ID.nl logo
Calibre via Docker: boekenplank op je server
© Paolese
Huis

Calibre via Docker: boekenplank op je server

Verzamel je je e-books het liefst centraal op een server? Dan ligt het voor de hand om die verzameling daar ook te beheren. Een van de beste beheerprogramma’s is Calibre. Hoewel dit vaak onder Windows wordt gebruikt, kun je het ook via Docker installeren en gebruiken. Daarna beheer je alles via een browser. We laten zien hoe dat werkt.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe je e-books via Calibre Web kunt beheren. Daarvoor ondernemen we de volgende stappen:

  • Docker installeren
  • Calibre instellen
    • Database maken
    • E-books toevoegen
  • Calibre Web configureren
  • Draadloos synchroniseren met Kobo-e-readers

Lees ook: Bladeren in stijl: Hoe kies je de perfecte e-reader?

Code downloaden

In dit artikel staat een voorbeeld van wat YAML-code (en diverse andere commando’s). Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Zie het bestand code-calweb.txt.

Calibre is een populair en voor velen vertrouwd programma voor het beheren van e-books, dat al heel lang mee gaat (zie het kader ‘Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer’). De meeste mensen gebruiken het op een pc, maar daar kleven wel wat nadelen aan. Een installatie op een server is praktischer. Een centrale installatie zorgt ervoor dat je gemakkelijker toegang tot Calibre hebt, vanaf verschillende apparaten en met verschillende gebruikers.

Ook de regelmatige software-updates zijn eenvoudiger te installeren, desgewenst zelfs automatisch. Het maken van back-ups is eveneens makkelijker. Op een pc vergeten mensen dat vaak, waardoor bij een crash of herinstallatie van Windows de zorgvuldig opgebouwde verzameling verloren gaat.

In dit artikel gaan we Calibre via Docker draaien. Je kunt de software daarna via een browser gebruiken, met dezelfde vertrouwde gebruikersinterface. We combineren het met Calibre Web. Daarmee kun je, ook weer via de browser, comfortabel je e-books lezen.

Ook de communicatie met e-readers komt aan bod. We laten zien hoe je via Calibre Web rechtstreeks synchroniseert met een Kobo e-reader. En vanuit Calibre gaan we e-books naar een Kindle sturen.

Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer

Calibre is een populair programma voor het beheren van je verzameling e-books. Het is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Calibre kan op basis van metadata alle relevante informatie over e-books voor je ophalen, zoals beschrijvingen en een omslagafbeelding.

Je kunt de details ook handmatig aanpassen, per bestand of op groepsniveau. Ook converteer je e-books direct in Calibre om ze compatibel te maken met jouw e-reader. Bovendien zijn er de nodige extra’s, zoals het omzetten van nieuwsartikelen naar een e-book op basis van rss-feeds.

De eerste versie van Calibre verscheen in oktober 2006. Dat was kort na de release van de Sony PRS-500, een van de eerste op e-ink gebaseerde e-readers. Aanvankelijk lag de kracht bij de conversie van e-books tussen verschillende formaten. Tegenwoordig staan vooral de beheerfuncties centraal, en de uitgebreide zoek- en sorteeropties. De software is gratis, opensource en vrij aanpasbaar.

Calibre is veruit het bekendste programma voor het beheren van e-books.

1 Calibre (Web) en Docker (Compose)

We gaan in dit artikel Calibre en Calibre Web installeren op een server. Hierbij maken we gebruik van Docker en Docker Compose. Hiervoor gebruiken we een Linux-server met Ubuntu 24.04 LTS. Voor het werken met Docker installeren we Docker CE (Community Edition). Daar zijn installatiegidsen voor. Hierna kun je zowel Docker als Docker Compose gebruiken.

Zorg dat het systeem dat je gaat gebruiken genoeg geheugen heeft. Er is geen schokkende hoeveelheid voor nodig, maar 2 GB is geen overbodige luxe. Dit heeft vooral te maken met de ‘remote desktop’-opzet: op de achtergrond wordt een VNC-verbinding opgezet om de gebruikersinterface van Calibre weer te geven. Gebruik je een container in Proxmox VE, dan is 4 GB een veilige bovengrens. Meestal ligt het geheugengebruik rond 500 MB, maar tijdens het gebruik loopt dat snel op naar 1 GB met wat uitschieters naar boven.

Alle e-books staan bij onze opzet op een NAS. Daarom koppelen (‘mounten’) we die map aan het systeem, op de locatie /mnt/nas/boeken. Die locatie gaan we (in de volgende paragraaf) als volume toevoegen aan Calibre. Het voordeel is dat je vanuit Calibre gemakkelijk door die map kunt bladeren om e-books toe te voegen aan de bibliotheek in Calibre zelf.

Zorg dat je op het systeem over Docker en Docker Compose beschikt.

2 Docker Compose

Op het systeem maken we een mapje voor Calibre en plaatsen daarin een bestand docker-compose.yml met de onderstaande inhoud. We kiezen voor zowel Calibre als Calibre Web het Docker-image van het bekende LinuxServer.io.

