ID.nl logo
AI pakt veel data van sociale media: kun je daar iets tegen doen?
© ant - stock.adobe.com
Huis

AI pakt veel data van sociale media: kun je daar iets tegen doen?

Veel bedrijven die een eigen AI aanbieden, kopen of gebruiken data die gebruikers delen op sociale media om hun diensten te trainen. Daardoor is de kans groot dat jouw gegevens (zoals posts, foto’s en blogs) in de grote informatiebak met datapunten belanden.

Niemand wil dat zijn gegevens of bestanden ongevraagd in een trainngsmodel van AI terechtkomen. De grote vraag is dan: kun je hier iets tegen doen?

Het antwoord daarop is "Ja, maar ..." In dit artikel leggen we uit wat je kunt doen, wat het probleem is en wie zich er schuldig aan maken.

Lees ook: AI: van razendsnelle ontwikkeling tot strikte regulering

Aangezien we veel sociale media gratis gebruiken, verdienen aanbieders aan ons als klanten door onze gegevens (al dan niet geanonimiseerd) door te verkopen. Dat is een feit waar veel mensen al van op de hoogte zijn: als een dienst gratis is, dan ben jij het product. Dat socialmediabedrijven een stap verdergaan, is minder duidelijk. Want veel van dat soort ondernemingen verkopen hun gegevens tegenwoordig ook aan AI-bedrijven, die hun taalmodellen (en andere diensten) daar vervolgens mee kunnen trainen.

Al die data belanden dan in een grote informatiebak met datapunten. Iedereen die weleens iets op het internet achtergelaten heeft, heeft daar iets aan toegevoegd. Bewust of onbewust, bedoeld of onbedoeld. En dat maakt dit best een omstreden ontwikkeling. Het maakt ook niet uit of het om chatbots of generatieve AI gaat: de bedrijven werken op eenzelfde wijze. De New York Times is inmiddels een rechtszaak begonnen tegen ChatGPT-eigenaar OpenAI, omdat die zonder toestemming de artikelendatabase gebruikt zou hebben om de chatbot te trainen.

Geen zin in AI, maar wel in een digitale gesprekspartner?

Een slimme speaker is altijd klaar voor een praatje!

©bongkarn - stock.adobe.com

Gebruikersdata sociale media naar AI-bedrijven

Nu gaat dat laatste voorbeeld over een journalistieke krant, maar het laat wel zien dat er veel wrijving is. Een voorbeeld dichter bij huis voor veel internetgebruikers is waarschijnlijk Twitter (we hebben nog een beetje moeite met de naam X).

In het aangepaste privacybeleid staat tegenwoordig dat het platform gebruikersdata kan gebruiken voor het trainen van AI. Om welke AI-dienst het precies gaat, is niet duidelijk, maar waarschijnlijk die van eigenaar Elon Musk zelf. Daarnaast betreft het 'alleen openbare data, en geen dm’s of andere privézaken'.

Twitter is niet het enige sociale medium dat z’n handen hieraan vuilmaakt. Eind 2023 maakte Meta (bekend van Facebook) bekend dat het gebruikersdata gebruikt voor het trainen van generatieve AI (waarmee je zelf afbeeldingen, teksten en meer maakt). Maak je dus gebruik van Facebook, Instagram of Threads, dan worden je posts gebruikt. Ook voor het trainen van Meta’s chatbot, een ontwikkeling die we ook bij TikTok en Snapchat zien. De bot van Snapchat, genaamd My AI, gebruikt daarnaast de gesprekken om zichzelf verder te ontwikkelen.

Eén van de grootste boosdoeners is misschien wel Reddit. Het grootste internetforum op aarde sloot een deal met Google, dat daardoor toegang krijgt tot alle gebruikersdata en posts voor het trainen van AI-modellen.

Van YouTube weten we dat het kunstmatige intelligentie gebruikt voor het aanbevelen van video’s. En hoewel andere bedrijven soms die video’s gebruiken om hun AI te trainen, is het niet zo dat YouTube dat op dit moment doet. Tot slot is het zo dat partijen als Tumblr en Wordpress ook op het punt staan data te verkopen aan Midjourney en OpenAI.

©bloomicon

Wat kun je hiertegen doen?

Soms voelt het alsof je machteloos bent tegenover al die grote bedrijven die producten aanbieden waar je in de loop der tijd aan gewend bent geraakt. Maar je kunt je wapenen met kennis én je kunt er in sommige gevallen iets tegen doen. Zo kun je bijvoorbeeld beginnen bij deze handige tool van de Washington Post, waarin je kunt zien welke sociale media deel uitmaken van de dataset waarmee Google Bard getraind is. Reddit laat bijna acht miljoen tokens achter, terwijl Wordpress goed is voor 14.000 en Tumblr voor 1,6 miljoen tokens.

Verder kun je bij sommige diensten voorkomen dat je data gebruikt worden. Mocht je je bij Meta willen afmelden voor het gebruik van je data, dan kun je daarvoor dit formulier invullen. Hiermee voorkom je dat derde partijen je data gebruiken; onduidelijk is of je daarmee ook Meta zelf beperkt. En bij Tumblr kun je via de bloginstellingen een schuifregelaar omzetten waarmee je voorkomt dat je data door derde partijen geraadpleegd wordt. Profielen op Instagram, Twitter en meer kun je privé maken, zodat de data niet openbaar zijn – maar garanties kunnen we niet geven.

