Kijken en gezien worden, daar draait het kortgezegd bij social media allemaal om. Er bestaan inmiddels heel wat diensten waar leden hun dagelijkse beslommeringen op uiteenlopende manieren kunnen delen. Naast het volgen van familie, vrienden en collega’s gebruiken mensen social media ook om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.

Facebook

Toen de populariteit van Hyves (zie kader ‘Hyves-profiel terugzien?’) zo’n vijftien jaar geleden in rap tempo afbrokkelde, stapten veel mensen over naar Facebook. Hét grote verschil is dat deze dienst internationaal actief is. Handig voor wie graag contact houdt met vrienden en kennissen in het buitenland. Volgens het laatste rapport van marktonderzoeker Newcom telt Facebook 10,1 miljoen Nederlandse gebruikers. De laatste jaren is het ledenaantal vrij stabiel.

Teksten, foto’s en filmpjes delen; op Facebook kan het allemaal. Net als elke socialmediadienst bewaart de Amerikaanse grootmacht deze gegevens op online (cloud)servers. Verder kunnen leden allerlei andere functies gebruiken. Je vindt op Facebook onder meer hobbygroepen, (regionale) nieuwskanalen, spelletjes, een evenementenkalender en een marktplaats. Via de verwante chatdienst Messenger kun je bovendien met bekenden kletsen.

Helaas neemt Facebook het niet zo nauw met de privacy van zijn leden. Zo is er een grote kans dat je op basis van jouw gebruikersgegevens gepersonaliseerde advertenties tegenkomt. Er zijn overigens wel instellingen om je privacy beter te beschermen. Het platform staat er ook om bekend dat er geregeld nepnieuws op verschijnt.

Instagram

Op Instagram draait het vooral om de mooie plaatjes. Gebruikers kunnen op dit platform foto’s en korte video’s delen. De app bevat allerlei opties om de beelden te verfraaien, zoals filters, emoticons, stickers en begeleidende teksten. Er zijn daarnaast verschillende gereedschappen om de video’s te bewerken. Zo kun je filmpjes inkorten, de videosnelheid wijzigen of een deel van het beeld wegsnijden. Je zet eventueel ook nog een leuk muziekje onder de video. Een prominente functie is het maken van een zogeheten Reel. Hierbij plak je meerdere korte clips en foto’s aan elkaar, zodat je als het ware een kort verhaal vertelt.

Veel BN’ers hebben een profiel, waardoor je hun bezigheden (en jaloersmakende reizen) kunt volgen. Momenteel heeft deze socialmedia-app acht miljoen Nederlandse gebruikers. Houd er rekening mee dat Instagram persoonsgegevens verzamelt voor commerciële doeleinden.

Net als Facebook en Instagram van Meta's makelij: Dit is Threads

LinkedIn

LinkedIn richt zich alleen op zakelijke gebruikers. Ondernemers, zzp’ers, werknemers en studenten kunnen er een profiel aanmaken. Wie zich registreert, creëert zo min of meer een online curriculum vitae. Zoek je een (nieuwe) baan, dan geef je dat desgewenst in het profiel aan. Wie weet komt er op die manier een leuke werkgever op jouw pad. Daarnaast bevat het platform een uitgebreide lijst met vacatures. Je voegt naar eigen inzicht collega’s, klanten, opdrachtgevers en misschien zelfs concurrenten als connecties toe. Op die manier volg je eenvoudig de carrières van andere mensen.

LinkedIn toont weliswaar gepersonaliseerde advertenties, maar elke gebruiker kan zich daarvoor afmelden. Met 5,5 miljoen Nederlandse leden is het platform behoorlijk succesvol.

Pinterest

Creatieve mensen hebben veel profijt van Pinterest. Dat zijn er trouwens behoorlijk veel, want deze dienst telt 4,5 miljoen Nederlandse leden. Na aanmelding open je een digitaal prikbord waarop je allerlei afbeeldingen kunt vastpinnen. Denk onder andere aan eigen beeldmateriaal en plaatjes van het web. Op deze wijze kun je leuke ideeën voor pakweg een muziekkamer, vijver, origineel knutselwerk of mooie reis bundelen.

Je kunt bekenden volgen en hun creaties bewonderen. Bij pins kun je vrijblijvend een reactie achterlaten. Pinterest oogt weliswaar vriendelijk, maar dat geldt niet voor het privacybeleid. Tussen alle pins duiken namelijk diverse gepersonaliseerde advertenties op. Gelukkig kun je dat in de instellingen uitzetten.

X (voormalig Twitter)

X is een microblogdienst. Gratis leden kunnen korte berichten van maximaal 280 tekens publiceren. De inhoud kan over van alles gaan. Er ontstaan op X vaak maatschappelijke discussies, waarbij de sfeer soms grimmig is. Gebruikers reageren op elkaars berichten en jammer genoeg komen er dan geregeld krachttermen voorbij. Een veelgehoord kritiekpunt is dat mensen zich anoniem kunnen registreren. Hierdoor belanden geregeld aanstootgevende berichten en nepnieuws op het platform.

