Er is de laatste tijd sprake van een ware explosie aan nieuwe toepassingen gebaseerd op kunstmatige intelligentie (AI). In dit artikel laten we je kennismaken met nieuwe tools die voor iedereen gratis beschikbaar zijn.

We hebben de afgelopen tijd flink wat aandacht besteed aan ChatGPT en de verschillende modellen waarmee je met AI plaatjes kunt maken. Het aantal terreinen waarop je van kunstmatige intelligentie kunt profiteren is alleen nog veel groter en neemt bovendien in rap tempo toe. Meer en meer toepassingen worden ook aangeboden op een manier waardoor ze voor iedereen toegankelijk zijn, bijvoorbeeld als app of online. We hebben een aantal interessante nieuwe ontwikkelingen voor je op een rijtje gezet.

Lees ook: Prompt engineering: zo maak je precies het beeld dat je voor ogen hebt

Muziek

Waar sinds een jaar of drie de AI-modellen om plaatjes mee te maken ons om de oren vliegen, is nu het genereren van muziek een terrein dat volop in beweging is. We hebben eerder al een artikel geschreven over AIVA: Muziek maken? Iedereen kan het met AIVA: de Artificial Intelligence Virtual Artist

De AI van dat systeem zat toen vooral in het slim toepassen van allerlei wetmatigheden op het gebied van compositie. Inmiddels werken de nieuwe modellen meestal op basis van hetzelfde principe als bij de plaatjesmakers. Dat wil zeggen dat allerlei muziek met woorden is beschreven. De AI is vervolgens is getraind met combinaties van geluid en beschrijving.

Plaatjes kun je alleen veel eenduidiger beschrijven dan muziek. De laatste kun je vooral technisch beschrijven, zoals toonsoorten en modulaties, of op basis van instrumentatie. Ook kun je muziek beschrijven op basis van sfeer of stijl. Voor al deze varianten en combinaties daarvan is wel nieuwe AI te vinden. Overigens heeft AIVA (Artificial Intelligence Virtual Artist) zeer recent ook iets dergelijks toegevoegd voor technische beschrijvingen onder de naam text-to-harmony.

MusicGen

Het eerste model dat we willen noemen, is MusicGen van Meta. Met dit programma kun je verschillende soorten beschrijvingen gebruiken. We geven als voorbeeld de prompt Epic power chords in the sequence C, F, C, F minor, G and C in a slow heavy metal ballad. Na ongeveer anderhalve minuut krijgen we dertig seconden muziek die daar keurig aan voldoet. Deze muziek kunnen we bovendien downloaden als wav-bestand.

Alhoewel de geluidskwaliteit best aardig is, missen we wel een kop een staart. Het is muziek die nergens heen gaat. Je kunt wel eerder gemaakte muziek als input gebruiken en het systeem vragen er meer aan vast te breien. Daarnaast kun je MusicGen gebruiken om muziek te arrangeren. Daarvoor upload je een monofoon melodietje dat je bijvoorbeeld maakt op een piano of gitaar. Vervolgens geef je aan voor welke instrumentatie je dat wilt laten arrangeren.

Fragment

Mocht je de muziekjes van MusicGen wat aan de korte kant vinden, dan geldt dat helemaal voor Riffusion. Een riff is de benaming voor een korte passage in popmuziek, dus dat is hier ook de bedoeling. Aan de hand van een of twee stilistische beschrijvingen (bijvoorbeeld spanish guitar solo en 50s latin) maakt Riffusion een fragment van zo’n vijf seconden. Dat lijkt weinig, maar als je dat downloadt en slim knipt, kun je dat fragment als bouwsteen gebruiken in muziekeditors die met audio werken.

MusicGen en Riffusion zijn voorbeelden van toepassingen die werken basis van text-to-music. Er zijn ook diensten die kant-en-klare muziekjes voor je maken waarbij jij alleen de criteria kiest. Hier een SoundRaw een voorbeeld van. Dit model maakt muziek volgens de door jou ingestelde instellingen, zoals genre, stemming, gebruiksdoel en instrumentatie. Of je keuzes ook strikt worden opgevolgd, is de vraag.

Enigszins vergelijkbaar is Boomy. Hiermee wordt muziek gemaakt op basis van genre en instrumentatie. Je hebt ook de mogelijkheid om een songtekst toe te voegen, maar daarvoor hebben we een interessanter alternatief in de vorm van Suno AI.

