E-readers zijn gewild bij zowel jong als oud. Logisch, want met digitale boeken bespaar je thuis ruimte en op vakantie neem je zo met gemak het equivalent van een hele stapel leesvoer mee. E-readers zijn alweer zo’n vijftien jaar op brede schaal verkrijgbaar. Er valt inmiddels dan ook veel te kiezen. In dit artikel bespreken we de belangrijkste eigenschappen van e-readers, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

📚 In dit artikel kijken we naar acht features en opties van e-readers. Met deze informatie wordt het voor jou makkelijker om de voor jou beste e-ereader te vinden. We behandelen: Elektronische inkt | Schermformaat | Systeemprestaties | Behuizing | Verlichting | Internet | Opslagruimte | Luisterboeken

Lees ook: Waar voor je geld: 5 echt goede e-readers

1: Elektronische inkt

E-readers hebben een zogeheten e-inkscherm. Deze afkorting staat voor de Engelse term electronic ink, oftewel elektronische inkt. De eigenschappen van dit scherm komen overeen met die van echt papier. Zo heb je net als bij fysieke boeken niet of nauwelijks te maken met lichtweerkaatsing. Dat geeft je ogen ten opzichte van tablet- en smartphoneschermen meer rust, zodat je langer kunt lezen. Dankzij een hoog contrast kun je zelfs in de volle zon van leesvoer genieten. Mooi meegenomen is dat e-ink weinig energie verbruikt. Je leest op een enkele acculading met gemak meerdere e-books uit. Een e-inkscherm verbruikt alleen energie bij het verversen van beeld. Denk bijvoorbeeld aan het ‘omslaan’ van een pagina. Is een pagina eenmaal geopend, dan vereist dat geen energie van de accu. 

De meeste e-readers tonen alleen zwarte of witte beeldpunten, maar sinds enkele jaren zijn er ook producten met een kleurenscherm op de markt. Met name voor liefhebbers van kinderboeken, stripboeken en tijdschriften is dat interessant, want e-readers met een gekleurd e-inkscherm tonen illustraties in hun volle glorie. Houd wel rekening met een meerprijs ten opzichte van vergelijkbare modellen met een zwart-witscherm. 

De PocketBook Color is een breed verkrijgbare e-reader met een kleurenscherm van 6 inch. 

Lees je het liefst uren achtereen op de bank? Gebruik hiervoor bij voorkeur een e-reader.

2: Schermformaat 

E-readers zijn er in allerlei soorten en maten. Een belangrijk onderscheid is het schermformaat. De kleinste modellen hebben een e-inkscherm van 6 inch. Dat is vergelijkbaar met een bladzijde van een pocketbook. Zo’n apparaatje neem je vanzelfsprekend gemakkelijk mee. Bovendien is de behuizing licht, zodat je een e-book met één hand kunt lezen. Wil je liever een exemplaar dat ongeveer overeenkomt met een bladzijde van een gemiddeld leesboek? Dan kom je uit bij een e-reader van 7 of 8 inch. Die is evengoed nog handzaam, zodat je hem bijvoorbeeld eenvoudig in een tas meeneemt. 

Als laatste bestaan er ook e-readers met een scherm van ongeveer 10 inch of zelfs nog groter. Nuttig voor wie graag grotere letters instelt; hiervoor is namelijk voldoende schermruimte. Grote e-readers zijn over het algemeen stevig aan de prijs. Houd bovendien rekening met een hoger gewicht, waardoor je de reader meestal met twee handen dient vast te houden. Naast het schermformaat is ook de resolutie een belangrijke factor. Hoe meer pixels, hoe scherper het beeld. Gelukkig is bij de huidige generatie e-readers de resolutie doorgaans prima in orde. 

Bepaalde e-readers hebben ongeveer het formaat van een fysiek leesboek, zoals het 8inch-scherm van deze Kobo Sage. 

