Kijken en gezien worden, daar draait het kortgezegd bij social media allemaal om. Er bestaan inmiddels heel wat diensten waar leden hun dagelijkse beslommeringen op uiteenlopende manieren kunnen delen. Naast het volgen van familie, vrienden en collega’s gebruiken mensen social media ook om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.

Facebook

Toen de populariteit van Hyves (zie kader ‘Hyves-profiel terugzien?’) zo’n vijftien jaar geleden in rap tempo afbrokkelde, stapten veel mensen over naar Facebook. Hét grote verschil is dat deze dienst internationaal actief is. Handig voor wie graag contact houdt met vrienden en kennissen in het buitenland. Volgens het laatste rapport van marktonderzoeker Newcom telt Facebook 10,1 miljoen Nederlandse gebruikers. De laatste jaren is het ledenaantal vrij stabiel.

Teksten, foto’s en filmpjes delen; op Facebook kan het allemaal. Net als elke socialmediadienst bewaart de Amerikaanse grootmacht deze gegevens op online (cloud)servers. Verder kunnen leden allerlei andere functies gebruiken. Je vindt op Facebook onder meer hobbygroepen, (regionale) nieuwskanalen, spelletjes, een evenementenkalender en een marktplaats. Via de verwante chatdienst Messenger kun je bovendien met bekenden kletsen.

Helaas neemt Facebook het niet zo nauw met de privacy van zijn leden. Zo is er een grote kans dat je op basis van jouw gebruikersgegevens gepersonaliseerde advertenties tegenkomt. Er zijn overigens wel instellingen om je privacy beter te beschermen. Het platform staat er ook om bekend dat er geregeld nepnieuws op verschijnt.

Instagram

Op Instagram draait het vooral om de mooie plaatjes. Gebruikers kunnen op dit platform foto’s en korte video’s delen. De app bevat allerlei opties om de beelden te verfraaien, zoals filters, emoticons, stickers en begeleidende teksten. Er zijn daarnaast verschillende gereedschappen om de video’s te bewerken. Zo kun je filmpjes inkorten, de videosnelheid wijzigen of een deel van het beeld wegsnijden. Je zet eventueel ook nog een leuk muziekje onder de video. Een prominente functie is het maken van een zogeheten Reel. Hierbij plak je meerdere korte clips en foto’s aan elkaar, zodat je als het ware een kort verhaal vertelt.

Veel BN’ers hebben een profiel, waardoor je hun bezigheden (en jaloersmakende reizen) kunt volgen. Momenteel heeft deze socialmedia-app acht miljoen Nederlandse gebruikers. Houd er rekening mee dat Instagram persoonsgegevens verzamelt voor commerciële doeleinden.

Net als Facebook en Instagram van Meta's makelij: Dit is Threads

LinkedIn

LinkedIn richt zich alleen op zakelijke gebruikers. Ondernemers, zzp’ers, werknemers en studenten kunnen er een profiel aanmaken. Wie zich registreert, creëert zo min of meer een online curriculum vitae. Zoek je een (nieuwe) baan, dan geef je dat desgewenst in het profiel aan. Wie weet komt er op die manier een leuke werkgever op jouw pad. Daarnaast bevat het platform een uitgebreide lijst met vacatures. Je voegt naar eigen inzicht collega’s, klanten, opdrachtgevers en misschien zelfs concurrenten als connecties toe. Op die manier volg je eenvoudig de carrières van andere mensen.

LinkedIn toont weliswaar gepersonaliseerde advertenties, maar elke gebruiker kan zich daarvoor afmelden. Met 5,5 miljoen Nederlandse leden is het platform behoorlijk succesvol.

Pinterest

Creatieve mensen hebben veel profijt van Pinterest. Dat zijn er trouwens behoorlijk veel, want deze dienst telt 4,5 miljoen Nederlandse leden. Na aanmelding open je een digitaal prikbord waarop je allerlei afbeeldingen kunt vastpinnen. Denk onder andere aan eigen beeldmateriaal en plaatjes van het web. Op deze wijze kun je leuke ideeën voor pakweg een muziekkamer, vijver, origineel knutselwerk of mooie reis bundelen.

Je kunt bekenden volgen en hun creaties bewonderen. Bij pins kun je vrijblijvend een reactie achterlaten. Pinterest oogt weliswaar vriendelijk, maar dat geldt niet voor het privacybeleid. Tussen alle pins duiken namelijk diverse gepersonaliseerde advertenties op. Gelukkig kun je dat in de instellingen uitzetten.

X (voormalig Twitter)

X is een microblogdienst. Gratis leden kunnen korte berichten van maximaal 280 tekens publiceren. De inhoud kan over van alles gaan. Er ontstaan op X vaak maatschappelijke discussies, waarbij de sfeer soms grimmig is. Gebruikers reageren op elkaars berichten en jammer genoeg komen er dan geregeld krachttermen voorbij. Een veelgehoord kritiekpunt is dat mensen zich anoniem kunnen registreren. Hierdoor belanden geregeld aanstootgevende berichten en nepnieuws op het platform.

