als je favoriete shirt, met in de duurste ExecutiveLine zowel stoelverwarming als stoelventilatie als onderdeel van de uitrusting.

Ondanks de nogal donkere omgeving (een paar sierlijstjes in een contrasterende kleur hadden het geheel nét wat vrolijker gemaakt) voel je je dankzij de overzichtelijke lay-out van het dashboard en de begrijpelijke opbouw van de menu’s in het bedienings- en multimediasysteem algauw vertrouwd in de Niro EV. Ook de knopjes van de cruisecontrol werken logisch, en met de flippertjes achter het stuur kun je de mate van vertraging bij regeneratie naar behoefte instellen. In ‘i-Pedal’ komt de auto zelfs geheel tot stilstand; ‘one-pedal driving’ laat zich uitstekend doseren.

Dat het balkje met de bedieningstoetsen voor de airco een dubbelrol speelt en ook te gebruiken is voor de navigatie en audio, heeft Kia slim bedacht. In de praktijk vraagt het echter wel wat aandacht, waardoor je je ogen soms te lang van de weg afkeert en te lang niet ziet wat er om je heen gebeurt.

©Igor Stuifzand

Eén balkje, twee functies: wanneer je het navigatiepijltje indrukt, veranderen de airco-opties in navigatie en audioknopjes.

Hoewel de Niro EV ruim 150 kilo zwaarder is dan de Niro PHEV (plug-in hybride), heeft dat weinig consequenties voor de rijeigenschappen. De vering is soepel, de schokdempers zijn prima in staat het extra gewicht op te vangen. De afstemming van het onderstel is zelfs verrassend evenwichtig; terwijl menig andere EV moeite heeft met de verwerking van korte oneffenheden in het wegdek, raakt de Niro EV hierdoor niet uit evenwicht. De wielbewegingen worden soepel opgevangen en zonder protest geïncasseerd.

Ook de besturing is erg prettig: niet te licht, niet te zwaar, aangenaam direct en voldoende communicatief. Of je nou lange dagen achter het stuur van de Niro EV zit of vooral korte afstanden in druk stadsverkeer aflegt, de Niro EV leent zich uitstekend voor elke vorm van gebruik.

©Igor Stuifzand

De mate van zelfremmend vermogen regel je met de flippertjes achter het stuur; 'one-pedal driving' is eveneens mogelijk.

Wat kost de Niro EV en wat zit er voor dat geld op?

De keuzemogelijkheden zijn erg overzichtelijk. Zoals eerder gemeld is er slechts één vermogens- en batterijvariant van de Niro EV. Daarnaast biedt Kia drie verschillende uitvoeringen aan: de DynamicLine als basisversie, de DynamicPlusLine als upgrade en de ExecutiveLine als meest complete versie.

Prijs van de DynamicLine bedraagt 44.395 euro (maart 2024). Daarmee blijft deze versie keurig onder de grens van 45.000 euro, die geldt voor de Subsidie Elektrische Personenauto's Particulieren (SEPP). Het subsidiebedrag op een nieuwe EV bedraagt 2950 euro. En dat geldt ook wanneer je kiest voor private lease. Op basis van 10.000 kilometer op jaarbasis en een leasetermijn van 60 maanden betaal je 599 euro per maand (exclusief aftrek van SEPP).

©Igor Stuifzand

Vanaf de DynamicLine heeft de Niro EV al een uitgebreide hoeveelheid veiligheidsvoorzieningen aan boord.

Standaard zit de DynamicLine al behoorlijk rijk in zijn toebehoren. Stoelen met hoogteverstelling, navigatie, een achteruitrijcamera, airco met twee temperatuurzones, 17-inch lichtmetalen wielen en een warmtepomp zitten er allemaal op. Het scherm van het multimediasysteem meet 10,25 inch en staat online in verbinding met Kia Connect en live-services.

Alle veiligheidsvoorzieningen verdienen hun eigen alinea. De Niro EV heeft acht airbags, een automatische noodremfunctie met herkenning van voetgangers en fietsers, adaptieve cruisecontrol met ondersteuning van het navigatiesysteem en filehulp, een actieve rijbaanassistent, vermoeidheidsherkenning, automatisch grootlicht en verkeersbordherkenning. En dat allemaal standaard.

©Igor Stuifzand

In de ExecutiveLine heeft de passagiersstoel een relaxstand. Stoelventilatie is eveneens standaard.

De DynamicPlusLine, die voor 47.295 euro in de prijslijst staat (maart 2024) en dus niet in aanmerking komt voor SEPP-subsidie, voegt nog enkele aantrekkelijke opties toe aan de lijst. Denk bijvoorbeeld aan een head-up display en een schuif-/kanteldak. De stoelen en het stuur zijn verwarmd, en de veiligheidsuitrusting wordt uitgebreid met dodehoekwaarschuwing, uitstapbeveiliging en waarschuwing voor naderend verkeer bij achteruitrijden.

©Igor Stuifzand

Standaard staat de Kia Niro EV op 17-inch lichtmetalen wielen.

