ID.nl logo
Scoor snel met Shorts: zo maak je pakkende video's op YouTube
© Maryna Lytkina - stock.adobe.com
Huis

Scoor snel met Shorts: zo maak je pakkende video's op YouTube

In snel tempo hebben YouTube Shorts de wereld veroverd. Gen Z (geboren tussen 1997 en 2012) is er al aan verslingerd. Om een idee te geven van het potentiële bereik van dit mediatype: dagelijks worden er 70 miljard Shorts bekeken. Het is niet moeilijk om ze te maken. Op deze manier pak je het aan.

In dit artikel laten we zien hoe je snel en eenvoudig YouTube Shorts maakt, bewerkt en publiceert:

  • Maak een verticale video van maximaal 60 seconden in de YouTube-app
  • Gebruik opnametools zoals timer, vertraging, slowmotion of groen scherm
  • Voeg digitale filters, effecten en belichting toe
  • Kies muziek uit de rechtenvrije Shorts-bibliotheek of voeg een voice-over toe
  • Voeg tekst toe in verschillende stijlen, kleuren en lagen
  • Bewerk je Short via de tijdlijn
  • Stel de titel, thumbnail, doelgroep en privacyinstellingen in
  • Upload je Short direct of kies voor een bestaande video van je filmrol

Lees ook: YouTuber worden? Zo start je stap voor stap je eigen kanaal

Maandelijks publiceren vooral jonge mensen 1,5 miljard YouTube Shorts. Hierdoor is dit mediatype samen met TikTok (eveneens 1,5 miljard) een van de grootste platformen en steekt het Instagram Reels (1 miljard) de loef af. De boost is vooral te danken aan het algoritme dat YouTube gebruikt om dit genre te pushen.

Wat?

YouTube Shorts werd voor het eerst gelanceerd in september 2020. Hierdoor surft YouTube mee op het succes van TikTok en Instagram. Een YouTube Short is een verticale video van maximaal zestig seconden. Shorts hebben een beeldverhouding van 9:16 en een resolutie van 1080 pixels bij 1920 pixels. Er zijn ook, maar veel minder, YouTube Shorts die vierkant zijn met een beeldverhouding van 1:1 en een resolutie van 1080 bij 1080 pixels. Verticale video’s passen naadloos op het mobiele scherm, waardoor het lijkt alsof je deze meeslepende ervaring zelf hebt gefilmd.

Zowel in de zoekresultaten als op de homepage van YouTube hebben Shorts een eigen tabblad.

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Lang of kort?

In de YouTube-app en op de -website hebben de Shorts een eigen tabblad gekregen om de korte video’s van verschillende accounts in een lus te bekijken. Ook in de zoekresultaten zie je telkens het Shorts-tabblad. Terwijl de bezoekers op YouTube de korte filmpjes bekijken, kunnen ze het kanaal delen, er commentaar op geven, aangeven of ze het leuk of niet leuk vinden of zich erop abonneren.

Je kunt Shorts insluiten in je website. Is de langere video dan niet meer belangrijk? Zeker wel: de langere video’s zijn volgens YouTube nog steeds de beste manier om de verbinding vast te houden met het publiek. Maar YouTube Shorts zijn wel een geweldige manier om nieuwe volgers aan te trekken als je nog relatief weinig abonnees hebt op je kanaal.

YouTube toont Shorts ook aan kijkers op basis van hun kijkgeschiedenis en aanbevelingen, waardoor het gemakkelijker wordt om nieuwe mensen aan te trekken. Omdat dit segment nog vrij nieuw is, wil YouTube deze mediavorm pushen en boost het algoritme Shorts meer dan de lange video’s. Maar om je platform optimaal te benutten heb je beide nodig; zowel lange YouTube-video’s als Shorts.

Ook op de YouTube-website hebben de Shorts hun eigen plaats gekregen.

Start

Er zijn verschillende manieren om Shorts te maken. Als je in je filmrol een korte verticaal gefilmde video hebt, kun je deze direct uploaden en bewerken in YouTube-editor. Daar komen we aan het einde op terug. Hier tonen we vooral hoe je YouTube Shorts rechtstreeks in de mobiele YouTube-app maakt, want die is voorzien van verschillende uitgekiende functies om zo’n video te perfectioneren.

Zorg dat je bent ingelogd op je YouTube-account of maak een nieuw account aan. Wanneer je de app opent, tik je op de knop Maken, dat is de plusknop onderaan het startscherm. Vervolgens kies je onderaan de optie Short. Als dit de eerste keer is dat je een filmpje maakt in de YouTube-app, dan moet je nog de benodigde cameratoegangsrechten verlenen. Rechtsboven zie je dat YouTube de standaard opnametijd heeft ingesteld op een duur van vijftien seconden. Als je een langere video wilt maken, tik je rechtsboven op het getal 15 en pas je dit aan naar 60 seconden. Tik op de rode opnameknop en begin de opname.

