Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Voor de show

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Ooit was het maken van foto’s een gecompliceerde, tijdrovende en dure aangelegenheid. Je moest een rolletje met een zeer beperkt aantal opnamen in je camera stoppen en dat na gebruik zorgvuldig opbergen om de foto’s vervolgens voor een hoop geld bij een fotowinkel te laten ontwikkelen en afdrukken. Dat weerhield niemand ervan om met name in de vakantie meerdere rolletjes vol te schieten met foto’s die vervolgens op lange winteravonden in een album konden worden geplakt.

Nu schieten we onze vakantiefoto’s met honderden achterelkaar en delen we de resultaten direct op sociale media. En die lange winteravonden? Die kunnen we nu gebruiken om van een selectie uit al die digitale foto’s een mooie diashow te maken. Hoewel, winteravonden … Met Bolide Slideshow Creator is het zo gepiept. Stop je alle gewenste foto’s in de bibliotheek van het programma, dan kan het de diashow volautomatisch maken met vaste of willekeurige overgangen. Je kunt er echter ook voor kiezen om handmatig overgangen te kiezen en in te stellen. Daarnaast kun je teksten en muziek toevoegen. Op de pc bekijk je de show vervolgens op hoge resolutie. Wil je hem als video met de wereld delen, dan kan dat alleen in dvd-kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Verzamelalbum

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8.x, 10

Wie een riante digitale muziekverzameling heeft en deze wil beheren, heeft de keuze uit een groot aantal programma’s. Sommige daarvan beperken zich tot het aanpassen van mp3-tags, terwijl andere een complete multimediale muziekervaring willen bieden. MusicBee neigt meer naar dat laatste.

Met MusicBee scan je moeiteloos verzamelingen met tienduizenden nummers in verschillende formaten. Is daarbij niet alles van de juiste tag voorzien, dan kun je dat eenvoudig aanpassen. Voor het afspelen van muziek biedt MusicBee niet alleen een uitgebreide equalizer, maar ook verschillende dsp’s, bijvoorbeeld voor het verbreden van het stereobeeld. Tijdens het afspelen haalt het programma waar mogelijk songteksten op en een foto van de artiest. Een contextmenu op deze foto stuurt je vervolgens met één muisklik naar het Wikipedia-artikel over de artiest of naar YouTube-clips. Daarnaast is het mogelijk om binnen MusicBee zelf een profiel van de artiest op te vragen en te grasduinen in de rest van diens oeuvre, voor zover je dat bezit.

MusicBee is uit te breiden met add-ons en er bestaat een Android-app om je muziekcollectie op afstand te benaderen.

©PXimport

Tip 03: Mes

Wanneer een kind niet langs de gebruikelijke route ter wereld kan komen, wordt de keizersnede toegepast – of zoals de dokter zegt: de sectio caesarea. Je zou dus kunnen denken dat ‘caesar’ iets met snijden te maken heeft, en dat bracht de makers van een grafisch compressieprogramma op het idee om hun product Caesium te noemen. Caesium is echter een chemisch element dat niets met snijden, baby’s of grafische formaten van doen heeft. Nou ja, de naam van het programma mag dan wat ongelukkig gekozen zijn, Caesium zelf is dat zeker niet.

De makers beloven dat het programma afbeeldingen in het algemeen beter comprimeert dan gebruikelijk is, en daar hebben ze zeker een punt. We lieten het los op een verzameling testbeelden en op een kwaliteitsinstelling van 50 procent haalden we gemiddeld zo’n 80 procent ruimtebesparing – handig voor wie (veel) foto’s wil delen.

Alsof dat nog niet genoeg is, kun je het programma ook nog gebruiken om te converteren tussen png-, jpg- en bmp-formaat, om afbeeldingen te verkleinen (of eventueel vergroten) en om ze te ontdoen van Exif-data.

Wie moeite heeft met het Duits dat na de eerste start verschijnt, gaat naar Werkzeuge, Einstellungen, Sprache, English.

©PXimport

Tip 04: Niet nix

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

Jarenlang was avi hét bestandsformaat voor video’s op de pc. Met de komst van de dvd kwam mpeg in beeld, evenals de daarvan afgeleide formaten voor een hogere resolutie. En toen was daar ineens mkv, wat staat voor Matroska Video. In het begin was het nog even wennen, maar ondertussen is mkv samen met mp4 ongetwijfeld het meest gebruikte formaat onder downloaders uit nieuwsgroepen en van torrents.

Natuurlijk kun je met een mkv-bestand meer dan het alleen bekijken. Zo zijn er omstandigheden denkbaar waarin je zo’n bestand wilt splitsen of er juist een aantal wilt samenvoegen. Net als dvd’s ondersteunt mkv het gebruik van hoofdstukken, en wellicht wil je die maken of bewerken. Of misschien wil je wel gewoon allerlei technische informatie over het bestand – iets dat Windows standaard niet prijsgeeft. Met MKVToolNix kan dat allemaal.

