Quizvraag: welk land produceert wereldwijd de meeste koffie? Bonuspuntje als je ook de koffiesoort weet. Het antwoord is... Brazilië! Grappig, want de vier soorten koffiebonen die bestaan (arabica, robusta, liberica en excelsa) komen geen van allen oorspronkelijk uit dat land. Nu wordt er vooral Arabica-koffie geteeld. Lees meer over de verschillende koffiesoorten, hun smaken en welke het best past bij jouw koffievoorkeur.

Arabica: feest van ontdekking

Arabica-bonen, ook wel de aristocraten van de koffiewereld genoemd, zijn de meest voorkomende koffiebonen ter wereld. Naar schatting is maar liefst 60 procent van alle koffie die we met zijn allen drinken van de arabica-soort.

Deze bonen komen oorspronkelijk uit Ethiopië en bieden een subtiele en elegante beleving voor je smaakpapillen. Volgens Joost Leopold van de Koffieschool is koffie uit Ethiopië sowieso een goede keuze. Het is niet voor niets zijn favoriet. “Koffie proeven is op zich een feest der herkenning. Je proeft honing, citrus of cacao, bijvoorbeeld. Maar Ethiopische koffie is altijd een feest van ontdekking. Het verrast altijd!” Onthouden dus.

De smaak van arabica is zacht, met hints van zoetheid en fruitigheid. Deze koffie biedt bovendien een delicaat zuurtje, vergelijkbaar met een vleugje citroen, dat je smaakpapillen opfrist. Arabica is in elk geval niet bitter van smaak.

Populaire varianten binnen de arabica-familie zijn onder andere de mildzoete Colombiaanse koffie en de bloemige Keniaanse bonen. Arabica-planten groeien goed op hoogte, in gebieden met gematigde temperaturen. Tegenwoordig worden ze voornamelijk geteeld in regio's rond de evenaar. Landen als Brazilië, Colombia, Ethiopië, Kenia en Costa Rica zijn bekende producenten van hoogwaardige arabica-bonen.

©Pawel Horosiewicz

Robusta: als je van stevig houdt

Robusta-bonen zijn de stevige jongens van de koffiewereld. Ze hebben hun oorsprong in West-Afrika en bieden een robuuste, krachtige smaakervaring. Stel je voor dat je een slok neemt van een stevige espresso met een pittige kick – dat is robusta.

De smaak van robusta is aards, vol karakter en heeft een nootachtige ondertoon. Robusta-koffie bevat meer cafeïne dan arabica, wat zorgt voor een extra energiestoot. De reden is dat robusta-planten lager groeien (rond de 600 meter hoogte) dan arabica-soorten (rond 1500 meter hoogte). De robusta moet zichzelf dus beter verdedigen, bijvoorbeeld tegen variërende weersomstandigheden. Dat doet de plant door meer cafeïne aan te maken.

Deze boon vindt zijn oorsprong in sub-Sahara-Afrika en wordt tegenwoordig voornamelijk verbouwd in Afrika en Indonesië. Hij is ook bijzonder populair in Vietnam en wordt vaak gemengd in koffieblends. Robusta-bonen zijn vaak te vinden in Italiaanse espresso en bieden een stevige basis voor cappuccino's en latte's.

Liberica: voor de blends

Liberica-bonen, oorspronkelijk afkomstig uit West-Afrika, zijn groter dan de gebruikelijke arabica- en robusta-bonen en hebben een kruidige smaak met houtachtige tonen en een vleugje rokerigheid. De smaak is ietwatpolariserend – sommige mensen waarderen dat, anderen geven de voorkeur aan de 'gewone' bonen, zoals arabica en robusta.

Deze bonen worden vaak gebruikt in koffieblends en zijn minder gebruikelijk in Nederland. Ze worden vooral geteeld in Maleisië en Indonesië.

©Nitr

Excelsa: unieke smaak

Excelsa-bonen werden eerst verward met liberica-bonen, maar worden nu erkend als een aparte soort. Ze groeien als bomen, hoger boven de grond, en worden vooral in Zuidoost-Azië verbouwd, zij het in kleinere hoeveelheden dan arabica- en robusta-bonen.

Excelsa biedt een unieke smaak met een complexe mix van zoet, zuur en kruidig. Zowel de smaak als het cafeïnegehalte zijn lichter dan die van robusta-bonen.

