Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Voor de show

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Ooit was het maken van foto’s een gecompliceerde, tijdrovende en dure aangelegenheid. Je moest een rolletje met een zeer beperkt aantal opnamen in je camera stoppen en dat na gebruik zorgvuldig opbergen om de foto’s vervolgens voor een hoop geld bij een fotowinkel te laten ontwikkelen en afdrukken. Dat weerhield niemand ervan om met name in de vakantie meerdere rolletjes vol te schieten met foto’s die vervolgens op lange winteravonden in een album konden worden geplakt.

Nu schieten we onze vakantiefoto’s met honderden achterelkaar en delen we de resultaten direct op sociale media. En die lange winteravonden? Die kunnen we nu gebruiken om van een selectie uit al die digitale foto’s een mooie diashow te maken. Hoewel, winteravonden … Met Bolide Slideshow Creator is het zo gepiept. Stop je alle gewenste foto’s in de bibliotheek van het programma, dan kan het de diashow volautomatisch maken met vaste of willekeurige overgangen. Je kunt er echter ook voor kiezen om handmatig overgangen te kiezen en in te stellen. Daarnaast kun je teksten en muziek toevoegen. Op de pc bekijk je de show vervolgens op hoge resolutie. Wil je hem als video met de wereld delen, dan kan dat alleen in dvd-kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Verzamelalbum

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8.x, 10

Wie een riante digitale muziekverzameling heeft en deze wil beheren, heeft de keuze uit een groot aantal programma’s. Sommige daarvan beperken zich tot het aanpassen van mp3-tags, terwijl andere een complete multimediale muziekervaring willen bieden. MusicBee neigt meer naar dat laatste.

Met MusicBee scan je moeiteloos verzamelingen met tienduizenden nummers in verschillende formaten. Is daarbij niet alles van de juiste tag voorzien, dan kun je dat eenvoudig aanpassen. Voor het afspelen van muziek biedt MusicBee niet alleen een uitgebreide equalizer, maar ook verschillende dsp’s, bijvoorbeeld voor het verbreden van het stereobeeld. Tijdens het afspelen haalt het programma waar mogelijk songteksten op en een foto van de artiest. Een contextmenu op deze foto stuurt je vervolgens met één muisklik naar het Wikipedia-artikel over de artiest of naar YouTube-clips. Daarnaast is het mogelijk om binnen MusicBee zelf een profiel van de artiest op te vragen en te grasduinen in de rest van diens oeuvre, voor zover je dat bezit.

MusicBee is uit te breiden met add-ons en er bestaat een Android-app om je muziekcollectie op afstand te benaderen.

©PXimport

Tip 03: Mes

Wanneer een kind niet langs de gebruikelijke route ter wereld kan komen, wordt de keizersnede toegepast – of zoals de dokter zegt: de sectio caesarea. Je zou dus kunnen denken dat ‘caesar’ iets met snijden te maken heeft, en dat bracht de makers van een grafisch compressieprogramma op het idee om hun product Caesium te noemen. Caesium is echter een chemisch element dat niets met snijden, baby’s of grafische formaten van doen heeft. Nou ja, de naam van het programma mag dan wat ongelukkig gekozen zijn, Caesium zelf is dat zeker niet.

De makers beloven dat het programma afbeeldingen in het algemeen beter comprimeert dan gebruikelijk is, en daar hebben ze zeker een punt. We lieten het los op een verzameling testbeelden en op een kwaliteitsinstelling van 50 procent haalden we gemiddeld zo’n 80 procent ruimtebesparing – handig voor wie (veel) foto’s wil delen.

Alsof dat nog niet genoeg is, kun je het programma ook nog gebruiken om te converteren tussen png-, jpg- en bmp-formaat, om afbeeldingen te verkleinen (of eventueel vergroten) en om ze te ontdoen van Exif-data.

Wie moeite heeft met het Duits dat na de eerste start verschijnt, gaat naar Werkzeuge, Einstellungen, Sprache, English.

©PXimport

Tip 04: Niet nix

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Jarenlang was avi hét bestandsformaat voor video’s op de pc. Met de komst van de dvd kwam mpeg in beeld, evenals de daarvan afgeleide formaten voor een hogere resolutie. En toen was daar ineens mkv, wat staat voor Matroska Video. In het begin was het nog even wennen, maar ondertussen is mkv samen met mp4 ongetwijfeld het meest gebruikte formaat onder downloaders uit nieuwsgroepen en van torrents.

Natuurlijk kun je met een mkv-bestand meer dan het alleen bekijken. Zo zijn er omstandigheden denkbaar waarin je zo’n bestand wilt splitsen of er juist een aantal wilt samenvoegen. Net als dvd’s ondersteunt mkv het gebruik van hoofdstukken, en wellicht wil je die maken of bewerken. Of misschien wil je wel gewoon allerlei technische informatie over het bestand – iets dat Windows standaard niet prijsgeeft. Met MKVToolNix kan dat allemaal.