De beste manier om te voorkomen dat je data gebruikt wordent voor het trainen van AI, is de accounts overal te verwijderen. Nu snappen we dat zoiets niet altijd een optie is. Maar als je dergelijke diensten niet gebruikt, dan kunnen andere mensen daar ook niet mee aan de haal gaan. Waarschijnlijk ben al te laat voor alle gegevens die reeds in de informatiebak beland zijn. Dat is dan jammer voor de vakantiekiekjes uit 2010. Maar voor het vervolg is verwijderen dus de beste optie – misschien ook een goed moment voor je persoonlijke social media purge.


▼ Volgende artikel
Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!
© ASUS
Huis

Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!

ASUS Republic of Gamers (ROG) heeft op Gamescom 2025 in Keulen de ROG Xbox Ally en de krachtiger ROG Xbox Ally X onthuld. Beide handhelds liggen vanaf 16 oktober 2025 wereldwijd in de winkels. Bezoekers van de gamingbeurs kregen deze week de primeur om de nieuwe apparaten zelf uit te proberen.

Laten we beginnen met wat specs: de standaard ROG Xbox Ally draait op een AMD Ryzen Z2 A-processor met vier Zen 2-cores en acht RDNA 2-GPU-cores. In combinatie met 16 GB LPDDR5X-6400 RAM, een 512 GB SSD en een 60 Wh-batterij mikt dit model op solide prestaties voor onderweg. De Ally X gaat echter nog een stapje verder: deze versie krijgt de nieuwe AMD Ryzen AI Z2 Extreme met acht cores, zestien threads, 16 RDNA 3.5-GPU-cores en een geïntegreerde NPU. Daarbij hoort 24 GB sneller LPDDR5X-8000 werkgeheugen, een 1 TB SSD en een grotere 80 Wh-batterij voor langere speeltijd.

Xbox-ervaring in handheld-vorm

Bij het inschakelen start de Ally direct in een fullscreen Xbox-omgeving. Daarmee voelt het apparaat aan als een natuurlijke uitbreiding van de console, terwijl Windows 11 onderliggend toegang biedt tot je volledige pc-bibliotheek. Spelen kan via Game Pass, Steam en andere pc-stores, maar ook via cloudgaming of remote play vanaf een Xbox-console. Xbox heeft bovendien met gamestudio's samengewerkt om duizenden titels beter geschikt te maken voor handhelds. In de bibliotheek verschijnen nieuwe aanduidingen als Handheld Optimized en Mostly Compatible, zodat je meteen weet welke games vlekkeloos draaien.

©ASUS

Scherm, geluid en comfort

Zowel de Ally als de Ally X hebben een 7-inch Full-HD-scherm met 120 Hz verversingssnelheid, 500 nits helderheid en FreeSync Premium voor vloeiende beelden. Het scherm is beschermd met Gorilla Glass. De Ally X onderscheidt zich met dual Smart-Amp speakers, vibrerende triggers en subtiele RGB-verlichting rond de sticks voor extra feedback. Ook ergonomie kreeg de nodige aandacht: de vorm van de grepen is geïnspireerd op de Xbox-controller, met een gebalanceerd gewicht zodat langere speelsessies comfortabel blijven.

Prestaties en uitbreidbaarheid

Om te zorgen dat de hardware ook bij intensief gebruik koel blijft, introduceert de Ally X een zogenoemd Zero Gravity-koelsysteem dat in elke houding stabiel presteert. Beide modellen zijn bovendien eenvoudig uit te breiden dankzij een M.2-slot voor extra opslag. De connectiviteit verschilt wel enigszins: waar de standaard Ally beschikt over usb-c (3.2 Gen 2), microSD en wifi 6E, voegt de Ally X daar usb 4 met Thunderbolt-ondersteuning aan toe.

©ASUS

Slimme software en AI-functies

Nieuwe softwarefuncties moeten het gebruik verder stroomlijnen. Shaders worden al tijdens het downloaden voorgeladen, waardoor games sneller starten en minder energie verbruiken. Voor de Ally X zijn vanaf 2026 bovendien extra AI-mogelijkheden gepland, zoals Automatic Super Resolution voor hogere beeldkwaliteit en het automatisch vastleggen van hoogtepunten in korte videoclips.

▼ Volgende artikel
Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?
© Malkov Konstantin
Huis

Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

👨🏼‍🍳 In het kort:

• Gas, inductie of keramisch: zo werken deze kookplaten • Van koper tot roestvrijstaal: welke pan past bij welke kookplaat? • Onderhoudstips voor je kookplaat • Misvattingen ontkracht

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Check: geschikt voor inductie? Bij inductiekookplaten is het belangrijk dat de pan magnetisch is, anders zal deze niet werken. Dit kun je eenvoudig controleren door een magneet aan de onderkant van de pan te houden - als deze wordt aangetrokken, is de pan compatibel.

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Check: geschikt voor keramisch? Voor keramische kookplaten moet de bodem van de pan vlak en glad zijn om een goede warmteoverdracht te garanderen en krassen op de plaat te voorkomen.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

MateriaalGasInductieKeramisch
RVSJaJa*Ja
GietijzerJaJaJa
AluminiumJaNee**Ja
KoperJaNee**Ja

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Nog even in het kort:

⚪ RVS pannen werken goed op alle kookplaten, maar kunnen door inductie sneller en gelijkmatiger verhit worden. ⚫ Gietijzer is minder geschikt voor inductie vanwege de oneffen bodem, maar werkt prima op gas en keramisch. 🟠 ⚪ Koper en aluminium geleiden goed, maar zijn gevoelig voor krassen en deuken.

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!