Na de Macbook en de iPad heeft ook de iPhone een pro-uitvoering. De iPhone 11 Pro is in feite een opvolger van de iPhone XS en iPhone XS Max en een opgevoerde variant van de iPhone 11. Ook deze nieuwe generatie iPhones heeft met de iPhone 11 Pro Max een grotere uitvoering. Wat Apple’s beste smartphone Pro maakt lees je in deze review.

Op het oog lijkt de iPhone 11 Pro weinig veranderd ten opzichte van de vorige generatie iPhone X en iPhone XS, die we voor het gemak maar even de voorgangers noemen van deze Pro-iPhone. Hoewel deze iPhone ook natuurlijk gezien kan worden als uitgebreide variant van de iPhone 11. Aan de voorzijde vinden we nog steeds een fraai scherm met inkeping aan de bovenzijde, met rondom het scherm aluminium randen. De achterzijde is ook nog altijd van glas, wat natuurlijk altijd kwetsbaar materiaal is, maar het draadloze opladen mogelijk maakt. Gelukkig heb je door de matte afwerking geen last van vieze vingerafdrukken

De bouwkwaliteit opvallend goed, dat merk je wanneer je het toestel in handen krijgt. De iPhone 11 Pro is behoorlijk zwaar, maar is tot in de puntjes stevig afgewerkt en voelt daardoor ook meer solide aan dan zijn voorgangers. Dat is ook terug te vinden in de ip-rating van de smartphone. De iPhone 11 Pro overleeft gegarandeerd 40 minuten onder water tot vier meter diep, terwijl de iPhone XS dat twee minuten voor een minuut of 30 kan.

Toch is er ook een minpuntje aan het design van de iPhone 11 Pro. Aan de achterzijde is een vierkant camera-eiland geplaatst, waarin de cameralenzen zich bevinden. Dit eiland steekt uit de behuizing en de lenzen steken ook nog eens uit het eiland. Niet fraai, en dat vraagt echt om een hoesje. Wat weer zonde is van het design. Maar met de woekerprijzen die Apple durft te vragen voor reparaties, heb je nog een tweede argument voor een smartphone-hoesje.

©PXimport

©PXimport

Triple cam

Maar wat maakt een iPhone nou Pro? Dat wist Apple niet helemaal duidelijk te maken tijdens de introductie van de nieuwste generatie iPhones. Maar het had vast iets van doen met de camera, want daar zit met name de vernieuwing in. Apple moet hier ook een inhaalslag maken, want niet alleen zijn concurrenten als Samsung en Huawei al jaren verder op cameragebied, vooral met de Huawei P30 Pro wist Huawei alle concurrentie op grote afstand te zetten qua mogelijkheden en kwaliteit van de camera’s.

De iPhone 11 Pro heeft drie camera’s aan de achterzijde. Dat kan tot cynische reacties leiden, want het lijkt een soort marketinggimmick geworden, waarbij meer camera’s (ten onrechte) gelijk moet staan aan betere foto’s. Hoewel Apple’s marketing zelfs in staat zou zijn om zand aan Arabieren te verkopen, is deze driedubbele camera aan de achterzijde absoluut geen gimmick.

©PXimport

Naast de hoofdlens zijn er een telelens en groothoeklens geplaatst. Hierdoor kun je respectievelijk inzoomen (0,5x) en uitzoomen (2x) door van lens te wisselen. Dit is niet nieuw, veel andere smartphones in verschillende prijsklassen hebben dit ook. Verschil is echter dat je bij andere smartphones flink moet inboeten op kwaliteit als je naar de tele- of groothoeklens schakelt. Dat is bij de iPhone 11 Pro niet het geval. Dat maakt een enorm verschil, het maakt niet uit welke lens je gebruikt. Bovendien weet de iPhone 11 Pro de concurrentie achter zich te laten. De kleuren, de details, het contrast en dynamisch bereik. Wouw. Apple leert hier alle concurrentie een lesje.

Ook qua mogelijkheden is er vernieuwing. Zo heeft de iPhone 11 Pro een nachtmodus, waarmee dankzij een lange sluitertijd en stabilisatie ook zonder omgevingslicht nog een foto kan worden gemaakt. Dit is een zeer waardevolle toevoeging die erg goed werkt. Alleen weet de Huawei P30 Pro betere foto’s te maken, bij weinig licht, maar ook met de nachtmodus. Ook qua mogelijkheden biedt de Chinese fabrikant meer, zoals een periscooplens die diepere zoom aanbiedt.

Als je echter puur naar de foto’s kijkt, dan maakt de iPhone 11 Pro veruit de beste foto’s van alle smartphones op dit moment. Qua mogelijkheden en fotografie bij weinig licht, zijn er betere opties. Meer details hierover kun je lezen in onze review: heeft de iPhone 11 Pro de beste camera?

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De camera aan de voorzijde is prima. Nieuw is hier de mogelijkheid om de frontcamera te gebruiken voor het maken van slow motion video’s. Slowfies noemt Apple dit. Zo heeft Apple het toch nog voor elkaar gekregen om op cameragebied zijn gimmick door te duwen.

Scherm

De camera krijgt dus een eervolle vermelding, maar ook het schermpaneel is fantastisch. Niet alleen is het full-HD oledscherm helder, de kleurweergave en het contrast zijn ook piekfijn in orde en allemaal net nog even een stukje beter dan zijn voorganger en met name de iPhone 11, die helaas op schermgebied (net als de iPhone XR) ietwat tekortschiet. Fijn is dat het scherm uitstekend af te lezen is in helder zonlicht en het oledscherm en de donkere modus van iOS 13 gaan prima samen. Zwarte vlakken zijn niet alleen diepzwart omdat deze niet verlicht worden in oledpanelen, maar dat zorgt er ook voor dat onverlichte zwarte delen van het scherm minder energie vreten. Hierdoor maakt de donkere modus optimaal gebruik van het scherm.

