Om je kennis te vergroten, hoef je niet per se op zoek naar een betaalde opleiding. Op internet valt ook heel wat te leren en vaak nog gratis ook.

Sommige mensen moeten zo nu en dan op cursus om hun vakkennis bij te houden. Degelijke lessen zijn vaak prijzig, maar worden doorgaans door de werkgever betaald. Daarnaast zijn er mensen die een officiële avond- of deeltijdopleiding volgen, bijvoorbeeld om te kunnen doorgroeien of van carrière te wisselen. Ook zulke opleidingen kosten geld. Tot slot volgt een groeiend aantal gepensioneerden een studie uit interesse voor een bepaald vak en omdat het er in hun jonge jaren niet van is gekomen. Zoiets kan heel officieel (en duur) maar ook meer vrijblijvend en goedkoper, bijvoorbeeld via verschillende onderwijsinstellingen die zogeheten HOVO-programma’s aanbieden (Hoger Onderwijs Voor Ouderen).

Gaat het je puur om de kennis en ben je niet geïnteresseerd in een diploma of certificaat, dan kun je ook online veel leren (soms zelfs mét certificaat). We hebben de nodige mogelijkheden voor je verzameld.

Talig

Er is veel te doen over het feit dat aan Nederlandse universiteiten steeds meer les wordt gegeven in het Engels – zelfs wanneer je Nederlands studeert! Het aanbod aan goed educatief materiaal in het Engels is dan ook aanzienlijk groter dan in onze eigen taal. Maar niet getreurd. Wanneer je Engels wat is weggezakt, kun je altijd aan de slag met Duolingo.

Met deze app voor iOS en Android kun je niet alleen gratis Engels leren, maar ook Frans en Duits. Spreek je al Engels, dan kun je ook Engelstalige cursussen volgen voor nog veel meer vreemde talen, zoals Spaans en Italiaans.

Hoewel er in de app ook betaalde onderdelen zitten, kom je met de gratis versie al een heel eind.

Mocht je helemaal geen kennis van Engels hebben, dan kun je de inhoud van websites ook laten vertalen via bijvoorbeeld Google Translate en kun je bij educatieve video’s op YouTube (automatisch gegenereerde) ondertiteling aanzetten (zie kader ‘Vertalen’).

Klein beginnen

Wie iets wil opsteken, hoeft zich niet meteen op een complete cursus te storten. Wil je elke dag nieuwe inzichten krijgen om over na te denken, maar heb je niet meer dan een kwartiertje de tijd, dan is TED een interessante plek om rond te neuzen.

TED begon in de jaren 80 als een fysieke conferentie voor Technologie, Entertainment en Design, maar is inmiddels getransformeerd in een online platform waar (vaak vooraanstaande) sprekers een voordracht houden die doorgaans niet langer duurt dan vijftien minuten.

Je kunt TED online bezoeken, maar er zijn ook apps voor iOS en Android die het vele materiaal wat aantrekkelijker aanbieden.

Je kunt je bij TED laten verrassen door telkens wisselende onderwerpen of je kunt filteren op terreinen die je interesseren. Je kunt kiezen uit honderden thema’s van 3D Printing en AI tot Writing en Youth.

Tip: lang niet alle video’s van TED (online of via de apps) hebben Nederlandse ondertiteling. Heb je daar wel behoefte aan, dan vind je de video’s ook op het gelijknamige YouTube-kanaal.

Dicht bij huis

Wie per se materiaal in het Nederlands zoekt, kan terecht bij de Universiteit van Nederland en haar YouTube-kanaal. Hier vind je mini-colleges op allerlei vakgebieden, die gegeven worden door hoogleraren van verschillende Nederlandse universiteiten. De site heeft als voordeel dat je daar eenvoudiger kunt zoeken op vakgebied en onderwijsinstelling.

Net als TED is de Universiteit van Nederland opgezet voor een breed publiek. Dat heeft als voordeel dat het aanbod laagdrempelig is en dus voor veel mensen toegankelijk. Nadeel van het basale niveau is dat je waarschijnlijk er maar weinig van opsteekt als je zelf al iets meer over een onderwerp weet, een beetje zoals bij wetenschappelijke programma’s op tv.

Cursus

Heb je (liefst) meer dan een kwartiertje per dag de tijd, dan kun je wat serieuzer aan de slag met echte cursussen. Een uitstekend instappunt vormt Khan Academy. Je kunt deze bron van kennis benaderen via de eigen website of via apps voor iOS of Android.