Excelsa-bonen worden vaak gebruikt in koffieblends om diepte aan de smaak toe te voegen en worden zelden puur gedronken.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Als de temperaturen dalen, grijpen veel mensen instinctief naar de thermostaat om het huis te verwarmen. Maar comfortabel wonen hoeft niet te betekenen dat je de gaskraan vol open draait. Met een paar slimme aanpassingen en gewoontes kun je de warmte in huis beter vasthouden en je gasverbruik verminderen, zonder in te leveren op comfort.

Voorkom warmteverlies met tochtstrips en kit

Warmteverlies via kieren en spleten is een van de grootste energieverspillers in huis. Gelukkig zijn er eenvoudige oplossingen om dat aan te pakken. Tochtstrips zijn een snelle en betaalbare manier om openingen rond ramen en deuren af te dichten. Ze zijn eenvoudig te installeren en zorgen ervoor dat koude lucht niet binnenkomt en warme lucht niet ontsnapt. Voor grotere openingen, bijvoorbeeld bij de aansluiting van kozijnen op muren, is het gebruik van siliconenkit of schuimrubber ideaal. Deze materialen vullen de naden op en voorkomen effectief warmteverlies.

©Marina Gordejeva

Naast ramen en deuren is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan brievenbussen en ventilatieroosters. Een tochtborstel op de brievenbus en een ventilatierooster met klep kunnen voorkomen dat koude lucht naar binnen stroomt zonder dat je de ventilatie volledig blokkeert. Controleer bovendien de aansluitingen rond leidingen en buizen die door muren of vloeren lopen. Hier kunnen vaak ongeziene tochtgaten zitten die gemakkelijk afgedicht kunnen worden.

Een handige tip is om je huis te controleren op tochtplekken op een koude en winderige dag. Loop met een brandende kaars langs ramen, deuren en andere mogelijke tochtbronnen. Beweegt de vlam? Dan ontsnapt er warmte en kun je direct actie ondernemen. Door deze kleine aanpassingen blijft je huis warmer en verbruik je minder gas, wat niet alleen je energierekening verlaagt, maar ook goed is voor het milieu.

©Olga Yastremska

Gebruik gordijnen slim

Gordijnen kunnen een grote rol spelen in het vasthouden van warmte in huis. Overdag kun je ze openen om zonnewarmte binnen te laten, vooral bij ramen op het zuiden. Deze gratis warmtebron helpt om je huis op een natuurlijke manier te verwarmen. Zodra de zon ondergaat, is het belangrijk om de gordijnen dicht te trekken. Dan fungeren ze als een extra isolatielaag, waardoor minder warmte via de ramen ontsnapt. Kies bij voorkeur voor dikke of thermische gordijnen, die speciaal zijn ontworpen om warmteverlies te minimaliseren.

Let er echter op dat gordijnen geen radiatoren bedekken. Als ze de warmte van een radiator blokkeren, verwarm je de ruimte minder efficiënt. Zorg er ook voor dat gordijnen goed aansluiten op de muur of vensterbank om tocht te verminderen. Heb je open ruimtes onder je gordijnen? Overweeg dan tochtrollen of gordijnen die tot de vloer reiken.

Heb je rolluiken of jaloezieën? Combineer deze met gordijnen voor nog betere isolatie. Overdag houd je de rolluiken open om zonlicht binnen te laten en 's avonds sluit je ze om warmteverlies verder te beperken. Op deze manier benut je gordijnen niet alleen als decoratie, maar ook als een slimme manier om energie te besparen en je huis comfortabel warm te houden.

©andrey sinenkiy

Verwarm gericht, niet je hele huis

Het verwarmen van je hele huis kan een flinke kostenpost zijn, vooral als je ruimtes verwarmt die je nauwelijks gebruikt. Door selectief te verwarmen, kun je niet alleen je gasverbruik verminderen, maar ook efficiënter omgaan met de warmte die je al hebt. Begin met het identificeren van de ruimtes waar je de meeste tijd doorbrengt, zoals de woonkamer, slaapkamer of werkkamer. Zorg ervoor dat je de deuren naar deze ruimtes gesloten houdt om te voorkomen dat de warmte ontsnapt naar minder gebruikte kamers. Dit creëert een zogenoemde 'warmtezone,' waarin de temperatuur comfortabel blijft.

