Om je kennis te vergroten, hoef je niet per se op zoek naar een betaalde opleiding. Op internet valt ook heel wat te leren en vaak nog gratis ook.

Sommige mensen moeten zo nu en dan op cursus om hun vakkennis bij te houden. Degelijke lessen zijn vaak prijzig, maar worden doorgaans door de werkgever betaald. Daarnaast zijn er mensen die een officiële avond- of deeltijdopleiding volgen, bijvoorbeeld om te kunnen doorgroeien of van carrière te wisselen. Ook zulke opleidingen kosten geld. Tot slot volgt een groeiend aantal gepensioneerden een studie uit interesse voor een bepaald vak en omdat het er in hun jonge jaren niet van is gekomen. Zoiets kan heel officieel (en duur) maar ook meer vrijblijvend en goedkoper, bijvoorbeeld via verschillende onderwijsinstellingen die zogeheten HOVO-programma’s aanbieden (Hoger Onderwijs Voor Ouderen).

Gaat het je puur om de kennis en ben je niet geïnteresseerd in een diploma of certificaat, dan kun je ook online veel leren (soms zelfs mét certificaat). We hebben de nodige mogelijkheden voor je verzameld.

Talig

Er is veel te doen over het feit dat aan Nederlandse universiteiten steeds meer les wordt gegeven in het Engels – zelfs wanneer je Nederlands studeert! Het aanbod aan goed educatief materiaal in het Engels is dan ook aanzienlijk groter dan in onze eigen taal. Maar niet getreurd. Wanneer je Engels wat is weggezakt, kun je altijd aan de slag met Duolingo.

Met deze app voor iOS en Android kun je niet alleen gratis Engels leren, maar ook Frans en Duits. Spreek je al Engels, dan kun je ook Engelstalige cursussen volgen voor nog veel meer vreemde talen, zoals Spaans en Italiaans.

Hoewel er in de app ook betaalde onderdelen zitten, kom je met de gratis versie al een heel eind.

Mocht je helemaal geen kennis van Engels hebben, dan kun je de inhoud van websites ook laten vertalen via bijvoorbeeld Google Translate en kun je bij educatieve video’s op YouTube (automatisch gegenereerde) ondertiteling aanzetten (zie kader ‘Vertalen’).

Leer gratis een taal met Duolingo.

Klein beginnen

Wie iets wil opsteken, hoeft zich niet meteen op een complete cursus te storten. Wil je elke dag nieuwe inzichten krijgen om over na te denken, maar heb je niet meer dan een kwartiertje de tijd, dan is TED een interessante plek om rond te neuzen.

TED begon in de jaren 80 als een fysieke conferentie voor Technologie, Entertainment en Design, maar is inmiddels getransformeerd in een online platform waar (vaak vooraanstaande) sprekers een voordracht houden die doorgaans niet langer duurt dan vijftien minuten.

Je kunt TED online bezoeken, maar er zijn ook apps voor iOS en Android die het vele materiaal wat aantrekkelijker aanbieden.

Je kunt je bij TED laten verrassen door telkens wisselende onderwerpen of je kunt filteren op terreinen die je interesseren. Je kunt kiezen uit honderden thema’s van 3D Printing en AI tot Writing en Youth.

Tip: lang niet alle video’s van TED (online of via de apps) hebben Nederlandse ondertiteling. Heb je daar wel behoefte aan, dan vind je de video’s ook op het gelijknamige YouTube-kanaal.

Heb je een kwartiertje per dag over, dan biedt TED een leuke manier om je brein te kietelen.

Dicht bij huis

Wie per se materiaal in het Nederlands zoekt, kan terecht bij de Universiteit van Nederland en haar YouTube-kanaal. Hier vind je mini-colleges op allerlei vakgebieden, die gegeven worden door hoogleraren van verschillende Nederlandse universiteiten. De site heeft als voordeel dat je daar eenvoudiger kunt zoeken op vakgebied en onderwijsinstelling.

Net als TED is de Universiteit van Nederland opgezet voor een breed publiek. Dat heeft als voordeel dat het aanbod laagdrempelig is en dus voor veel mensen toegankelijk. Nadeel van het basale niveau is dat je waarschijnlijk er maar weinig van opsteekt als je zelf al iets meer over een onderwerp weet, een beetje zoals bij wetenschappelijke programma’s op tv.

Heb je weinig tijd en geen behoefte aan diepgang, dan is de Universiteit van Nederland iets voor jou.

