Wikipedia is nog steeds erg populair. Ook jij hebt deze gratis online encyclopedie vast al meerdere keren geraadpleegd. We geven je tips en tools om alle informatie nog efficiënter en comfortabeler te vinden en te lezen. En we laten we je zien hoe je artikelen op Wikipedia zelf kunt bewerken.

Wikipedia is een opensource-project van de Wikimedia Foundation die werd opgericht begin 2001. Ben je geïnteresseerd in statistisch cijfermateriaal, bekijk dan zeker deze pagina. Daaruit blijkt dat Wikipedia dagelijks ongeveer zeventig miljoen keer wordt geraadpleegd.

De online encyclopedie bevat zo’n 6,8 miljoen Engelstalige artikelen. Die hebben met elkaar, zonder afbeeldingen, minstens honderd keer meer printvolume dan de Encyclopedia Britannica. De Nederlandstalige editie is met 2,2 miljoen artikelen ietwat bescheidener, maar beschikt ook nog steeds over een indrukwekkende hoeveelheid informatie.

Wikipedia raadplegen is eenvoudig. Je gaat hiervoor naar www.wikipedia.org, of naar nl.wikipedia.org voor de Nederlandstalige versie. Je kunt ook de officiële mobiele app voor Android of iOS gebruiken. Om te zoeken, voer je simpelweg een zoekterm in.

In dit artikel geven we je eerst enkele tips en tools om het zoeken en lezen op Wikipedia te optimaliseren en te vergemakkelijken. Daarna laten we zien hoe je zelf actief kunt bijdragen. Waar van toepassing gaan we uit van de Nederlandstalige versie.

Functies

Wikipedia biedt standaard enkele tools om een artikel inhoudelijk vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Zo biedt de link Geschiedenis weergeven, bovenaan de artikelpagina, een chronologisch overzicht van alle wijzigingen door gebruikers. Wanneer je bijvoorbeeld naast een specifieke datum klikt op Huidige, zie je de verschillen met de huidige versie. Of klik op Links naar deze pagina in het menu Hulpmiddelen. Daarmee krijg je een lijst van Wikipedia-pagina’s die naar het artikel verwijzen, wat soms kan leiden tot interessante en onverwachte verbanden.

Het item Permanente koppeling genereert een url specifiek voor de paginaversie die je voor je hebt. Met Verkorte URL verkrijgen beschik je over een alternatieve url in de vorm van https://w.wiki/<code>. Voor het citeren van een Wikipedia-pagina in je eigen werk biedt Deze pagina citeren verschillende citatiestijlen, zoals het veelgebruikte APA en MLA.

Het menu Hulpmiddelen bevat verschillende handige functies.

Weergave

Wikipedia-pagina’s kunnen afgedrukt worden via Hulpmiddelen / Afdrukversie, wat een aangepast afdrukvoorbeeld geeft. Je kunt ook kiezen voor het opslaan als pdf. Dit doe je door in het menu Hulpmiddelen de optie Downloaden als PDF te selecteren en te bevestigen met Downloaden. Zo kun je meerdere artikelen als pdf-documenten opslaan. Deze bestanden kun je verder bewerken of samenvoegen tot één groot pdf-document, bijvoorbeeld met de gratis toolbox PDF24, via de functie PDF samenvoegen.

Voorheen kon dit direct vanuit Wikipedia met de optie Boek aanmaken, te vinden in hetzelfde menu. Door Boekenmaker starten te kiezen en vervolgens op Deze pagina aan uw boek toevoegen te klikken, kon je pagina’s aan je boek toevoegen. Hoewel het downloaden als pdf niet meer mogelijk is, kun je nog wel een gedrukt boek bestellen. Klik hiervoor op Boek weergeven, dan op Voorvertoning van PediaPress en op Click to preview. Voor een uitgebreide paperback in kleur, inclusief verzendkosten, betaal je ongeveer 20 euro.

Gedrukt boek of e-book? Lees het in dit artikel: Papieren boeken versus e-readers: welke zijn beter voor jou?

Een fraai gedrukt boek met je favoriete Wikipeda-artikelen.

Account

Tot nu toe gaan we ervan uit dat je geen eigen account hebt op Wikipedia. Toch biedt het aanmaken ervan verschillende voordelen. Je kunt bijvoorbeeld de instellingen personaliseren.

Om een account aan te maken, klik je op Account aanmaken rechtsboven. Vul vervolgens de vereiste informatie in. Bevestig je registratie via de link in de bevestigingsmail. Na een succesvolle aanmelding kun je via het pijlknopje bij je profielpictogram de optie Voorkeuren kiezen om diverse instellingen aan te passen op meerdere tabbladen.