Mogelijk zijn voor jouw situatie wat aanpassingen nodig. De belangrijkste opties nemen we in de volgende twee paragrafen met je door. Bij twijfel kun je ook de documentatie voor de genoemde Docker-images raadplegen. Bij de uitleg maken we onderscheid tussen de host en de container. De host is daarbij uiteraard jouw server met Docker.

Met de hulp van Docker Compose beheren we de instellingen voor beide containers.

3 Volumes koppelen

Volumes zorgen feitelijk voor de mogelijkheid bestanden uit te wisselen tussen de host en container. Voor Calibre maken we onder volumes: een koppeling tussen de map ./config op de host en /config in de container. Hier bewaart Calibre de configuratie en straks ook de Calibre-bibliotheek.

Verder koppelen we de gemounte map /mnt/nas/boeken met daarin alle ongesorteerde e-books aan /media. Binnen Calibre kun je straks door de map /media bladeren om eenvoudig e-books aan je bibliotheek toe te voegen.

Optioneel kun je een map, zoals de hier voorgestelde map /mnt/nas/boeken/Toevoegen, koppelen aan de container onder bijvoorbeeld /toevoegen. We laten in paragraaf 7 zien hoe je met een kleine aanpassing de e-books in die map automatisch aan Calibre kunt toevoegen. Bij de container voor Calibre Web zie je onder volumes: alleen de koppeling met de lokale map ./config. Daar staat straks de bibliotheek van Calibre, die we bij de configuratie van Calibre Web alleen nog hoeven aan te wijzen. Controleer voor beide containers onder environment: de waardes bij PUID en PGID. Dat is de ID van respectievelijk de eigenaar en groep van de gekoppelde volumes. Deze waardes kun je nagaan met de opdracht id gebruiker. Dit voorkomt problemen met rechten bij bestandstoegang.

In een onderliggende map worden de configuratie en bibliotheek bewaard.

Back-up maken van Calibre

Het is raadzaam om af en toe een back-up te maken van Calibre en Calibre Web. Het gaat hierbij om het bestand docker-compose.yml en de onderliggende map config. In de map met het bestand docker-compose.yml kun je daarvoor de onderstaande opdracht geven. Bewaar vervolgens het bestand calibre.tar op een veilige plek. Gebruik deze opdracht:

tar --exclude=config/.cache -cvf calibre.tar docker-compose.yml config/

Hierbij sluiten we overigens de folder .cache die in de map config te vinden is uit.

4 Poorten configureren

Er zijn voor beide containers poorten gekoppeld. Dit zie je onder ports:. Het poortnummer links is steeds de poort op de host. Die mag je eventueel veranderen, bijvoorbeeld omdat een poort (zoals de populaire poort 8080) al in gebruik is. Het poortnummer rechts is de poort in de container. Die mag je niet veranderen. We houden hier dezelfde poortnummers aan. Bij de container voor Calibre geeft poort 8080 toegang tot Calibre zelf en poort 8081 dient voor de ingebouwde contentserver (zie paragraaf 8 en het kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Calibre Web maken we via poort 8083 toegankelijk.

Poort 8083 geeft toegang tot Calibre Web, waarmee je e-books via een browser kunt lezen.

5 Beheer van de containers

Als je alle gewenste aanpassingen hebt gemaakt en de configuratie hebt bewaard, kun je beide containers starten met één opdracht:

docker compose up -d

Om de containers te stoppen, geef je deze opdracht:

docker compose down

Merk op dat er regelmatig updates verschijnen voor Calibre, waar je ook een melding van zult krijgen. Je hoeft dan in Calibre zelf niets te doen. Enkele commando’s vanaf de opdrachtregel volstaan. Stop als eerste de containers met:

docker compose down

Haal dan de nieuwe images op waarop de containers zijn gebaseerd. Dit kan in één keer met:

docker compose pull

Daarna kun je de containers opnieuw starten met:

docker compose up -d

Daarbij zullen de containers op basis van de nieuwe images worden opgebouwd. Controleer eventueel de status met:

docker ps

Dit laat zien welke containers actief zijn en welke poorten ze gebruiken.

Via enkele eenvoudige commando’s kun je de Docker-containers beheren.

6 Eerste stappen in Calibre

We gaan nu verder in de browser en beginnen met het instellen van Calibre. Log in op het ip-adres van het systeem waarop Calibre staat en poort 8080, zoals http://ipadres:8080. Kies in het eerste scherm Nederlands als taal. Kies daarna de locatie voor de bibliotheek voor Calibre. Hier worden alle toegevoegde boeken naartoe gekopieerd. We accepteren de standaardlocatie /config/Calibre Bibliotheek.

In het volgende scherm kies je je type e-reader. We kiezen voor een model van Kobo. Klik op Volgende om verder te gaan en dan Voltooien. Je komt nu direct in Calibre. Als je eerder met deze software hebt gewerkt, zal de gebruikersinterface vertrouwd zijn. Je ziet nog maar één boek in je Calibre-bibliotheek: de snelstartgids voor het werken met Calibre. Tijd dus voor wat extra leesvoer!

