Sommige mensen lopen al heel lang rond met het idee om een boek te schrijven. Alleen waar en hoe begin je? Wordt het fictie of non-fictie? Hoe werk je de personages het beste uit? En hoe houd je het overzicht en zorg je voor structuur? Wist je dat er apps zijn die je daarbij kunnen helpen? We bespreken vier handige schrijfhulpen.

Een boek schrijven is niet makkelijk, maar zeker niet onmogelijk. Als je aan een aantal schrijvers vraagt wat hun geheim is, dan krijg je daar geen eenduidig antwoord op. Ze vertellen je hoogstens dat elk schrijverspad uniek is en dat het voor iedereen een ander proces is. Juist, daar hebben wij net zo veel aan als jij. Daarom kan het geen kwaad wat hulp in te schakelen. Als mensen niet kunnen helpen, dan zijn we aangewezen op programma’s. In dit artikel behandelen we vier apps die je helpen gestructureerd te schrijven.

Algemene tips

Over het algemeen hebben de applicaties in dit overzicht veel dezelfde functies. Daarom hebben we besloten om ons voornamelijk te concentreren op wat de desbetreffende app zo uniek maakt. Geen van de apps neemt je het werk uit handen, maar ze kunnen wel orde creëren waar chaos heerst. Je zult wel eerst zelf aan de slag moeten gaan met de basis van je boek. Daarbij moet je nadenken over een aantal cruciale zaken. Waar wil je dat je boek over gaat? Wat is volgens jou het belangrijkste om over te schrijven? Voor wie is het boek bedoeld? Ben je in staat je ideeën efficiënt uit te werken?

De antwoorden op deze vragen bepalen in hoeverre je in staat bent daadwerkelijk slagen te maken. Soms heb je meerdere ideeën, maar merk je dat je over één verhaal echt gepassioneerd bent. Dan weet je waarover je wilt schrijven. Aan de andere kant is het zo dat de vragen je op weg kunnen helpen als je nog twijfelt. Je hoeft in dit stadium geen ingewikkelde personages uit te werken, maar focus je gewoon op de basis. Dit zijn allerlei werkzaamheden die je verricht voordat je structuur aanbrengt. Denk ook alvast na over een begin, midden en eind en over de interessante conflicten die in je boek voorkomen.

ChatGPT: ideeën opdoen

Als je een beetje hulp kunt gebruiken vanwege een writer’s block, of omdat je niet snel tevreden bent over je eigen ideeën, raden we je aan ChatGPT te gebruiken. Dit is een app die kunstmatige intelligentie inzet om je verder op weg te helpen met je (gebrek aan) creativiteit. Je kunt deze chatbot om input vragen over personages en verhaallijnen. Je kunt zelfs een complete personageschets laten maken. Er wordt soms neergekeken op het gebruik van AI. Dat begrijpen we, maar je laten inspireren door de ideeën die voorbijkomen, kan geen kwaad. Eigenlijk is dit niets anders dan andermans werk lezen en daardoor het creatieve vuur in je laten aanwakkeren.

Misschien kom je op een briljant idee door een situatie, of denk je dat je een bepaald scenario scherper kunt uitschrijven. Je hoeft de ideeën natuurlijk niet letterlijk over te nemen (dat raden we ook af), maar je kunt ze wel gebruiken om je werk aan te sturen. Bovendien kan ChatGPT helpen met het herschrijven van passages. De chatbot kan in de basismodus al van dienst zijn, maar er zijn ook plug-ins beschikbaar waarmee je nog meer uit de kunstmatige intelligentie haalt. Je moet dan wel voor ChatGPT betalen.

Lees ook dit artikel: Meer doen met ChatGPT: 5 plug-ins en hoe je ze downloadt

Binnen enkele seconden geeft ChatGPT materiaal om mee te werken.