MKVToolNix is de verzamelnaam van een aantal losse tools die via een centrale gebruikersinterface kunnen worden benaderd. Overigens werkt het programma ook met enkele andere populaire formaten en is het beschikbaar als 32- of 64bits-programma. Ook is er van beide een portable variant beschikbaar.

©PXimport

Tip 05: Spionnenvoer

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Een probleem met gratis software is dat je altijd maar moet afwachten of je geen tijd en moeite investeert in het leren gebruiken van een product dat volgend jaar niet meer wordt ondersteund en over twee jaar in de vergetelheid is geraakt. Dat geldt zelfs als het gaat om de gratis versie van een commercieel product. De makers van Spybot Search & Destroy houden het echter al meer dan vijftien jaar vol, dus durven we er met een gerust hart een stukje computerbeveiliging aan toe te vertrouwen – want dat is het doel van Spybot.

Het programma bevat een grote en continu bijgewerkte database met bekende dreigingen op het gebied van spyware, en dat zijn er nogal wat. Deze variëren van eenvoudige tracking-cookies en privacygevoelige registerverwijzingen tot regelrecht kwaadaardige software zoals rootkits. Hoewel de betaalde versie je systeem continu in de gaten houdt, moet je bij de gratis versie (eventueel geautomatiseerd) zelf regelmatig een scan uitvoeren. Dit duurde op ons testsysteem (snel, maar ook met heel veel bestanden) ruim een kwartier – en da’s heel snel! Let op, er zijn twee versies: een voor Windows XP en Vista en een voor 7, 8 en 10.

©PXimport

Tip 06: Was getekend …

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

In de begintijd van de fotobewerking boden programma’s al filtertjes om foto’s (toen nog met woeste resoluties van wel 640 x 480 pixels!) om te toveren tot bijvoorbeeld een potloodtekening. Ze waren doorgaans verre van overtuigend. Ondertussen worden we echter overspoeld met een grote hoeveelheid programma’s en apps – sommige zelfs op basis van kunstmatige intelligentie – die oogstrelende kunst produceren.

In de categorie gratis en voor de pc is er Fotosketcher. Dit programma van Duitse origine biedt een groot aantal grafische stijlen voor onder andere potlood- en pentekeningen en olie- of waterverfschilderijen. Daarnaast zijn er stijlen om foto’s om te toveren tot cartoon of pointillistisch schilderij, en zijn er wat filters om foto’s te verbeteren of verouderen. Elke foto kun je bovendien van een lijstje voorzien.

De verschillende filtertypen, bijvoorbeeld potlood, hebben meerdere presets, maar ze hebben ook allemaal een aantal aan te passen parameters waarmee je je eigen stijl kunt creëren en opslaan. Uiteraard is het mogelijk om filters te combineren door effecten na elkaar toe te passen, en dat maakt het aantal mogelijke combinaties uiteraard enorm. Bij Gallery toont de site van Fotosketcher daarvan mooie voorbeelden.

©PXimport

Tip 07: Filmheld

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Bolide Slideshow Creator elders op deze pagina’s is prachtig wanneer je je vakantiefoto’s tot leven wilt brengen in een diashow, maar als je ook filmpjes hebt geschoten, dan geeft dat programma niet thuis. Geen nood, ook daarvoor bestaan fraaie gratis oplossingen, zoals het fenomenale Shotcut.

Shotcut is niet bedoeld voor de liefhebbers van wilde beeldovergangen, en daar is een goede reden voor: die leiden alleen maar af en zijn zelden functioneel. Wanneer zag je voor het laatst vliegende kubussen of wilde spiralen in een film van Spielberg? Nee, allemaal harde cuts of fades, en dat is dan ook het gereedschap waarmee je het in Shotcut moet doen. Dat betekent niet dat er niet volop creatieve mogelijkheden zijn, want je kunt allerlei effecten op het beeld loslaten en spelen met professionele tools zoals chromakey. Daarnaast biedt Shotcut een uitgebreide collectie audiofilters en draait het programma zijn hand niet om voor het bewerken van 4K-video’s. Is de eindmontage eenmaal naar wens, dan kun je die in een groot aantal formaten opslaan.

©PXimport

Tip 08: Gekromd

Geschikt voor: iOS

De aarde lijkt plat en er zijn – zeker in de VS – nog altijd heel wat mensen die geloven dat hij dat ook echt is. Het aardoppervlak is natuurlijk in een derde dimensie gekromd, maar is zelf wel tweedimensionaal. Je hebt immers aan twee coördinaten genoeg om elke plek aan te duiden. Zo zou het ook kunnen dat onze driedimensionale ruimte gekromd is. Over de afstanden die we met onze telescopen bestuderen zijn daar geen aanwijzingen voor, maar dat zegt weinig. Zo’n gekromde ruimte – die dus in zichzelf terugkeert – kan echter op allerlei manieren bestaan. De makers van de iOS-app Curved Spaces proberen al die manieren te visualiseren. Die mogelijkheid boden ze al langer in een gelijknamig pc-programma, maar met een iPad of iPhone kun je nu ook heel intuïtief door al die ruimtes vliegen om er een beeld van te krijgen. Voor iedereen die geïnteresseerd is in de kosmos is dat een duizelingwekkend leerzame ervaring.

