Wikipedia is nog steeds erg populair. Ook jij hebt deze gratis online encyclopedie vast al meerdere keren geraadpleegd. We geven je tips en tools om alle informatie nog efficiënter en comfortabeler te vinden en te lezen. En we laten we je zien hoe je artikelen op Wikipedia zelf kunt bewerken.

Wikipedia is een opensource-project van de Wikimedia Foundation die werd opgericht begin 2001. Ben je geïnteresseerd in statistisch cijfermateriaal, bekijk dan zeker deze pagina. Daaruit blijkt dat Wikipedia dagelijks ongeveer zeventig miljoen keer wordt geraadpleegd.

De online encyclopedie bevat zo’n 6,8 miljoen Engelstalige artikelen. Die hebben met elkaar, zonder afbeeldingen, minstens honderd keer meer printvolume dan de Encyclopedia Britannica. De Nederlandstalige editie is met 2,2 miljoen artikelen ietwat bescheidener, maar beschikt ook nog steeds over een indrukwekkende hoeveelheid informatie.

Wikipedia raadplegen is eenvoudig. Je gaat hiervoor naar www.wikipedia.org, of naar nl.wikipedia.org voor de Nederlandstalige versie. Je kunt ook de officiële mobiele app voor Android of iOS gebruiken. Om te zoeken, voer je simpelweg een zoekterm in.

In dit artikel geven we je eerst enkele tips en tools om het zoeken en lezen op Wikipedia te optimaliseren en te vergemakkelijken. Daarna laten we zien hoe je zelf actief kunt bijdragen. Waar van toepassing gaan we uit van de Nederlandstalige versie.

Functies

Wikipedia biedt standaard enkele tools om een artikel inhoudelijk vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Zo biedt de link Geschiedenis weergeven, bovenaan de artikelpagina, een chronologisch overzicht van alle wijzigingen door gebruikers. Wanneer je bijvoorbeeld naast een specifieke datum klikt op Huidige, zie je de verschillen met de huidige versie. Of klik op Links naar deze pagina in het menu Hulpmiddelen. Daarmee krijg je een lijst van Wikipedia-pagina’s die naar het artikel verwijzen, wat soms kan leiden tot interessante en onverwachte verbanden.

Het item Permanente koppeling genereert een url specifiek voor de paginaversie die je voor je hebt. Met Verkorte URLverkrijgen beschik je over een alternatieve url in de vorm van https://w.wiki/<code>. Voor het citeren van een Wikipedia-pagina in je eigen werk biedt Deze pagina citeren verschillende citatiestijlen, zoals het veelgebruikte APA en MLA.

Weergave

Wikipedia-pagina’s kunnen afgedrukt worden via Hulpmiddelen / Afdrukversie, wat een aangepast afdrukvoorbeeld geeft. Je kunt ook kiezen voor het opslaan als pdf. Dit doe je door in het menu Hulpmiddelen de optie Downloaden als PDF te selecteren en te bevestigen met Downloaden. Zo kun je meerdere artikelen als pdf-documenten opslaan. Deze bestanden kun je verder bewerken of samenvoegen tot één groot pdf-document, bijvoorbeeld met de gratis toolbox PDF24, via de functie PDF samenvoegen.

Voorheen kon dit direct vanuit Wikipedia met de optie Boek aanmaken, te vinden in hetzelfde menu. Door Boekenmaker starten te kiezen en vervolgens op Deze pagina aan uw boek toevoegen te klikken, kon je pagina’s aan je boek toevoegen. Hoewel het downloaden als pdf niet meer mogelijk is, kun je nog wel een gedrukt boek bestellen. Klik hiervoor op Boek weergeven, dan op Voorvertoning van PediaPress en op Click to preview. Voor een uitgebreide paperback in kleur, inclusief verzendkosten, betaal je ongeveer 20 euro.

Gedrukt boek of e-book? Lees het in dit artikel: Papieren boeken versus e-readers: welke zijn beter voor jou?