Novelist: personages

Een andere gratis app is Novelist. Deze is vooral bedoeld voor aspirant-schrijvers, maar we zien niet in waarom veteranen de app links moeten laten liggen. Bij Novelist is het niet mogelijk om bestaande teksten in te voeren. Dus als je besluit de app te gebruiken, dan begin je vanaf een nulpunt. Ook is het niet de bedoeling dat je je complete boek in dit programma schrijft. Wat kun je er dan wel mee? Je kunt er vooral personages en conflicten mee uitschrijven.

Nadat je de app hebt gedownload voor Android of iOS, kun je je eerste boek toevoegen. Je kunt alvast een titel invoeren (maar klamp je daar niet aan vast), evenals een omschrijving van het boek. Dat hoeft niet, maar dat kan het onderwerp wel scherp in beeld houden. Vervolgens kun je beginnen met het uitwerken van een specifieke scène.

Je kunt hier zo gedetailleerd zijn als je wilt; het gaat erom dat je op papier zet wat je in je hoofd hebt. Later kun je teruggaan om bepaalde zaken aan te passen. Verder is het mogelijk doelen in te stellen, zodat je een bepaald aantal woorden per dag haalt. Je kunt ook gebruikmaken van templates om een beter idee van een boekstructuur te krijgen.

Met Novelist zet je heel snel een bepaalde scène neer.

Mystory.today: overzicht

Als dat een beetje te basaal klinkt, dan kun je wellicht beter uit de voeten met een app als Mystory.today. Dit is een applicatie waarin je een compleet boek kunt uitwerken. Binnen de app tref je een goede tekstverwerker aan. Deze heeft alleen de broodnodige functies waardoor je je niet kunt laten afleiden door onnodige onderdelen. Daarnaast is er een automatische opslagfunctie, waardoor je ook nooit je werk verliest. Heel fijn tijdens het schrijven, want dat is wederom een zorg minder.

En dan hebben we het nog niet eens over structuur gehad. Want als Mystory.today je ergens bij kan helpen, dan is het dat wel. Niet alleen kun je binnen de app hoofdstukken aanbrengen en direct aanpassen, ook zijn er aparte secties beschikbaar waarin je personages en plekken uitwerkt. Zo heb je altijd een compleet naslagwerk voor jezelf. Je kunt altijd even snel opzoeken hoe iemand zou reageren of waar iemand het beste in zou zijn. Bovendien is er een kurkbord beschikbaar met persoonlijke labels. Daarmee kun je heel snel specifieke informatie vinden. Je hebt alles in eigen beheer, dus je bent zelf verantwoordelijk voor die labels.

Hoofdstukken, personages, plekken en labels; niets is Mystory.today te gek.

Ook interessant: Microsoft Office te duur? LibreOffice is een uitstekende gratis vervanger

LivingWriter: template

We kunnen ons goed voorstellen dat er een hoop op je af komt met een app als Mystory.today. Dan is de applicatie LivingWriter wellicht het beste alternatief. Dit is een van de jongste apps op deze lijst, maar vergis je niet: dit kan een extreem krachtige tool zijn. Voordat je begint met het uitwerken van je eigen verhaal, kies je een template uit die het beste bij je idee past. Je kunt kiezen uit fictie of non-fictie en je kunt aan de hand van de ideeën van andere schrijvers je eigen concepten uitwerken. Dat doe je dan in een basale tekstverwerker die precies genoeg opties biedt.

Je kunt heel rustig te werk gaan in LivingWriter.

LivingWriter: verhaalbord

LivingWriter maakt onderscheid tussen hoofdstukken en scènes en biedt met de Story Elements-sectie een geweldig overzicht aan van personages, locaties en algemene notities. In de basis lijkt deze app op Mystory.today, maar wat betreft design kunnen beide apps niet verder van elkaar vandaan staan. LivingWriter oogt opgeruimder en overzichtelijker. Verder is het zo dat je met deze software doelen in kunt stellen, zodat je wekelijks een bepaald woordenaantal haalt. De app motiveert je dan om door te gaan wanneer je achterloopt en beloont je wanneer je een doel hebt behaald.