Voor ruimtes die je tijdelijk gebruikt, zoals de badkamer, kun je overwegen om elektrische alternatieven in te zetten. Een infraroodpaneel of elektrische kachel verwarmt snel en plaatselijk, waardoor je geen onnodige energie verspilt aan het verwarmen van de hele woning. Deze apparaten zijn vooral nuttig voor korte periodes, zoals tijdens het douchen of werken aan een bureau.

©PhotoSG

Daarnaast kun je het gebruik van je verwarming optimaliseren door een slimme thermostaat te installeren. Hiermee kun je precies instellen wanneer en waar je warmte nodig hebt. Veel slimme thermostaten bieden de mogelijkheid om zones in huis apart te regelen, zodat je alleen energie gebruikt voor de ruimtes die op dat moment in gebruik zijn.

Tot slot is het handig om te experimenteren met lagere temperaturen in minder gebruikte kamers. Een graad of twee lager in bijvoorbeeld de gang of logeerkamer kan al een aanzienlijke besparing opleveren zonder dat dit je wooncomfort aantast. Door gericht te verwarmen, haal je meer uit je energieverbruik en bespaar je tegelijkertijd op je gasrekening.

Maak optimaal gebruik van tapijten en vloerkleden

Een koude vloer kan een flinke invloed hebben op hoe comfortabel je huis aanvoelt, vooral in kamers met tegels of laminaat. Tapijten en vloerkleden zijn niet alleen een decoratieve toevoeging, maar ook een praktische oplossing om warmte vast te houden. Ze fungeren als een extra isolatielaag, waardoor de kou van de vloer minder snel in de ruimte trekt. Dit kan vooral nuttig zijn in slecht geïsoleerde woningen of op de begane grond.

©leonid iastremskyi

Voor maximaal effect kies je een dik, dicht geweven tapijt of kleed. Wol of hoogpolig materiaal werkt extra isolerend en voelt ook zachter en warmer aan onder je voeten. Leg het kleed in veelgebruikte ruimtes, zoals de woonkamer of slaapkamer, waar het comfort direct merkbaar is. Heb je vloerverwarming? Kies dan voor een kleed dat geschikt is voor dit type verwarming, zodat de warmte er nog steeds goed doorheen kan.

Naast thermisch comfort helpt een tapijt ook om de algemene sfeer in huis te verbeteren. Een warm kleed nodigt uit om op te zitten of te spelen, wat vooral prettig is als je kinderen hebt. Bovendien kan een vloerkleed helpen om geluiden te dempen, wat een extra voordeel is in drukke huishoudens of appartementen.

Ventileer op de juiste manier

Ventileren is belangrijk voor een gezond binnenklimaat, maar verkeerd ventileren kan leiden tot onnodig warmteverlies. Je moet daarom slim ventileren, zodat je frisse lucht binnenhaalt zonder de warmte uit je huis te laten ontsnappen. De meest effectieve manier is om kort en krachtig te ventileren. Zet bijvoorbeeld twee ramen tegenover elkaar een paar minuten wijd open om een luchtstroom te creëren. Dit ververst de lucht snel zonder dat de muren, vloeren en meubels afkoelen, waardoor je woning zijn warmte behoudt.

©Roman Möbius

Voorkom langdurig ventileren via een raam op een kier, vooral in de winter. Dat zorgt er namelijk voor dat je continu warmte verliest, terwijl de luchtuitwisseling traag verloopt. Maak in plaats daarvan gebruik van ventilatieroosters die je gedeeltelijk kunt openen. Deze bieden een constante toevoer van frisse lucht zonder grote warmteverliezen.

Let ook op ruimtes zoals de keuken en badkamer, waar vocht snel ophoopt. Gebruik de afzuigkap of mechanische ventilatie alleen wanneer nodig en zorg dat je deze systemen niet onnodig lang laat draaien. Vochtige lucht voelt kouder aan, dus het goed afvoeren van vocht helpt je huis niet alleen frisser, maar ook warmer aan te laten voelen.