MKVToolNix is de verzamelnaam van een aantal losse tools die via een centrale gebruikersinterface kunnen worden benaderd. Overigens werkt het programma ook met enkele andere populaire formaten en is het beschikbaar als 32- of 64bits-programma. Ook is er van beide een portable variant beschikbaar.

©PXimport

Tip 05: Spionnenvoer

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Een probleem met gratis software is dat je altijd maar moet afwachten of je geen tijd en moeite investeert in het leren gebruiken van een product dat volgend jaar niet meer wordt ondersteund en over twee jaar in de vergetelheid is geraakt. Dat geldt zelfs als het gaat om de gratis versie van een commercieel product. De makers van Spybot Search & Destroy houden het echter al meer dan vijftien jaar vol, dus durven we er met een gerust hart een stukje computerbeveiliging aan toe te vertrouwen – want dat is het doel van Spybot.

Het programma bevat een grote en continu bijgewerkte database met bekende dreigingen op het gebied van spyware, en dat zijn er nogal wat. Deze variëren van eenvoudige tracking-cookies en privacygevoelige registerverwijzingen tot regelrecht kwaadaardige software zoals rootkits. Hoewel de betaalde versie je systeem continu in de gaten houdt, moet je bij de gratis versie (eventueel geautomatiseerd) zelf regelmatig een scan uitvoeren. Dit duurde op ons testsysteem (snel, maar ook met heel veel bestanden) ruim een kwartier – en da’s heel snel! Let op, er zijn twee versies: een voor Windows XP en Vista en een voor 7, 8 en 10.

©PXimport

Tip 06: Was getekend …

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

In de begintijd van de fotobewerking boden programma’s al filtertjes om foto’s (toen nog met woeste resoluties van wel 640 x 480 pixels!) om te toveren tot bijvoorbeeld een potloodtekening. Ze waren doorgaans verre van overtuigend. Ondertussen worden we echter overspoeld met een grote hoeveelheid programma’s en apps – sommige zelfs op basis van kunstmatige intelligentie – die oogstrelende kunst produceren.

In de categorie gratis en voor de pc is er Fotosketcher. Dit programma van Duitse origine biedt een groot aantal grafische stijlen voor onder andere potlood- en pentekeningen en olie- of waterverfschilderijen. Daarnaast zijn er stijlen om foto’s om te toveren tot cartoon of pointillistisch schilderij, en zijn er wat filters om foto’s te verbeteren of verouderen. Elke foto kun je bovendien van een lijstje voorzien.

De verschillende filtertypen, bijvoorbeeld potlood, hebben meerdere presets, maar ze hebben ook allemaal een aantal aan te passen parameters waarmee je je eigen stijl kunt creëren en opslaan. Uiteraard is het mogelijk om filters te combineren door effecten na elkaar toe te passen, en dat maakt het aantal mogelijke combinaties uiteraard enorm. Bij Gallery toont de site van Fotosketcher daarvan mooie voorbeelden.

©PXimport

Tip 07: Filmheld

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Bolide Slideshow Creator elders op deze pagina’s is prachtig wanneer je je vakantiefoto’s tot leven wilt brengen in een diashow, maar als je ook filmpjes hebt geschoten, dan geeft dat programma niet thuis. Geen nood, ook daarvoor bestaan fraaie gratis oplossingen, zoals het fenomenale Shotcut.

Shotcut is niet bedoeld voor de liefhebbers van wilde beeldovergangen, en daar is een goede reden voor: die leiden alleen maar af en zijn zelden functioneel. Wanneer zag je voor het laatst vliegende kubussen of wilde spiralen in een film van Spielberg? Nee, allemaal harde cuts of fades, en dat is dan ook het gereedschap waarmee je het in Shotcut moet doen. Dat betekent niet dat er niet volop creatieve mogelijkheden zijn, want je kunt allerlei effecten op het beeld loslaten en spelen met professionele tools zoals chromakey. Daarnaast biedt Shotcut een uitgebreide collectie audiofilters en draait het programma zijn hand niet om voor het bewerken van 4K-video’s. Is de eindmontage eenmaal naar wens, dan kun je die in een groot aantal formaten opslaan.

©PXimport

Tip 08: Gekromd

Geschikt voor: iOS

De aarde lijkt plat en er zijn – zeker in de VS – nog altijd heel wat mensen die geloven dat hij dat ook echt is. Het aardoppervlak is natuurlijk in een derde dimensie gekromd, maar is zelf wel tweedimensionaal. Je hebt immers aan twee coördinaten genoeg om elke plek aan te duiden. Zo zou het ook kunnen dat onze driedimensionale ruimte gekromd is. Over de afstanden die we met onze telescopen bestuderen zijn daar geen aanwijzingen voor, maar dat zegt weinig. Zo’n gekromde ruimte – die dus in zichzelf terugkeert – kan echter op allerlei manieren bestaan. De makers van de iOS-app Curved Spaces proberen al die manieren te visualiseren. Die mogelijkheid boden ze al langer in een gelijknamig pc-programma, maar met een iPad of iPhone kun je nu ook heel intuïtief door al die ruimtes vliegen om er een beeld van te krijgen. Voor iedereen die geïnteresseerd is in de kosmos is dat een duizelingwekkend leerzame ervaring.