Bij het eerste gebruik moet je enkele instellingen aanpassen.

7 Boeken toevoegen

Om een e-book toe te voegen aan Calibre ga je naar Boeken toevoegen. Blader via de bestandsbeheerder vervolgens naar /media. Hier zie je de gemounte map met alle e-books. Wil je ook automatisch boeken aan Calibre kunnen toevoegen? Dit kun je instellen onder Voorkeuren. Kies onder Importeren/Exporteren de optie Boeken toevoegen. Op het tabje Automatisch toevoegen kun je naar de map bladeren waar de automatisch toe te voegen e-books staan. In ons voorbeeld is dat /toevoegen. Alle boeken die je in die map zet, zullen automatisch aan Calibre worden toegevoegd en daarna uit die map worden verwijderd. Kies na deze wijziging voor het herstarten van Calibre.

Boeken in deze speciale map worden automatisch aan Calibre toegevoegd.

8 Calibre Web

Met Calibre Web kun je een Calibre-database via een browser toegankelijk maken, zodat je door je verzameling e-books kunt bladeren en deze kunt lezen of downloaden. Het geeft je meer mogelijkheden dan de contentserver van Calibre (zie kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Zo kun je in Calibre Web boekenplanken maken en beheren. Deze kun je vervolgens synchroniseren met een Kobo e-reader.

Open om te beginnen Calibre Web op poort 8083, zoals http://ipadres:8083. Hier log je in met het initiële gebruikersaccount (gebruikersnaam admin en wachtwoord admin123). Eerst wordt gevraagd naar de locatie van de database van Calibre. Blader hiervoor naar /config/Calibre Bibliotheek en kies Select. Bewaar de instelling met Save. Als je naar Books gaat, zie je nu ook de eerdergenoemde gids voor Calibre en de boeken die je mogelijk zelf al had toegevoegd.

Voeg je in het vervolg in Calibre een boek toe, dan verschijnt deze ook direct in Calibre Web, omdat ze de database delen. Het is raadzaam om de taal van de gebruikersinterface op Nederlands te zetten. Klik daarvoor op je naam (admin) om je profiel te openen. Bij Language kies je Nederlands. Klik daarna op Save.

In Calibre Web verwijzen we naar de bibliotheek van Calibre.

Inhoudsserver van Calibre gebruiken

Calibre heeft een ingebouwde contentserver ofwel inhoudsserver. Schakel je deze in, dan kun je met een browser door je bibliotheek bladeren, en e-books te lezen of downloaden. Er is wat functionaliteit betreft wat overlap met Calibre Web. Je kunt ze eventueel naast elkaar gebruiken.

Voor de inhoudsserver hebben we poort 8081 op de host gekoppeld met poort 8081 in de container. Om de inhoudsserver te starten, ga je in Calibre naar Verbinden/delen en kies je Inhoudsserver starten. Open je browser en bezoek het ip-adres met poort 8081. Hier kun je je Calibre-bibliotheek bekijken. Dat kan ook direct vanaf de browser van een e-reader.

Er zijn ook andere, handigere methodes om e-books over te zetten. In dit artikel komt een directe synchronisatie met Kobo aan bod (paragrafen 9 en 10) en het versturen naar een Kindle vanuit Calibre (paragraaf 11).

De inhoudsserver maakt je bibliotheek beschikbaar via een browser.

9 Boekenplanken maken

Calibre Web kent het principe van boekenplanken, waarvan het beheer overigens los staat van Calibre. Begin hiervoor in het menu aan de linkerkant met Boekenplank maken. Open je vervolgens een e-book, dan kun je deze toevoegen aan een of meerdere boekenplanken. Handig aan de e-reader van Kobo is dat hij je boekenplanken met inhoud weergeeft in je bibliotheek als je naar het tabje Verzamelingen gaat. Hiervoor moet je de e-reader synchroniseren met Calibre Web. Je zou bijvoorbeeld een boekenplank kunnen maken voor boeken die je binnenkort wilt lezen. Of een boekplank voor elk genre. Ook kun je voor een specifieke e-reader een boekenplank maken. In de volgende paragrafen leggen we uit hoe je boekenplanken met je Kobo-e-reader kunt synchroniseren.

Je kunt boekenplanken maken voor synchronisatie met je e-reader.

10 Synchronisatie

Je kunt een e-reader van Kobo draadloos synchroniseren met Calibre Web. Hiervoor ga je naar het menu Beheer. Kies onder Instellingen de optie Bewerk basisconfiguratie. Onder het kopje Geavanceerde opties zet je vinkjes bij Zet Kobo sync aan en Proxy onbekende verzoeken naar Kobo winkel. Met die laatste optie zul je op je e-reader bij synchronisatie ook nog steeds boeken ontvangen die je bijvoorbeeld via bol.com hebt gekocht.