Om optimaal te kunnen profiteren van de mogelijkheden (zoals het bijhouden van je vorderingen) is het raadzaam om een (gratis) account te maken. Heb je dat eenmaal gedaan, dan kun je bij je accountinstellingen je voorkeurstaal opgeven. Kies je hier echter voor Nederlands, dan heb je slechts toegang tot een zeer beperkt cursusaanbod op basisschoolniveau. Voor het betere werk moet je echt Engels kiezen. Daarmee krijg je toegang tot een gigantisch cursusaanbod op het gebied van wiskunde, natuurwetenschap, programmeren en computerkunde, geschiedenis, economie, kunst(geschiedenis) en meer.

Het lesmateriaal bestaat doorgaans uit geschreven tekst en afbeeldingen, maar er zijn ook videolessen. Die laatste zijn eveneens beschikbaar via het eigen YouTube-kanaal. Niet zelden kun je aan het eind van een cursus je kennis toetsen.

Terug naar school

Zoek je een combinatie van het gestructureerde aanbod van Khan Academy en de diepgang van sommige YouTube-lessen, dan is Coursera een interessante aanbieder. Coursera werkt samen met een heleboel bekende universiteiten en de eigen opleidingsinstituten van een aantal grote bedrijven, en is tevens toegankelijk via iOS- en Android-apps.

De dienst richt zich deels op mensen die een betaalde opleiding willen volgen, variërend van losse cursussen tot complete academische opleidingen. Maar scrol je op de site voorbij het commerciële aanbod, dan vind je ook een link naar vele gratis cursussen. Hier varieert het materiaal van introductielessen Excel of Instagram die je in zo’n twee uur kunt afronden, tot complete cursussen van vele tientallen uren zoals een introductie tot filosofie, grafisch ontwerpen of kunstgeschiedenis.

Je kunt (het gratis aanbod van) Coursera op allerlei criteria doorzoeken, zoals onderwerp, cursusduur en moeilijkheidsgraad. Je kunt bovendien filteren op beschikbare talen voor ondertiteling.

Wil je je kennis vergroten om je carrière te verbeteren of heb je gewoon graag een papiertje, dan biedt Coursera zelfs zo’n tweehonderd cursussen waar je gratis een certificaat kunt halen dat je digitaal aan LinkedIn kunt toevoegen. Tussen dat aanbod vind je bijvoorbeeld cursussen programmeren in Python en computerbeveiliging.

Vrijblijvend

Waar je bij Duolingo, Khan Academy en Coursera complete cursussen kunt volgen, is het aanbod op YouTube doorgaans meer versnipperd, al zijn ook daar uitgebreide lespakketten beschikbaar.

Op YouTube vind je heel wat deskundige mensen die regelmatig (korte) video’s produceren. Zo zijn de Engelstalige video’s van de Duitse natuurkundige Sabine Hossenfelder populair. Naast uitleg over natuurkundige zaken verzorgt zij ook een wekelijks wetenschapsjournaal.

Meer interessante wetenschap vind je op de kanalen van de Australiër Brady Haran. In zijn video’s op Numberphile geven wiskundigen uitleg over allerlei interessante zaken en in The Periodic Table of Videos leer je over scheikunde van de Britse Prof. Martyn Poliakoff.

Haran heeft ook een kanaal over astronomie (Deep Sky Videos geheten), maar het laatste nieuws op dit vakgebied vind je op het kanaal van Anton Petrov.

Dit was nog maar een kleine greep uit het aanbod. Over elke tak van wetenschap vind je op YouTube kanalen zoals wij je net voorgeschoteld hebben.

Diepgravend

Behalve YouTube-kanalen waar je in kleine porties je kennis kunt vergroten, zijn er ook heel wat kanalen die aanzienlijk diepgravender zijn en soms cursussen van tientallen uren bieden. We geven je een kleine greep uit het aanbod.

Op Nerd’s Lesson vind je volop cursussen over programmeren en aanverwante zaken. Op het kanaal van filosofieprofessor Jeffrey Kaplan krijg je les in wijsbegeerte. Bij het World Science Festival ga je de diepte in op het gebied van natuurkunde en kosmologie.

Het Britse Gresham College biedt een grote hoeveelheid lezingen van een uur over vele onderwerpen, en nog meer toegankelijke lezingen vind je bij The Royal Institution.

Heb je altijd al gedroomd van een studie aan het beroemde Massachusetts Institute of Technology (MIT), dan kun je daar in een virtueel collegebankje gaan zitten.