Bij Gebruikersprofiel stel je bijvoorbeeld je taal in en kies je of andere gebruikers je e-mails mogen sturen, weliswaar zonder je e-mailadres prijs te geven. Op het tabblad Gadgets vind je diverse uitbreidingen en functies, zoals Open externe links in een nieuw tabblad of venster en Links vanaf deze pagina (creëert een extra optie in het menu Hulpmiddelen).

Het tabblad Uiterlijk biedt opties om onder meer het thema aan te passen, een responsieve modus in te schakelen (voor automatisch aanpassing van de paginalay-out aan de schermgrootte) en de maximale afbeeldingsgrootte in te stellen. Bevestig je wijzigingen telkens met de knop Opslaan.

Met een account kun je ook een (synchroniseerbare) volglijst creëren. Voeg een pagina toe door op het sterpictogram (naast Hulpmiddelen) te klikken en geef in het uitklapmenu aan hoelang je deze wilt volgen, van 1 week tot Permanent. Beheer je volglijst via het tabblad Volglijst bekijken en bewerken, toegankelijk via het bijbehorende icoon rechtsboven.

Met een account stem je Wikipedia meer op je eigen voorkeuren af.

Wikiwand

De comfortabelste manier om Wikipedia-artikelen op je pc te lezen is wat ons betreft via Wikiwand. Dit is een gratis extensie voor Firefox en Chromium-browsers. Deze detecteert automatisch wanneer je een Wikipedia-pagina opent en leidt die direct om naar de overeenkomstige Wikiwand-pagina. Daarmee verandert een pagina als https://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuw in www.wikiwand.com/nl/Sneeuw.

Je ziet meteen de verzorgde lay-out.

Kies je toch voor de klassieke Wikipedia-weergave, druk dan op de knop Wikipedia-tools en kies Read on Wikipedia. Dit menu biedt verder toegang tot verschillende opties, zoals Edit, History, Talk page, Print en Download PDF, zoals je die ook bij Wikipedia zelf vindt.

Via het tandwielpictogram Preferences kun je kiezen uit verschillende thema’s. Denk aan Auto, Light, Dark, Neon en Warm. Je kunt verder onder meer de lettergrootte en de maximale kolombreedte aanpassen.

De wat saai ogende Wikipedia-artikelen worden hier in een fraai jasje gestopt.

ChatGPT

Wikiwand biedt daarnaast een voorleesfunctie en enkele nuttige inhoudelijke uitbreidingen. Onderaan elk artikel vind je gerelateerde artikelen, elk voorzien van een inleidende tekst. Als je in Preferences de optie AI briefs inschakelt, verschijnen bovenaan het artikel relevante vragen en bondige antwoorden, gegenereerd door de AI-chatbot ChatGPT. Voorlopig wordt hiervoor GPT-3.5 gebruikt en dit is alleen beschikbaar bij Engelstalige artikelen.

De deelfunctie is momenteel beperkt tot het kopiëren van de url of het direct posten van de link op X. Handig is nog dat je artikelen kunt ‘bookmarken’; de eerste paar zinnen worden daarmee opgeslagen in een leeslijst en met een muisklik open je van hieruit het artikel.

Je krijgt meteen een aantal zinvolle vragen en antwoorden aangereikt door ChatGPT.

In ChatGPT (Plus) zetten we een plug-in in om informatie specifiek uit Wikipedia op te halen.

Bewerken

Wikipedia wordt voornamelijk samengesteld door zijn gebruikers, mensen zoals jij en ik dus. Je hoeft je niet noodzakelijk aan te melden om wijzigingen door te voeren op Wikipedia-pagina’s, behalve op beveiligde pagina’s, herkenbaar aan een hangslot rechtsboven. Ook anonieme gebruikers zien namelijk de opties Bewerken en Brontekst bewerken, waarmee direct aanpassingen mogelijk zijn.

Let wel, bij elke bewerking wordt je ip-adres opgeslagen en publiekelijk zichtbaar, tenzij je aangemeld bent bij Wikipedia. In dat laatste geval wordt alleen je gebruikersnaam publiek gemaakt. In dit artikel tonen we hoe je bewerkingen kunt doorvoeren, maar we gaan er wel van uit dat je dit vanuit een eigen account doet.

Zelfs zonder aanmelding kun je de lay-out en de inhoud van pagina’s bewerken.

Ook interessant: Een leven lang leren? Zo breid je je kennis uit of houd je het op peil

Zandbak

De Getting started-pagina is een uitstekend startpunt voor wie wil bijdragen aan Wikipedia. Je vindt er links naar Contributing to Wikipedia, Your first article, en secties als Editing with Source editor en Editing with VisualEditor, die overeenkomen met respectievelijk de al vermelde opties Brontekst bewerken en Bewerken.