Op zoek naar leesvoer?

Koop een e-book bij bol

Controleer of de correcte poort is ingesteld voor Calibre Web (wij gebruiken de standaardpoort 8083). Als je een ander poortnummer hebt gekozen, moet je dat hier wijzigen. Kies daarna Opslaan. Open nu je profiel door op je gebruikersnaam te klikken (standaard is dat admin). Klik bij Kobo Sync Token op Aanmaken/Bekijken. Kopieer nu de regel die er als volgt uitziet:

api_endpoint=http://10.0.10.37:8083/kobo/faa613c4e5d334a3d82210b157bb0e

Sluit je Kobo e-reader aan op de pc. Blader naar de map .kobo/Kobo en open het bestand Kobo eReader.conf. Zoek naar de regel met api_endpoint. De standaardconfiguratie ziet er meestal als volgt uit:

api_endpoint=https://storeapi.kobo.com

Verander deze regel naar de voorgestelde configuratie van Calibre Web. Als de bewuste regel (nog) niet bestaat, moet je deze aanmaken onder de groep [OneStoreServices].

We maken een aanpassing aan de configuratie van Calibre Web.

Selectief boekenplanken synchroniseren

Standaard worden met een Kobo-e-reader alle boekenplanken gesynchroniseerd. Wil je alleen één of enkele boekenplanken synchroniseren? Ga dan naar je profiel (veelal admin). Zet een vinkje bij Synchroniseer alleen boeken op geselecteerde boekenplanken met Kobo en kies Opslaan. Open daarna een boekenplank en kies Bewerk boekenplank eigenschappen. Met een vinkje kun je kiezen of die boekenplank met een boekenplank met een Kobo-apparaat moet worden gesynchroniseerd.

Naar voorkeur kun je ook één of enkele boekenplanken synchroniseren.

11 Kindle-e-reader

De Kindle van Amazon is een populair alternatief voor Kobo, dat wel werkt met een eigen ecosysteem. Heb je e-books in een afwijkend formaat, bijvoorbeeld drm-vrije epub-bestanden, dan kun je deze per e-mail naar een Kindle sturen. Dit gaat via de servers van Amazon, waar ze worden geconverteerd naar een geschikt formaat. Het e-mailadres waar je boeken naar kunt sturen kun je achterhalen door op je Kindle de instellingen te openen. Je ziet het @kindle.com-adres onder E-mail voor versturen naar Kindle. Je kunt hier direct vanuit Calibre e-books naar sturen.

Ga daarvoor in Calibre naar Voorkeuren. Kies onder Delen de optie Deel boeken via e-mail. Vul onder E-mail het e-mailadres van de Kindle in. Vul ook je e-mailadres als afzenderadres in onder Afzender e-mail. Je kunt eventueel een server instellen voor het versturen, maar het werkt meestal ook zonder.

Klik nu in Calibre met rechts op een e-book. Het menu Verbinden/delen geeft de optie voor het versturen per er-mail. Je e-book verschijnt hierna vanzelf op je Kindle. Mislukt de conversie, dan ontvang je een e-mailbericht van Amazon. Het is vrijwel altijd op te lossen met een trucje: converteer het e-book binnen Calibre naar het formaat .mobi. Converteer het daarna terug van .mobi naar .epub. Probeer vervolgens opnieuw het e-book naar je Kindle te sturen.

Je kunt per e-mail boeken delen met bijvoorbeeld een Kindle-e-reader.

Inspiratie voor extra leesvoer

Hebban is een leuke website om inspiratie voor nieuwe boeken op te doen. Je vindt er een enorme catalogus met Nederlandstalige boeken, voorzien van meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies. Er zijn ook veel lijstjes, zoals de tiplijst met boeken van de laatste dertig dagen, de Hebban Rank met de duizend populairste boeken van dit moment en een lijst met de duizend mooiste boeken aller tijden. Die laatste lijst wordt samengesteld op basis van de persoonlijke tiplijsten van duizenden leden. Je kunt op de website ook zelf een lijstje bijhouden met boeken die je interessant vindt. De meeste boeken zijn uiteraard ook als e-book verkrijgbaar. Een internationaal alternatief is Goodreads.

▼ Volgende artikel
Maak indruk met Canva: ontwerp alles in een handomdraai
© Simon Lehmann
Huis

Maak indruk met Canva: ontwerp alles in een handomdraai

Met Canva kun je eenvoudig professioneel ogende presentaties, socialmediaposts en zelfs websiteontwerpen maken – en dat zonder voorkennis. Dankzij de beschikbare sjablonen ga je snel en moeiteloos aan de slag. Bovendien biedt Canva krachtige AI-functies die je stap voor stap ondersteunen bij het creëren van jouw ontwerp. Klaar om je creativiteit te ontdekken?