De auto waarmee wij hebben gereden is uitgevoerd als ExecutiveLine. Aan deze versie hangt een prijskaartje van 50.395 euro (maart 2024). Ook al krijg je voor dat geld onder meer stoelventilatie, snelwegassistentie met rijbaanwissel, een uitgebreid audiosysteem van Harman Kardon, elektrische stoelverstelling (met linksvoor geheugen) en leatherlook bekleding, de Niro EV wordt dan opeens wel een erg prijzige auto. Voor 4.000 euro meer ten opzichte van de vorige elektrische Niro in ExecutiveLine-uitvoering krijg je namelijk niet zo veel extra's terug...

©Igor Stuifzand

Met de Drive Mode-knop links op het stuur wissel je van rijprogramma.

Wat zijn de concurrenten van de Kia Niro EV?

De eerste elektrisch aangedreven Niro was een 'lone ranger'. In een periode van een gunstig fiscaal klimaat had de betaalbare en ruime cross-over een monopoliepositie. Maar inmiddels is de alternatievenlijst flink uitgebreid en kan de Niro EV helaas niet meer profiteren van zo'n lage prijsstelling als zijn voorganger.

Modellen als de Hyundai Kona Electric, de BYD Atto 3, de nieuwe Peugeot e-3008, de Ford Explorer, de Honda e:Ny1 en 'Auto van het Jaar 2024' Renault Scenic E-Tech Electric zijn door hun ruimtelijke concept voor de hand liggende concurrenten. Daarnaast kun je voor een lagere prijs algauw een model als de Volkswagen ID.3 of Renault Megane E-Tech Electric met een grotere batterij en een rijke standaarduitrusting aanschaffen. Terwijl er ook de SEPP-gunstige versies van grotere EV's als de Skoda Enyaq iV, Ford Mustang Mach-E en (uit eigen huis) Kia EV6 zijn.

©Igor Stuifzand

Fijne auto, die Kia Niro EV! Alleen jammer dat-ie zo veel duurder is geworden dan zijn voorganger...

Vraag een offerte aan voor laadpalen:

▼ Volgende artikel
Europese chatbots gaan de concurrentie aan met ChatGPT
© Ranazain - stock.adobe.com
Huis

Europese chatbots gaan de concurrentie aan met ChatGPT

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

In dit artikel lees je:
  • Waarom Europa zo afhankelijk is van Amerikaanse AI-chatbots

  • Welke risico’s dat met zich meebrengt voor privacy en digitale soevereiniteit

  • Hoe Europese alternatieven als Le Chat (Mistral AI) en Lumo (Proton) proberen tegenwicht te bieden

  • Wat de EU doet om een eigen AI-industrie van de grond te krijgen

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Volgens het Future of Jobs Report groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren gestaag door.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

DeepSeek vermeldt nadrukkelijk dat je gegevens naar China worden verstuurd.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Nederlandse chatbot

In Europa lijken dus vooral Frankrijk en Zwitserland druk bezig met kunstmatige intelligentie, maar wist je dat ook Nederland aan de weg timmert met een eigen chatbot? In opdracht van de overheid wordt al een paar jaar gewerkt aan GPT-NL, een bot die zich specifiek moet richten ‘op de waarden van Europa en Nederland’. De makers willen er bijvoorbeeld voor zorgen dat alle trainingsdata auteursrechtenvrij is en dat het model duurzaam wordt getraind.

GPT-NL is niet bedoeld als serieuze concurrent van de bekende chatbots, maar dient als ‘veilig alternatief’ voor gebruikers die met gevoelige informatie werken, zoals overheidsinstanties of scholen. Het budget (13,5 miljoen euro) en de rekenkracht komen in de verste verte niet in de buurt van de miljarden die een ChatGPT uitgeeft aan het trainen van zijn krachtigste modellen. In de benchmarks komt Neerlands trots er daardoor waarschijnlijk bekaaid vanaf. Maar dat weten we pas zeker als de bot begin 2026 beschikbaar komt.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Mistral AI doet grootse beloften op zijn website.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

In het Nederlands dichten moet je niet aan Le Chat overlaten.

Het intelligentieniveau van Le Chat ligt lager dan vrijwel alle andere populaire chatbots.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Andere Europese AI-modellen

Mistral is niet het enige Europese bedrijf dat AI-modellen heeft uitgebracht. Zo heeft de Duitse OpenGPT-X zijn taalmodel Teuken 7B opensource uitgebracht. Dat is specifiek getraind om de 24 officiële talen van de Europese Unie optimaal te kunnen beheersen. Je hebt ook het Italiaanse iGenius. Hiermee worden ‘veilige’ AI-producten ontwikkeld met eigen taalmodellen voor industrieën waarbij de naleving van de Europese AI Act van groot belang is.
Ook OpenEuroLLM, een samenwerkingsverband tussen universiteiten, bedrijven en verenigingen als SURF, heeft al verschillende taalmodellen gepubliceerd. OpenEuroLLM wil in de toekomst kunnen concurreren met Amerika en China. Geen van deze bedrijven heeft alleen al chatbots gebouwd met hun zelfgetrainde modellen. Daarin is Mistral AI vooralsnog de enige, als we de verzamelwebsite European Alternatives mogen geloven.

