ID.nl logo
AI pakt veel data van sociale media: kun je daar iets tegen doen?
© ant - stock.adobe.com
Huis

AI pakt veel data van sociale media: kun je daar iets tegen doen?

Veel bedrijven die een eigen AI aanbieden, kopen of gebruiken data die gebruikers delen op sociale media om hun diensten te trainen. Daardoor is de kans groot dat jouw gegevens (zoals posts, foto’s en blogs) in de grote informatiebak met datapunten belanden.

Niemand wil dat zijn gegevens of bestanden ongevraagd in een trainngsmodel van AI terechtkomen. De grote vraag is dan: kun je hier iets tegen doen?

Het antwoord daarop is "Ja, maar ..." In dit artikel leggen we uit wat je kunt doen, wat het probleem is en wie zich er schuldig aan maken.

Lees ook: AI: van razendsnelle ontwikkeling tot strikte regulering

Aangezien we veel sociale media gratis gebruiken, verdienen aanbieders aan ons als klanten door onze gegevens (al dan niet geanonimiseerd) door te verkopen. Dat is een feit waar veel mensen al van op de hoogte zijn: als een dienst gratis is, dan ben jij het product. Dat socialmediabedrijven een stap verdergaan, is minder duidelijk. Want veel van dat soort ondernemingen verkopen hun gegevens tegenwoordig ook aan AI-bedrijven, die hun taalmodellen (en andere diensten) daar vervolgens mee kunnen trainen.

Al die data belanden dan in een grote informatiebak met datapunten. Iedereen die weleens iets op het internet achtergelaten heeft, heeft daar iets aan toegevoegd. Bewust of onbewust, bedoeld of onbedoeld. En dat maakt dit best een omstreden ontwikkeling. Het maakt ook niet uit of het om chatbots of generatieve AI gaat: de bedrijven werken op eenzelfde wijze. De New York Times is inmiddels een rechtszaak begonnen tegen ChatGPT-eigenaar OpenAI, omdat die zonder toestemming de artikelendatabase gebruikt zou hebben om de chatbot te trainen.

Geen zin in AI, maar wel in een digitale gesprekspartner?

Een slimme speaker is altijd klaar voor een praatje!

©bongkarn - stock.adobe.com

Gebruikersdata sociale media naar AI-bedrijven

Nu gaat dat laatste voorbeeld over een journalistieke krant, maar het laat wel zien dat er veel wrijving is. Een voorbeeld dichter bij huis voor veel internetgebruikers is waarschijnlijk Twitter (we hebben nog een beetje moeite met de naam X).

In het aangepaste privacybeleid staat tegenwoordig dat het platform gebruikersdata kan gebruiken voor het trainen van AI. Om welke AI-dienst het precies gaat, is niet duidelijk, maar waarschijnlijk die van eigenaar Elon Musk zelf. Daarnaast betreft het 'alleen openbare data, en geen dm’s of andere privézaken'.

Twitter is niet het enige sociale medium dat z’n handen hieraan vuilmaakt. Eind 2023 maakte Meta (bekend van Facebook) bekend dat het gebruikersdata gebruikt voor het trainen van generatieve AI (waarmee je zelf afbeeldingen, teksten en meer maakt). Maak je dus gebruik van Facebook, Instagram of Threads, dan worden je posts gebruikt. Ook voor het trainen van Meta’s chatbot, een ontwikkeling die we ook bij TikTok en Snapchat zien. De bot van Snapchat, genaamd My AI, gebruikt daarnaast de gesprekken om zichzelf verder te ontwikkelen.

Eén van de grootste boosdoeners is misschien wel Reddit. Het grootste internetforum op aarde sloot een deal met Google, dat daardoor toegang krijgt tot alle gebruikersdata en posts voor het trainen van AI-modellen.

Van YouTube weten we dat het kunstmatige intelligentie gebruikt voor het aanbevelen van video’s. En hoewel andere bedrijven soms die video’s gebruiken om hun AI te trainen, is het niet zo dat YouTube dat op dit moment doet. Tot slot is het zo dat partijen als Tumblr en Wordpress ook op het punt staan data te verkopen aan Midjourney en OpenAI.

©bloomicon

Wat kun je hiertegen doen?

Soms voelt het alsof je machteloos bent tegenover al die grote bedrijven die producten aanbieden waar je in de loop der tijd aan gewend bent geraakt. Maar je kunt je wapenen met kennis én je kunt er in sommige gevallen iets tegen doen. Zo kun je bijvoorbeeld beginnen bij deze handige tool van de Washington Post, waarin je kunt zien welke sociale media deel uitmaken van de dataset waarmee Google Bard getraind is. Reddit laat bijna acht miljoen tokens achter, terwijl Wordpress goed is voor 14.000 en Tumblr voor 1,6 miljoen tokens.

Verder kun je bij sommige diensten voorkomen dat je data gebruikt worden. Mocht je je bij Meta willen afmelden voor het gebruik van je data, dan kun je daarvoor dit formulier invullen. Hiermee voorkom je dat derde partijen je data gebruiken; onduidelijk is of je daarmee ook Meta zelf beperkt. En bij Tumblr kun je via de bloginstellingen een schuifregelaar omzetten waarmee je voorkomt dat je data door derde partijen geraadpleegd wordt. Profielen op Instagram, Twitter en meer kun je privé maken, zodat de data niet openbaar zijn – maar garanties kunnen we niet geven.

De beste manier om te voorkomen dat je data gebruikt wordent voor het trainen van AI, is de accounts overal te verwijderen. Nu snappen we dat zoiets niet altijd een optie is. Maar als je dergelijke diensten niet gebruikt, dan kunnen andere mensen daar ook niet mee aan de haal gaan. Waarschijnlijk ben al te laat voor alle gegevens die reeds in de informatiebak beland zijn. Dat is dan jammer voor de vakantiekiekjes uit 2010. Maar voor het vervolg is verwijderen dus de beste optie – misschien ook een goed moment voor je persoonlijke social media purge.


▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.