Cursus

Heb je (liefst) meer dan een kwartiertje per dag de tijd, dan kun je wat serieuzer aan de slag met echte cursussen. Een uitstekend instappunt vormt Khan Academy. Je kunt deze bron van kennis benaderen via de eigen website of via apps voor iOS of Android.

Om optimaal te kunnen profiteren van de mogelijkheden (zoals het bijhouden van je vorderingen) is het raadzaam om een (gratis) account te maken. Heb je dat eenmaal gedaan, dan kun je bij je accountinstellingen je voorkeurstaal opgeven. Kies je hier echter voor Nederlands, dan heb je slechts toegang tot een zeer beperkt cursusaanbod op basisschoolniveau. Voor het betere werk moet je echt Engels kiezen. Daarmee krijg je toegang tot een gigantisch cursusaanbod op het gebied van wiskunde, natuurwetenschap, programmeren en computerkunde, geschiedenis, economie, kunst(geschiedenis) en meer.

Het lesmateriaal bestaat doorgaans uit geschreven tekst en afbeeldingen, maar er zijn ook videolessen. Die laatste zijn eveneens beschikbaar via het eigen YouTube-kanaal. Niet zelden kun je aan het eind van een cursus je kennis toetsen.

Khan Academy is de Open School van internet met een zeer veelzijdig cursusaanbod.

Terug naar school

Zoek je een combinatie van het gestructureerde aanbod van Khan Academy en de diepgang van sommige YouTube-lessen, dan is Coursera een interessante aanbieder. Coursera werkt samen met een heleboel bekende universiteiten en de eigen opleidingsinstituten van een aantal grote bedrijven, en is tevens toegankelijk via iOS- en Android-apps.

De dienst richt zich deels op mensen die een betaalde opleiding willen volgen, variërend van losse cursussen tot complete academische opleidingen. Maar scrol je op de site voorbij het commerciële aanbod, dan vind je ook een link naar vele gratis cursussen. Hier varieert het materiaal van introductielessen Excel of Instagram die je in zo’n twee uur kunt afronden, tot complete cursussen van vele tientallen uren zoals een introductie tot filosofie, grafisch ontwerpen of kunstgeschiedenis.

Je kunt (het gratis aanbod van) Coursera op allerlei criteria doorzoeken, zoals onderwerp, cursusduur en moeilijkheidsgraad. Je kunt bovendien filteren op beschikbare talen voor ondertiteling.

Wil je je kennis vergroten om je carrière te verbeteren of heb je gewoon graag een papiertje, dan biedt Coursera zelfs zo’n tweehonderd cursussen waar je gratis een certificaat kunt halen dat je digitaal aan LinkedIn kunt toevoegen. Tussen dat aanbod vind je bijvoorbeeld cursussen programmeren in Python en computerbeveiliging.

Gestructureerd leren bij gerenommeerde instellingen kan – ook gratis – via Coursera.

Vrijblijvend

Waar je bij Duolingo, Khan Academy en Coursera complete cursussen kunt volgen, is het aanbod op YouTube doorgaans meer versnipperd, al zijn ook daar uitgebreide lespakketten beschikbaar.

Op YouTube vind je heel wat deskundige mensen die regelmatig (korte) video’s produceren. Zo zijn de Engelstalige video’s van de Duitse natuurkundige Sabine Hossenfelder populair. Naast uitleg over natuurkundige zaken verzorgt zij ook een wekelijks wetenschapsjournaal.

Meer interessante wetenschap vind je op de kanalen van de Australiër Brady Haran. In zijn video’s op Numberphile geven wiskundigen uitleg over allerlei interessante zaken en in The Periodic Table of Videos leer je over scheikunde van de Britse Prof. Martyn Poliakoff.

Haran heeft ook een kanaal over astronomie (Deep Sky Videos geheten), maar het laatste nieuws op dit vakgebied vind je op het kanaal van Anton Petrov.

Dit was nog maar een kleine greep uit het aanbod. Over elke tak van wetenschap vind je op YouTube kanalen zoals wij je net voorgeschoteld hebben.

Martyn Poliakoff is welhaast het prototype van een (scheikunde)professor.

Diepgravend

Behalve YouTube-kanalen waar je in kleine porties je kennis kunt vergroten, zijn er ook heel wat kanalen die aanzienlijk diepgravender zijn en soms cursussen van tientallen uren bieden. We geven je een kleine greep uit het aanbod.

Op Nerd’s Lesson vind je volop cursussen over programmeren en aanverwante zaken. Op het kanaal van filosofieprofessor Jeffrey Kaplan krijg je les in wijsbegeerte. Bij het World Science Festival ga je de diepte in op het gebied van natuurkunde en kosmologie.