3: Systeemprestaties 

Net als een tablet bevat een e-reader een processor en werkgeheugen. Neem de specificaties hiervan grondig door, want die zijn cruciaal voor de systeemprestaties. Op e-readers met weinig processorkracht duurt het bijvoorbeeld langer om door het menu te navigeren en e-books te openen. Bovendien starten deze apparaten langzamer op. Tegenwoordig heeft een doorsnee e-reader een processor met een kloksnelheid van 1 GHz en 512 MB werkgeheugen. Dat is voldoende om vlot in het menu en door e-books te navigeren. 

De meeste e-readers zijn tegenwoordig ook geschikt voor allerlei andere taken dan alleen lezen. Denk bijvoorbeeld aan surfen op internet, muziek luisteren, aantekeningen maken en zelfs spelletjes spelen. In dat geval is een beetje extra rekenkracht geen overbodige luxe. Er zijn snelle e-readers met een dualcore- of quadcore-processor verkrijgbaar. Je betaalt daar wel een meerprijs voor. 

Voor aanvullende taken, zoals het maken van aantekeningen, is extra rekenkracht prettig. 

4: Behuizing 

Zodra je een fysiek boek uit hebt, pak je een ander exemplaar. Bij een e-reader gaat dat natuurlijk anders; je hebt gebruikt immers continu hetzelfde apparaat. Het is dan ook heel belangrijk dat de e-reader prettig in de hand ligt. Hebben je vingers voldoende grip en is het apparaat voor lange leessessies niet te zwaar? Van compacte modellen valt het gewicht overigens erg mee. Zo zijn producten met een 6inch-scherm meestal lichter dan 200 gram. E-readers van 7 inch liggen doorgaans net boven deze grens. 

De bekende merken Kobo, Amazon Kindle en PocketBook ontwikkelen diverse leesapparaten met een (spat)waterbestendige behuizing. Zo zijn de breed verkrijgbare producten Kobo Libra 2 en Clara 2E voorzien van een IPx8-gecertificeerde behuizing. Die zijn volledig waterdicht. Handig voor wie graag in bad of bij het zwembad leest. 

©PXimport

Gebruik je een e-reader regelmatig in de buurt van water, dan heb je baat bij een model met een IPx8-gecertificeerde behuizing. 

Dit hoesje voor de Kobo Libra 2 heeft een geïntegreerde steun en magnetische sluiting. 

5: Verlichting 

Het e-inkscherm bootst de eigenschappen van echt papier zo goed mogelijk na. Lees je in het donker, dan vereist dat normaal gesproken een leeslampje. Tegenwoordig hebben alle nieuwe e-readers schermverlichting. Pas hiervan de helderheid naar eigen wens aan. Sommige luxe exemplaren hebben zelfs een speciale sensor. In dat geval wijzigt de e-reader op basis van het aanwezige omgevingslicht de helderheid van het scherm. Houd er rekening mee dat bij gebruik van schermverlichting de accu sneller leeg raakt. 

Veel mensen lezen voor het slapengaan nog een paar pagina’s of een hoofdstuk. Doe jij dat ook, dan is een e-reader met een blauw-lichtfilter een verstandige keuze. Kobo noemt deze functie ComfortLight Pro. Dit oranjeachtige licht is rustgevender voor je ogen, waardoor je na het lezen makkelijker in slaap valt. Comfortlight Pro toont overdag een kleine hoeveelheid blauw licht. Zodra de avond valt, geeft het scherm steeds minder blauw licht weer. Overigens is het ook mogelijk om deze instellingen handmatig aan te passen. 

©Seventyfour - stock.adobe.com

Dankzij de schermverlichting van e-readers heb je geen leeslampje meer nodig. 

6: Internet 

Alle moderne e-readers ondersteunen wifi. Het voordeel hiervan is dat je rechtstreeks e-books naar het apparaat kunt downloaden. Er is dus geen tussenkomst van een computer nodig, al kan dat uiteraard wel. Verder bevat het menu vaak een browser, zodat je tussen het lezen door bijvoorbeeld iets op internet kunt opzoeken. Vergeleken met een tablet of smartphone werkt een browser op een e-reader wel iets trager. Een e-inkscherm bouwt een nieuw beeld namelijk niet zo snel op als een regulier scherm. Het menu van moderne e-readers bevat verder een functie om online woorden op te zoeken in een woordenboek of encyclopedie. 