Account

Tot nu toe gaan we ervan uit dat je geen eigen account hebt op Wikipedia. Toch biedt het aanmaken ervan verschillende voordelen. Je kunt bijvoorbeeld de instellingen personaliseren.

Om een account aan te maken, klik je op Account aanmaken rechtsboven. Vul vervolgens de vereiste informatie in. Bevestig je registratie via de link in de bevestigingsmail. Na een succesvolle aanmelding kun je via het pijlknopje bij je profielpictogram de optie Voorkeuren kiezen om diverse instellingen aan te passen op meerdere tabbladen.

Bij Gebruikersprofiel stel je bijvoorbeeld je taal in en kies je of andere gebruikers je e-mails mogen sturen, weliswaar zonder je e-mailadres prijs te geven. Op het tabblad Gadgets vind je diverse uitbreidingen en functies, zoals Open externe links in een nieuwtabblad of venster en Links vanaf deze pagina (creëert een extra optie in het menu Hulpmiddelen).

Het tabblad Uiterlijk biedt opties om onder meer het thema aan te passen, een responsieve modus in te schakelen (voor automatisch aanpassing van de paginalay-out aan de schermgrootte) en de maximale afbeeldingsgrootte in te stellen. Bevestig je wijzigingen telkens met de knop Opslaan.

Met een account kun je ook een (synchroniseerbare) volglijst creëren. Voeg een pagina toe door op het sterpictogram (naast Hulpmiddelen) te klikken en geef in het uitklapmenu aan hoelang je deze wilt volgen, van 1 weektot Permanent. Beheer je volglijst via het tabblad Volglijst bekijken en bewerken, toegankelijk via het bijbehorende icoon rechtsboven.

Wikiwand

De comfortabelste manier om Wikipedia-artikelen op je pc te lezen is wat ons betreft via Wikiwand. Dit is een gratis extensie voor Firefox en Chromium-browsers. Deze detecteert automatisch wanneer je een Wikipedia-pagina opent en leidt die direct om naar de overeenkomstige Wikiwand-pagina. Daarmee verandert een pagina als https://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuw in www.wikiwand.com/nl/Sneeuw.

Je ziet meteen de verzorgde lay-out.

Kies je toch voor de klassieke Wikipedia-weergave, druk dan op de knop Wikipedia-tools en kies Read on Wikipedia. Dit menu biedt verder toegang tot verschillende opties, zoals Edit, History, Talk page, Print en Download PDF, zoals je die ook bij Wikipedia zelf vindt.

Via het tandwielpictogram Preferences kun je kiezen uit verschillende thema’s. Denk aan Auto, Light, Dark, Neon en Warm. Je kunt verder onder meer de lettergrootte en de maximale kolombreedte aanpassen.

ChatGPT

Wikiwand biedt daarnaast een voorleesfunctie en enkele nuttige inhoudelijke uitbreidingen. Onderaan elk artikel vind je gerelateerde artikelen, elk voorzien van een inleidende tekst. Als je in Preferences de optie AI briefs inschakelt, verschijnen bovenaan het artikel relevante vragen en bondige antwoorden, gegenereerd door de AI-chatbot ChatGPT. Voorlopig wordt hiervoor GPT-3.5 gebruikt en dit is alleen beschikbaar bij Engelstalige artikelen.

De deelfunctie is momenteel beperkt tot het kopiëren van de url of het direct posten van de link op X. Handig is nog dat je artikelen kunt ‘bookmarken’; de eerste paar zinnen worden daarmee opgeslagen in een leeslijst en met een muisklik open je van hieruit het artikel.

Bewerken

Wikipedia wordt voornamelijk samengesteld door zijn gebruikers, mensen zoals jij en ik dus. Je hoeft je niet noodzakelijk aan te melden om wijzigingen door te voeren op Wikipedia-pagina’s, behalve op beveiligde pagina’s, herkenbaar aan een hangslot rechtsboven. Ook anonieme gebruikers zien namelijk de opties Bewerken en Brontekst bewerken, waarmee direct aanpassingen mogelijk zijn.