In dit artikel laten we zien hoe je Canva gebruikt om professioneel ogende ontwerpen te maken:

  • Gebruik sjablonen om snel een aantrekkelijk ontwerp te maken
  • Pas teksten, afbeeldingen en vormen aan
  • Ontdek AI-functies
  • Deel je ontwerp of download het in verschillende formaten

Een vergelijkbaar programma is: Adobe Express: snel stijlvolle ontwerpen creëren

Tip 1 Aanmelden bij Canva

Canva is gratis te gebruiken. Het enige wat je moet doen, is je aanmelden voor de dienst. Ga naar www.canva.com en klik op Registreren. Je kiest hier om in te loggen met je Google- of Facebook-account of je klikt op Doorgaan met e-mailadres. Kies je voor de laatste optie, dan kun je in het volgende scherm je naam aangeven. Je krijgt een code in je inbox en vult deze vervolgens in op de website van Canva.

Als eerste vraagt Canva waar je de dienst voor wilt gebruiken. In de meeste gevallen is Persoonlijk de beste optie, maar als je Canva bijvoorbeeld wilt gebruiken in je klas, dan kies je hier beter voor Leraar. Zoals gezegd is Canva gratis te gebruiken, maar bij aanmelding kun je ervoor kiezen om een gratis proefperiode voor Canva Pro uit te proberen. Je moet dan wel alvast betaalgegevens aangeven, dus wij kiezen hier nu maar even voor Misschien later. Als je geen e-mails van Canva wilt krijgen, selecteer je in het volgende scherm Niet nu. Als je wilt weten wat je allemaal met Canva kunt doen, dan vind je onder Aan de slag met Canva een aantal lessen die je kunt volgen.

Bij het aanmelden voor Canva kies je hoe je Canva wilt gebruiken. Dit heeft geen invloed op de functies die Canva biedt.

Gratis of betaald

Met de gratis versie van Canva kun je prima documenten ontwerpen of gebruikmaken van de miljoenen sjablonen, lettertypen, stockfoto’s en -video’s. Gebruik je Canva voor je werk en wil je bestanden kunnen exporteren voor professionele druk of posts plannen op sociale media, dan is Canva Pro een betere keuze. Voor 110 euro per jaar heb je bovendien toegang tot meer AI-functies.

Canva is gratis te gebruiken, een Pro-versie kost 110 euro per jaar.

Tip 2 Ontwerp maken

Wij duiken meteen in het diepe door op + Een ontwerp maken te drukken. Het grote voordeel van Canva ten opzichte van bijvoorbeeld Photoshop of een ander ontwerpprogramma is dat je de beschikking hebt over ongelooflijk veel sjablonen. En deze sjablonen heb je in alle soorten en maten en voor alle mogelijke doeleinden. Kies bijvoorbeeld links voor Sociale media, klik bovenin op Instagram en je vindt duizenden goeduitziende sjablonen die je kunt openen, bewerken en naar je eigen hand zet. Uiteraard kun je ook met een leeg document beginnen, maar vanwege de vele sjablonen raden we je dit niet aan.

Laten we eerst een gewoon document maken. Klik op Docs en vervolgens op Alles bekijken. Op het moment van schrijven zijn er meer dan 2100 sjablonen. Boven de resultaten vind je een aantal filters, klik op Alle filters en links verschijnt een menu waar je nog veel meer opties hebt. Zoek je een specifiek sjabloon, dan kun je ook boven een zoekterm aangeven, zoals bruiloft of uitnodiging. De meeste resultaten bevatten Engelse teksten, maar die kun je later wijzigen. Klik op een sjabloon om meer informatie te zien. De meeste sjablonen zijn door professionele ontwerpers gemaakt en je kunt deze gebruikers volgen of op de naam klikken om meer designs van ze te zien. Onder de naam van het sjabloon zie je ook de grootte van het document.

Zie wie een sjabloon heeft gemaakt en open het sjabloon om het te bewerken.

Tip 3 Teksten wijzigen

Klik op Pas deze sjabloon aan om het voorbeeld te openen. Laten we eerst de sjabloonteksten aanpassen. Zodra je met je muis over een tekst gaat, zie je het tekstvak oplichten met een paarse rand. Dubbelklik op de tekst en gebruik je toetsenbord om de tekst in dit tekstvak te wijzigen. Wil je de eigenschappen van de tekst wijzigen, dan doe je dit boven in het menu. Verander bijvoorbeeld het lettertype, de tekengrootte, kleur of uitlijning van de tekst in het tekstvak. Als je op Effecten klikt, dan wordt er een menu aan de linkerkant geopend waar je verschillende soorten schaduwen of andere teksteffecten kunt selecteren. Ook de vorm of een eventuele achtergrond van de tekst is hier te wijzigen. Denk er wel aan dat je het design van het sjabloon hier wel mee kunt verstoren, ga dus spaarzaam om met teksteffecten. Zelf een tekstvak toevoegen kan uiteraard ook. Klik op Tekst en kies voor Voeg een tekstvak toe. Klik links op één van de tekststijlen of pas alle instellingen aan door bovenin het lettertype, de kleur of stijl te wijzigen. Links kun je onder Lettertypecombinaties ook een vooringestelde letter- en vormgevingscombinatie kiezen.

