Om je kennis te vergroten, hoef je niet per se op zoek naar een betaalde opleiding. Op internet valt ook heel wat te leren en vaak nog gratis ook.

Sommige mensen moeten zo nu en dan op cursus om hun vakkennis bij te houden. Degelijke lessen zijn vaak prijzig, maar worden doorgaans door de werkgever betaald. Daarnaast zijn er mensen die een officiële avond- of deeltijdopleiding volgen, bijvoorbeeld om te kunnen doorgroeien of van carrière te wisselen. Ook zulke opleidingen kosten geld. Tot slot volgt een groeiend aantal gepensioneerden een studie uit interesse voor een bepaald vak en omdat het er in hun jonge jaren niet van is gekomen. Zoiets kan heel officieel (en duur) maar ook meer vrijblijvend en goedkoper, bijvoorbeeld via verschillende onderwijsinstellingen die zogeheten HOVO-programma’s aanbieden (Hoger Onderwijs Voor Ouderen).

Gaat het je puur om de kennis en ben je niet geïnteresseerd in een diploma of certificaat, dan kun je ook online veel leren (soms zelfs mét certificaat). We hebben de nodige mogelijkheden voor je verzameld.

Talig

Er is veel te doen over het feit dat aan Nederlandse universiteiten steeds meer les wordt gegeven in het Engels – zelfs wanneer je Nederlands studeert! Het aanbod aan goed educatief materiaal in het Engels is dan ook aanzienlijk groter dan in onze eigen taal. Maar niet getreurd. Wanneer je Engels wat is weggezakt, kun je altijd aan de slag met Duolingo.

Met deze app voor iOS en Android kun je niet alleen gratis Engels leren, maar ook Frans en Duits. Spreek je al Engels, dan kun je ook Engelstalige cursussen volgen voor nog veel meer vreemde talen, zoals Spaans en Italiaans.

Hoewel er in de app ook betaalde onderdelen zitten, kom je met de gratis versie al een heel eind.

Mocht je helemaal geen kennis van Engels hebben, dan kun je de inhoud van websites ook laten vertalen via bijvoorbeeld Google Translate en kun je bij educatieve video’s op YouTube (automatisch gegenereerde) ondertiteling aanzetten (zie kader ‘Vertalen’).

Klein beginnen

Wie iets wil opsteken, hoeft zich niet meteen op een complete cursus te storten. Wil je elke dag nieuwe inzichten krijgen om over na te denken, maar heb je niet meer dan een kwartiertje de tijd, dan is TED een interessante plek om rond te neuzen.

TED begon in de jaren 80 als een fysieke conferentie voor Technologie, Entertainment en Design, maar is inmiddels getransformeerd in een online platform waar (vaak vooraanstaande) sprekers een voordracht houden die doorgaans niet langer duurt dan vijftien minuten.

Je kunt TED online bezoeken, maar er zijn ook apps voor iOS en Android die het vele materiaal wat aantrekkelijker aanbieden.

Je kunt je bij TED laten verrassen door telkens wisselende onderwerpen of je kunt filteren op terreinen die je interesseren. Je kunt kiezen uit honderden thema’s van 3D Printing en AI tot Writing en Youth.

Tip: lang niet alle video’s van TED (online of via de apps) hebben Nederlandse ondertiteling. Heb je daar wel behoefte aan, dan vind je de video’s ook op het gelijknamige YouTube-kanaal.

Dicht bij huis

Wie per se materiaal in het Nederlands zoekt, kan terecht bij de Universiteit van Nederland en haar YouTube-kanaal. Hier vind je mini-colleges op allerlei vakgebieden, die gegeven worden door hoogleraren van verschillende Nederlandse universiteiten. De site heeft als voordeel dat je daar eenvoudiger kunt zoeken op vakgebied en onderwijsinstelling.

Net als TED is de Universiteit van Nederland opgezet voor een breed publiek. Dat heeft als voordeel dat het aanbod laagdrempelig is en dus voor veel mensen toegankelijk. Nadeel van het basale niveau is dat je waarschijnlijk er maar weinig van opsteekt als je zelf al iets meer over een onderwerp weet, een beetje zoals bij wetenschappelijke programma’s op tv.

Cursus

Heb je (liefst) meer dan een kwartiertje per dag de tijd, dan kun je wat serieuzer aan de slag met echte cursussen. Een uitstekend instappunt vormt Khan Academy. Je kunt deze bron van kennis benaderen via de eigen website of via apps voor iOS of Android.