Liedjesbakker

Waar de eerder genoemde tools zich (voornamelijk) richten op instrumentale muziek, is Suno AI een echte liedjesbakker. Via een prompt geef je om te beginnen aan wat voor soort nummer je wilt maken. Een voorbeeld: a cheerful uptempo tune with the feel of summer about a man walking on the beach. Vervolgens krijg je binnen een minuut twee varianten van (het begin van) een nummer dat aan die omschrijving voldoet. Daarbij maakt het systeem zelf een Engelse tekst over het gevraagde onderwerp. De muziek kun je, compleet met zang, downloaden. Je kunt Suno AI ook vragen om meer muziek toe te voegen, al zijn we van die functie nog niet echt onder de indruk.

Echt interessant wordt het wanneer je kiest voor Custom Mode. Het systeem kan daarin een willekeurige tekst voor je genereren, waarbij je zelf een geschikte prompt bedenkt om de muzikale stijl te bepalen. Je kunt ook een eigen tekst invoeren. Dat kan in verschillende talen, ook in het Nederlands. Je kunt je uiteindelijk creatie als audio- en videobestand downloaden. In het videobestand wordt de tekst getoond, zodat je ook buiten Suno kunt meezingen.

Ruimtelijk

Een ander gebied waar de ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen, is dat van 3D-weergave. We hadden al langere tijd toepassingen die foto’s iets driedimensionaals konden geven, zoals www.leiapix.com. Dat valt alleen in het niet bij de nieuwe mogelijkheden die je bijvoorbeeld vindt bij Luma AI.

Luma AI bestaat uit twee onderdelen. Het eerste heet Genie en kun je omschrijven als text-to-3d. Door het ingeven van een prompt, zoals A statue of a werewolf made of honey, kan de webtoepassing een heus 3D-object voor je maken. Dat kun je vervolgens van alle kanten bekijken.

Voor elke prompt maakt Genie vier objecten. Zit er iets bij dat je bijzonder geslaagd vindt, dan kun je een meer gedetailleerde versie laten maken. Dat kost wel enkele minuten. Eenmaal klaar kun je dit model in verschillende formaten downloaden. Daarna kun je het bijvoorbeeld verder bewerken in het bekende gratis 3D-programma Blender.

Scanner

Het maken van 3D-objecten op basis van een prompt is handig, maar het is vooralsnog minder ver ontwikkeld dan het maken van plaatjes. Luma AI kent nog wel een ander kunstje: het scannen van bestaande objecten en ruimtes en deze omtoveren tot een interactieve 3D-scène. Hier gaven de Hollywood-studio’s tot voorkort miljoenen aan uit.

Dat scannen gebeurt met een video van het object. In de opnamen bekijk je het object of de ruimte van alle kanten. Daarna maakt Luma er een interactieve scène van die je vrij kunt roteren. Op de site vind je volop voorbeelden, zelfs van complete gebouwen en stadscentra op basis van dronebeelden.

Je kunt dit onderdeel van Luma AI gebruiken via een iOS-app en je kunt je video’s via de website uploaden. Het interactieve formaat van Luma AI gebruikt WebGL. Speciaal voor webontwikkelaars is er de Luma WebGL Library. Daarmee kunnen scènes aan websites worden toegevoegd.

In beweging

Waar je bij de voorgaande tools alleen het gezichtspunt kon bewegen, gaan de makers van Animated Drawings nog een stapje verder. Met dit online speelgoed maakt AI in hoog tempo allerlei animaties voor je op basis van een enkele tekening van een figuurtje. Dat hoeft geen meesterwerk te zijn, want de toepassing herkent moeiteloos wat kleine kinderen tekenen. Als grootouder kun je ze ongetwijfeld met Animated Drawings vermaken.

Je begint met het uploaden van een foto van de tekening. Daarna identificeert de AI zelf het figuurtje. Er wordt onder meer vastgesteld waar de gewrichten voor de armen en benen zitten. Maakt de AI een fout, dan kun je die handmatig corrigeren. Daarna kan de AI tientallen animaties voor je maken met het figuurtje in de hoofdrol. Deze kun je downloaden als video of delen via mail of sociale media.

Ook leuk: Laat je kinderen creatief kliederen met Tux Paint

Video

Animaties op basis van een tekening zijn natuurlijk leuk, maar je kunt alleen uit voorgebakken bewegingen kiezen. De veelzijdigheid van Pika gaat een stuk verder. Met Pika maak je korte (drie seconden in de gratis versie) videoclips op basis van een tekstprompt.

Alhoewel de resultaten zeker niet tegenvallen, kun je nog meer uit de AI halen door te beginnen met een startafbeelding. Dat kan een foto zijn, een (gescande) tekening of een plaatje dat je met een andere AI hebt gemaakt. Vervolgens geef je in de prompt aan wat voor beweging je wilt zien. Je video’s zijn in een minuutje klaar.

In de gratis versie blijft het bij drie seconden per prompt, maar met een abonnement (vanaf 8 dollar per maand) kun je daar segmenten van vier seconden aan vastplakken. Ook kun je dan de resolutie van video’s vergroten.