Canva biedt talloze effecten voor je teksten.

Tip 4 Afbeeldingen bewerken

Wil je een tekstvak verplaatsen, dan ga je met de cursor eroverheen totdat de rand paars wordt. Sleep het vak nu naar een andere positie. Je kunt een tekstvak vergrendelen, zodat je het niet per ongeluk kunt wijzigen of verplaatsen door op het slotje boven het element te klikken. Hier vind je ook de optie om een tekstvak (of ander element) te dupliceren of iets te verwijderen. Alle wijzigingen worden overigens meteen opgeslagen, je hoeft dus niet bang te zijn dat je bewerkingen verliest. Je moet uiteraard wel een actieve internetverbinding hebben.

Als je design-elementen van een sjabloon wilt veranderen, dan werkt dit in principe op dezelfde manier als een tekstvak; je hebt alleen een paar andere menu-onderdelen tot je beschikking. Elk element is te selecteren zodra je er met je cursor overheen beweegt, tenzij een element is vergrendeld. Sommige ontwerpen maken gebruik van afbeeldingen of vormen die meerdere keren zijn gekopieerd, maar met een verschillende mate van doorzichtigheid. Klik op een element en druk vervolgens op het transparantie-pictogram. Met de schuif eronder bepaal je de mate van doorzichtigheid. Met de knop ernaast spiegel je een element horizontaal of verticaal. Wil je een element draaien, dan selecteer je het en kies je voor de draaiknop die naast het element verschijnt.

Je kunt een element uitrekken door aan één van de bolletjes te trekken. De lengte en breedte van een afbeelding worden altijd evenveel vergroot of verkleind. Als je aan één van de zijdes trekt, dan wordt de afbeelding in het element vergroot of verkleind, maar het element zelf blijft even groot. Dit kan er dus voor zorgen dat een afbeelding in een element wordt afgesneden.

Tekstvakken zijn op dezelfde manier te vergroten en te verkleinen. Je kunt elementen ook naar de voor- of achtergrond verplaatsen door op Positie te klikken. Onder Ordenen vind je eveneens opties voor uitlijning van een element.

Pas de transparantie van een afbeelding aan of draai het element.

Tip 5 Vormen en plaatjes

Als je zelf een visueel onderdeel wilt toevoegen, klik dan links op Elementen. Hier heb je de keuze uit geometrische vormen, illustraties, foto’s, diagrammen, tabellen en zelfs bewegende stickers, audio en video voor presentaties. Al deze elementen zijn gratis te gebruiken, tenzij er een kroontje in de rechterbenedenhoek staat. Dit betekent dat ze alleen toegankelijk zijn voor pro-gebruikers. Sleep een onderdeel naar een pagina en er wordt automatisch een element aangemaakt met het onderdeel erin. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken voor een pagina, klik er dan met de rechtermuisknop op en kies voor Afbeelding als achtergrond instellen.

Is het onderdeel een foto, dan kun je erop klikken en bovenin voor Bewerken kiezen. Links wordt de bewerkstudio geopend. Hier voeg je effecten toe, pas je filters toe of gebruik je apps die een foto kunnen bewerken. Helemaal bovenin zie je ook Magic Studio. Dit is een op AI-gebaseerde bewerkoptie waarmee je achtergronden kunt verwijderen uit foto’s of objecten kunt weghalen. Met de gratis versie van Canva kun je deze opties een paar keer uitproberen, maar heb je geen volledige toegang.

Canva levert heel veel afbeeldingen gratis mee en je kunt ze op allerlei manieren aanpassen.

Teksten laten schrijven door AI

Eén van de handigste AI-opties in Canva is Magic Write. Zodra je een tekstvak toevoegt, en op de Magic Write-knop drukt, wordt de optie geactiveerd. Je geeft een korte omschrijving van de tekst die je wilt hebben en middels AI wordt er een tekst geschreven. Controleer wel altijd of de tekst geen fouten bevat. In de gratis versie kun je Magic Write vijftig keer gratis gebruiken.

Met de gratis versie kun je vijftig teksten gratis laten genereren.

Tip 6 AI-opties

Er zitten nog veel meer AI-opties in Canva. Zo is het mogelijk om afbeeldingen te genereren op basis van tekstomschrijvingen, iets wat je wellicht al kent van andere AI-afbeeldingsgeneratoren zoals Dall-E. Klik op Elementen en kies voor Genereer je eigen plaatje onder AI-afbeeldinggenerator. Voeg een zo duidelijk mogelijke ‘prompt’ in en kies één van de stijlen eronder. Onder Beeldverhouding kies je de vorm van het te genereren plaatje. Kies vervolgens voor Afbeelding genereren. Onderaan zie je hoeveel credits je nog over hebt. Met de gratis versie heb je vijftig credits om de dienst uit te proberen, daarna moet je een betaald abonnement nemen. Naast afbeeldingen kun je dezelfde AI-optie ook voor illustraties gebruiken. Hiervoor klik je bovenin op Illustraties. Nog interessanter wordt het als je weet dat je ook video’s kunt genereren op deze manier. Deze optie zie je als je op Video’s klikt. Voor video’s heb je overigens maar vijf credits en deze optie is nog in de bètafase.