Klik op Maken en daarna selecteer je onderaan Short.

Voordelen versus nadelen

Wat zijn de voordelen van YouTube Shorts?

  • Ze hebben een korte kijktijd; de informatie wordt snel overgedragen.
  • Je kunt ze gemakkelijk maken met je telefoon en je beschikt in de app over een ruim aanbod aan creatieve tools en effecten om de video’s te bewerken en te verfraaien.
  • Ze zijn specifiek ontworpen om op de homepagina en Shorts-pagina nieuwe abonnees aan te trekken.
  • Er bestaat een partnerprogramma waarmee je inkomsten kunt verwerven door de advertenties die tussen de video’s worden weergegeven.
  • Mensen bekijken graag korte video’s.

En de nadelen?

  • Er is nauwelijks tot geen diepgang. Een boodschap meegeven die mensen aan het denken zet binnen een tijdslimiet van zestig seconden is een onbegonnen zaak.
  • Shorts eisen de aandacht op en nemen het over van lange video’s waarin je belangrijke informatie deelt.
  • Het fenomeen is erg jong. Het blijft afwachten of de hype zich verder ontwikkelt. Blijven Shorts wel zo populair als TikTok en Reels?

Virtuele achtergronden

In het opnamescherm zit een set tools ontworpen om de creativiteit en de kwaliteit van de Short te verbeteren. Je kunt de omdraaioptie gebruiken om te schakelen tussen de camera aan de voor- en achterkant. Op die manier is het mogelijk om vlogachtige video’s samen te stellen waarbij je in één korte video verschillende perspectieven toont. Er is ook een timer die je gebruikt bij zelfopnames met een statief.

Het is mogelijk om de afspeelsnelheid aan te passen. Zo kun je slowmotions tonen en versnelde weergaven met de opties: 0,3x, 0,5x, 1x, 2x en 3x. Bijzonder is de optie Groen scherm. Klik hiervoor op het pictogram van een persoon met een gelijnde achtergrond. Als je die selecteert, vraagt YouTube toegang tot je fotobibliotheek. Zodoende kun je een foto uit de eigen bibliotheek als nieuwe virtuele achtergrond gebruiken.

Bij de optie Groen scherm selecteer je een achtergrond uit je fotobibliotheek.

Retoucheren en verlichting

Met Retoucheren pas je digitale make-up toe die rimpels en oogwallen verdoezelt en die tegelijk de kwaliteit van de video verbetert door het frame scherper te maken. Met Verlichting pas je de helderheid aan om de juiste sfeer te creëren. De knop Flits schakelt de flitser van je camera aan en uit. En dan zijn er heel veel filters en effecten zoals bewegingssporen, fisheye-effecten, nachtzicht, allerlei lenzen en achtergronden. Nadat je de gewenste effecten hebt toegevoegd, tik je op het witte vinkje rechtsonder op het scherm.

Je beschikt over een waaier aan tools waarvan je de meeste kunt finetunen.

Geluid

Bij een Short hoort vaak muziek. Je kunt de muziek als achtergrondgeluid inzetten of je kunt het nummer een prominente rol laten spelen. Klik op de knop Geluid toevoegen en dan blader je door een aantal genres die je als audio-achtergrond kunt gebruiken. Het gaat om soundtracks die precies één minuut duren en telkens lees je hoeveel Shorts er reeds gebruikmaken van dit nummer. Als maker van een YouTube Short mag je deze auteursrechtelijk beschermde muziek aan je video toevoegen afkomstig van deze audiobibliotheek.

De Shorts-audiobibliotheek is gevuld met muziektracks van platenlabels die een specifieke Shorts-licentieovereenkomst met YouTube hebben ondertekend. Beluister de nummers door op de miniatuur te klikken en ondertussen verschijnt er een blauwe knop om het geselecteerde nummer aan je Short toe te voegen. Als je op het bladwijzertje klikt dan wordt het opgeslagen op Geluiden bij Shorts. Dat laatste is een nieuw tabblad waar je al je opgeslagen nummers verzamelt.

Bekijk het muziek- en geluidenaanbod en zet je favorieten op een tabblad.

Voice-over en tekst

In de sectie Geluid toevoegen zit ook de knop Voice-over. Wanneer je op het pictogram van het microfoontje tikt, kun je beslissen waar de voice-over begint en waar je hem stopt. Tik op de rode knop om de opname te starten of houd je vinger op de knop om de audio op te nemen.