©PXimport

Tip 09: Voor de heb

Geschikt voor: elk systeem

Naast kopen bestaan er onnoemelijk veel manieren om aan muziek te komen. Je kunt het uit allerlei bronnen downloaden of via verschillende diensten streamen. De tijd dat je met een bandrecorder in de aanslag naast de radio moest zitten, ligt gelukkig ver achter ons. Maar goed, dan hebben we het in het algemeen wel over muziek die op een of ander medium is uitgebracht. Maar wat doe je met die prachtige en eenmalige uitvoering op The Voice Senior? Is die voorbij, voorbij en voorgoed voorbij? Nee, die staat natuurlijk op YouTube, en ook daarvan kun je muziek downloaden. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s, maar er zijn ook onlinediensten die het kunstje kennen, en da’s natuurlijk veel praktischer. Onlinevideoconverter.com is er zo eentje, en gemakkelijker wordt het niet. Zoek de YouTube-clip met je favoriete muziek, kopieer de link en plak die vervolgens in het invulvak. Klik op Start en na enig geduld (afhankelijk van de grootte van de clip en de drukte op de site) kun je je mp3’tje downloaden om voor altijd te bewaren. De site werkt ook met andere diensten zoals Facebook en Vimeo, en converteert ook video’s.

©PXimport

Tip 10: Peulvrucht

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10, Linux

Zoals iedere moestuinier weet groeien erwten in hoesjes die we peulen noemen, waarmee de erwt dus een peulvrucht is. De verpakkingswijze die Moeder Natuur voor de erwt (in het Engels ‘pea’) bedacht, deed de makers van een gratis archiveringsprogramma aan archiefbestanden denken, dus noemden ze hun product PeaZip. In archieven zoals zip en rar zitten de bestanden immers ook in een groepje bij elkaar verpakt. Verschil met de erwt is natuurlijk dat deze bestanden ook nog eens gecomprimeerd zijn, iets wat bij peulvruchten nog niet is gelukt.

PeaZip kan uit de voeten met vrijwel elk denkbaar type archiefbestand, althans als het om uitpakken gaat. Het aantal soorten archieven dat het programma kan aanmaken is beperkter, maar omvat wel het bekende zip-formaat. Voor wie alleen maar bestanden heeft uit te pakken is er overigens ook het eenvoudiger PeaExtractor. De portable versie die wij bekijken start standaard in het Engels, maar via Options, Localization verander je dat met het bestand nl.txt moeiteloos in Nederlands.

©PXimport

Tip 11: Studio

Geschikt voor: elk browser met Flash

Onlangs hoorden we over een man op zeer gevorderde leeftijd die dancefestivals afliep om daar op de elektronische klanken van de dj van dienst met de rest van het vooral jeugdige publiek te hakken en te stuiteren. Die dj’s zijn overigens vooral navolgers met een beperkt arsenaal aan klanken, want zoals iedere muziekliefhebber weet werd er bijna 50 jaar geleden al veel gevarieerder elektronische muziek gemaakt door artiesten als Pink Floyd, Kraftwerk en Jean Michel Jarre. Genoemde artiesten moesten echter een vermogen uitgeven aan een instrumentarium waarvoor je hogere elektrotechniek gestudeerd moest hebben, maar nu kunnen we allemaal aan de slag met dergelijke muziek – en daarvoor hoeven we niet eens software te installeren! In de studio van Soundation kan het gewoon online.

Soundation biedt verschillende versies. In de gratis variant kun je muziek maken op een onbeperkt aantal sporen met behulp van een aantal prachtige virtuele instrumenten (die klinken als de monsterlijke apparaten van Moog en Arp uit de jaren 70) en een beperkte selectie loops; genoeg om de klanken van weleer te laten herleven. Betaalde versies bieden meer samples en de mogelijkheid om met live-audio te werken. De site biedt volop muziek die laat horen wat er zoal mogelijk is.

©PXimport

Tip 12: Weg = weg

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Dankzij de Prullenbak van Windows haal je een bestand dat met de Delete-knop of Verwijderen uit het context-menu is gewist eenvoudig weer terug. Dat lukt niet wanneer je daarbij de Shift-knop gebruikt, en Windows vraagt dan ook altijd of je het zeker weet. Toch zijn ook dan bestanden niet echt weg – zeker niet als je ze meteen terughaalt. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s die zelfs bestanden van een geformatteerd station kunnen terugvinden. Wie gesteld is op zijn privacy zal sommige bestanden dus écht voorgoed naar de vergetelheid willen sturen, en dat kan alleen met behulp van een shredder-programma. Zo’n programma wist niet alleen een bestand of map, maar overschrijft ook de plaats waar het stond meermaals met willekeurige data.

Zer0 is zo’n programma en is heel eenvoudig in gebruik. Zet het Zer0-venster ergens in een hoekje en sleep er vervolgens vanuit Verkenner de te wissen onderdelen heen.

Dat we het programma toch meer dan één balkje voor de moeilijkheid hebben gegeven, komt door het onherroepelijke karakter ervan.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.