Let wel, bij elke bewerking wordt je ip-adres opgeslagen en publiekelijk zichtbaar, tenzij je aangemeld bent bij Wikipedia. In dat laatste geval wordt alleen je gebruikersnaam publiek gemaakt. In dit artikel tonen we hoe je bewerkingen kunt doorvoeren, maar we gaan er wel van uit dat je dit vanuit een eigen account doet.

Ook interessant: Een leven lang leren? Zo breid je je kennis uit of houd je het op peil

Zandbak

De Getting started-pagina is een uitstekend startpunt voor wie wil bijdragen aan Wikipedia. Je vindt er links naar Contributing toWikipedia, Your first article, en secties als Editing with Source editor en Editing withVisualEditor, die overeenkomen met respectievelijk de al vermelde opties Brontekst bewerken en Bewerken.

We raden je aan om eerst te oefenen in een veilige omgeving. Hiervoor heeft Wikipedia een ‘zandbak’ opgezet.

Op deze pagina mag je direct op Bewerken klikken. Zodra de visuele wysiwyg-editor opent klik je boven het blauwe zandbak-kader om je tekstcursor te plaatsen. Druk op Enter en selecteer het gewenste tekstformaat in het uitklapmenu bovenaan de pagina, zoals Kopje of Alinea (voor standaardtekst). Je kunt nu je eigen tekst plakken of typen.

Voor tekststijlen, zoals vet of cursief, selecteer je een tekstdeel en gebruik je het menu Tekstopmaken. Klik op Meer voor andere stijlopties, zoals Superscript, Groot, Onderstrepen en meer. Je vindt hier ook een knop om al dan niet genummerde lijsten te creëren en om tekst te laten inspringen. De omegaknop geeft je toegang tot allerlei speciale tekens en symbolen.

Extra’s

Je kunt ook links toevoegen aan je Wikipedia-tekst. Selecteer de tekst en klik op het linkpictogram. Wikipedia zoekt standaard naar interne pagina’s op basis van je selectie, en je kunt eenvoudig een geschikte pagina aanklikken. Voor externe links open je het tabblad Uitwendige pagina en vul je zelf de url in. Via het knopje met aanhalingstekens voeg je referenties toe, zoals een url, ISBN-nummer, titel of citaat. Op het tabblad Handmatig kun je kiezen voor opties als Tijdschrift of Krantenartikel. Met de plusknop (en de optie Meer) voeg je elementen toe, onder meer wiskundige formules, kaarten, tabellen of afbeeldingen. De laatste zijn daarmee ook te vinden op https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:<Naam_fotobestand>.<extensie>.

Links van de knoppenbalk vind je knoppen om wijzigingen ongedaan te maken of opnieuw uit te voeren. Om wijzigingen op te slaan, klik je op Opslaan. Geef bij Samenvatting een korte beschrijving van je wijzigingen. Voor eenvoudige aanpassingen selecteer je Dit is een kleine wijziging. Om updates van de pagina te volgen, vink je Deze pagina volgen aan. Klik ten slotte op Wijzigingen controleren en op Wijzigingenpubliceren. Je aanpassingen zijn nu (publiek) zichtbaar, wat je kunt controleren via Geschiedenis weergeven. Houd er rekening mee dat de zandbak-pagina regelmatig wordt gereset door een bot, maar je kunt dit in principe ook weer ongedaan maken via Geschiedenis weergeven.

De brontekst rechtstreeks bewerken kan sneller zijn, maar een fout is snel gemaakt.

Interessant om te lezen: Is een boek schrijven je grote droom? Deze apps helpen je op weg

Nieuwe pagina

Heb je het bewerken van je zandbak-pagina al goed in de vingers dan kun je je nu ook wagen aan nuttige aanpassingen van bestaande pagina’s. Het is zelfs mogelijk om nieuwe Wikipedia-pagina’s creëren. Zorg er wel voor dat je beschikt over rechtenvrije en relevante content voor een breed publiek.

