60, 90 of 120 Hz: getallen die steeds vaker voorbijkomen in smartphonereviews en specificatielijstjes. Maar wat houden ze in, wat heb je eraan en zitten er ook nadelen aan? In dit artikel bespreken we alles wat je weten wil over de verversingssnelheid (ofwel refresh rate) van smartphonedisplays.

Een smartphonedisplay ververst constant de inhoud en daarmee de pixels van het scherm. Dat gebeurt op basis van signalen vanuit de processor. Dat gebeurt niet willekeurig, maar op vaste momenten. Hoe vaak het scherm van verse content voorzien wordt, bepaalt het aantal beeldjes per seconde. Dat wordt ook wel verversingssnelheid genoemd. Die snelheid wordt uitgedrukt in Hertz, waarbij 1 Hz overeenkomt met één seconde.

Wanneer smartphones een verversingssnelheid van 90 Hertz hebben, dan betekent dat niet dat het negentig seconden duurt voordat een scherm zichzelf ververst. Integendeel: het scherm ververst zich negentig keer binnen één seconde. Hoe vaker een scherm zichzelf van nieuwe content voorziet, hoe soepeler bewegingen overkomen. Dat betekent dat animaties veel mooier en realistischer ogen en dat teksten geleidelijk aan over het scherm bewegen.

Daarnaast heeft het aantal Hertz invloed op een ander onderdeel: de vertraging. De pixels verversen zich immers razendsnel. Zo duurt het ongeveer 16,6 milliseconden voordat een scherm met 60 Hertz volledig ververst is. Beschikt jouw toestel over 120 Hertz, dan halveer je dat getal. De aanraakgevoeligheid wordt overigens ook in Hertz uitgedrukt. Die laat zien hoe vaak het scherm zoekt naar input en moet je zien als een losse metriek.

©PXimport

Hoge verversingssnelheid in de praktijk

Een hoger aantal Hertz betekent dat animaties en bewegingen dus vloeiender zijn. Maar het heeft ook effect op het afspelen van video. Veel videocontent verschijnt nog altijd in 24 frames per seconde. Daardoor moeten smartphoneschermen een softwarematig trucje uitvoeren om zich aan dat aantal Hertz aan te kunnen passen. 120Hz-schermen zijn hier het beste in: die kunnen snelheden van 60, 30 en 24 het beste aan door de gelijkmatige verdeling.

Die verschillende snelheden passen respectievelijk precies twee, vier of vijf keer in 120 Hertz, waardoor er dus niets overblijft voor de processor om op te vangen. Je hebt hier alsnog een sterke processor voor nodig, vooral wanneer je aan het gamen bent. Het kost namelijk best wat kracht om de ervaring gelijkwaardig vast te houden. Bovendien moeten games ook zaken als 120 Hertz ondersteunen, want anders is de ervaring alsnog suboptimaal.

Wanneer games, series of apps geen hoge verversingssnelheid ondersteunen, dan moet een smartphone(scherm) dus missende frames gaan plaatsen. Dat doet het systeem door een oude frame te herhalen, waardoor je een ghosting-effect krijgt. Je ziet dan een soort spookbeweging verschijnen, terwijl de content alweer verdergaat in een andere beweging of animatie. Dit is een probleem dat je ook bij televisies kunt tegenkomen.

©PXimport

120 Hertz heeft zo zijn prijs

Daarbij moeten we vermelden dat snelheden als 90 en 120 Hertz een duidelijke prijs hebben. Ze verkorten de gebruikersduur van en volle accu, soms met enkele uren. Wanneer je merkt dat de accu van je smartphone erg snel omlaag gaat, dan doe je er goed aan om een lagere frequentie uit te kiezen. Het kan zomaar genoeg tijd schelen, waardoor je onderweg naar huis genoeg energie overhoudt om in contact te blijven met iemand.

Ondertussen werken fabrikanten aan manieren om schermen energiezuiniger te maken. Daardoor kunnen gebruikers genieten van mooie beelden en een hogere verversingssnelheid, zonder dat dit heel veel extra energie kost. Dat gaat bijvoorbeeld via displays die zijn voorzien van LTPO-lagen. Door dergelijke technologie is het mogelijk een variabele snelheid aan te bieden, waardoor het scherm zich kan aanpassen aan de getoonde content.

120 Hz-smartphone kopen?

Is het handig om nu al te investeren in smartphones met een hoge verversingssnelheid? Nou, je kunt er bijna niet meer omheen. Veel high-end smartphones hebben deze opties standaard aan boord. En ook veel goedkopere smartphones krijgen ermee te maken. Het betekent niet dat je gedwongen wordt de content in een hoger aantal Hertz te weergeven. Want alle smartphones zijn in staat de snelheid terug te brengen naar 60 Hertz.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.