De meeste e-readers bevatten een geïntegreerde boekenwinkel. Open op een Kobo-apparaat maar eens de Kobo Store, terwijl je op een toestel van PocketBook eveneens toegang hebt tot een online boekenwinkel. Met name de Kobo Store is erg uitgebreid. Deze winkel is gekoppeld aan de online catalogus van Bol.com. Je vindt hier een indrukwekkend Nederlandstalig aanbod waarbij je ook luisterboeken kunt downloaden. Tientallen e-books zijn zelfs gratis. Ben jij een heuse boekenwurm? Overweeg dan een abonnement op Kobo Plus: vanaf 9,99 euro per maand heb je dan onbeperkt toegang tot honderdduizenden titels. 

Op www.kobo.com/plus kun je het uitgebreide aanbod van Kobo Plus verkennen. 

De online catalogus van de bibliotheek telt talloze (luister)boeken in allerlei genres. 

7: Opslagruimte 

E-books bewaar je vanzelfsprekend rechtstreeks op de e-reader. Nieuwe producten hebben meestal 8, 16 of 32 GB opslagcapaciteit. Een enkel exemplaar bevat 64 GB opslag. Dat lijkt misschien weinig, maar e-books nemen nauwelijks ruimte in beslag. Ga uit van ongeveer duizend reguliere e-books per gigabyte. Kinderboeken en tijdschriften bevatten meer afbeeldingen, die slokken om die reden meer capaciteit op. Verder kun je op moderne e-readers ook luisterboeken en muziekalbums bewaren. In dat geval is een e-reader met flink wat opslagruimte geen overbodige luxe. 

Kun je niet alles opslaan wat je wilt? Sommige modellen bevatten een microSD-kaartslot. Met name producten van PocketBook hebben veelal een geheugenkaartlezer. Op die manier voeg je eenvoudig extra ruimte toe. Bovendien kun je zo makkelijker digitale boeken vanaf de computer naar de e-reader overzetten. Controleer in de specificaties welke microSD-kaarten de e-reader ondersteunt. 

De roodgekleurde PocketBook Touch Lux 5 bevat aan de onderzijde een gleuf voor een microSD-kaart.

8: Luisterboeken 

Van vrijwel alle populaire Nederlandse titels bestaan er ook luisterboeken. Die zijn ingesproken door de auteur, een bekende Nederlander of een ander persoon met een prettige stem. Check in de specificaties van de beoogde e-reader of het apparaat met audioformaten overweg kan. Nieuwe modellen van Kobo accepteren alleen luisterboeken die je in de Kobo online boekenwinkel aanschaft. Producten van PocketBook ondersteunen meestal meerdere populaire audioformaten, zoals mp3 en ogg. Naast audioboeken kun je daarmee ook eigen opgeslagen muziek beluisteren. Zo kun je tijdens het lezen bijvoorbeeld van rustgevende achtergrondmuziek genieten. 

Het afspelen van ingesproken boeken kan op verschillende manieren. Bepaal vooraf welke methode(n) jij prettig vindt en zoek daar een passende e-reader bij. Als het leesapparaat bluetooth ondersteunt, koppel je hieraan een draadloze hoofdtelefoon, speaker of autoradio. Sommige e-readers hebben daarnaast een ingang voor een bekabelde koptelefoon, hiervoor leveren sommige fabrikanten een speciaal verloopsnoertje mee. Je luistert dus vrijwel altijd via een extern apparaat naar het boek. Een uitzondering hierop zijn sommige luxe e-readers met een geïntegreerde speaker. Daarmee kun je namelijk rechtstreeks een luisterboek of muziekalbum afspelen. 

De PocketBook Era heeft voor de weergave van audio aan de onderkant een klein speakertje. 

Het 2022-model van de Amazon Kindle. Onlangs lanceerde het Amerikaanse concern een functie waarmee gebruikers eigen epub-bestanden naar hun Kindle kunnen sturen. 

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.