Combineer met duurzame warmtebronnen

Naast het verminderen van warmteverlies kun je ook denken aan het combineren van deze tips met een duurzame warmtebron. Een elektrische deken, een warmtekussen of zelfs het dragen van meerdere lagen kleding kunnen helpen om comfortabel te blijven zonder extra gas te verbruiken.

Met deze praktische tips kun je je huis comfortabel warm houden en tegelijkertijd je gasverbruik minimaliseren. Het resultaat? Een lagere energierekening, een kleinere ecologische voetafdruk en een heerlijk comfortabel huis!

Een handdruk, een deurklink, even ergens tegenaan leunen, en ZAP! Voor je het weet, krijg je een elektrische schok. Statische kleding is behoorlijk irritant, maar gelukkig kun je er wat aan doen. In dit artikel ontdek je hoe. Let op: het antwoord kan schokkend zijn!

Lees ook: 8 veelgemaakte fouten bij het wassen van kleding

Waarom is mijn kleding statisch? 

Een statische schok is een vorm van elektriciteit. Het komt door wrijving van kleding tegen andere kleding, tegen je huid, of gewoon door de (droge) lucht om je heen. Vooral synthetische stoffen als nylon en polyester hebben er last van. Ook wol staat erom bekend. Bij katoen en linnen merk je het amper, omdat die de statische elektriciteit weer makkelijk afgeven aan de omgeving. Bij synthetische stoffen wordt de kleding pas ontladen als je iets aanraakt – een deurklink, of de hand van iemand anders, bijvoorbeeld. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om het schokeffect te verminderen. 

©komta

Tip 1: Slim wassen en drogen

Je kunt al veel problemen voorkomen door op een slimme manier te wassen en drogen. Het gebruik van wasverzachter zorgt er al voor dat je kleding minder snel statisch geladen wordt als je het aantrekt. Je kunt ook een bolletje aluminiumfolie in de trommel doen bij het wassen, dat zorgt ervoor dat de statische elektriciteit meteen wordt afgegeven aan de trommel. Let op: doe geen aluminiumfolie in de droger! 

©Tanya Rozhnovskaya

Kleding die snel statisch wordt kun je sowieso beter niet in de droger doen, ook als dat volgens het label wel kan. Er bestaan antistatische drogerdoekjes die je bij je wasgoed in de droger kunt stoppen, en die de statische elektriciteit verminderen. 

Tip 2: Metaal

Contact met metaal zorgt ervoor dat de statische elektriciteit wordt afgegeven aan de lucht. Pak voor je je kleding aantrekt een metalen kledinghanger of een ander stuk metaal (een sleutel, een lepel), en wrijf even over de binnen- en buitenkant van je kleding. Zo wordt de elektriciteit ontladen, en kun je je kleding in elk geval zonder schok aantrekken. 

Een andere veelgebruikte manier is een metalen veiligheidsspeld aan je kleding bevestigen. Die zorgt er gedurende de dag voor dat de statische elektriciteit sneller wordt afgegeven, en je hebt minder last van schokken en plakkende kleding. 

Tip 3: De vriezer

De vriezer? Jazeker! Als je je kleding voor je het gaat dragen een halfuurtje in de vriezer legt, wordt de statische elektriciteit ook ontladen, en het bouwt bovendien minder snel weer op. Zorg wel dat je kleding kurkdroog is voor je het in de vriezer legt, anders loop je straks met ijspegels in je nek naar buiten. 

Tip 4: Sprayen

Een beetje sprayen is ook geen slecht idee. Er zijn anti-statische sprays op de markt, die ervoor zorgen dat de lading verdwijnt en minder snel weer opbouwt, maar er zijn ook doe-het-zelf-oplossingen: een beetje haarlak aan de binnenkant van je kleding of een beetje wasverzachter in een plantenspuit heeft ongeveer hetzelfde effect. 

Conclusie

Statische elektriciteit in je kleding is niet fijn, niet voor jou en niet voor degene die je een hand geeft. Vooral wol en synthetische stoffen hebben er last van; katoen en linnen juist helemaal niet. Op een slimme manier wassen en drogen scheelt al een hoop, en aanraking met metaal kan de ergste statische elektriciteit ook oplossen. Besprenkel de binnenkant van je kleding met anti-statische spray, haarlak of wasverzachter, of stop je kleren na het drogen even in de vriezer, en je hebt in elk geval voorlopig nergens meer last van.