Het zal duidelijk zijn dat er over vrijwel elk denkbaar onderwerp en op allerlei verschillende niveaus heel wat valt te leren via internet. Leren houdt je brein langer fit en jong, dus waar wacht je nog op?

De Philips CX3120/01 compacte keramische verwarming is ontworpen om kleinere ruimtes snel en effectief te verwarmen. Dankzij slimme technologie, zoals bediening via een app en een draaifunctie voor gelijkmatige warmteverspreiding, belooft deze verwarming comfort en gemak. Hoe presteert hij in de praktijk? Lees hier wat het Review.nl Testpanel van deze draagbare bijverwarming vond.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

De Philips CX3120/01 compacte keramische verwarming is ideaal om snel kleine ruimtes tot 20 m² te verwarmen. Dankzij een vermogen van 2000 watt en een draaifunctie voor gelijkmatige warmteverspreiding is de temperatuur in no-time aangenaam. Dankzij de energiebesparende EcoAI-modus en de keuze tussen app-bediening of de knoppen op het apparaat, biedt deze verwarming flexibiliteit en gemak. Het lichte en compacte ontwerp maakt hem eenvoudig te verplaatsen, terwijl kantelbeveiliging en automatische uitschakeling zorgen voor veilig gebruik. Bovendien ziet hij er ook nog eens strak uit.

De Philips compacte keramische verwarming CX3120/01 krijgt van testers een hoge gemiddelde score van een 8,3 en wordt geprezen vanwege zijn snelle opwarming, stille werking en gebruiksvriendelijke app-bediening. Hier volgen de belangrijkste bevindingen van het testpanel.

Snelle warmte en eenvoudig gebruik

De CX3120/01 valt bij testers vooral in de smaak vanwege de snelheid waarmee ruimtes op temperatuur komen. "In seconden is de kamer merkbaar warmer," zegt DOME85. Luuk Smeyers voegt daaraan toe: "Ondanks zijn compacte formaat levert het verrassend veel warmte, ideaal voor de koude dagen." Ook het gebruiksgemak valt goed in de smaak. "Het apparaat is lekker licht en klein, hierdoor makkelijk te verplaatsen van kamer naar kamer," meldt EviDaems. "Ook de bediening is eenvoudig met duidelijke knoppen die geen uitgebreide handleiding nodig hebben." De draaifunctie blijkt vooral handig voor een gelijkmatige warmteverspreiding in grotere ruimtes. MichaelG merkt op: "De warmte wordt goed verspreid, wat ideaal is voor mijn werkkamer van 13,5 m²." Michel voegt nog toe: "Door de drie standen laag, gemiddeld en hoog is hij voor meerdere ruimtes geschikt."

©Philips

Slimme technologie voor extra comfort

De bijbehorende app wordt door testers geprezen om het gemak. Hiermee kun je de verwarming op afstand inschakelen, een schema instellen of de temperatuur aanpassen. "Het is erg fijn dat je op afstand alvast een ruimte kunt verwarmen," zegt Marjan01. Ook Noashirley vindt de app een handige toevoeging: "Je kunt hem aanzetten voordat je thuiskomt, wat het gebruik heel flexibel maakt."

Hoewel de app handig is, noemen sommige testers verbeterpunten. BryanTest merkt op dat er soms vertraging zit in de reactie van de app: "Voor een smart device had dit wat sneller mogen zijn." S. vindt het op zich erg handig dat je het apparaat via de app kunt instellen, maar: "Wat we tijdens het testen van het product wel een nadeel vonden is dat je de temperatuur alleen via de app kunt instellen en niet op het apparaat zelf."

Stil en veilig

Veel testers benadrukken hoe stil de verwarming werkt, vooral op lagere standen. Dit maakt hem ideaal voor slaapkamers en werkkamers. S. zegt hierover: "Wij hebben het apparaat in de babykamer staan, en ons kindje wordt niet wakker van het geluid." De ingebouwde veiligheidsfuncties, zoals kantelbeveiliging en automatische uitschakeling, worden ook gewaardeerd. "Het is een geruststellend idee dat het apparaat uitgaat als het omvalt," aldus T.

Kritiekpunten

Hoewel de CX3120/01 veel lof krijgt, noemen testers enkele verbeterpunten. Het geluidsniveau op hogere standen kan storend zijn, vooral bij gebruik in stille omgevingen. Soepah: "In een lage stand is hij heel stil, maar als je even wilt bijverwarmen, maakt hij toch best wat geluid." Piet en T. vonden de gebruiksaanwijzing onduidelijk, vooral bij de installatie van de app. Piet: "Het dikke boekje bevat nauwelijks praktische instructies, wat veel uitproberen betekent."

