Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Voor de show

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Ooit was het maken van foto’s een gecompliceerde, tijdrovende en dure aangelegenheid. Je moest een rolletje met een zeer beperkt aantal opnamen in je camera stoppen en dat na gebruik zorgvuldig opbergen om de foto’s vervolgens voor een hoop geld bij een fotowinkel te laten ontwikkelen en afdrukken. Dat weerhield niemand ervan om met name in de vakantie meerdere rolletjes vol te schieten met foto’s die vervolgens op lange winteravonden in een album konden worden geplakt.

Nu schieten we onze vakantiefoto’s met honderden achterelkaar en delen we de resultaten direct op sociale media. En die lange winteravonden? Die kunnen we nu gebruiken om van een selectie uit al die digitale foto’s een mooie diashow te maken. Hoewel, winteravonden … Met Bolide Slideshow Creator is het zo gepiept. Stop je alle gewenste foto’s in de bibliotheek van het programma, dan kan het de diashow volautomatisch maken met vaste of willekeurige overgangen. Je kunt er echter ook voor kiezen om handmatig overgangen te kiezen en in te stellen. Daarnaast kun je teksten en muziek toevoegen. Op de pc bekijk je de show vervolgens op hoge resolutie. Wil je hem als video met de wereld delen, dan kan dat alleen in dvd-kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Verzamelalbum

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8.x, 10

Wie een riante digitale muziekverzameling heeft en deze wil beheren, heeft de keuze uit een groot aantal programma’s. Sommige daarvan beperken zich tot het aanpassen van mp3-tags, terwijl andere een complete multimediale muziekervaring willen bieden. MusicBee neigt meer naar dat laatste.

Met MusicBee scan je moeiteloos verzamelingen met tienduizenden nummers in verschillende formaten. Is daarbij niet alles van de juiste tag voorzien, dan kun je dat eenvoudig aanpassen. Voor het afspelen van muziek biedt MusicBee niet alleen een uitgebreide equalizer, maar ook verschillende dsp’s, bijvoorbeeld voor het verbreden van het stereobeeld. Tijdens het afspelen haalt het programma waar mogelijk songteksten op en een foto van de artiest. Een contextmenu op deze foto stuurt je vervolgens met één muisklik naar het Wikipedia-artikel over de artiest of naar YouTube-clips. Daarnaast is het mogelijk om binnen MusicBee zelf een profiel van de artiest op te vragen en te grasduinen in de rest van diens oeuvre, voor zover je dat bezit.

MusicBee is uit te breiden met add-ons en er bestaat een Android-app om je muziekcollectie op afstand te benaderen.

©PXimport

Tip 03: Mes

Wanneer een kind niet langs de gebruikelijke route ter wereld kan komen, wordt de keizersnede toegepast – of zoals de dokter zegt: de sectio caesarea. Je zou dus kunnen denken dat ‘caesar’ iets met snijden te maken heeft, en dat bracht de makers van een grafisch compressieprogramma op het idee om hun product Caesium te noemen. Caesium is echter een chemisch element dat niets met snijden, baby’s of grafische formaten van doen heeft. Nou ja, de naam van het programma mag dan wat ongelukkig gekozen zijn, Caesium zelf is dat zeker niet.

De makers beloven dat het programma afbeeldingen in het algemeen beter comprimeert dan gebruikelijk is, en daar hebben ze zeker een punt. We lieten het los op een verzameling testbeelden en op een kwaliteitsinstelling van 50 procent haalden we gemiddeld zo’n 80 procent ruimtebesparing – handig voor wie (veel) foto’s wil delen.

Alsof dat nog niet genoeg is, kun je het programma ook nog gebruiken om te converteren tussen png-, jpg- en bmp-formaat, om afbeeldingen te verkleinen (of eventueel vergroten) en om ze te ontdoen van Exif-data.

Wie moeite heeft met het Duits dat na de eerste start verschijnt, gaat naar Werkzeuge, Einstellungen, Sprache, English.

©PXimport

Tip 04: Niet nix

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Jarenlang was avi hét bestandsformaat voor video’s op de pc. Met de komst van de dvd kwam mpeg in beeld, evenals de daarvan afgeleide formaten voor een hogere resolutie. En toen was daar ineens mkv, wat staat voor Matroska Video. In het begin was het nog even wennen, maar ondertussen is mkv samen met mp4 ongetwijfeld het meest gebruikte formaat onder downloaders uit nieuwsgroepen en van torrents.

Natuurlijk kun je met een mkv-bestand meer dan het alleen bekijken. Zo zijn er omstandigheden denkbaar waarin je zo’n bestand wilt splitsen of er juist een aantal wilt samenvoegen. Net als dvd’s ondersteunt mkv het gebruik van hoofdstukken, en wellicht wil je die maken of bewerken. Of misschien wil je wel gewoon allerlei technische informatie over het bestand – iets dat Windows standaard niet prijsgeeft. Met MKVToolNix kan dat allemaal.