Om optimaal te kunnen profiteren van de mogelijkheden (zoals het bijhouden van je vorderingen) is het raadzaam om een (gratis) account te maken. Heb je dat eenmaal gedaan, dan kun je bij je accountinstellingen je voorkeurstaal opgeven. Kies je hier echter voor Nederlands, dan heb je slechts toegang tot een zeer beperkt cursusaanbod op basisschoolniveau. Voor het betere werk moet je echt Engels kiezen. Daarmee krijg je toegang tot een gigantisch cursusaanbod op het gebied van wiskunde, natuurwetenschap, programmeren en computerkunde, geschiedenis, economie, kunst(geschiedenis) en meer.

Het lesmateriaal bestaat doorgaans uit geschreven tekst en afbeeldingen, maar er zijn ook videolessen. Die laatste zijn eveneens beschikbaar via het eigen YouTube-kanaal. Niet zelden kun je aan het eind van een cursus je kennis toetsen.

Terug naar school

Zoek je een combinatie van het gestructureerde aanbod van Khan Academy en de diepgang van sommige YouTube-lessen, dan is Coursera een interessante aanbieder. Coursera werkt samen met een heleboel bekende universiteiten en de eigen opleidingsinstituten van een aantal grote bedrijven, en is tevens toegankelijk via iOS- en Android-apps.

De dienst richt zich deels op mensen die een betaalde opleiding willen volgen, variërend van losse cursussen tot complete academische opleidingen. Maar scrol je op de site voorbij het commerciële aanbod, dan vind je ook een link naar vele gratis cursussen. Hier varieert het materiaal van introductielessen Excel of Instagram die je in zo’n twee uur kunt afronden, tot complete cursussen van vele tientallen uren zoals een introductie tot filosofie, grafisch ontwerpen of kunstgeschiedenis.

Je kunt (het gratis aanbod van) Coursera op allerlei criteria doorzoeken, zoals onderwerp, cursusduur en moeilijkheidsgraad. Je kunt bovendien filteren op beschikbare talen voor ondertiteling.

Wil je je kennis vergroten om je carrière te verbeteren of heb je gewoon graag een papiertje, dan biedt Coursera zelfs zo’n tweehonderd cursussen waar je gratis een certificaat kunt halen dat je digitaal aan LinkedIn kunt toevoegen. Tussen dat aanbod vind je bijvoorbeeld cursussen programmeren in Python en computerbeveiliging.

Vrijblijvend

Waar je bij Duolingo, Khan Academy en Coursera complete cursussen kunt volgen, is het aanbod op YouTube doorgaans meer versnipperd, al zijn ook daar uitgebreide lespakketten beschikbaar.

Op YouTube vind je heel wat deskundige mensen die regelmatig (korte) video’s produceren. Zo zijn de Engelstalige video’s van de Duitse natuurkundige Sabine Hossenfelder populair. Naast uitleg over natuurkundige zaken verzorgt zij ook een wekelijks wetenschapsjournaal.

Meer interessante wetenschap vind je op de kanalen van de Australiër Brady Haran. In zijn video’s op Numberphile geven wiskundigen uitleg over allerlei interessante zaken en in The Periodic Table of Videos leer je over scheikunde van de Britse Prof. Martyn Poliakoff.

Haran heeft ook een kanaal over astronomie (Deep Sky Videos geheten), maar het laatste nieuws op dit vakgebied vind je op het kanaal van Anton Petrov.

Dit was nog maar een kleine greep uit het aanbod. Over elke tak van wetenschap vind je op YouTube kanalen zoals wij je net voorgeschoteld hebben.

Diepgravend

Behalve YouTube-kanalen waar je in kleine porties je kennis kunt vergroten, zijn er ook heel wat kanalen die aanzienlijk diepgravender zijn en soms cursussen van tientallen uren bieden. We geven je een kleine greep uit het aanbod.

Op Nerd’s Lesson vind je volop cursussen over programmeren en aanverwante zaken. Op het kanaal van filosofieprofessor Jeffrey Kaplan krijg je les in wijsbegeerte. Bij het World Science Festival ga je de diepte in op het gebied van natuurkunde en kosmologie.

Het Britse Gresham College biedt een grote hoeveelheid lezingen van een uur over vele onderwerpen, en nog meer toegankelijke lezingen vind je bij The Royal Institution.

Heb je altijd al gedroomd van een studie aan het beroemde Massachusetts Institute of Technology (MIT), dan kun je daar in een virtueel collegebankje gaan zitten.

Het zal duidelijk zijn dat er over vrijwel elk denkbaar onderwerp en op allerlei verschillende niveaus heel wat valt te leren via internet. Leren houdt je brein langer fit en jong, dus waar wacht je nog op?

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

©TvD | ID.nl

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.