De keuken is de plek waar je kookt, voedingsmiddelen (koel) bewaart en de vaat wegwerkt. Een plek waar je dus regelmatig energie verbruikt. In de serie 'Duurzaam Thuis' bekijken we elke keer een andere ruimte in het huis om te verduurzamen. In dit artikel komt de keuken aan bod: hoe haal je het meest uit deze veelgebruikte ruimte?

Ook lezen:
➥ Geniet van versheid met koeltechnieken die de houdbaarheid van je voedsel verlengen
➥ Bespaar honderden euro's met een duurzame woonkamer
➥ Keuken verduurzamen? Zo doe je dat!
➥ Bespaar 6000 liter water met deze simpele tips

Koken op inductie

Kook je nog op een gasfornuis? Koken op inductie is een duurzaam alternatief. Het is een stuk zuiniger in elektriciteitsverbruik dan koken op een keramische kookplaat of een andere elektrische kookplaat. In vergelijking met gas is er qua CO2- uitstoot nog niet veel te winnen, maar inductie is alsnog best een slimme zet. Want behalve dat huizen langzaam maar zeker van de gasaansluiting af moeten, komen er steeds meer manieren om duurzame stroom te winnen.

Als je nu nog een gasfornuis hebt thuis, komt er wel wat bij kijken om de omschakeling naar koken op inductie te maken. Zo moet er meestal een extra kabel naar de keuken worden getrokken. En in sommige gevallen is het zelfs nodig om een extra groep in de meterkast te laten plaatsen. Bovendien moet de aansluiting op het elektriciteitsnet misschien worden verzwaard. Zijn er aanpassingen nodig aan de meterkast? Neem dan meteen een extra groep en stroomkabel voor de warmtepomp en zonnepanelen mee.

Wil je een gerecht opwarmen? Dan kun je dat beter in de magnetron doen dan in de oven. Dus als je vaak maaltijden opwarmt, maar geen magnetron hebt, is de aanschaf hiervan de moeite waard. Als je veel rijst of andere gestoomde gerechten eet, is een rijstkoker een handige aanschaf. Rijst wordt hierin gestoomd, waardoor je dus geen water hoeft af te gieten en niet meer water verhit dan nodig. Een rijstkoker is bovendien beter geïsoleerd dan een pan op het vuur, waardoor je rijst dus sneller gaar is. En koken met een snelkookpan in plaats van een normale pan scheelt je zo’n 50 tot 70 procent aan kooktijd.

De recirculatiefilter in een afzuigkap

Tijdens het koken moet je goed ventileren, om zo vocht, verbrandingsgassen en kookgeurtjes uit je huis te krijgen. Een ‘ouderwetse’ afzuigkap zuigt de lucht aan en blaast deze naar buiten, inclusief de warmte. Zonde, want dan stook je dus voor de mussen. Een ouderwetse afzuigkap van een huishouden van vier personen blaast zo’n 200 euro per jaar aan warme lucht naar buiten.

Sinds 2021 moeten nieuwbouwwoningen daarom een recirculatiefilter in de afzuigkap hebben. Deze filter zuigt de kookdamp op en neutraliseert deze vervolgens. Daarna wordt een geurloze, schone lucht vervolgens weer de keuken in geblazen. Op die manier verliest het huis geen warme lucht meer door toedoen van de afzuigkap. Koop dus een nieuwe afzuigkap met recirculatiefilter om te voorkomen dat je warme lucht verliest.

Zo verbeter je de luchtkwaliteit in de keuken

©Oleksandr Kondriianenko

Kraan met begrenzer

De volgende stap is het verduurzamen van de kraan. Bijna alle keukenkranen die je nieuw koopt, zijn voorzien van een ‘volumebegrenzer’ voor het besparen van water. Deze begrenzer werkt zowel bij warm als koud water.

De waterkoker is voor de meeste huishoudens de meest energiebesparende optie om water te koken. Wil je toch een kokendwaterkraan vanwege het gebruikersgemak? Kies dan voor een goed geïsoleerde combi-kokendwaterkraan, bijvoorbeeld van Quooker of Grohe. Hierbij wordt het water opgewarmd door middel van elektriciteit. Elektriciteit wordt de komende jaren steeds duurzamer opgewekt in Nederland, dus dat is een mooie oplossing voor hete water dat je normaal gesproken uit de HR-ketel krijgt. Laat je een combi-kokendwaterkraan plaatsen? Let er dan wel op dat je voor de kortste route van de keukenkraan naar het toestel voor warm water kiest. Een korte route beperkt het verlies van energie en de wachttijd tot je kokend water hebt.

Verwarm je keuken door vloer- of wandverwarming

Pak je de hele keuken aan en ga je voor een nieuwe duurzame keuken? Laat dan vloer- of wandverwarming aanleggen. Je hebt dan geen onhandige radiatoren meer nodig in de keuken. Vloerverwarming is in vergelijking met een verwarmingssysteem met radiatoren bovendien 10 tot 15 procent zuiniger. Het is wel verstandig een isolatieplaat onder de koelkast te leggen en houd er sowieso rekening mee dat een houten vloer niet de beste combinatie is met vloerverwarming. Hout isoleert en laat daardoor niet veel warmte door. Daarnaast is hout temperatuurgevoelig en kan het uitzetten of krom trekken. Kies liever voor een natuurstenen vloer. Steen geleidt de warmte beter en houdt de warmte daarnaast vast.