MKVToolNix is de verzamelnaam van een aantal losse tools die via een centrale gebruikersinterface kunnen worden benaderd. Overigens werkt het programma ook met enkele andere populaire formaten en is het beschikbaar als 32- of 64bits-programma. Ook is er van beide een portable variant beschikbaar.

©PXimport

Tip 05: Spionnenvoer

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Een probleem met gratis software is dat je altijd maar moet afwachten of je geen tijd en moeite investeert in het leren gebruiken van een product dat volgend jaar niet meer wordt ondersteund en over twee jaar in de vergetelheid is geraakt. Dat geldt zelfs als het gaat om de gratis versie van een commercieel product. De makers van Spybot Search & Destroy houden het echter al meer dan vijftien jaar vol, dus durven we er met een gerust hart een stukje computerbeveiliging aan toe te vertrouwen – want dat is het doel van Spybot.

Het programma bevat een grote en continu bijgewerkte database met bekende dreigingen op het gebied van spyware, en dat zijn er nogal wat. Deze variëren van eenvoudige tracking-cookies en privacygevoelige registerverwijzingen tot regelrecht kwaadaardige software zoals rootkits. Hoewel de betaalde versie je systeem continu in de gaten houdt, moet je bij de gratis versie (eventueel geautomatiseerd) zelf regelmatig een scan uitvoeren. Dit duurde op ons testsysteem (snel, maar ook met heel veel bestanden) ruim een kwartier – en da’s heel snel! Let op, er zijn twee versies: een voor Windows XP en Vista en een voor 7, 8 en 10.

©PXimport

Tip 06: Was getekend …

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

In de begintijd van de fotobewerking boden programma’s al filtertjes om foto’s (toen nog met woeste resoluties van wel 640 x 480 pixels!) om te toveren tot bijvoorbeeld een potloodtekening. Ze waren doorgaans verre van overtuigend. Ondertussen worden we echter overspoeld met een grote hoeveelheid programma’s en apps – sommige zelfs op basis van kunstmatige intelligentie – die oogstrelende kunst produceren.

In de categorie gratis en voor de pc is er Fotosketcher. Dit programma van Duitse origine biedt een groot aantal grafische stijlen voor onder andere potlood- en pentekeningen en olie- of waterverfschilderijen. Daarnaast zijn er stijlen om foto’s om te toveren tot cartoon of pointillistisch schilderij, en zijn er wat filters om foto’s te verbeteren of verouderen. Elke foto kun je bovendien van een lijstje voorzien.

De verschillende filtertypen, bijvoorbeeld potlood, hebben meerdere presets, maar ze hebben ook allemaal een aantal aan te passen parameters waarmee je je eigen stijl kunt creëren en opslaan. Uiteraard is het mogelijk om filters te combineren door effecten na elkaar toe te passen, en dat maakt het aantal mogelijke combinaties uiteraard enorm. Bij Gallery toont de site van Fotosketcher daarvan mooie voorbeelden.

©PXimport

Tip 07: Filmheld

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Bolide Slideshow Creator elders op deze pagina’s is prachtig wanneer je je vakantiefoto’s tot leven wilt brengen in een diashow, maar als je ook filmpjes hebt geschoten, dan geeft dat programma niet thuis. Geen nood, ook daarvoor bestaan fraaie gratis oplossingen, zoals het fenomenale Shotcut.

Shotcut is niet bedoeld voor de liefhebbers van wilde beeldovergangen, en daar is een goede reden voor: die leiden alleen maar af en zijn zelden functioneel. Wanneer zag je voor het laatst vliegende kubussen of wilde spiralen in een film van Spielberg? Nee, allemaal harde cuts of fades, en dat is dan ook het gereedschap waarmee je het in Shotcut moet doen. Dat betekent niet dat er niet volop creatieve mogelijkheden zijn, want je kunt allerlei effecten op het beeld loslaten en spelen met professionele tools zoals chromakey. Daarnaast biedt Shotcut een uitgebreide collectie audiofilters en draait het programma zijn hand niet om voor het bewerken van 4K-video’s. Is de eindmontage eenmaal naar wens, dan kun je die in een groot aantal formaten opslaan.

©PXimport

Tip 08: Gekromd

Geschikt voor: iOS

De aarde lijkt plat en er zijn – zeker in de VS – nog altijd heel wat mensen die geloven dat hij dat ook echt is. Het aardoppervlak is natuurlijk in een derde dimensie gekromd, maar is zelf wel tweedimensionaal. Je hebt immers aan twee coördinaten genoeg om elke plek aan te duiden. Zo zou het ook kunnen dat onze driedimensionale ruimte gekromd is. Over de afstanden die we met onze telescopen bestuderen zijn daar geen aanwijzingen voor, maar dat zegt weinig. Zo’n gekromde ruimte – die dus in zichzelf terugkeert – kan echter op allerlei manieren bestaan. De makers van de iOS-app Curved Spaces proberen al die manieren te visualiseren. Die mogelijkheid boden ze al langer in een gelijknamig pc-programma, maar met een iPad of iPhone kun je nu ook heel intuïtief door al die ruimtes vliegen om er een beeld van te krijgen. Voor iedereen die geïnteresseerd is in de kosmos is dat een duizelingwekkend leerzame ervaring.

