Nog dit jaar zal alleen een wachtwoord niet meer volstaan om je bij Google aan te melden. Google gaat namelijk MFA verplichten, waarbij je minstens twee factoren gebruikt. Hoe pak je dit aan, ook bij een paar andere aanbieders?

Veel mensen hergebruiken wachtwoorden voor meerdere diensten, wat natuurlijk erg onveilig is. Maar zelfs met unieke, sterke wachtwoorden, bijvoorbeeld via een wachtwoordmanager, blijven er risico’s bestaan. Wachtwoorden zijn namelijk vatbaar voor phishing, datalekken, keyloggers, malware, brute-force- en dictionary-aanvallen en menselijke onvoorzichtigheid.

Steeds meer diensten adviseren daarom extra verificatiemiddelen naast een wachtwoord. Dit heet 2FA (tweefactorauthenticatie/tweestapsverificatie) of breder MFA (multifactorauthenticatie). Hierbij zijn minstens twee verificatiefactoren vereist. Omdat MFA het flink veel moeilijker maakt onbevoegde toegang tot een account te krijgen, maakt Google dit verplicht voor alle gebruikers. Het zou ons niet verbazen als ook andere aanbieders dit voorbeeld gaan volgen.

Eerst bespreken we kort de belangrijkste MFA-factoren (en dat zijn er behoorlijk wat). Daarna tonen we hoe je ze instelt bij populaire diensten, weliswaar met een duidelijke focus op Google, aangezien dit het meest urgent lijkt.

Wachtwoorden zijn ook vatbaar voor datalekken.

MFA-factoren

Bij de klassieke MFA-aanpak, inclusief 2FA, voer je eerst je wachtwoord in en daarna een tweede factor, wat op verschillende manieren kan.

Bij Googlekan dit een Google-prompt zijn: je krijgt een pop-upmelding op een vertrouwd Android- of iOS-apparaat om de inlogpoging te bevestigen. Ook mogelijk is een tijdelijke TOTP-code (Time-based One-Time Password) die je invoert via een authenticator-app als Google Authenticator. Een andere optie is een sms of spraakoproep met een cijfercode.

Daarnaast kun je een digitale FIDO2-toegangssleutel (Fast IDentity Online) oftewel passkey gebruiken, opgeslagen op een apparaat zoals je smartphone of computer, en beschermd met biometrische verificatie zoals een vingerafdruk of gezichtsherkenning. Of je plugt een hardwarematige beveiligingssleutel, zoals een Yubikey, in een usb-poort of verbindt deze via NFC/bluetooth. De sleutel fungeert dan als toegangscode.

Soms kun je de tweede factor niet invoeren, bijvoorbeeld als je smartphone gestolen is of je deze bent vergeten. Daarom biedt onder meer Google unieke back-upcodes die je in noodgevallen kunt gebruiken. Sommige diensten, zoals Microsoft, laten ook e-mail toe als tweede factor, waarbij je een eenmalige code of bevestigingslink ontvangt.

De belangrijkste opties bij Googles 2FA.

Google

Stel dat je je nu alleen met een wachtwoord bij Google aanmeldt en een tweede factor wilt toevoegen (2FA). Meld je aan bij https://account.google.com, open Beveiliging en scrol naar Inloggen bij Google. Klik op Tweestapsverificatie staat uit en vervolgens op Tweestapsverificatie aanzetten.

Voeg eerst je mobiele telefoonnummer toe. Selecteer het juiste land, zoals Nederland of België, voer je nummer in en druk op Volgende. Google stuurt een verificatiecode, G- gevolgd door zes cijfers. Vul deze in, klik op Verifiëren en daarna op Gereed. Tweestapsverificatie is nu ingeschakeld en je ziet dat je telefoonnummer als tweede stap is toegevoegd.

Log je opnieuw in, dan ontvang je na het invullen van je wachtwoord automatisch een nieuwe verificatiecode. In het venster voor de code kun je een vinkje zetten bij Niet meer vragen op dit apparaat, zodat de tweede factor op dat apparaat niet meer nodig is. Doe dit alleen als je het apparaat vertrouwt en niemand anders er fysiek toegang toe heeft. Heb je dit aangevinkt, maar wil je dit weer ongedaan maken, open dan opnieuw Beveiliging, scrol tot bij Je apparaten en klik op Alle apparaten beheren. Selecteer het betreffende apparaat en kies Uitloggen (twee keer).