Met Magic Media genereer je zelf afbeeldingen.

Tip 7 Meerdere pagina’s

Een document hoeft natuurlijk niet maar één pagina te bevatten. Door onderaan op + Pagina toevoegen te klikken, wordt er een pagina aan je document toegevoegd. Dit is dan een lege pagina zonder opmaak. Bovenin heb je de mogelijkheid om de achtergrond van je pagina aan te passen. Klik hiervoor op het kleuren-pictogram. Naast standaardkleuren kun je onder Fotokleuren kleuren kiezen die Canva uit elementen van je eerste pagina haalt.

Wil je de complete vormgeving van de eerste pagina gebruiken, dan is het slimmer om bovenaan de eerste pagina op het Pagina dupliceren-pictogram te klikken. Welke optie je ook kiest, bovenaan een pagina wijzig je de titel als je op Paginatitel toevoegen klikt. Je kunt in dit menu ook een complete pagina vergrendelen, verwijderen of verbergen. Als je een pagina verbergt, kun jij het nog wel zien, maar als je het document downloadt, dan is deze pagina niet zichtbaar.

De optie om kleuren te kiezen op basis van je sjabloon is handig.

Tip 8 Notities en reacties

Naast onderdelen van je document te wijzigen, is het met Canva ook mogelijk om notities en reacties aan je document toe te voegen. Klik onderin op Notities en voeg een commentaar aan de huidige pagina toe. Naast notities kun je ook reacties toevoegen; dit is bedoeld voor specifieke elementen. Handig als je nog niet helemaal tevreden bent over een lettertype, een afbeelding of de positie van een element en je dit nog wilt aanpassen in het uiteindelijke ontwerp. Klik op een element en kies voor het reactie-pictogram. Voeg een reactie in en druk op de verzenden-knop. Je kunt een emoji of sticker toevoegen of iemand taggen, als je samen werkt aan een document.

Reacties voeg je per element toe.

Tip 9 Delen en downloaden

In Canva is het heel makkelijk om samen aan documenten te werken, de andere persoon moet wel een Canva-account hebben. Klik op Delen en voeg onder Mensen met toegang het e-mailadres toe van diegene die aan het document mag werken. Als je een adres hebt aangegeven, kun je erachter kiezen of diegene alleen Mag bekijken of ook Mag bewerken. Een andere optie is dat een persoon alleen reacties mag achterlaten. In dit geval kies je voor Kan reactie achterlaten. Deze laatste optie is handig als je iemand wel om zijn mening wilt vragen, maar deze persoon het design of de inhoud niet kan veranderen.

Wil je in plaats van samenwerken gewoon een koppeling sturen naar mensen, dan doe je dit ook via het menu Delen. Je kiest nu onder Samenwerkingslink voor Iedereen met de koppeling. Kies nu bijvoorbeeld voor Mag bekijken en er wordt een koppeling gemaakt zodra je op Koppeling kopiëren klikt. Met Ctrl+V kun je nu overal deze koppeling plakken.

Wil je je gemaakte document downloaden, dan klik je onderin het deel-menu op Downloaden. Onder Bestandstype kies je bijvoorbeeld voor PDF – Standaard als je het document als digitaal pdf-bestand aan een mail wilt toevoegen. Wil je dat notities zichtbaar zijn in het bestand, dan vink je Gebruik notities aan. Klik op Downloaden en het bestand wordt naar je pc gedownload.

Je kunt makkelijk samenwerken aan documenten in Canva.

Tip 10 Apps ontdekken

Het is onmogelijk om alle functies in Canva te behandelen, maar één optie willen we je niet onthouden en dat is de mogelijkheid om apps binnen Canva te draaien. Klik links op Apps en je ziet tientallen apps weergegeven. Klik op een app om meer informatie te ontdekken over een app en kies voor Openen om de app binnen Canva te gebruiken. Zo zijn er apps om je te helpen bij het vinden van goede kleurcombinaties, kun je verscheidene fotobewerkings-apps binnen Canva draaien en zijn er apps om logo’s mee te creëren.

Heb je niet genoeg aan de standaard Canva-functies? Neem dan een kijkje in de talloze apps die er beschikbaar zijn.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal doen met een cirkelzaag
© ilyaska
Huis

Dit kun je allemaal doen met een cirkelzaag

Met een cirkelzaag kun je veel meer dan alleen rechte planken op maat zagen. Dit veelzijdige gereedschap is onmisbaar voor uiteenlopende klussen, van grove zaagsneden tot precisiewerk. Of je nu regelmatig klust of net begint, een cirkelzaag helpt je snel en strak te zagen in verschillende materialen. We hebben tien toepassingen voor je op een rij gezet.