Het Britse Gresham College biedt een grote hoeveelheid lezingen van een uur over vele onderwerpen, en nog meer toegankelijke lezingen vind je bij The Royal Institution.

Heb je altijd al gedroomd van een studie aan het beroemde Massachusetts Institute of Technology (MIT), dan kun je daar in een virtueel collegebankje gaan zitten.

Het zal duidelijk zijn dat er over vrijwel elk denkbaar onderwerp en op allerlei verschillende niveaus heel wat valt te leren via internet. Leren houdt je brein langer fit en jong, dus waar wacht je nog op?

Volg colleges aan het MIT vanuit je luie stoel.

YouTube kan live Engelse ondertitels genereren en deze ook live vertalen in het Nederlands.

Is je computer of laptop langzamer dan gebruikelijk? Met de tips in dit artikel los je dat binnen een paar minuten op!

Computer opnieuw opstarten

We gaan ervan uit dat je al hebt geprobeerd of het opnieuw opstarten van je pc of laptop de problemen oplost. Heb je dat nog niet gedaan? Doe dat dan voor je verdergaat met de onderstaande stappen.

Te veel processen en programma's

Elke computer heeft een limiet. Als er onnodig veel programma's draaien, gaat alles langzamer. Het kan zijn dat je zelf een hele hoop applicaties hebt geopend. Maar er zijn wellicht ook programma's waarvan je niet weet of ze op de achtergrond draaien en zelfs automatisch opstarten.

Te veel programma's die opstarten

In je besturingssysteem kun je applicaties die je vaak gebruikt automatisch laten opstarten als je de computer aanzet. Dat is handig, maar het kost ook veel rekenkracht. Bovendien is dat regelmatig een standaardinstelling van programma's, terwijl je er helemaal niet op zit te wachten. Je zet dat uit met de onderstaande stappen:

Windows 10 & 11 Druk op Ctrl+Alt+Del en kies voor Taakbeheer. Je kunt ook kiezen voor de toetscombinatie Ctrl+Shift+Esc om meteen in hetzelfde menu terecht te komen.  In Windows 10 klik je daarna bovenaan op het tabje Opstarten. Je ziet nu een lijst met programma's en een kolom met Status. In Windows 11 klik je links in het menu op het vierde icoontje genaamd Opstart-apps om dezelfde lijst tevoorschijn te halen.

macOS Open het Apple-menu linksboven in het scherm, kies Systeemvoorkeuren en daarna Gebruikers en groepen. Kies je eigen profiel en klik op Inloggen. Schakel de applicaties uit die je niet dagelijks gebruikt om je computer sneller te laten opstarten.

Achtergrondapplicaties uitschakelen

Soms weet je als gebruiker helemaal niet wat er allemaal op je computer draait. Ook daar kun je achter komen:

Windows 10 & 11 Ga wederom naar Taakbeheer. Onder het tabje Processen staan alle applicaties die momenteel draaien. In Windows 10 zie je in de kolommen CPU en Geheugen hoeveel rekenkracht een programma gebruikt. Windows 11 gebruikt de termen Processor en Geheugen.

macOS Druk op de toetsen Option+Cmd+Esc om het menu Apps geforceerd stoppen te openen. Vastgelopen programma's of applicaties die op de achtergrond veel capaciteit verbruiken schakel je via dit menu uit.

Harde schijf is (bijna) vol

Computers draaien langzamer als de harde schijf voor meer dan 85 procent vol is. Controleren hoe het met jouw schijf is gesteld, doe je aan de hand van de onderstaande stappen:

Windows 10 & 11 Open Windows Verkenner en controleer hoe vol je harde schijven zijn onder Deze computer in Windows 10 of Deze PC in Windows 11.

macOS Selecteer het Apple-menu linksboven en kies Systeeminstellingen en vervolgens Algemeen. Klik daarna op Opslag en op Alle volumes.

Verwijder bestanden en programma's die je niet gebruikt. Het is ook een goed idee om te controleren of je prullenbak niet erg vol zit en die te legen.

©Dragos Condrea

Een trage internetbrowser

Is alleen de internetbrowser erg langzaam? Dan staan er misschien te veel tabs tegelijkertijd open. Een andere optie is dat er veel extensies zijn die de prestaties beïnvloeden. Controleer of dat bij jou het geval is. Bij de populaire internetbrowsers vind je daar een button voor rechts naast de zoekbalk of je opent het menu met de drie puntjes of streepjes en klikt daar op Extensies.

