60, 90 of 120 Hz: getallen die steeds vaker voorbijkomen in smartphonereviews en specificatielijstjes. Maar wat houden ze in, wat heb je eraan en zitten er ook nadelen aan? In dit artikel bespreken we alles wat je weten wil over de verversingssnelheid (ofwel refresh rate) van smartphonedisplays.

Een smartphonedisplay ververst constant de inhoud en daarmee de pixels van het scherm. Dat gebeurt op basis van signalen vanuit de processor. Dat gebeurt niet willekeurig, maar op vaste momenten. Hoe vaak het scherm van verse content voorzien wordt, bepaalt het aantal beeldjes per seconde. Dat wordt ook wel verversingssnelheid genoemd. Die snelheid wordt uitgedrukt in Hertz, waarbij 1 Hz overeenkomt met één seconde.

Wanneer smartphones een verversingssnelheid van 90 Hertz hebben, dan betekent dat niet dat het negentig seconden duurt voordat een scherm zichzelf ververst. Integendeel: het scherm ververst zich negentig keer binnen één seconde. Hoe vaker een scherm zichzelf van nieuwe content voorziet, hoe soepeler bewegingen overkomen. Dat betekent dat animaties veel mooier en realistischer ogen en dat teksten geleidelijk aan over het scherm bewegen.

Daarnaast heeft het aantal Hertz invloed op een ander onderdeel: de vertraging. De pixels verversen zich immers razendsnel. Zo duurt het ongeveer 16,6 milliseconden voordat een scherm met 60 Hertz volledig ververst is. Beschikt jouw toestel over 120 Hertz, dan halveer je dat getal. De aanraakgevoeligheid wordt overigens ook in Hertz uitgedrukt. Die laat zien hoe vaak het scherm zoekt naar input en moet je zien als een losse metriek.

©PXimport

Hoge verversingssnelheid in de praktijk

Een hoger aantal Hertz betekent dat animaties en bewegingen dus vloeiender zijn. Maar het heeft ook effect op het afspelen van video. Veel videocontent verschijnt nog altijd in 24 frames per seconde. Daardoor moeten smartphoneschermen een softwarematig trucje uitvoeren om zich aan dat aantal Hertz aan te kunnen passen. 120Hz-schermen zijn hier het beste in: die kunnen snelheden van 60, 30 en 24 het beste aan door de gelijkmatige verdeling.

Die verschillende snelheden passen respectievelijk precies twee, vier of vijf keer in 120 Hertz, waardoor er dus niets overblijft voor de processor om op te vangen. Je hebt hier alsnog een sterke processor voor nodig, vooral wanneer je aan het gamen bent. Het kost namelijk best wat kracht om de ervaring gelijkwaardig vast te houden. Bovendien moeten games ook zaken als 120 Hertz ondersteunen, want anders is de ervaring alsnog suboptimaal.

Wanneer games, series of apps geen hoge verversingssnelheid ondersteunen, dan moet een smartphone(scherm) dus missende frames gaan plaatsen. Dat doet het systeem door een oude frame te herhalen, waardoor je een ghosting-effect krijgt. Je ziet dan een soort spookbeweging verschijnen, terwijl de content alweer verdergaat in een andere beweging of animatie. Dit is een probleem dat je ook bij televisies kunt tegenkomen.

©PXimport

120 Hertz heeft zo zijn prijs

Daarbij moeten we vermelden dat snelheden als 90 en 120 Hertz een duidelijke prijs hebben. Ze verkorten de gebruikersduur van en volle accu, soms met enkele uren. Wanneer je merkt dat de accu van je smartphone erg snel omlaag gaat, dan doe je er goed aan om een lagere frequentie uit te kiezen. Het kan zomaar genoeg tijd schelen, waardoor je onderweg naar huis genoeg energie overhoudt om in contact te blijven met iemand.

Ondertussen werken fabrikanten aan manieren om schermen energiezuiniger te maken. Daardoor kunnen gebruikers genieten van mooie beelden en een hogere verversingssnelheid, zonder dat dit heel veel extra energie kost. Dat gaat bijvoorbeeld via displays die zijn voorzien van LTPO-lagen. Door dergelijke technologie is het mogelijk een variabele snelheid aan te bieden, waardoor het scherm zich kan aanpassen aan de getoonde content.

120 Hz-smartphone kopen?

Is het handig om nu al te investeren in smartphones met een hoge verversingssnelheid? Nou, je kunt er bijna niet meer omheen. Veel high-end smartphones hebben deze opties standaard aan boord. En ook veel goedkopere smartphones krijgen ermee te maken. Het betekent niet dat je gedwongen wordt de content in een hoger aantal Hertz te weergeven. Want alle smartphones zijn in staat de snelheid terug te brengen naar 60 Hertz.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!