Conclusie

De Philips CX3120/01 biedt snelle warmte, slimme technologie en een compact ontwerp, waardoor hij ideaal is voor wie kleine ruimtes efficiënt wil verwarmen. De stille werking en ingebouwde veiligheid maken hem geschikt voor slaapkamers, babykamers en werkkamers. Ondanks enkele verbeterpunten, zoals de afhankelijkheid van de app en het geluidsniveau op hoge standen, blijft het een favoriet bij ons testpanel.

Je kon de klok er bijna op gelijk zetten, ongeveer een jaar na de MacBook Pro met M3 brengt Apple de M4-variant op de markt. Grote veranderingen op het gebied van de vormgeving krijgen we dit jaar niet, toch heeft Apple genoeg verbeterd waardoor de MacBook Pro weer wat fijner is geworden.

De vormgeving van de MacBook Pro is ten opzichte van vorig jaar vrijwel niet veranderd. Wel heb je bij alle varianten nu de keuze tussen spacezwart of zilver, waar de M3-variant vorig jaar nog spacegrijs of zilver was. Ook krijg je nu altijd alle aansluitingen. Want waar de variant met de normale M3 vorig jaar nog twee Thunderbolt-poorten had, krijg je er ook bij de M4-variant dit jaar netjes drie. Het enige verschil ten opzichte van de de duurdere varianten met een M4 Pro of Max is dat je bij de M4-variant Thunderbolt 4 krijgt terwijl de Pro en Max voorzien zijn van Thunderbolt 5. Dat maakt in de praktijk niet heel veel uit: zowel versie 4 als 5 zijn razendsnelle universele aansluitingen voor dataoverdracht, beeldscherm en opladen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Je kunt op zowel de M4 als M4 Pro maximaal twee extra beeldschermen aansluiten terwijl een variant met M4 Max maximaal vier extra beeldschermen ondersteunt. Daarnaast is de MacBook Pro voorzien van een HDMI-aansluiting, kaartlezer en 3,5mm-headsetaansluiting. Opladen kan via usb-c en is handig voor dockingstations, maar doe je normaal gesproken via de MagSafe 3-aansluiting waarvoor een laadkabel wordt meegeleverd. De oplader zelf is voorzien van een usb-c-aansluiting. 

©Jeroen Boer - ID.nl

De aansluitingen zijn kortom modern en zelfs vooruitstrevend. Het is daarom opvallend dat wifi 7 ontbreekt, al ondersteunt ook het wel aanwezige wifi 6E natuurlijk wel de 6GHz-band. Omdat de behuizing vrijwel identiek is, zijn het toetsenbord en touchpad onveranderd. Dat is alleen maar positief: het tikcomfort is hoog en de touchpad is nog altijd de beste op de markt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Iets goedkoper, prijzige upgrades

De MacBook Pro is nu voorzien van minimaal 16 GB geheugen in plaats van de karige 8 GB die je vorig jaar kreeg, maar is met een vanafprijs van 1929 euro nu 100 euro goedkoper. Je krijgt dit jaar dus beduidend meer Mac voor je geld. De prijzen van upgrades zijn nog wel hoog, al hoef je de hoeveelheid RAM nu waarschijnlijk niet te verhogen. Wil je dat wel, dan betaal je bijvoorbeeld 230 euro om het werkgeheugen uit te breiden naar 24 GB terwijl het verdubbelen van de opslagcapaciteit naar 1 TB je ook 230 euro kost. Met een paar klikken kost de MacBook Pro dus aanzienlijk meer dan 1929 euro, maar daar staat tegenover dat die instapper meer dan prima is als je genoeg hebt aan 512 GB opslag.