Uniek aan LivingWriter is het verhaalbord. Dit kun je tekstueel regelen en je kunt elementen verplaatsen als dat nodig is. Je kunt ook met contextdiagrammen werken. Dat klinkt een beetje abstract, maar daarmee visualiseer je connecties. Je kunt bijvoorbeeld een situatie in een blok plaatsen en daar personages en conflicten aan koppelen met interactieve lijnen. Zo kun je in elk geval voor jezelf duidelijk maken hoe personages elkaar ontmoeten, waar ze zijn als dat gebeurt en wat er ondertussen speelt, terwijl de ontmoeting plaatsvindt. Dat kost je niet al te veel tijd, energie en tekst.

Een voorbeeld van een simpel diagram met personages en plekken.

Nog meer opties

Vanzelfsprekend zijn er meer opties. Zo is er Pluot. Met deze app werk je personages, scènes en locaties uit. Ook kun je een conflict en de uitkomst daarvan prettig in beeld brengen. Op die manier hoef je tijdens het schrijven nergens over te twijfelen.

Pure Writer is in de basis een no-nonsense en afleidingsvrije schrijversomgeving die het vooral moet hebben van zijn geavanceerde zoekbalk. Zo kun je binnen de tekst snel vinden wat je zoekt, en aanpassingen doen als die nodig zijn. Maar daarvoor kun je net zo goed in Word de toetscombinatie Ctrl+F gebruiken. Zoek je toch iets anders, dan is deze applicatie de overweging waard.

Of je een lezing, een speech of een eigen muzieknummer wilt vastleggen, Windows heeft zijn eigen ingebouwde opname-tool. In Windows 10 en de eerdere versies van Windows 11 was de ingebouwde Geluidsrecorder een bijzonder spartaanse tool. De nieuwe versie ziet er heel wat beter uit.

Opname maken

Om het programma te starten, typ je Geluidsrecorder in de Windows-zoekbalk en kun je de app openen via de resultaten. Kijk in de linkerbenedenhoek, daar kun je de gewenste microfoon selecteren. Onderaan zie je de opnameknop, klik daarop om de opname te starten en doe hetzelfde om de opname te stoppen. De opgenomen audiobestanden verschijnen in de linkerbalk en in het centrale venster zie je de afspeelknop en een weergave van het geluid in een golfdiagram.

Controleer of de juiste microfoon is geselecteerd en start de opname.

Benoemen en opslaan

Je kunt de audiobestanden in verschillende formaten opslaan, zoals m4a, mp3, wma, flac en wav. Daarom klik je op de drie puntjes rechtsboven en selecteer je Instellingen / Opname-indeling. Ook de audiokwaliteit is aanpasbaar in drie niveaus: beste, hoog en gemiddeld. Ieder bestand dat je opneemt, krijgt de domme naam ‘Aan het opnemen’ met daarachter een volgnummer. Door met rechts op deze naam te klikken kun je bij de opdracht Naam wijzigen. Onder deze opdracht vind je ook de functie In map weergeven. Zo kom je bij de map waar deze app zijn bestanden opslaat. De audio wordt altijd opgeslagen in de map Geluidsopnamen (in de map Documenten).

Selecteer vooraf de geluidskwaliteit die je op het oog hebt.

Markeren en delen

Geluidsrecorder heeft een knop om een audiobestand te importeren. En je kunt de afspeelsnelheid aanpassen van 0,25 tot 4 keer. Terwijl de opname loopt, is het mogelijk om bepaalde punten te markeren. Dat doe je met de sneltoets Ctrl+M of de knop Markeren, die in de rechterbenedenhoek staat. Door een markering te plaatsen, onderbreek je de opname niet. Bij het beluisteren kun je sneller naar zo’n markering schakelen. Op de tijdlijn verschijnt zo’n markering als een rood streepje.

Ben je klaar, dan kun je de opname delen met anderen. Opnieuw klik je met de rechtermuisknop op de naam van het bestand en dan selecteer je de manier hoe je het bestand wilt delen. Dat kan bijvoorbeeld met de functie Naburig delen.

Door met rechts op de naam van een bestand te klikken, kun je de opname delen.

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.