Onze eerste 2FA-factor: verificatiecodes op de telefoon.

Back-upcodes

In dit venster zie je ook de optie Andere manier proberen, maar dit is alleen nuttig als je al minstens één andere factor hebt toegevoegd. Open dus opnieuw Tweestapsverificatie voor een overzicht van de beschikbare tweede stappen. Je merkt dat standaard al twee factoren geactiveerd zijn: sms via Telefoonnummer en Google-prompt, op voorwaarde dat je een smartphone gebruikt en je Google-account daarop is ingesteld. Je kunt wel zelf extra factoren toevoegen. Laten we deze even doorlopen.

Laten we beginnen met de factor die je achter de hand kunt houden voor noodgevallen: back-upcodes. Klik op Back-upcodes opvragen en vervolgens op Back-upcodes genereren. Vul je wachtwoord in als daarom gevraagd wordt en klik opnieuw op Back-upcodes genereren. Druk de tien codes af of download ze als txt-bestand. Bewaar de codes veilig.

Je doet er goed aan meteen je back-upcodes op te vragen en veilig te bewaren.

Authenticator (TOTP)

Een andere populaire methode zijn codes of wachtwoorden die meestal na 30 seconden automatisch verlopen (Time-based One-Time Passwords). Voor zulke TOTP’s heb je een specifieke tool nodig. Dat kan een desktopapplicatie, browserextensie of een ondersteunde veiligheidssleutel zijn, maar de meesten kiezen voor een mobiele authenticator-app. Bekende apps zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator en Authy. We nemen Google Authenticator als voorbeeld, al is dat ook voor een Google-login geen vereiste.

Open de appstore op je iPhone of Android en installeer Google Authenticator. Ga op de Google-site bij Tweestapsverificatie naar Authenticator-app toevoegen en klik op Authenticator instellen. Open de app op je smartphone, tik op de plusknop, kies QR-code scannen en richt je camera op de QR-code op de site. Of kies Instelsleutel invoeren, klik op de site op Kun je de code niet scannen en vul handmatig de 32 tekens in. Druk op Volgende en vul de 6 codecijfers van het TOTP in dat inmiddels in de app te zien is en automatisch wordt vernieuwd. Bevestig met Verifiëren. Je kunt deze code voortaan ook gebruiken bij het inloggen.

Dit systeem werkt als volgt. Via de QR-code of instelsleutel geef je een geheime sleutel door aan de app, waarna deze op basis van de tijd een TOTP berekent. De website met de login doet hetzelfde en vergelijkt de TOTP’s. Zijn deze identiek, dan krijg je toegang. Internet is hiervoor niet nodig; een gesynchroniseerde klok volstaat.

Op basis van een geheime sleutel kan de authenticator-app een geldige TOTP berekenen.

Toegangssleutel

Een andere tweede factor is een toegangssleutel, een van de beste manieren om je tegen phishing en andere bedreigingen te beschermen. Klik op Toegangssleutels en beveiligingssleutel. We gaan ervan uit dat je op een computer met Windows 11 werkt en dat Windows Hello actief is. Activeer dit eventueel via Instellingen, Accounts en Aanmeldingsopties, met Gezichtsherkenning, Vingerafdruk of Pincode (Windows Hello).

Je krijgt normaliter meteen de optie Toegangssleutel maken. Na bevestiging via Windows Hello en een klik op Klaar zie je dat je toegangssleutel is toegevoegd. Voortaan kun je via Windows Hello verifiëren dat jij bij Google inlogt. Klik gerust eens op Nu proberen. Je hoeft zelfs je wachtwoord niet meer in te vullen, omdat dit werkt als client-side MFA (zie tekstkader ‘Wachtwoordloos’).

Je kunt trouwens ook op andere apparaten een toegangssleutel aanmaken, bijvoorbeeld op macOS vanaf Ventura, ChromeOS vanaf versie 109, iOS vanaf 18, Android vanaf 9 of op een ondersteunde veiligheidssleutel.