©PXimport

Accuduur en prestaties

De vorige generatie iPhones beschikte over de Apple A12 Bionic-processor, die nog altijd qua prestaties indrukwekkend is en qua prestaties in de benchmarks nog altijd niet achterhaald is door de Snapdragon-equivalenten. De nieuwe A13-processor doet er qua prestaties nog een schepje bovenop. Indrukwekkend in de benchmarks hoor, maar in praktijk merk je dat verschil niet echt. Het was al snel, waardoor het krachtsverschil onopgemerkt blijft. Wat je mogelijk wel merkt is de ondersteuning van wifi 6 en sneller 4G, waarmee de internetverbinding minder een bottleneck hoeft te zijn. Zoals je mag verwachten dus weinig laadtijden in games en andere zware games.

De accuduur, dat is wel iets waar Apple hard mee bezig is. Bij vorige generaties van een paar jaar geleden was de accuduur ondermaats, je moest rantsoeneren om een dag op een acculading door te komen. Dit kwam niet door de energie die het toestel en iOS nodig hadden, maar met name door de kleine accucapaciteit, wat ook de levensduur van de accu zelf niet ten goede kwam. Apple zet dit op de goede manier recht door gewoonweg grotere accu’s te plaatsen die gelijkgetrokken is met concurrerende Android-alternatieven. 3.969 mAh voor de iPhone 11 Pro Max, die we te testen kregen. Hiermee is de accuduur gelijk met andere smartphones. Afhankelijk van je gebruik moet anderhalve dag zeker lukken. De accu van de gewone iPhone 11 Pro is gelijk gebleven met 2.658 mAh. Hoe lang deze accu meegaat, dat hebben we niet kunnen testen. De accuduur van de iPhone XS, die dezelfde accucapaciteit had, viel ons vorig jaar bij het reviewen echter wat tegen.

De iPhone 11 Pro kan draadloos opladen, wat niet nieuw is. Fijn is echter wel dat Apple niet meer zo gierig is om een snellader los te verkopen, maar deze standaard in de doos meelevert.

iOS 13 op de iPhone 11 Pro

De iPhone 11 Pro draait standaard op de nieuwste iOS-variant, iOS 13 (hoewel er tijdens het reviewen al een nieuwe update verscheen: iOS 13.1). Zoals bekend is iOS meest gebruiksvriendelijke mobiele besturingssysteem, dat op lange update-ondersteuning kan rekenen van Apple en naadloze samenwerking met andere Apple-diensten en apparaten. Anderzijds valt er ook genoeg op aan te merken. Het overzicht met alleen app-icoontjes oogt al jarenlang statisch en verouderd en de restricties maken van het besturingssysteem (en hier gebruik ik mijn eigen woorden) een gesloten inrichting. Vooral een visuele vernieuwing van iOS, waarbij het statische icoon-overzicht wordt gemoderniseerd, zou geen overbodige luxe zijn.

©PXimport

Wat maakt een smartphone Pro?

Hoewel deze iPhone grote indruk maakt, missen we toch een beetje lef bij Apple. De vorige generaties van de iPhones stonden niet bekend om innovaties, en ook bij deze allereerste Pro-iPhone vervalt Apple in hetzelfde kunstje, terwijl Apple hier echt lef had moeten tonen. Waar is het 90 of 120 hertz scherm? Waarom wordt nog steeds vastgehouden aan die verouderde Lightning-aansluiting? De iPad Pro kent deze vernieuwingen wel. Waarom geen vingerafdrukscanner onder het scherm? Waarom geen mogelijkheden voor extra opslag met geheugenkaarten of externe opslag, met name omdat de 64GB aan opslaggeheugen voor het basismodel ontoereikend is? Waarom nog steeds die afzichtelijke scherminkeping? Die overigens door Apple zelf in marketing-uitingen zoveel mogelijk wordt weggepoetst. Hoe ziet Apple de Pro-doelgroep voor zich?

Voor een iPhone Pro mag je gewoonweg een smartphone verwachten die grensverleggender is dan dit. Vooral als je de prijs daarbij meetelt, hoewel de iPhone 11 Pro niet duurder is dan zijn voorganger is de prijs nog altijd op geen enkele manier te verantwoorden, zelfs niet voor wie 18 uur per dag aan zijn toestel vastgeplakt zit. Ook de meerprijzen in accessoires (zoals hoesjes, maar ook dongels en Airpods om het gemis aan 3,5mm-poort op te vangen) en het onethische-reparatiebeleid zijn hoger dan recht te praten valt. De iPhone 11 Pro is gewoonweg een hele goede smartphone op de bekende gebieden, waarmee Apple weer op safe speelt.

Conclusie: iPhone 11 Pro kopen?

Het ontwerp, de fantastische camera, het fraaie scherm, de prima accuduur, prestaties en de goede update-ondersteuning. Ja, de iPhone 11 Pro is zonder twijfel de beste smartphone van het moment. Toch hadden we iets meer lef van Apple verwacht voor een iPhone die het Pro-stempel mag dragen. Apple speelt op safe, waardoor innovatie uitblijft en er nog altijd geen argumenten overblijven om bijna 1100 euro voor een smartphone te betalen.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.