Met een cirkelzaag kun je meer dan je misschien denkt. Hieronder lees je wát allemaal. Ook lees je welk type cirkelzaag het meest geschikt is voor een bepaalde klus.

Lees ook: Zo kies je het juiste zaagblad voor je cirkelzaag

1. Rechte sneden in hout

De cirkelzaag is perfect voor het maken van lange, rechte sneden in hout. Denk aan het op maat zagen van planken, multiplex of MDF. Met een geleiderail of een liniaal kun je extra precies werken.

2. Afkorten van balken en planken

Wil je houten balken of brede planken inkorten? Met een cirkelzaag en een haakse geleider maak je snel haakse sneden. Dit is handig bij het bouwen van meubels of het maken van een houten constructie.

©frank11

3. Hoeksneden maken

Met een verstelbare zaaghoek kan een cirkelzaag schuine sneden maken. Dit is handig voor projecten zoals het maken van een verstekverbinding of een afgeschuinde rand.

❗ Doe het veilig Een cirkelzaag is een krachtig gereedschap, dus veiligheid staat voorop. Draag altijd een veiligheidsbril en gehoorbescherming en gebruik een stofmasker bij het zagen van MDF of ander plaatmateriaal. Zorg voor een stabiele ondergrond en houd het werkstuk stevig vast. Controleer het zaagblad op beschadigingen voordat je begint en gebruik beide handen om de zaag te geleiden, terwijl je je vingers op veilige afstand houdt. Leg de zaag pas neer als het blad volledig tot stilstand is gekomen.

4. Inzagen van plaatmateriaal

Bij het installeren van keukens of vloeren moet je soms uitsparingen in plaatmateriaal zagen, bijvoorbeeld voor leidingen of stopcontacten. Je begint met een boorgat op de zaaglijn, waarna je met de cirkelzaag het gewenste stuk uitsnijdt.

5. Groeven zagen

Met een speciale zaagbladinstelling of door meerdere sneden naast elkaar te maken, kun je groeven in hout zagen. Dit is nuttig voor verbindingen of decoratieve afwerkingen.

6. Kunststoffen en metalen zagen

Met het juiste zaagblad kan een cirkelzaag ook kunststoffen en bepaalde metalen, zoals aluminium, doorzagen. Let op het toerental en gebruik een geschikt zaagblad om smelten of bramen te voorkomen. Niet elke standaard cirkelzaag is geschikt voor metaal. Dit kan alleen met specifieke cirkelzagen en zaagbladen die ontworpen zijn voor dit type materiaal.

©Andrey Radchenko | nordroden

7. Oud hout of pallets verzagen

Wil je hout hergebruiken voor een project? Met een cirkelzaag kun je oude pallets of reststukken hout eenvoudig op maat zagen voor nieuwe toepassingen.

💡 Experttip: splintervrij zagen met schilderstape Bij het zagen van fijn hout zoals multiplex of laminaat kunnen er langs de zaaglijn splinters ontstaan. Dit kun je voorkomen door schilderstape op de zaaglijn te plakken voordat je begint met zagen. De tape houdt de houtvezels op hun plaats, waardoor het risico op splintervorming kleiner wordt. Druk de tape goed aan en trek deze na het zagen voorzichtig los voor een strakke afwerking. Gebruik daarnaast een fijngetand zaagblad en zaag met een rustige, gecontroleerde beweging voor het beste resultaat.

8. Beton of gipsplaten op maat zagen

Voor het zagen van beton of gipsplaten heb je een industriële cirkelzaag met een speciaal diamantzaagblad nodig. Een gewone handcirkelzaag is hier meestal niet geschikt voor, omdat deze te weinig kracht heeft en het zaagblad te snel slijt.

9. Laminaat of parket op maat maken

Bij het leggen van een vloer moet je vaak planken inkorten of in de lengte zagen. Een cirkelzaag met een fijngetand zaagblad voorkomt splinteren en zorgt voor een strakke afwerking.

©Andy Dean Photography

10. Oude deuren of kozijnen inkorten

Als je een nieuwe vloer legt of een deur iets wilt inkorten, kun je met een cirkelzaag een nette zaagsnede maken. Gebruik hiervoor een fijne zaag en werk met een rechte geleiding.

Verschillende soorten cirkelzagen en hun toepassingen

Er zijn verschillende types cirkelzagen, elk met hun eigen toepassingen. In de tabel hieronder hebben we dat voor je op een rij gezet.

Type cirkelzaagGeschikt voor
HandcirkelzaagRechte sneden in hout, afkorten van planken, hoeksneden, inzagen van plaatmateriaal
TafelcirkelzaagGrote hoeveelheden hout zagen, precieze en repeterende zaagsneden
AfkortcirkelzaagBalken en planken haaks of in verstek zagen, snel en nauwkeurig inkorten
Industriële cirkelzaagBetonspecie, gipsplaten en metalen zagen (met juiste zaagbladen)


Zagen, zagen...

...Veiligheidsbril dragen!