Wij ontvingen van Apple een configuratie met M4-processor voorzien van 16 GB RAM, 1 TB ssd en de optionele nanotextuur op het scherm waarmee de prijs op 2329 komt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Nog beter scherm

Het 14inch-scherm van de vorige MacBook Pro met M3-processor was al erg goed, maar Apple heeft toch nog wat verbeteringen aangebracht. De resolutie en technologie zijn hetzelfde gebleven. Het gaat om een ips-paneel in combinatie met in zones verdeelde mini-led-verlichting. Dat zorgt voor heldere en contrastrijke beelden die de eigenschappen van een oled-scherm vrijwel benaderen. Die helderheid is wat verbeterd, want in heel felle omstandigheden kan ook in de normale SDR-modus een helderheid van 1000 nits gebruikt worden. Hierdoor kun je de laptop ook buiten prima gebruiken. De belangrijkste wijziging aan het scherm is helaas optioneel, want je kunt nu voor een meerprijs van 170 euro kiezen voor een scherm met nanotextuur. Ons testexemplaar is voorzien van nanotextuur en in de praktijk betekent dit dat je een mat afgewerkt scherm krijgt waarbij je veel minder last van reflecties hebt. Werk je vaak buitenshuis of in ruimtes met minder optimale verlichting, dan is dit een optie die je zeker moet overwegen. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Camera met trucjes

MacBooks hadden altijd al een bovengemiddeld goede webcam, maar dit jaar heeft Apple een echt indrukwekkend 12megapixel-exemplaar ingebouwd. Die levert dankzij de hoge resolutie en brede kijkhoeken niet alleen heel fraaie beelden, maar heeft ook extra mogelijkheden. Zo kan de camera je nu volgen en je in het midden van het beeld houden. Dat werkt prima en het lijkt net of je een camera hebt die met je mee beweegt. Je schakelt deze functie centraal in via de menubalk van macOS, dus het werkt in alle programma's. Ook achtergrondvervaging en het vervangen van je achtergrond kun je centraal instellen. Een ander trucje is Bureauweergave waarbij de camera een gedeelte op je bureau voor je laptop apart in beeld brengt terwijl je tegelijkertijd ook het gewone beeld kunt gebruiken. Zo kun je iets laten zien aan mensen waar je een gesprek mee hebt. Het is grappig en werkt boven verwachting goed, want twee beelden op hetzelfde moment is toch best speciaal. Tegelijkertijd zijn de beelden van je bureau wel heel korrelig. Het gaat immers om een uitsnede van de normale camera. Leuke functionaliteit, maar hopelijk zit hier in toekomstige generaties nog verbetering in. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Uitstekende prestaties

Met de M4 zet Apple een flinke stap ten opzichte van de M3-variant die we vorig jaar getest hebben. Afhankelijk van de benchmark zien we de single-core-prestaties rond de 10 procent toenemen terwijl multicore-prestaties tussen de 22 en 31 procent verbeteren. Waar de M3 in Geekbench 5 een single-core-score van  2377 en een multi-core-score van 10796 punten neerzet, levert deze MacBook pro met M4-processor in dezelfde benchmark maar liefst 2609 en 13268 punten. En bij de belangrijke benchmark Cinebench R23 is er een nog groter verschil. Want waar de variant met een M3-processor respectievelijk 1943 en 10470 punten scoort, gaat de M4 daar met 2202 en 13733 punten duidelijk overheen. Daarmee kom je op het niveau van een M1 Max of M2 Pro. De M4 is dus echt een prima chip. Het verval is bovendien bijzonder laag, de koeling is duidelijk toereikend om de prestaties op orde te houden. Wel slaat de koeling hoorbaar aan als een zware taak langer dan twee minuten duurt. Daar heb je bij normaal gebruik geen last van, maar als je bijvoorbeeld meerdere foto's gaat exporteren of video gaat renderen maakt de MacBook Pro best wel wat geluid.

De ssd presteert met een lees- en schrijfsnelheid van 2893,5 en 3331,3 MB/s prima, maar het zou kunnen dat de 512GB-variant wat langzamer is.

De accutijd van een MacBook Pro was al goed, maar is dit jaar echt uitstekend. In dezelfde browsertest die we vorig jaar hebben uitgevoerd halen we nu een accuduur van 19 uur en 6 minuten waar dat bij de M3-variant nog 17 uur en 31 minuten was. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Conclusie

Apple heeft zijn al erg goede 14 inch MacBook Pro toch weer weten te verbeteren. De M4-processor is indrukwekkend snel, je krijgt nu altijd 16 GB RAM en de prijs is ook nog eens lager. De bouwkwaliteit is uitstekend en prettig is dat je maar liefst drie Thunderbolt-aansluitingen krijgt. Ook de lange accuduur zal goed van pas komen als je onderweg bent, net als de extra hoge schermhelderheid. Waar de variant met een M3 vorig jaar nog een beetje tussen consument en professional inhing omdat je niet alle (aansluit)mogelijkheden kreeg, zul je bij de variant met M4 vermoedelijk niks missen. Kortom een prima laptop, al blijven de upgradeprijzen wel onveranderd hoog.