We geven je hier de eerste aanzetten en starten vanuit een bestaande pagina met roodgekleurde links. Zulke links verwijzen namelijk naar niet-bestaande pagina’s die de auteur van de verwijspagina wel relevant acht. De blauwe links leiden daarentegen wel degelijk naar bestaande pagina’s.

Vind je een geschikte roodgekleurde link, klik er dan op en je komt terecht in de broncode van de nieuwe, lege pagina. Voeg in het linkerdeelvenster tekst en andere elementen toe. Met de knop Voorvertoning zie je aan de rechterkant hoe je pagina eruit komt te zien. Als alles er helemaal goed uitziet, kun je op Pagina publiceren klikken.

Je kunt dit eigenlijk al doen als je nog zo goed als niets hebt ingetikt. Het voordeel is namelijk dat je dan op de aangemaakte pagina bovenaan de knop Bewerken vindt. Daarmee kun je de comfortabele visuele editor opstarten voor je verdere bewerkingen. De rest van het verhaal ken je inmiddels. De link in de originele verwijspagina zou nu automatisch blauw moeten zijn, maar het kan geen kwaad dit nog even te controleren. Je eigen bijdragen vind je mooi terug bij Bijdragen in het uitklapmenu naast je profielpictogram.

Veel plezier met Wikipedia als lezer en wie weet ook als bijdrager.

Wanneer je iets opzoekt via Google, verschijnt er steeds vaker een automatisch gegenereerd antwoord bovenaan de resultaten. Dat gebeurt niet bij elke zoekopdracht, maar alleen als Google denkt dat het handig is. Vind je die slimme assistent wat te aanwezig of niet altijd even betrouwbaar? Met deze drie tips kun je AI-antwoorden eenvoudig omzeilen.

Tip 1: -AI

Het is niet mogelijk om de AI-overzichten van Google definitief uit te schakelen, maar je kunt ze wel onderdrukken. Probeer het om te beginnen eens door op je smartphone of laptop-AI te typen voor of achter de zoekterm die je ingeeft. Als je bijvoorbeeld de opdracht "Waarom zou ik een warmtepomp nemen?" intikt, dan reageert Google eerst met een AI-overzicht. Als je "Waarom zou ik een warmtepomp nemen? -AI" typt, dan is het AI-antwoord verdwenen.

Tip 2: Webfilter in Google

Een tweede manier is door het webfilter &udm=14toe te voegen aan de url. Komt er een door AI gegenereerd antwoord op je zoekvraag? Plak dan &udm=14 achter de ontstane url in de adresbalk van de browser om ervoor te zorgen dat de AI-reactie verdwijnt. Je kunt ook in Chrome via de Instellingen / Zoekmachine / Zoekmachines en Site Search beheren de aangepaste Google-gegevens ingeven in het vak Site Search.  https://www.google.com/search?q=%s&udm=14. Het achtervoegsel zorgt ervoor dat zoekopdrachten altijd met het webfilter worden uitgevoerd. Je geeft dan ook een snelkoppeling in (een woord), dat typ je dan in de zoekbalk voordat je je zoekopdracht ingeeft.

Een andere manier is de zoekopdracht in te geven op www.startpage.com. Hier kun je Google gebruiken via een omweg, zodat je minder persoonlijke gegevens deelt en tegelijk AI-overzichten vermijdt.

Tip 3: Extensies

Om korte metten te maken met AI kun je in Chrome een browserextensie installeren. De Chrome-extensies Hide Google AI Overviews,Turn Off AI Overview en Bye Bye Google AI zijn gratis. Open de Chrome Webstore en type de naam van de extensie in het zoekvak. Selecteer de gewenste extensie en klik op de blauwe knop Toevoegen aan Chrome. Bevestig dat je de extensie wilt toevoegen. Wil je achteraf de extensie alsnog verwijderen, dan klik je op de drie puntjes van de rechterbovenhoek en kies je Extensies / Extensies beheren. Daarna kom je in het overzicht van alle extensies die in Chrome geïnstalleerd zijn en kun je de knop Verwijderen gebruiken.