OpenGPT-X heeft zijn AI-modellen op het deelplatform Hugging Face geplaatst.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

▼ Volgende artikel
Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken
© The 2R Artificiality - stock.ado
Huis

Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

In dit artikel leer je:
  • Hoe je je digitale voetafdruk opspoort en verkleint.

  • Waarom een wachtwoordmanager en tweestapsverificatie essentieel zijn.

  • Welke rechten je hebt onder de AVG en hoe je die gebruikt.

  • Hoe je veilig bestanden deelt met versleutelde diensten.

  • Wat een VPN doet en hoe je dat inzet tegen datadieven.

  • Hoe je met monitoring en alerts nieuwe datalekken snel opvangt.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Controleer goed welke apps en programma’s toegang hebben tot welke gegevens.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

De wachtwoordmanager is een onmisbare tool om al je online-accounts veilig te houden.

Jouw wettelijke rechten

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geeft je meer macht dan je misschien denkt. Artikel 15 garandeert het recht op inzage: elk bedrijf moet je op aanvraag een overzicht leveren van alle gegevens die het over jou bewaart, inclusief de herkomst en de bewaartermijn. Artikel 16 geeft recht op rectificatie, bijvoorbeeld wanneer je adres verkeerd gespeld staat.

Het bekendste is artikel 17: het recht op gegevens verwijderen. Daarmee mag je laten wissen wat voor de oorspronkelijke dienst niet langer noodzakelijk is. Artikel 20, tot slot, verplicht bedrijven tot dataportabiliteit: je krijgt je gegevens in een leesbaar formaat zodat je soepel kunt overstappen naar een concurrent. Zodra je zo’n verzoek indient, moet de organisatie binnen een maand reageren of gemotiveerd uitstel vragen. Houd de correspondentie goed bij, want de bewijslast ligt bij het bedrijf. Door deze rechten actief te gebruiken, dwing je organisaties tot zorgvuldige omgang met jouw data en verklein je zo structureel het lekkagerisico op zowel de korte als de lange termijn. 

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Met tweestapsverificatie leg je een extra beveiligingslaag over je inloggegevens.

Profiel opschonen met dataverzoek

Bedrijven zijn verplicht je gegevens te verwijderen zodra je daarom vraagt, maar ze doen het meestal niet uit zichzelf. Log in op ieder oud account dat je in het begin van dit artikel vond, open de privacy-instellingen en zoek naar Account verwijderen, of iets soortgelijks.

Staat de knop er niet, stuur dan via het contactformulier of het e-mailadres een AVG-verzoek: vraag om inzage, correctie of verwijdering van je persoonsgegevens. Vermeld je gebruikersnaam en mailadres, en als onderwerp iets als Verzoek op grond van artikel 17 AVG.

Licht kort toe wat je precies wilt en schrijf dat je binnen een maand een bevestiging verwacht en dat je anders de Autoriteit Persoonsgegevens inschakelt. Bewaar een pdf van het verzoek. Ontvang je na dertig dagen geen reactie, stuur dan een herinnering met de oorspronkelijke mail als bijlage.

Bij hardnekkige weigering vul je online een klachtenformulier in bij de toezichthouder. Door deze juridische drietrapsaanpak verminder je je digitale voetafdruk drastisch en leg je tegelijk druk op organisaties om hun beveiliging te verbeteren. Voeg tot slot een herinnering in je agenda zodat je de opvolging niet vergeet. 

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Er zijn online heel veel diensten voor het veilig versturen van bestanden. Wormhole is er eentje van.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Met een killswitch laat je automatisch de verbinding met internet of een bepaalde app verbreken om je gegevens veilig te houden.

Welke wachtwoordmanager past bij jou?

Niet elke wachtwoordkluis werkt hetzelfde. Bitwarden is opensource, draait in de cloud en laat je onbeperkt wachtwoorden synchroniseren tussen alle apparaten. De broncode is publiek, waardoor beveiligingsonderzoekers snel fouten kunnen melden.

  • LastPass was populair, maar lekte in 2022 versleutelde kluizen, waarna criminelen brute-forceaanvallen begonnen.

  • 1Password combineert cloudopslag met een extra geheime sleutel die uitsluitend lokaal wordt bewaard.

  • KeePass slaat je kluis alleen lokaal op en vereist handmatig kopiëren naar andere systemen, ideaal voor mensen die maximale controle willen.

  • Tot slot is NordPass interessant door de optie om wachtwoorden te delen via een versleuteld kanaal, handig binnen gezinnen.

Kijk bij je keuze naar prijs, opensource-status, exportmogelijkheden en ondersteuning voor hardware-sleutels. Installeer een proefversie, importeer twintig willekeurige log-ins en test de auto-invulfunctie op je belangrijkste websites. Voelt de workflow soepel en krijg je geen valse waarschuwingen? Dan heb je jouw ideale match gevonden zonder concessies aan veiligheid te doen.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Voorkomen is beter dan genezen: stel notificaties in wanneer je e-mailadres in een hack voorkomt.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.