Let op: elektrische vloerverwarming of infrarood vloerverwarming is niet duurzaam. Kies liever voor vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp.

Pak de verlichting in de keuken aan

Een slim lichtplan is ook een manier om je keuken te verduurzamen. Door de lampen op de juiste plekken te installeren, kun je met minder lampen koken en heb je dus minder stroom nodig. Kies voor ledlampen in de keuken; dat is de meest energiezuinige optie. Zorg er ook voor dat je het algemene licht en de werkverlichting afzonderlijk van elkaar aan en uit kunt zetten, zodat je dus niet altijd al het licht aan hoeft te hebben staan in de keuken.

Een zuinige koelkast en vaatwasser uitzoeken

Bij de aanschaf van een nieuwe koelkast en vaatwasser moet je goed op het energielabel letten. Een donkergroen energielabel met de letter A is het best, een rood energielabel met de letter G het slechtst.  Heb je een nieuwe koelkast met groen energielabel gekocht? Zet de koelkast dan niet op een plek waar het apparaat in de volle zon of tegen een radiator staat. Qua temperatuur kun je de koelkast het best op zo’n 3 tot 5 graden zetten en de diepvries op -15 tot -18 graden. Zet je de temperatuur hoger of lager? Dan verbruikt de koelkast of diepvries onnodig veel energie.

©Leonid Yastremskiy

Ook lezen: Hoeveel energie verbruikt een koelkast?

Behoefte aan professionele hulp?

Een Quooker is handig, veilig en energiezuinig. Maar voordat je zo'n systeem in huis haalt, is het goed om te weten of je keuken er eigenlijk wel geschikt voor is. Kan een Quooker zomaar onder elke gootsteen worden geplaatst? Past het reservoir altijd in het kastje? En hoe zit het met stroom, ventilatie en leidingen? In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten.

Lees ook: Hoe werkt een Quooker eigenlijk?

Ruimte onder de spoelbak

Het hart van een Quooker-systeem is het reservoir. Dit staat in het keukenkastje onder de kraan en neemt daar de nodige ruimte in. Het PRO3-reservoir, dat alleen kokend water levert, is 47 cm hoog en heeft een diameter van 15 cm. Het COMBI(+)-reservoir, dat ook warm water levert, is iets groter: 49 cm hoog en zo'n 20 cm in diameter.

Bij sommige Quooker-kranen, zoals de Flex, komt er ook een uittrekbare slang onder het aanrechtblad te hangen. Houd in dat geval rekening met extra ruimte: zo'n 40 cm hoogte onder het blad is wenselijk.

Heb je gekozen voor een Quooker met CUBE, waarmee je ook gekoeld en bruisend water kunt tappen? Dan komt er een aparte koelunit én een CO₂-cilinder bij. Die nemen extra ruimte in beslag: de koelunit is vergelijkbaar met het reservoir, en de cilinder is ongeveer zo groot als een wijnfles. Controleer dus vooraf of je keukenkastje groot genoeg is – zeker als je ook al een COMBI-reservoir gebruikt.

Een vaak onderschat aandachtspunt is de positie van de spoelbak. Die hangt in veel keukens diep in het aanrechtblad en kan deels in het kastje uitsteken. Hierdoor blijft er minder bruikbare ruimte over voor het reservoir. Ook aanwezige sifons of lades kunnen in de weg zitten. Heb je een uittreklade in plaats van een kastdeurtje? Dan is de kans groot dat er maatwerk nodig is of dat de lade niet meer bruikbaar is.

💡 Tip: meet het kastje goed op en controleer niet alleen de vrije hoogte, maar ook de diepte, breedte en de plek van afvoerbuizen.

©Paul Bradbury/KOTO

Stopcontact en stroomvoorziening

Een Quooker werkt op elektriciteit. Je hebt dus altijd een geaard stopcontact nodig in het keukenkastje. Dat stopcontact moet goed bereikbaar zijn en bij voorkeur vrij van andere apparaten. Gebruik geen verlengsnoer of stekkerblok: het systeem staat permanent onder stroom, en goede aarding en beveiliging zijn cruciaal.

Het stroomverbruik hangt af van het type reservoir. Een PRO3 heeft gemiddeld een vermogen van zo'n 1600 watt; een COMBI of COMBI+ kan pieken tot 2200 watt. In keukens met meerdere zware apparaten op één groep (zoals een inductiekookplaat, vaatwasser of oven) is het verstandig om een aparte groep voor de Quooker te overwegen.

❗ Let op: in oudere woningen zijn er soms geen stopcontacten onder het aanrecht. Dan moet er een elektricien aan te pas komen.