©PXimport

Tip 09: Voor de heb

Geschikt voor: elk systeem

Naast kopen bestaan er onnoemelijk veel manieren om aan muziek te komen. Je kunt het uit allerlei bronnen downloaden of via verschillende diensten streamen. De tijd dat je met een bandrecorder in de aanslag naast de radio moest zitten, ligt gelukkig ver achter ons. Maar goed, dan hebben we het in het algemeen wel over muziek die op een of ander medium is uitgebracht. Maar wat doe je met die prachtige en eenmalige uitvoering op The Voice Senior? Is die voorbij, voorbij en voorgoed voorbij? Nee, die staat natuurlijk op YouTube, en ook daarvan kun je muziek downloaden. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s, maar er zijn ook onlinediensten die het kunstje kennen, en da’s natuurlijk veel praktischer. Onlinevideoconverter.com is er zo eentje, en gemakkelijker wordt het niet. Zoek de YouTube-clip met je favoriete muziek, kopieer de link en plak die vervolgens in het invulvak. Klik op Start en na enig geduld (afhankelijk van de grootte van de clip en de drukte op de site) kun je je mp3’tje downloaden om voor altijd te bewaren. De site werkt ook met andere diensten zoals Facebook en Vimeo, en converteert ook video’s.

©PXimport

Tip 10: Peulvrucht

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10, Linux

Zoals iedere moestuinier weet groeien erwten in hoesjes die we peulen noemen, waarmee de erwt dus een peulvrucht is. De verpakkingswijze die Moeder Natuur voor de erwt (in het Engels ‘pea’) bedacht, deed de makers van een gratis archiveringsprogramma aan archiefbestanden denken, dus noemden ze hun product PeaZip. In archieven zoals zip en rar zitten de bestanden immers ook in een groepje bij elkaar verpakt. Verschil met de erwt is natuurlijk dat deze bestanden ook nog eens gecomprimeerd zijn, iets wat bij peulvruchten nog niet is gelukt.

PeaZip kan uit de voeten met vrijwel elk denkbaar type archiefbestand, althans als het om uitpakken gaat. Het aantal soorten archieven dat het programma kan aanmaken is beperkter, maar omvat wel het bekende zip-formaat. Voor wie alleen maar bestanden heeft uit te pakken is er overigens ook het eenvoudiger PeaExtractor. De portable versie die wij bekijken start standaard in het Engels, maar via Options, Localization verander je dat met het bestand nl.txt moeiteloos in Nederlands.

©PXimport

Tip 11: Studio

Geschikt voor: elk browser met Flash

Onlangs hoorden we over een man op zeer gevorderde leeftijd die dancefestivals afliep om daar op de elektronische klanken van de dj van dienst met de rest van het vooral jeugdige publiek te hakken en te stuiteren. Die dj’s zijn overigens vooral navolgers met een beperkt arsenaal aan klanken, want zoals iedere muziekliefhebber weet werd er bijna 50 jaar geleden al veel gevarieerder elektronische muziek gemaakt door artiesten als Pink Floyd, Kraftwerk en Jean Michel Jarre. Genoemde artiesten moesten echter een vermogen uitgeven aan een instrumentarium waarvoor je hogere elektrotechniek gestudeerd moest hebben, maar nu kunnen we allemaal aan de slag met dergelijke muziek – en daarvoor hoeven we niet eens software te installeren! In de studio van Soundation kan het gewoon online.

Soundation biedt verschillende versies. In de gratis variant kun je muziek maken op een onbeperkt aantal sporen met behulp van een aantal prachtige virtuele instrumenten (die klinken als de monsterlijke apparaten van Moog en Arp uit de jaren 70) en een beperkte selectie loops; genoeg om de klanken van weleer te laten herleven. Betaalde versies bieden meer samples en de mogelijkheid om met live-audio te werken. De site biedt volop muziek die laat horen wat er zoal mogelijk is.

©PXimport

Tip 12: Weg = weg

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Dankzij de Prullenbak van Windows haal je een bestand dat met de Delete-knop of Verwijderen uit het context-menu is gewist eenvoudig weer terug. Dat lukt niet wanneer je daarbij de Shift-knop gebruikt, en Windows vraagt dan ook altijd of je het zeker weet. Toch zijn ook dan bestanden niet echt weg – zeker niet als je ze meteen terughaalt. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s die zelfs bestanden van een geformatteerd station kunnen terugvinden. Wie gesteld is op zijn privacy zal sommige bestanden dus écht voorgoed naar de vergetelheid willen sturen, en dat kan alleen met behulp van een shredder-programma. Zo’n programma wist niet alleen een bestand of map, maar overschrijft ook de plaats waar het stond meermaals met willekeurige data.

Zer0 is zo’n programma en is heel eenvoudig in gebruik. Zet het Zer0-venster ergens in een hoekje en sleep er vervolgens vanuit Verkenner de te wissen onderdelen heen.

Dat we het programma toch meer dan één balkje voor de moeilijkheid hebben gegeven, komt door het onherroepelijke karakter ervan.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.