Gelukkig kunnen we ook nog iets positiefs melden. Zo is de dienst een nuttig hulpmiddel voor wie het laatste nieuws op de voet wil volgen. Gebeurt er ergens iets opvallends, dan nemen toevallige passanten de taak van journalisten over. Zij doen ter plekke verslag. Handig is dat je berichten rondom een specifiek onderwerp kunt bundelen. Behalve teksten delen leden ook foto’s en video’s. Veel BN’ers zitten op X.

Je kunt andere mensen, nieuwsmerken en bedrijven volgen. De berichten van deze accounts verschijnen dan op jouw startpagina. In Nederland gebruiken 3,2 miljoen leden X. Deze dienst droeg voorheen de naam Twitter en werd in 2022 overgenomen door de bekende zakenman Elon Musk.

En wat dacht je van Bluesky? Bluesky: een interessant alternatief voor X

Telegram

WhatsApp is natuurlijk dé chat-app van Nederland en omstreken, maar toch heeft deze dienst de nodige criticasters. Een belangrijke reden hiervoor is dat de app onder de vleugels van Meta valt. Dit moederbedrijf is ook eigenaar van de vermeende ‘privacyvandalen’ Facebook en Instagram, waardoor veel mensen zich liever niet bij WhatsApp aansluiten. Telegram is een goed alternatief. Bijna twee miljoen Nederlanders gebruiken deze app.

De werking is grotendeels hetzelfde. Op basis van jouw telefoonnummer kom je binnen jouw sociale kring andere leden op het spoor. Tik op een naam en deel eenvoudig teksten, foto’s, video’s en bestanden. Interessant is de mogelijkheid om verstuurde chats na een bepaalde periode voor iedereen te wissen.

Telegram heeft ook nog een functie om met iemand een geheim (versleuteld) gesprek te starten. In dat geval bewaart de dienst geen gegevens op zijn servers en kunnen berichten niet worden doorgestuurd. Tot slot kun je jouw telefoonnummer eventueel voor andere leden verbergen.

TikTok

TikTok stamt uit 2016 en is daarmee het jongste platform in dit overzicht. Deze dienst komt uit China en dat is dan ook meteen het belangrijkste pijnpunt. Zo vreest de Amerikaanse overheid spionage, waardoor er aan de overkant van de oceaan mogelijk een verbod op dit platform komt. In Nederland mogen ambtenaren de toepassing niet op hun zakelijke toestel installeren. TikTok heeft lak aan de privacy van zijn gebruikers, want het bedrijf verzamelt veel gegevens.

Eigenlijk is het jammer dat deze dienst ter discussie staat, want het is onder jongeren erg populair. In amper acht jaar tijd hebben zich maar liefst 4,3 miljoen Nederlanders aan de app verbonden. De werking van deze dienst is simpel: leden delen korte, veelal grappige, mooie of bijzondere videofragmenten met elkaar. Je kunt ook andere gebruikers volgen.

WhatsApp

Deze chat-app met maar liefst 13,4 miljoen Nederlandse gebruikers behoeft eigenlijk geen introductie. Toch is er nog altijd een behoorlijke groep minder enthousiast; zij vrezen achterdeurtjes die het wat minder nauw nemen met de privacy. Geen onlogische gedachte, want WhatsApp is samen met Facebook en Instagram onderdeel van Meta ...

Toch telt juist WhatsApp flink wat privacyfuncties. Zo kun je versleutelde berichten verzenden en verstuurde appjes naderhand voor iedereen wissen. Je kunt vanuit de instellingen zelfs een heuse privacycontrole uitvoeren. Zo bepaal je onder meer wie jouw profielfoto kan zien en stel je voor verstuurde berichten eventueel een vervaldatum in. Houd er wel rekening mee dat WhatsApp gebruikersdata verzamelt.

Naast chatten en (video)bellen kun je je in WhatsApp op kanalen abonneren. Zo blijf je onder meer op de hoogte van ontwikkelingen van jouw favoriete voetbalclub of volg je het laatste nieuws. Verder kun je statusupdates delen en bekijken.

Conclusie

Wie de behoefte voelt om tekst en/of beeld de wijde wereld in te sturen, heeft daarvoor genoeg mogelijkheden. Uiteraard is het ook leuk om te zien waarmee bekenden zoal bezig zijn. Verder leent social media zich goed om op de hoogte te blijven van allerlei ontwikkelingen, zoals (regionaal) nieuws. Hierbij is het wel belangrijk dat je betrouwbare bronnen volgt.

Social media zijn in de regel gratis, maar uiteraard hebben ze wel een verdienmodel. Dat is meestal de gebruiker. Jij dus! Jouw accountgegevens en gebruikersdata zijn namelijk geld waard. Hoe meer adverteerders van je weten, hoe nauwkeuriger zij hun reclame-uitingen op jou kunnen afstemmen. Wie dat liever niet wil, kan zich beter niet met social media bezighouden.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