©PXimport

Tip 09: Voor de heb

Geschikt voor: elk systeem

Naast kopen bestaan er onnoemelijk veel manieren om aan muziek te komen. Je kunt het uit allerlei bronnen downloaden of via verschillende diensten streamen. De tijd dat je met een bandrecorder in de aanslag naast de radio moest zitten, ligt gelukkig ver achter ons. Maar goed, dan hebben we het in het algemeen wel over muziek die op een of ander medium is uitgebracht. Maar wat doe je met die prachtige en eenmalige uitvoering op The Voice Senior? Is die voorbij, voorbij en voorgoed voorbij? Nee, die staat natuurlijk op YouTube, en ook daarvan kun je muziek downloaden. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s, maar er zijn ook onlinediensten die het kunstje kennen, en da’s natuurlijk veel praktischer. Onlinevideoconverter.com is er zo eentje, en gemakkelijker wordt het niet. Zoek de YouTube-clip met je favoriete muziek, kopieer de link en plak die vervolgens in het invulvak. Klik op Start en na enig geduld (afhankelijk van de grootte van de clip en de drukte op de site) kun je je mp3’tje downloaden om voor altijd te bewaren. De site werkt ook met andere diensten zoals Facebook en Vimeo, en converteert ook video’s.

©PXimport

Tip 10: Peulvrucht

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10, Linux

Zoals iedere moestuinier weet groeien erwten in hoesjes die we peulen noemen, waarmee de erwt dus een peulvrucht is. De verpakkingswijze die Moeder Natuur voor de erwt (in het Engels ‘pea’) bedacht, deed de makers van een gratis archiveringsprogramma aan archiefbestanden denken, dus noemden ze hun product PeaZip. In archieven zoals zip en rar zitten de bestanden immers ook in een groepje bij elkaar verpakt. Verschil met de erwt is natuurlijk dat deze bestanden ook nog eens gecomprimeerd zijn, iets wat bij peulvruchten nog niet is gelukt.

PeaZip kan uit de voeten met vrijwel elk denkbaar type archiefbestand, althans als het om uitpakken gaat. Het aantal soorten archieven dat het programma kan aanmaken is beperkter, maar omvat wel het bekende zip-formaat. Voor wie alleen maar bestanden heeft uit te pakken is er overigens ook het eenvoudiger PeaExtractor. De portable versie die wij bekijken start standaard in het Engels, maar via Options, Localization verander je dat met het bestand nl.txt moeiteloos in Nederlands.

©PXimport

Tip 11: Studio

Geschikt voor: elk browser met Flash

Onlangs hoorden we over een man op zeer gevorderde leeftijd die dancefestivals afliep om daar op de elektronische klanken van de dj van dienst met de rest van het vooral jeugdige publiek te hakken en te stuiteren. Die dj’s zijn overigens vooral navolgers met een beperkt arsenaal aan klanken, want zoals iedere muziekliefhebber weet werd er bijna 50 jaar geleden al veel gevarieerder elektronische muziek gemaakt door artiesten als Pink Floyd, Kraftwerk en Jean Michel Jarre. Genoemde artiesten moesten echter een vermogen uitgeven aan een instrumentarium waarvoor je hogere elektrotechniek gestudeerd moest hebben, maar nu kunnen we allemaal aan de slag met dergelijke muziek – en daarvoor hoeven we niet eens software te installeren! In de studio van Soundation kan het gewoon online.

Soundation biedt verschillende versies. In de gratis variant kun je muziek maken op een onbeperkt aantal sporen met behulp van een aantal prachtige virtuele instrumenten (die klinken als de monsterlijke apparaten van Moog en Arp uit de jaren 70) en een beperkte selectie loops; genoeg om de klanken van weleer te laten herleven. Betaalde versies bieden meer samples en de mogelijkheid om met live-audio te werken. De site biedt volop muziek die laat horen wat er zoal mogelijk is.

©PXimport

Tip 12: Weg = weg

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Dankzij de Prullenbak van Windows haal je een bestand dat met de Delete-knop of Verwijderen uit het context-menu is gewist eenvoudig weer terug. Dat lukt niet wanneer je daarbij de Shift-knop gebruikt, en Windows vraagt dan ook altijd of je het zeker weet. Toch zijn ook dan bestanden niet echt weg – zeker niet als je ze meteen terughaalt. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s die zelfs bestanden van een geformatteerd station kunnen terugvinden. Wie gesteld is op zijn privacy zal sommige bestanden dus écht voorgoed naar de vergetelheid willen sturen, en dat kan alleen met behulp van een shredder-programma. Zo’n programma wist niet alleen een bestand of map, maar overschrijft ook de plaats waar het stond meermaals met willekeurige data.

Zer0 is zo’n programma en is heel eenvoudig in gebruik. Zet het Zer0-venster ergens in een hoekje en sleep er vervolgens vanuit Verkenner de te wissen onderdelen heen.

Dat we het programma toch meer dan één balkje voor de moeilijkheid hebben gegeven, komt door het onherroepelijke karakter ervan.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.