Ventilatie in het keukenkastje

Hoewel een Quooker goed geïsoleerd is en weinig warmte afgeeft tijdens normaal gebruik, blijft ventilatie belangrijk. Zeker bij een COMBI(+) of wanneer je het systeem uitbreidt met een CUBE voor gekoeld en bruisend water, is goede luchtcirculatie in het kastje nodig.

De warmte die vrijkomt moet weg kunnen. Anders ontstaat er risico op condensvorming of oververhitting. Ventilatieroosters in het deurtje of in een zijwand van het kastje bieden een eenvoudige oplossing. Bij onvoldoende ventilatie kan de werking van het systeem minder efficiënt of instabiel worden.

Bereikbaarheid van de waterleidingen

Een Quooker wordt in ieder geval altijd aangesloten op de koudwaterleiding. Bij een COMBI-reservoir volstaat alleen een koudwateraansluiting. Kies je voor een COMBI+, dan zijn zowel koud- als warmwateraansluiting vereist. De leidingen moeten goed bereikbaar zijn en zich bij voorkeur in hetzelfde kastje bevinden. Soms is een verlengset nodig, bijvoorbeeld in oudere of afwijkende keukenopstellingen.

Tijdens het opwarmen loost het reservoir een kleine hoeveelheid expansiewater. Daarom moet het systeem altijd op een afvoer worden aangesloten, via de meegeleverde inlaatcombinatie en afvoerslang. Idealiter ligt deze afvoer lager dan het reservoir.

©Quooker

Samenvattend

Een Quooker kan in de meeste keukens worden geplaatst, maar niet zonder voorbereiding. Controleer of er voldoende ruimte is onder de spoelbak, of er een geaard stopcontact beschikbaar is, en of de leidingen en afvoer goed bereikbaar zijn. Denk ook aan ventilatie en houd rekening met extra ruimte bij kranen met een uittrekslang.

Twijfel je of jouw keuken geschikt is? Laat je goed voorlichten door je keuken- of witgoedspecialist Dan kun je altijd een installateur inschakelen voor een keukenscan of een vrijblijvende beoordeling vooraf. Zo weet je zeker dat de montage soepel verloopt – en kun je straks probleemloos genieten van kokend water uit de kraan.

Om de toegang tot je pc te beveiligen, denk je meestal aan een wachtwoord of pincode. Maar het is ook mogelijk om als slot een zelfgekozen afbeelding te gebruiken waarop je specifieke bewegingen uitvoert.

Aanmeldingsopties

Zo’n afbeeldingswachtwoord in Windows 11 is vooral interessant als je een pc met een touchscreen hebt. De gebaren die je op de afbeelding uitvoert, kunnen het trekken van lijnen, cirkels of tikbewegingen zijn. Dit heeft enkele voordelen. Met een persoonlijke afbeelding maak je de computer weer iets meer persoonlijk. Bovendien is een afbeeldingswachtwoord moeilijker te raden, omdat de gebaren op een specifieke afbeelding plaatsvinden. Ook kan dit een oplossing zijn voor mensen die moeite hebben met het onthouden van wachtwoorden. Uiteraard moet je de gebaren telkens op de correcte plaatsen en in de juiste volgorde uitvoeren. En je let er natuurlijk op dat niemand je gebaren kan zien.

Om een afbeeldingswachtwoord in te stellen, open je met Windows-toets+I het instellingenvenster van Windows en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties.

Ga via de instellingen naar de aanmeldingsopties.

Afbeelding en gebaren

Vervolgens selecteer je Afbeeldingswachtwoord en klik je op Toevoegen om het proces te starten voor het aanmaken van een afbeeldingswachtwoord. Eerst moet je het huidige wachtwoord invullen. Daarna klik je op Afbeelding kiezen om het plaatje te selecteren dat je wilt zien bij het aanmelden. Klik op Deze afbeelding gebruiken.

Vervolgens moet je drie gebaren uitvoeren op de afbeelding. Teken rechtstreeks op het scherm. In het volgende scherm moet je deze drie gebaren herhalen ter bevestiging. Je kunt altijd opnieuw beginnen door op de knop Opnieuw te klikken. Ben je klaar, dan klik je op Voltooien. Je ontvangt de melding De installatie is gelukt. Wanneer je je de volgende keer aanmeldt op je pc, dan zie je de afbeelding die je daarnet hebt geselecteerd.

Selecteer eerst de afbeelding waarop je de gebaren wilt toepassen.

Verwijderen en wijzigen

Wil je het afbeeldingswachtwoord later alsnog verwijderen, dan ga je weer naar Instellingen / Accounts / Aanmeldingsopties / Afbeeldingswachtwoord en klik je op Verwijderen. Ook wanneer je problemen ondervindt bij het ontgrendelen van Windows 10 en 11, kun je beter het afbeeldingswachtwoord wijzigen. In dat geval selecteer je op dezelfde plaats de optie Wijzigen.

Je kunt altijd het afbeeldingswachtwoord aanpassen of verwijderen.