Wil je bijvoorbeeld je Android-apparaat als toegangssleutel op je Windows-pc instellen, klik dan op Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Staat je apparaat er niet tussen, selecteer dan iPhone-, iPad- of Android-apparaat en druk op Volgende. Scan de QR-code met je Android, tik op Toegangscode gebruiken en als alles goed gaat worden de apparaten gekoppeld en kun je je voortaan ook hiermee aanmelden.

Een toegangssleutel met behulp van Windows Hello.

Beveiligingssleutel

Tot slot kun je bij Google ook een fysieke beveiligingssleutel gebruiken als tweede factor. Plug een geschikte sleutel in met ondersteuning voor FIDO2 of eventueel het oudere FIDO U2F. Bekende modellen zijn YubiKey en SoloKey. Afhankelijk van het model werken ze via usb, NFC of bluetooth, met prijzen tussen circa 35 en 80 euro.

Open daarna opnieuw Toegangssleutels en beveiligingssleutels, kies Toegangssleutel maken en Ander apparaat gebruiken. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en op OK (twee keer). Vul een pincode in bij Nieuwe pincode voor beveiligingssleutel (twee keer) en bevestig met OK. Raak de sleutel aan en voltooi met OK en Klaar. Je sleutel is nu toegevoegd, zodat je hiermee kunt aanmelden bij Google.

Op vergelijkbare manier kun je ook vanaf je smartphone een beveiligingssleutel via NFC toevoegen, zoals de Yubikey 5 NFC. Kies dan Ander apparaat, NFC-beveiligingssleutel en houd de sleutel plat tegen de achterkant van je toestel. Ook deze wordt als tweede factor toegevoegd.

Wat hoger James Bond-gehalte: aanmelding met een heuse beveiligingssleutel.

Microsoft

We hebben het tot nu toe alleen over Google gehad, maar ook veel andere diensten ondersteunen 2FA of MFA. Een overzicht van zulke diensten vind je op sites als www.2fa.directory. Als voorbeeld nemen we nog diensten van een paar bekende bedrijven: Microsoft en Meta (Facebook en Instagram).

Voor Microsoft meld je je aan op https://account.microsoft.com. Open de rubriek Beveiliging en klik op Beheren hoe ik me aanmeld. Klik rechtsboven op Beheren om tweestapsverificatie in te schakelen. Druk op Volgende en kies je tweede factor: een authenticatie-app, alternatief e-mailadres of telefoonnummer. We gaan uit van de veiligste optie: een authenticator-app. Klik op Nu downloaden en daarna op Volgende. Open je authenticator-app en scan de QR-code om het TOTP toe te voegen. Bevestig met Gereed en ververs de webpagina. Tweestapsverificatie is nu actief.

Klik nu op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen om extra stappen toe te voegen, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk, pincode, beveiligingssleutel, app, code via e-mail of sms. Volg telkens de instructies.

Ook Microsoft laat je uit diverse tweede-factoren kiezen.

Meta

Het zal je niet verbazen dat ook bijna alle sociale media 2FA ondersteunen, waaronder Facebook en Instagram. Meld je aan bij het Meta-accountcentrum en open de rubriek Wachtwoord en beveiliging. Klik op Tweestapsverificatie en kies het account bij Facebook of Instagram, waarvoor je dit wilt instellen. We nemen hier Instagram als voorbeeld.

Standaard zie je twee opties: Verificatieapp (authenticator) en Sms-bericht. De aanbevolen methode is de verificatie-app. Selecteer deze en klik op Volgende. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende veiligheidscode. Scan de QR-code met je authenticator-app of voer de code handmatig in. Het TOTP wordt toegevoegd. Klik op Volgende en vul het actuele TOTP in. Je krijgt een bevestiging dat tweestapsverificatie actief is. Je kunt nu ook je lijst met back-upcodes bekijken en downloaden. Rond af met Klaar.

Eventueel kun je nog een extra tweede factor toevoegen, zoals een beveiligingssleutel.

Bijna alle socialmediaplatformen ondersteunen 2FA, waaronder de diensten van Meta.

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.