Koffieliefhebbers die niet op een euro kijken en die eens bijzondere koffie willen proberen kunnen in de speciaalzaak Kopi Luwak bestellen: ’s werelds meest exclusieve en duurste koffie. Of hij echt zoveel beter en rijker smaakt is nog de vraag. Blijkbaar maakt het bijzondere verhaal achter dit product deel uit van de exclusiviteit.

Lees ook: 6 tips om je koffiebonen lekker vers te houden

Herkomst

Kopi Luwak is een koffiespecialiteit afkomstig uit Indonesië, maar ondertussen heeft de productie zich verspreid naar andere Zuidoost-Aziatische landen die een vergelijkbaar klimaat en ecosysteem hebben. Kopi Luwak wordt voornamelijk geproduceerd in Indonesië, de Filipijnen en Vietnam. Het eiland Sumatra in Indonesië is ’s werelds grootste producent van deze koffie. Hier in het Westen en in het Midden-Oosten is het recent een trend en tegelijk een luxeproduct geworden. 

Twee bonen in een koffiebes

Om te begrijpen wat Kopi Luwak is, moet je eerst een rudimentair begrip hebben van hoe koffie wordt geproduceerd. Koffiebonen zijn eigenlijk geen bonen maar zaden die in vruchten zitten die op kersen lijken. Om bij de twee bonen in de koffiebes te komen, moet je eerst het vruchtvlees wegspoelen. De gewassen bonen laat men vaak in het water gisten. Gaat het om ongewassen bonen ,dan worden deze bessen in de zon gelegd waar ze fermenteren en daarna wordt het vruchtvlees verwijderd. Afhankelijk van de methode die men volgt, worden er nog verschillende smaaktonen toegevoegd zodat je unieke regionale smaken krijgt. Maar ook het fermentatieproces zorgt voor de complexiteit van de koffiesmaak. 

Uit klonters poep

Kopi Luwak gaat ook uit van gefermenteerde koffiebonen. In plaats van de vruchten te laten gisten in water of in de zon, worden ze gefermenteerd in de darmen van de palmcivetkat. Het spijsverteringskanaal van dit dier verteert de vrucht van de koffiebes en zorgt dat de boon steeds meer smaak krijgt. Terwijl deze vrucht door het darmstelsel van de civetkat gaat, breekt de kers langzaam van de boon af. Omdat de bonen in de koffiebessen niet door de civetkatten worden verteerd, poept het dier ze in klonten uit. Uiteindelijk worden de klonters poep van dit dier verzameld, de bonen worden eruit gepulkt en klaargemaakt voor consumptie. De specifieke smaak is dus voornamelijk te danken aan de spijsverteringsenzymen en het afbraakproces van de kers. Letterlijk vertaald betekent Kopi Luwak ‘civetkoffie’. 

©ayselucar

De civetkat in Sumatra.

Houd de civetkat gelukkig voor goede koffie

Dit proces is behoorlijk tijdrovend en arbeidsintensief. Daarom zit er aan Kopi Luwak een behoorlijk prijskaartje. Bovendien is de verzorging van de civetkat van belang voor de smaak en de kwaliteit van de bonen. Zowel het dieet als het stressniveau van het dier kan de smaak beïnvloeden. Civetkatten zijn kleine, slanke nachtdieren van de Viverridae-familie, die inheems zijn in Azië. Het zijn een soort wezels die het liefst in de jungle leven en die ’s nachts naar buiten komen om zich te voeden met vruchten. Sommige soorten zijn alleseters. Ondanks hun naam en hun vorm behoren ze niet tot de katachtigen, maar zijn ze eerder verwant met de mangoest. Over de hele wereld zijn er verschillende soorten civetkatten.

©MANO | leejoongyeul

In de klonters poep zitten de gefermenteerde koffiebonen. 

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

The Oprah Show 

Oorspronkelijk beschouwde men de civetkatten als ongedierte dat koffiebessen uit de koffievelden stal. Tot de bevolking de bonen in de poep begon schoon te maken, te drogen en te roosteren. In het begin dacht men dat deze keutelkoffie minderwaardig zou zijn, tot men besefte dat hij eigenlijk veel beter smaakte. De bevolking begon zelfs actief te zoeken naar koffiebonen in de keutels van de civetkat!