Updates van software

Het is altijd verstandig om nieuwe updates te installeren, al was het maar voor de veiligheid. Maar ze helpen ook vaak om je systeem optimaal te laten draaien, met name als je nieuwe programma's gebruikt. Download daarom altijd de nieuwste versie van het besturingssysteem. Daarnaast is het nuttig om de driver van je videokaart regelmatig te updaten.

Automatische back-ups in de cloud

Programma's zoals Microsoft OneDrive en Google Drive zijn ideaal om belangrijke bestanden automatisch in de cloud op te slaan. Maar ze kunnen er ook voor zorgen dat je pc of laptop langzaam draait. Dat gebeurt vooral wanneer allerlei zaken automatisch worden geback-upt, ook wel 'syncing' genoemd.

Je past dat aan in de instellingen van de clouddienst die je gebruikt. Desnoods zet je het automatisch syncen op pauze. Een andere optie is om alleen bepaalde mappen te selecteren voor een back-up in de cloud, bijvoorbeeld alles wat je nodig hebt voor je werk.

©Vatcharachai

Voor laptops: beperkte warmteafvoer

Een computer produceert een hoop warmte. Dat wordt afgevoerd via luchtschachten met ventilatoren. Met name bij laptops willen die nog weleens dichtzitten met stof. Daardoor kan het systeem de warmte niet kwijt en gaat de laptop automatisch langzamer draaien om de onderdelen tegen oververhitting te beschermen. Zorg er daarom voor dat de luchtschachten stofvrij zijn door je laptop regelmatig schoon te maken.

Verouderde onderdelen

Bij een wat oudere computer is het bovenstaande vaak niet genoeg om je systeem weer echt soepel te laten draaien. Nieuwe software vraagt om krachtigere hardware. Voor standaard computertaken zijn vooral een degelijke processor, voldoende werkgeheugen en een moderne harde schijf belangrijk. Wat je precies nodig hebt is voor een groot deel afhankelijk van waar je de pc of laptop voor gebruikt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige wifi-speaker die een ruime kamer vult met heldere klanken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Sonos Era 100

Deze betaalbare wifi-speaker van Sonos is in een zwarte en witte behuizing te koop. De cilindervormige behuizing van 18,3 × 12 × 13,1 centimeter is misschien niet zo groot, maar de Era 100 levert tóch een krachtig geluid. De speaker herbergt namelijk twee tweeters en een gecombineerde middentoner/woofer. Je plaatst hem bijvoorbeeld in een boekenkast of op een bureau. Als alternatief is er ook een geschikte muurbeugel (zwart/wit) verkrijgbaar. Kies trouwens wel een plekje dicht bij het stopcontact, want deze speaker vereist netstroom.

Zoals we van Sonos gewend zijn, stopte het bekende audiomerk de Era 100 helemaal vol met nuttige snufjes. Zo stemt deze slimme luidspreker zijn audio-instellingen automatisch af op de akoestische ruimte. Overigens kun je de geluidsopties ook op eigen houtje wijzigen. Open hiervoor de Sonos-app op je smartphone. Bepaal verder vanuit welke muziekdienst je albums, afspeellijsten en podcasts wilt streamen. Is er ergens geen wifi beschikbaar? Geen probleem, want je streamt net zo makkelijk muziek via een bluetooth-verbinding. Je kunt op de analoge ingang ook nog een fysieke audiobron aansluiten, zoals een platen- of cd-speler. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review op ID.nl.

Denon Home 150

De Denon Home 150 kost in de eigen webwinkel van de Japanse audiospecialist 249 euro. Als je bij andere online verkoopadressen kijkt, vind je deze wifi-speaker al gauw voor minder dan tweehonderd euro. J e kunt kiezen tussen een zwarte en witte behuizing. De bescheiden omvang van 18,7 × 12 × 12 centimeter is grofweg vergelijkbaar met dat van de hierboven besproken Sonos Era 100. Een ruime woofer van 8,9 centimeter en tweeter zorgen voor een vol geluid. Een pluspunt is dat je de Home 150 zowel aan een draadloos als bekabeld netwerk kunt koppelen. Prik voor laatstgenoemde optie een netwerkkabel achter in de behuizing en je profiteert van een stabiele verbinding.