We raden je aan om eerst te oefenen in een veilige omgeving. Hiervoor heeft Wikipedia een ‘zandbak’ opgezet.

Op deze pagina mag je direct op Bewerken klikken. Zodra de visuele wysiwyg-editor opent klik je boven het blauwe zandbak-kader om je tekstcursor te plaatsen. Druk op Enter en selecteer het gewenste tekstformaat in het uitklapmenu bovenaan de pagina, zoals Kopje of Alinea (voor standaardtekst). Je kunt nu je eigen tekst plakken of typen.

Voor tekststijlen, zoals vet of cursief, selecteer je een tekstdeel en gebruik je het menu Tekst opmaken. Klik op Meer voor andere stijlopties, zoals Superscript, Groot, Onderstrepen en meer. Je vindt hier ook een knop om al dan niet genummerde lijsten te creëren en om tekst te laten inspringen. De omegaknop geeft je toegang tot allerlei speciale tekens en symbolen.

Een zandbak kan ook voor grote kinderen nuttig zijn!

Extra’s

Je kunt ook links toevoegen aan je Wikipedia-tekst. Selecteer de tekst en klik op het linkpictogram. Wikipedia zoekt standaard naar interne pagina’s op basis van je selectie, en je kunt eenvoudig een geschikte pagina aanklikken. Voor externe links open je het tabblad Uitwendige pagina en vul je zelf de url in. Via het knopje met aanhalingstekens voeg je referenties toe, zoals een url, ISBN-nummer, titel of citaat. Op het tabblad Handmatig kun je kiezen voor opties als Tijdschrift of Krantenartikel. Met de plusknop (en de optie Meer) voeg je elementen toe, onder meer wiskundige formules, kaarten, tabellen of afbeeldingen. De laatste zijn daarmee ook te vinden op https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:<Naam_fotobestand>.<extensie>.

Links van de knoppenbalk vind je knoppen om wijzigingen ongedaan te maken of opnieuw uit te voeren. Om wijzigingen op te slaan, klik je op Opslaan. Geef bij Samenvatting een korte beschrijving van je wijzigingen. Voor eenvoudige aanpassingen selecteer je Dit is een kleine wijziging. Om updates van de pagina te volgen, vink je Deze pagina volgen aan. Klik ten slotte op Wijzigingen controleren en op Wijzigingen publiceren. Je aanpassingen zijn nu (publiek) zichtbaar, wat je kunt controleren via Geschiedenis weergeven. Houd er rekening mee dat de zandbak-pagina regelmatig wordt gereset door een bot, maar je kunt dit in principe ook weer ongedaan maken via Geschiedenis weergeven.

Ook andere elementen, zoals (eigen) afbeeldingen kun je aan een Wikipedia-pagina toevoegen.

De brontekst rechtstreeks bewerken kan sneller zijn, maar een fout is snel gemaakt.

Interessant om te lezen: Is een boek schrijven je grote droom? Deze apps helpen je op weg

Nieuwe pagina

Heb je het bewerken van je zandbak-pagina al goed in de vingers dan kun je je nu ook wagen aan nuttige aanpassingen van bestaande pagina’s. Het is zelfs mogelijk om nieuwe Wikipedia-pagina’s creëren. Zorg er wel voor dat je beschikt over rechtenvrije en relevante content voor een breed publiek.

We geven je hier de eerste aanzetten en starten vanuit een bestaande pagina met roodgekleurde links. Zulke links verwijzen namelijk naar niet-bestaande pagina’s die de auteur van de verwijspagina wel relevant acht. De blauwe links leiden daarentegen wel degelijk naar bestaande pagina’s.

Vind je een geschikte roodgekleurde link, klik er dan op en je komt terecht in de broncode van de nieuwe, lege pagina. Voeg in het linkerdeelvenster tekst en andere elementen toe. Met de knop Voorvertoning zie je aan de rechterkant hoe je pagina eruit komt te zien. Als alles er helemaal goed uitziet, kun je op Pagina publiceren klikken.

Je kunt dit eigenlijk al doen als je nog zo goed als niets hebt ingetikt. Het voordeel is namelijk dat je dan op de aangemaakte pagina bovenaan de knop Bewerken vindt. Daarmee kun je de comfortabele visuele editor opstarten voor je verdere bewerkingen. De rest van het verhaal ken je inmiddels. De link in de originele verwijspagina zou nu automatisch blauw moeten zijn, maar het kan geen kwaad dit nog even te controleren. Je eigen bijdragen vind je mooi terug bij Bijdragen in het uitklapmenu naast je profielpictogram.

Veel plezier met Wikipedia als lezer en wie weet ook als bijdrager.

Aan een rode link kun je zo een zinvolle nieuwe pagina hangen.

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.