Dat arme koffieboeren een koffieboon konden produceren die meer smaak had dan hetgeen ze zelf op hun plantages produceerden, werd ook rijke plantage-eigenaren die fortuinen verdienden aan de koffieoogst duidelijk. Civet-farms (zie verderop) schoten als paddenstoelen uit de grond. 

In de jaren 90 bereikten deze bijzonder koffiebonen Groot-Brittannië en vandaar werden ze verspreid in de rest van de wereld. John Cleese, de Britse acteur-komiek, maakt er geen geheim van dat hij gek is op Kopi Luwak en de koffie werd zelfs onderwerp in The Oprah Show. 

Schaars

Op Java, Sumatra en Sulawesi – drie Indonesische eilanden - wordt jaarlijks 230 kilogram Kopi Luwak geproduceerd, maar na het uitbreken van het sars-virus zijn de civetkatten met duizenden tegelijk afgeslacht. Bovendien hebben Westerse landen de import van deze koffie een tijdlang gebannen uit vrees voor besmetting. De jaarlijkse productie van echte Kopi Luwak bedraag tussen 500 en 700 kilogram, wat bijzonder weinig is als je weet dat er ieder jaar 9,5 miljard ton koffie wordt geproduceerd. Dit maakt dus dat Kopi Luwak de duurste koffiesoort is. Een pak Kopi Luwak-koffiebonen kost in de handel 39,95 euro. En wil je in een koffiehuis zo’n kopje bestellen, dan betaal je tussen de 7 en de 16 euro.  

Lees ook: Verschillende soorten koffiebonen: welke kies je?

Lekker of hype?

Van nature is de civetkat kieskeurig over de koffiebes die hij naar binnen werkt. Zijn kieskeurigheid zorgt al voor een betere smaak van de koffie. In zo’n kopje Kopi Luwak proef je volgens kenners de aardse tonen, chocolade, citroen en citrus. Sommige koffie-connaisseurs beweren zelfs dat deze koffie een beetje naar siroop smaakt met jungle-ondertonen. Wat ze met dat laatste bedoelen is ons een raadsel. Andere koffiecritici zijn het er wel over eens dat de smaak van Kopi Luwak uniek is, maar daarom zou dit soort koffie nog geen voorkeur verdienen. De exclusiviteit en de zeldzaamheid zouden vooral een verklaring zijn voor de populariteit. 

Namaak en dwangvoer

Door de prijs en de vraag naar deze koffie konden de mistoestanden niet lang uitblijven. De eerste uitwas is namaak.  Men neemt aan dat maar liefst 80 procent van de wereldmarkt van Kopi Luwak nep is. Ondertussen zijn er hele boerderijen met Aziatische civetkatten die vaak in erbarmelijke omstandigheden worden gehouden. Ze zitten in te kleine kooien en krijgen uitsluitend koffiebessen als dwangvoer. Ongeveer anderhalve dag nadat ze de bessen hebben gegeten, worden de bonen ontlast. In deze legbatterijen hebben ze te weinig ruimte om te rennen en te bewegen. Bovendien vechten ze daar met elkaar, terwijl ze in het wild juist verlegen en vriendelijk zijn. Laat je ook niet voor de gek houden door het label ‘wild-sourced’ dat je op sommige verpakkingen aantreft. Dierenrechtenorganisatie PETA en de BBC kwamen erachter dat dit label vaak ten onrechte wordt gebruikt.  

©Akkharat Jarusilawong

De dieren krijgen koffiebessen als dwangvoer.

Wie heeft de koffie uit de olifantenpoep al geproefd? (Schermafbeelding)

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf mobiele airco's voor op de slaapkamer gevonden die beschikken over een slaap- of comfortstand of die extra stil zijn. Ideaal voor wie 's nachts een koele kamer wil, zonder wakker te hoeven liggen van het geluid.