Je streamt vanuit de HEOS-app op een smartphone eenvoudig muziek naar de speaker. Deze app bevat koppelingen naar alle bekende muziekdiensten. Bovendien benader je eventueel ook een mediaserver met audiobestanden binnen jouw thuisnetwerk, bijvoorbeeld een NAS of pc. Voor het koppelen van lokale bronnen heeft de achterkant een usb-poort en analoge geluidsingang. Streamen via bluetooth is eveneens een mogelijkheid. De Home 150 sluit je aan op netstroom.

Denon Home 350

Voor een stevig geluid zit je bij de Denon Home 350 wel goed. Het gerenommeerde audiomerk ontwikkelt deze riante wifi-speaker in een zwarte en witte versie. Dankzij de omvang van 22,5 × 38 × 18 centimeter passen er in de klankkast twee tweeters, middentoners en woofers. Verwacht dus een ruimtevullend geluid waarin het hoog, midden en laag goed vertegenwoordigd zijn. Niet voor niets komen enkele gebruikers op Kieskeurig.nl tot een gezamenlijke score van een 8,8.

Je kunt met de Home 350 alle kanten op. Allereerst zijn er een wifi- en bluetoothadapter ingebakken. Via de gebruiksvriendelijke HEOS-app selecteer je op jouw smartphone bijvoorbeeld een afspeellijst in Spotify, Deezer of Tidal. Voor bezitters van een Apple-apparaat komt de ondersteuning voor AirPlay 2 goed van pas. Hierdoor stream je vanaf een iPhone, iPad of Mac(Book) heel makkelijk muziek. Met usb, ethernet en een 3,5mm-lijningang bevat de achterzijde ook nog de nodige fysieke poorten. Hierdoor is het aansluiten van een cd-speler of usb-stick met audiobestanden geen enkel probleem.

Ook interessant: Speakers groeperen met AirPlay

JBL Authentics 500

Op het moment van schrijven is de JBL Authentics 500 nogal scherp geprijsd. Enkele webshops duiken namelijk ruimschoots onder de adviesprijs van 629,99 euro. De stijlvolle luidspreker van 24 × 44,7 × 25,6 centimeter is vanwege zijn retrodesign een echte blikvanger. Achter het speakerdoek schuilen er drie tweeters en evenzoveel middentoners. Verder levert een neerwaarts gerichte subwoofer van 16,5 centimeter een diepe baslaag. Al met al is de Authentics 500 goed voor een massief geluid waarbij je het volumeniveau flink kunt opschroeven. Het opgegeven totaalvermogen bedraagt dan ook 270 watt.

Je verbindt deze luidspreker via wifi of een ethernetkabel met het thuisnetwerk. Je bedient de Authentics 500 vervolgens vanuit de JBL One-app op een smartphone. Hierin pas je onder meer diverse geluidsinstellingen naar eigen smaak aan. Gunstig is dat er ondersteuning voor de populaire protocollen Google Cast, AirPlay 2 en Spotify Connect is ingebouwd. Zo kun je vrijwel altijd vanuit je favoriete muziek- of podcast-app audio streamen. Opvallend is de ondersteuning voor Dolby Atmos Music. Hierdoor klinkt muziek met zo'n audiospoor extra ruimtelijk. Dit veelzijdige audiosysteem is ook nog uitgerust met bluetooth en een analoge audiopoort.

JBL Authentics 300

De JBL Authentics 300 lijkt zo op het eerste oog het kleinere broertje van de eerder besproken JBL Authentics 500. Dat klopt, maar toch is er een heel belangrijk verschil. Onder de motorkap van de Authentics 300 bevindt zich namelijk een oplaadbare accu met een capaciteit van 4800 mAh. Die biedt een luistertijd tot ongeveer acht uur. Zet de speaker met behulp van het grote handvat op de gewenste plek en geniet overal van goede muziek. De chique retrobehuizing van 19,6 × 34,2 × 18 centimeter bevat twee tweeters, een grote woofer van 13,3 centimeter en een passieve basradiator.

Op plekken buitenshuis komt de geïntegreerde bluetoothontvanger goed van pas. Maak met een smartphone verbinding en selecteer een afspeellijst in Spotify of een andere muziek-app. Gebruik vervolgens de draaiknoppen boven op de behuizing om het hoog en de bas naar eigen wens te wijzigen. Ben je thuis, dan koppel je de Authentics 300 aan wifi of ethernet. Je hebt dan meer afspeelopties. Zo stream je via Spotify Connect, AirPlay 2 of Google Cast eenvoudig liedjes naar de speaker. Aan de achterzijde vind je ook nog een analoge lijningang. Meer weten? Lees dan deze review op ID.nl.