Nepnieuws, trollen, een nieuwe naam en een omstreden eigenaar. Sinds de flamboyante Tesla-baas Elon Musk X (voorheen Twitter) voor een slordige 44 miljard dollar overnam, is de microblogdienst in verval. Tegelijkertijd bloeit het relatief nieuwe platform Bluesky juist op. Steeds meer personen weten hun weg naar dit X-alternatief te vinden. Reden genoeg voor een eerste kennismaking.

Volgens webonderzoeker Similarweb daalde het internetverkeer naar Twitter.com in een jaar tijd met veertien procent. Hieruit blijkt dat een toenemend aantal mensen X de rug toekeert. Naar de exacte reden van deze ontwikkeling is het gissen, maar vermoedelijk speelt de negatieve stemming op het platform een belangrijke rol. Scheldpartijen en haattweets door veelal anonieme accounts zijn helaas aan de orde van de dag.

Elon Musk nam verder een aantal twijfelachtige maatregelen. Zo stuurde hij kort na de overname driekwart van zijn personeel de laan uit. Dat heeft tot gevolg dat er minder mankracht is om haatdragende berichten en nepnieuws te filteren. Naar verluidt verdwijnt het sociale netwerk op den duur zelfs achter een betaalmuur.

Ben je X óók zat? Probeer dan het verfrissende microblogplatform Bluesky eens uit. Je bent niet de enige, want afgelopen september passeerde deze veelbelovende dienst de grens van een miljoen gebruikers.

Wat is Bluesky?

Bluesky is een initiatief van Twitter-oprichter Jack Dorsey. Het is dan ook niet zo vreemd dat dit kersverse platform nogal op Twitter/X lijkt. Eigenlijk ontbreekt alleen het blauwe vogeltje.

Gebruikers kunnen een post van maximaal driehonderd tekens plaatsen. Zo’n post draagt de naam skeet. Naast teksten is het ook mogelijk om foto’s te delen. Gebruikers kunnen op elkaar reageren en bestaande posts opnieuw publiceren. Kortom, tot zover niets nieuws onder de zon.

Toch is er wel degelijk een belangrijk verschil. Bluesky kent namelijk een gedecentraliseerde opzet, waarbij gebruikers het sociale netwerk optioneel op een eigen server kunnen hosten. De meeste mensen gebruiken hiervoor de standaard Bluesky-server. Overigens merken reguliere gebruikers niets van de gedecentraliseerde opzet.

Uitnodigingscode

Wil je Bluesky eens uitproberen? Voor snelle toegang heb je momenteel een uitnodiging van een bestaande gebruiker nodig. Dat is natuurlijk een hindernis, maar tegelijkertijd helpt het wel om anonieme trollen op de microblogdienst te weren. Hierbij komt X tóch nog een keer van pas, want veel Bluesky-leden bieden hierop uitnodigingscodes aan. Zoek maar eens op ‘Bluesky uitnodiging’ of ‘Bluesky invite’ en stuur een welwillend persoon een privébericht. Hopelijk ontvang je van diegene een uitnodigingscode.

Als alternatief heeft Bluesky ook een wachtlijst voor nieuwe gebruikers. Vanwege de toenemende belangstelling duurt het naar verwachting lang voordat je aan de beurt bent. Toch doen? Surf in dat geval naar www.bsky.app en klik achtereenvolgens op Create a new account / Next / Join the waitlist. Je typt vervolgens je e-mailadres, waarna je bevestigt met Join Waitlist.

Aanmelden

Als je eenmaal een uitnodigingscode te pakken hebt, creëer je eenvoudig een account. Ga naar www.bsky.app en klik op Create a new account. In de volgende stap staat Bluesky (default) al als hostingserver geselecteerd. Laat dat zo en klik op Next. Plak hier de uitnodigingscode die je hopelijk hebt gekregen. Je typt verder jouw e-mailadres, bedenkt een sterk wachtwoord en vult je geboortedatum in.

Na een klik op Next bedenk je een gebruikersnaam. Ook dat werkt ongeveer hetzelfde als op X: er verschijnt voor de gebruikersnaam namelijk een apenstaartje (@). Daarnaast krijgt iedere accountnaam de extensie .bsky.social.

Hoofdscherm openen

Klik nu eerst tweemaal op Next. Er verschijnen enkele suggesties van zogeheten feeds waarop je je vrijblijvend kunt abonneren. Een feed bestaat uit een bundeling van berichten over een specifiek onderwerp. De voorgestelde suggesties zijn voor Nederlandse gebruikers niet zo interessant.

Klik wederom op Next. Je kunt eventueel accounts van diverse personen volgen, zoals werknemers van Bluesky. Ook die zijn niet bijster interessant. Via Done verschijnt het hoofdscherm van de microblogdienst. Jouw profiel is momenteel nog erg kaal. Hoog tijd om daar iets aan te doen.

Profiel en instellingen

Ben je van plan om regelmatig skeets op Bluesky te publiceren? Vul je profiel dan volledig in, zodat andere gebruikers zien wie je bent. Klik hiervoor aan de linkerkant op Profile en daarna op Edit Profile. Je kun onder meer een profielfoto en achtergrondafbeelding toevoegen. Bepaal verder onder welke naam je wilt posten. Als laatste typ je onder Description een korte beschrijving van jezelf. Sluit het venster met Save Changes.

Het loont de moeite om ook even in de instellingen te duiken. Klik vanuit het hoofdscherm aan de linkerkant op Settings. Gebruik de optie Verify My Email / Send Confirmation Email om jouw e-mailadres te verifiëren. Neem de code uit de toegezonden e-mail over en bestig met Confirm. Dankzij deze instelling kun je zo nodig het wachtwoord herstellen. Handig voor het geval je dat eens vergeet.