De'Longhi PAC EM90 Silent

Als je op warme zomernachten echt stil wilt slapen, is de De'Longhi PAC EM90 Silent een uitstekende keuze. Deze mobiele airco is uitgerust met een zogenoemde Stille functie. Het koelvermogen van 2600 W (9800 BTU) maakt hem geschikt voor ruimtes tot circa 90 m³, ruim voldoende voor de meeste slaapkamers. Verder beschikt hij over drie snelheidsstanden, een aparte ontvochtigingsfunctie tot 46 liter per dag en een handige 12-uurs timer. Door de zwenkwieltjes en geïntegreerde handgrepen is de airco makkelijk te verplaatsen, terwijl het compacte ontwerp ervoor zorgt dat hij in vrijwel elke kamer past. Je bedient hem via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: grote slaapkamers, ontvochtigen, langdurig gebruik
Bijzonderheden: stille functie, afstandsbediening, energieklasse A

Everglades EV9051

De Everglades EV9051 is een compacte en energiezuinige mobiele airco met een koelvermogen van 2350 W (8000 BTU), goed voor ruimtes tot ongeveer 60 m³. Dat maakt hem bij uitstek geschikt voor slaapkamers of kleinere woonkamers. Dankzij de comfortstand is dit model zeer geschikt voor gebruik tijdens de nacht. De airco is voorzien van twee ventilatiestanden, een ontvochtigingsfunctie en een handige 24-uurs timer. Met de meegeleverde afstandsbediening stel je eenvoudig je gewenste instellingen in. De energieklasse A garandeert bovendien dat hij efficiënt met stroom omgaat. Zijn lichte gewicht en wieltjes zorgen ervoor dat je hem zonder moeite verplaatst van de ene naar de andere kamer.

Toepassingen: middelgrote slaapkamers, flexibel gebruik overdag en 's nachts
Bijzonderheden: comfortstand, timer, afstandsbediening, energieklasse A

Whirlpool PACB29HP

De Whirlpool PACB29HP is meer dan een mobiele airco – het is een alleskunner. Naast verkoelen (2650 W, 9000 BTU) kan dit model ook verwarmen, waardoor je hem het hele jaar door kunt gebruiken. De geavanceerde 6th Sense-technologie meet constant de kamertemperatuur en past automatisch het vermogen aan om de ingestelde temperatuur te behouden. Naast een Slaapmodus heeft hij ook nog een Silent Modus, waarmee het display wordt uitgescakeld en het geluidsniveau met 30% wordt verminderd. Ideaal dus voor voor in de slaapkamer. De PACB29HP is energiezuinig met zijn A+-label en biedt verder een automatische modus, ventilatiefunctie en een Jet-modus voor snelle verkoeling. Ook hier gaat de bediening via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: slaapkamers tot ±60 m³, verwarmen en koelen, automatische klimaatregeling
Bijzonderheden: 6th Sense-technologie, slaap- en jetmodus, energieklasse A+

Inventum AC125W

Zoek je een mobiele airco met extra power, dan zit je goed met de Inventum AC125W. Dit model beschikt over een indrukwekkend koelvermogen van 3200 W (12000 BTU), goed voor ruimtes tot zo'n 105 m³. Dankzij de slaapfunctie, waarbij langzaam aan steeds minder functioneert, het display automatisch wordt gedimd en en de windsnelheid op de laagste stand staat,  is hij desondanks zeer geschikt voor gebruik in de slaapkamer. De AC125W is uitgerust met een 3-in-1-functie: naast koelen kan hij ook ventileren en ontvochtigen. Dat maakt hem ook nuttig op vochtige dagen. De airco wordt standaard geleverd met een luxe raamafdichtingskit en een afstandsbediening. Het geluidsniveau ligt tussen de 52 en 65 dB, afhankelijk van de gekozen stand.

Toepassingen: grote slaapkamers, multifunctioneel gebruik
Bijzonderheden: stille slaapstand, luxe raamafdichtingskit

AEG AXP26U338CW (ChillFlex Pro)

De AEG ChillFlex Pro is een stijlvolle en stille mobiele airco met een koelcapaciteit van 2600 W (9000 BTU), bedoeld voor ruimtes tot circa 40 m³. In slaapstand verlaagt hij automatisch de ventilatorsnelheid en verhoogt hij de ingestelde temperatuur in twee stapjes van 1°C, zodat je lichaam zich aanpast aan een natuurlijk koelverloop. Deze functies maken hem bijzonder comfortabel voor nachtelijk gebruik. Verder beschikt de deze mobiele airco over een ontvochtigingsfunctie, ventilatiemodus met vier standen, afstandsbediening en een programmeerbare timer. Hij maakt gebruik van milieuvriendelijk R290-koelmiddel en is voorzien van energielabel A.

Toepassingen: ruime slaapkamers, stil en milieuvriendelijk koelen
Bijzonderheden: intelligente slaapstand, R290-koelmiddel, strak design

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.