Wie deze Black Friday écht wil besparen op zijn mobiele abonnement, komt al snel uit bij de combinatie Simyo en CashbackXL. Want waar de meeste providers één losse korting aanbieden, stapel je hier twee voordelen op elkaar: scherpe Black Friday-prijzen én een royale cashback. Zo wordt mobiel internetten ineens verrassend goedkoop, zonder dat je hoeft in te leveren op snelheid of flexibiliteit.

Black Friday is hét moment om je mobiele abonnement eens goed onder de loep te nemen. Dit jaar pakt Simyo extra groot uit met tot 75 procent korting op alle internetbundels, en wie via CashbackXL bestelt, krijgt daarbovenop tot 40 euro cashback. Een combinatie die de sowieso al betaalbare provider tijdelijk nóg aantrekkelijker maakt.

Tot 75 procent korting op databundels

Tijdens de Black Friday-periode verlaagt Simyo de prijzen van al zijn databundels van 2 tot 30 GB. Bij een tweejarig contract geldt de korting 12 maanden, bij een eenjarig contract 6 maanden. Na deze periode betaal je weer de standaardprijs (die gelukkig ook vrij laag is). Omdat Simyo zijn bundels maandelijks laat aanpassen, profiteer je gedurende je volledige kortingsperiode ook als je van bundel wisselt.

De actietarieven liggen opvallend laag. Zo kost de databundel van 30 GB tijdelijk 1,50 euro in plaats van 7 euro, en betaal je voor 2 GB tijdelijk slechts 50 cent per maand. Wie veel belt, kan voor 1 euro extra per maand onbeperkt bellen toevoegen. Klanten met KPN-thuisinternet krijgen via Simyo Compleet bovendien 10 GB extra data per maand cadeau.

Extra besparen via CashbackXL

Wie deze Black Friday-kortingen wil combineren met cashback, moet via CashbackXL doorklikken naar Simyo. Afhankelijk van je keuze ontvang je:

De spelregels

CashbackXL werkt eenvoudig, maar er zijn een paar belangrijke regels om rekening mee te houden. Wie deze stappen volgt, krijgt zijn cashback vrijwel altijd zonder problemen uitgekeerd.

Zoals we hierboven al hebben gemeld, moet je via CashbackXL doorklikken naar Simyo en in dezelfde sessie je bestelling afronden. Dat betekent: niet tussendoor de pagina sluiten of later terugkomen via een andere link. Daarnaast moeten cookies geaccepteerd worden en mag er géén adblocker actief zijn, omdat die de benodigde tracking tegenhouden.

Ook belangrijk: gebruik géén andere kortingscodes tijdens je bestelling, want die kunnen ervoor zorgen dat je cashback wordt afgekeurd. De cashback wordt volgens CashbackXL meestal binnen tien minuten bevestigd, en de daadwerkelijke uitbetaling volgt doorgaans binnen twee maanden. Houd er verder rekening mee dat er geen cashback wordt uitgekeerd bij abonnementen waarvan het maandbedrag onder de 5 euro ligt.

Waarom Simyo?

Simyo maakt gebruik van het 5G-netwerk van KPN, met snelheden tot 300 Mbit/s. Daarbij kun je elke maand je bundels aanpassen en optioneel een dataplafond instellen, zodat internet automatisch stopt wanneer je bundel op is. Je zit dus niet alleen voordelig, maar ook flexibel en veilig.

Volgens CashbackXL loopt de complete Black Friday-actie, inclusief cashback, door tot en met 7 december 2025. Daarna vervallen zowel de extra hoge kortingen op de databundels als de verhoogde cashback-bedragen. Wees er dus snel bij!