Pas de overige instellingen naar eigen wens aan. Zo kies je onder meer voor een lichte of donkere gebruikersomgeving. Daarnaast kun je via Moderation / Content filtering inhoud voor volwassenen al dan niet blokkeren, zoals seksuele of gewelddadige content. Maak een keuze en bevestig met Done.

Andere profielen volgen

Je creëert op Bluesky een eigen nieuwsbubbel door de juiste accounts te volgen. Misschien weet je al van een aantal (bekende) personen dat ze op de kersverse microblogdienst bivakkeren. Typ in dat geval rechtsboven die naam in het zoekveld. Er verschijnt mogelijk een lijstje met meerdere suggesties. Klik op het juiste profiel om van deze persoon alle skeets weer te geven. Wil je dit account volgen, zodat nieuwe posts vanzelf in jouw hoofdscherm voorbijkomen? Kies dan bovenaan Follow.

Hoewel Bluesky nog maar relatief kort bestaat, zijn er al flink wat bekende Nederlanders op het platform actief. Peter Pannekoek, Claudia de Breij, Luuk Ikink, Gerrit Hiemstra, Tim Knol, Dolf Jansen, Giel Beelen en Georgina Verbaan zijn slechts een kleine greep. Heb je een leuk profiel gevonden? Dan kun je ook zien welke accounts deze bewuste persoon volgt. Op die manier kom je simpel interessante profielen op het spoor.

Lees ook: Dit is Threads, de Twitter-concurrent van Meta

Nieuwsmedia volgen

Veel mensen gebruiken X om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws. Nagenoeg alle relevante kranten, tijdschriften en websites tweeten er dan ook massaal op los. Op Bluesky is dat momenteel nog niet zo. Weliswaar zijn bekende namen als NOS, Volkskrant, NU.nl en RTL Nieuws wel op het platform te vinden, maar dit betreffen geen officiële accounts. Toch kun je via deze onofficiële profielen wel recente nieuwsberichten volgen. De verantwoordelijke beheerder hoopt dat uitgevers van nieuwsmedia deze accounts op korte termijn overnemen.

Abonneren op feeds

Naast het volgen van accounts biedt Bluesky een tweede optie om interessante posts te tonen. Door jezelf op zogeheten feeds te abonneren, verschijnen er skeets over een bepaald onderwerp. Klik in het menu aan de linkerkant op Feeds en typ een trefwoord in het zoekveld. Zodra je op Enter drukt, verschijnt er een lijst met resultaten.

Als je bijvoorbeeld achter de feed ‘Nederlands’ op het plusteken klikt, verschijnen er Nederlandstalige posts in jouw hoofdoverzicht. Andere feeds zijn onder meer Natuurliefhebbers, Boeken NL, Tuinieren, Nieuws en Nederlandse politiek.

Reageren

Vergeleken met X is de sfeer op Bluesky veel gemoedelijker. Bovendien bevat het hoofdoverzicht geen posts van accounts die je niet volgt. Een ander pluspunt is het ontbreken van reclame. Kortom, op Bluesky verschijnen alleen skeets van accounts waarmee je zelf hebt ingestemd.

Wil je ergens op reageren? Klik dan op een post en kies onderaan Write your reply. Je typt het bericht, waarna je bevestigt met Reply. Het is ook mogelijk om een skeet van iemand anders opnieuw te publiceren. Klik hiervoor onderaan de post op het pictogram met de dubbele pijl. Daarna kies je Repost of Quote post. Met laatstgenoemde optie voeg je desgewenst een eigen opmerking aan de skeet toe.

Standaard toont het hoofdoverzicht reacties van andere (onbekende) gebruikers. Wil je die liever verbergen? Ga dan achtereenvolgens naar Settings en Home Feed Preferences. Zet daarna het schuifje onder Show Replies op No. Op deze instellingenpagina kun je ook nog reposts en geciteerde posts verbergen. Maak een keuze en bevestig met Done.

Eerste skeet plaatsen

Uiteraard is het de bedoeling dat elke Bluesky-gebruiker zijn of haar steentje aan het platform bijdraagt. Je kunt in dat kader ook zelf interessante skeets publiceren. Misschien trek je daarmee wel hordes volgers aan. Klik op New Post en tik een bericht van maximaal 300 tekens. Je kunt eventueel ook een foto toevoegen. Klik hiervoor linksonder het pop-upvenster op het pictogram en selecteer een afbeelding op je computer. Verder kun je in het bericht probleemloos emoticons en weblinks plaatsen.

Mocht iemand de behoefte voelen om pikante posts of afbeeldingen te delen, dan is het mogelijk om een waarschuwing toe te voegen. Dat kan via het uitroepteken bovenaan. Op die manier krijgen andere gebruikers niet zomaar expliciete beelden te zien. Klik rechtsboven op Post om het bericht te publiceren.

Mobiele app

Naast de webversie bestaan er ook apps voor Android en iOS voor het geval je het platform op een smartphone of tablet wilt gebruiken. Na de installatie vul je via Sign in jouw gebruikersnaam en wachtwoord in. Vervolgens verschijnt het hoofdoverzicht met skeets van accounts die je volgt. De app heeft dezelfde mogelijkheden als de webversie.

Tot slot

Vanwege de snel groeiende groep gebruikers is Bluesky een interessant alternatief voor X. Hopelijk trekt de nieuwbakken microblogdienst deze lijn door en gaan op korte termijn ook grote (media)bedrijven overstag.

Tot die tijd is er voor de ontwikkelaars nog wel wat werk aan de winkel. Zo kun je momenteel nog geen privéberichten sturen. Bovendien ontbreekt een Nederlandstalige gebruikersomgeving. Veel blogplezier!

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.