De knop Aa gebruik je om tekst toe te voegen. Nu kun je tekst toevoegen in de kleur en in de grootte van je voorkeur. Er zijn enkele tekststijlen waaruit je kunt kiezen zoals YouTube Sans, Zwaar, Handschrift, Leuk en Typemachine. Tegelijk kies je hoe de tekst wordt uitgelijnd en met een schuifje bepaal je de lettergrootte. Het is trouwens mogelijk om op die manier tekst in verschillende lagen te plaatsen.

Je kunt heel nauwkeurig aanduiden waar je de voice-over wilt starten.

Tijdlijn en finetunen

Nu kom je op een scherm om de voorvertoning te bekijken. Voordat je onderaan op de knop Volgende tikt, gebruik je de knop daarnaast: Tijdlijn. Hier zie je alle elementen waaruit je Short bestaat in gekleurde balkjes: de video, de muziek, de voice-over, tekst 1, tekst 2 en verder. Bij elk balkje kun je aangeven wanneer het begint en wanneer het stopt. Op die manier maak je op je telefoon een vrij nauwkeurige montage. Speel het filmpje af en corrigeer tot je helemaal tevreden bent. Tik dan op Klaar.

Op de tijdlijn bepaal je wanneer de elementen in de video komen.

Publiceren

Nu kom je in een scherm waar je de definitieve instellingen van de publicatie selecteert voordat je het filmpje uploadt. Boven staat een vak bij Je short ondertitelen. De titel van je Short is samen zichtbaar met de thumbnail van de video. Beide spelen dus een belangrijke rol om de kijker aan te spreken. Wanneer je informatieve Shorts maakt, is het belangrijk dat je trefwoorden in de titel opneemt, wat de vindbaarheid van deze video’s in zoekresultaten vergroot. Daarna kies je een omslagafbeelding door eerst op het potloodpictogram in de linkerbovenhoek te klikken en een gewenst frame van de video te selecteren.

Zodra je klaar bent met deze primaire instellingen, moet je enkele geavanceerde instellingen regelen. Je bepaalt of je de Short Openbaar, Privé of Verborgen wilt publiceren. In de laatste optie kan alleen iemand die de juiste link gebruikt het filmpje bekijken. Met Privé kunnen alleen de mensen die je selecteert de Short bekijken. Daarna bepaal je eventueel de locatie en het publiek dat je wilt aanspreken. Hier geef je ook aan of de inhoud geschikt is voor kinderen of voor een breed publiek. Ten slotte kies je of het remixen van je content is toegestaan en of je betaalde promoties wilt toestaan. Nu is je korte video klaar om gepost te worden. Tik op Short uploaden en je zelfgemaakte YouTube Short wordt gepubliceerd.

Net zoals bij een gewoon YouTube-filmpje moet je de publicatie-instellingen doorlopen.

Verdienmodel

Net als bij de concurrenten is het mogelijk om geld te verdienen met YouTube Shorts, maar dat gaat niet vanzelf. Je moet een grote schare fans hebben om er iets aan over te houden. De voorwaarde is dat je deelneemt aan het YouTube Partner Programma (YPP). Behalve dat je moet voldoen aan de YouTube-richtlijnen en regels, moet je ook tien miljoen Shorts-weergaven bereiken in de afgelopen negentig dagen en minimaal duizend abonnees hebben. Zodra je in het YPP zit, kunnen bezoekers je steunen met Super Thanks, dat zijn betaalde shout-outs.

Er is ook een soort verdienmodel met de advertenties die tussendoor verschijnen. Maar de advertenties tussen Shorts krijg je alleen te zien op je desktop. Zo’n 95 procent van de YouTube Shorts worden bekeken op mobiele apparaten. Om de makers van Shorts toch te motiveren, heeft YouTube een fonds van 100 miljoen dollar opgericht. Dit fonds is beschikbaar in de VS en enkele landen, maar nog niet in Nederland en België.

Je moet ontzettend veel kijkers hebben om iets te verdienen met Shorts.

Lees ook: 5 manieren om geld te verdienen met sociale media

Bestaande video gebruiken

Heb je al een video klaarstaan om te publiceren, dan kun je de camera-interface voor het opnemen en bewerken van je video overslaan en het filmpje rechtstreeks vanaf de lokale opslag uploaden. In dat geval selecteer je Upload een video via het plusteken. Selecteer een video van je filmrol die maximaal zestig seconden duurt. De video wordt automatisch herkend als een Short als deze ook verticaal is opgenomen. Daarna kun je alle bewerkingen en wijzigingen aanbrengen die we hiervoor hebben beschreven. Tot slot tik je op Publiceren.

Een bestaande korte video moet je uploaden via de optie Video en niet via Shorts.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.