Gelukkig kunnen we ook nog iets positiefs melden. Zo is de dienst een nuttig hulpmiddel voor wie het laatste nieuws op de voet wil volgen. Gebeurt er ergens iets opvallends, dan nemen toevallige passanten de taak van journalisten over. Zij doen ter plekke verslag. Handig is dat je berichten rondom een specifiek onderwerp kunt bundelen. Behalve teksten delen leden ook foto’s en video’s. Veel BN’ers zitten op X.

Je kunt andere mensen, nieuwsmerken en bedrijven volgen. De berichten van deze accounts verschijnen dan op jouw startpagina. In Nederland gebruiken 3,2 miljoen leden X. Deze dienst droeg voorheen de naam Twitter en werd in 2022 overgenomen door de bekende zakenman Elon Musk.

En wat dacht je van Bluesky? Bluesky: een interessant alternatief voor X

Telegram

WhatsApp is natuurlijk dé chat-app van Nederland en omstreken, maar toch heeft deze dienst de nodige criticasters. Een belangrijke reden hiervoor is dat de app onder de vleugels van Meta valt. Dit moederbedrijf is ook eigenaar van de vermeende ‘privacyvandalen’ Facebook en Instagram, waardoor veel mensen zich liever niet bij WhatsApp aansluiten. Telegram is een goed alternatief. Bijna twee miljoen Nederlanders gebruiken deze app.

De werking is grotendeels hetzelfde. Op basis van jouw telefoonnummer kom je binnen jouw sociale kring andere leden op het spoor. Tik op een naam en deel eenvoudig teksten, foto’s, video’s en bestanden. Interessant is de mogelijkheid om verstuurde chats na een bepaalde periode voor iedereen te wissen.

Telegram heeft ook nog een functie om met iemand een geheim (versleuteld) gesprek te starten. In dat geval bewaart de dienst geen gegevens op zijn servers en kunnen berichten niet worden doorgestuurd. Tot slot kun je jouw telefoonnummer eventueel voor andere leden verbergen.

TikTok

TikTok stamt uit 2016 en is daarmee het jongste platform in dit overzicht. Deze dienst komt uit China en dat is dan ook meteen het belangrijkste pijnpunt. Zo vreest de Amerikaanse overheid spionage, waardoor er aan de overkant van de oceaan mogelijk een verbod op dit platform komt. In Nederland mogen ambtenaren de toepassing niet op hun zakelijke toestel installeren. TikTok heeft lak aan de privacy van zijn gebruikers, want het bedrijf verzamelt veel gegevens.

Eigenlijk is het jammer dat deze dienst ter discussie staat, want het is onder jongeren erg populair. In amper acht jaar tijd hebben zich maar liefst 4,3 miljoen Nederlanders aan de app verbonden. De werking van deze dienst is simpel: leden delen korte, veelal grappige, mooie of bijzondere videofragmenten met elkaar. Je kunt ook andere gebruikers volgen.

WhatsApp

Deze chat-app met maar liefst 13,4 miljoen Nederlandse gebruikers behoeft eigenlijk geen introductie. Toch is er nog altijd een behoorlijke groep minder enthousiast; zij vrezen achterdeurtjes die het wat minder nauw nemen met de privacy. Geen onlogische gedachte, want WhatsApp is samen met Facebook en Instagram onderdeel van Meta ...

Toch telt juist WhatsApp flink wat privacyfuncties. Zo kun je versleutelde berichten verzenden en verstuurde appjes naderhand voor iedereen wissen. Je kunt vanuit de instellingen zelfs een heuse privacycontrole uitvoeren. Zo bepaal je onder meer wie jouw profielfoto kan zien en stel je voor verstuurde berichten eventueel een vervaldatum in. Houd er wel rekening mee dat WhatsApp gebruikersdata verzamelt.

Naast chatten en (video)bellen kun je je in WhatsApp op kanalen abonneren. Zo blijf je onder meer op de hoogte van ontwikkelingen van jouw favoriete voetbalclub of volg je het laatste nieuws. Verder kun je statusupdates delen en bekijken.

Conclusie

Wie de behoefte voelt om tekst en/of beeld de wijde wereld in te sturen, heeft daarvoor genoeg mogelijkheden. Uiteraard is het ook leuk om te zien waarmee bekenden zoal bezig zijn. Verder leent social media zich goed om op de hoogte te blijven van allerlei ontwikkelingen, zoals (regionaal) nieuws. Hierbij is het wel belangrijk dat je betrouwbare bronnen volgt.

Social media zijn in de regel gratis, maar uiteraard hebben ze wel een verdienmodel. Dat is meestal de gebruiker. Jij dus! Jouw accountgegevens en gebruikersdata zijn namelijk geld waard. Hoe meer adverteerders van je weten, hoe nauwkeuriger zij hun reclame-uitingen op jou kunnen afstemmen. Wie dat liever niet wil, kan zich beter niet met social media bezighouden.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!