Vraagbaak

Na al dat audiovisuele geweld zouden we bijna vergeten dat er op het gebied van tekst ook heel veel gebeurt. Iedereen kan inmiddels profiteren van het aan ChatGPT verwante Bing Chat, maar waarom zou je je beperken tot één bron? Een interessant alternatief is Perplexity. Hier kun je allerlei vragen stellen, ook in het Nederlands.

Perplexity doet vergelijkbare dingen als Bing Chat. Het kan allerlei vragen beantwoorden, waarbij ook actuele informatie van internet wordt opgehaald. Het kan bekende boeken voor je samenvatten, computercode schrijven en nog veel meer. Ook kan het plaatjes en video vinden die bij je vraag passen.

Professor

Waar Perplexity een vraagbaak is voor algemene onderwerpen, is SciSpace dat specifiek voor wetenschappelijke kennis. Hier kun je vragen stellen over wetenschappelijke onderwerpen, ook in het Nederlands. Vervolgens citeert SciSpace toonaangevende bronnen over dat onderwerp in de vorm van Engelstalige wetenschappelijke publicaties. Als je dat zware kost vindt, kan SciSpace je ook helpen. Je kunt er namelijk pdf-bestanden (tot 100 MB) uploaden en vervolgens vragen stellen over de inhoud daarvan.

Een andere manier om moeilijke Engelse tekst te bevatten is de functie Paraphrase. Deze kan teksten tot honderdvijftig woorden (vijfhonderd na gratis registratie) herformuleren. Dat kan overigens ook tussen verschillende talen.

Weet je eigenlijk wel wat je moet doen wanneer je Chromebook niet meer aangaat? Er zijn verschillende manieren om hem weer aan de praat te krijgen. Dit is hoe je dat mogelijk toch weer lukt.

Een Chromebook is relatief betaalbaar, maar kan toch enorm veel bieden. Voorheen moest hij altijd met het internet verbonden zijn, maar tegenwoordig zijn er veel offline-functies beschikbaar. Maar dan moet hij wel opstarten. Als de Chromebook niet direct reageert, is er nog geen man overboord. Hieronder verschillende manieren om de laptop toch aan de praat te krijgen.

Verwijder eventuele accessoires en dongels

Eén van de eerste dingen om te proberen, is eventuele accessoires en dongels verwijderen uit de poorten. Het zou namelijk kunnen zijn dat zo'n randapparaat stroom vreet. Maar het kan ook zijn dat er ergens toch een fout optreedt. Zodra je alles losgekoppeld hebt en de Chromebook weer aangaat, sluit dan alle accessoires één voor één aan om te kijken of er verdere problemen opduiken. Zodoende kun je wellicht achterhalen wat precies de boosdoener is.

Maak de oplaadpoort schoon

Een andere, simpele oplossing is de usb-poort schoonmaken. Het kan gebeuren dat er stof of vettigheid in ophoopt, waardoor een gekoppelde kabel zijn werk niet kan doen. Zo'n opening schoonmaken is zo gepiept: het enige dat je daarvoor nodig hebt, is een spuitbus met perslucht. Daarnaast kan het helpen een plastic tandenstoker of een wattenstaafje met isopropylalcohol te gebruiken. Gebruik geen houten stoker: die kunnen splinters achterlaten in de poort.

Staat het scherm wel aan?

Voordat we de iets technischere opties bekijken, eerst nog de volgende tip: staat het scherm wel aan of is het scherm misschien stuk? Het kan ook zijn dat iemand de helderheid op de laagste stand gezet heeft, als grapje, omdat het dan lijkt alsof het scherm uitstaat. Druk een paar keer op de toets voor de helderheid om te kijken of je dan beeld krijgt. Sluit de Chromebook aan op een extern scherm om te controleren of het apparaat überhaupt een teken van leven geeft.

©Google

Probeer een andere kabel

Als je de bovenstaande opties allemaal geprobeerd hebt, zonder succes, dan is het tijd om dingen uit te sluiten. Gebruik eens een andere usb-c-kabel voor je Chromebook, om te kijken of het apparaat dan wel aanspringt. Zo achterhaal je of het product wel oplaadt; je krijgt meteen bevestiging in de vorm van een ledlampje dat moet oplichten. Probeer ook eventueel een ander stopcontact uit, al zal dit doorgaans niet het probleem zijn.

Controleer de batterij

De volgende stap is de accu controleren. Als het ledlampje brandt ten teken dat de kabel in orde is, maar de Chromebook niet start dan is de accu mogelijk stuk. Een accu vervangen is soms zelf thuis te doen, maar de garantie vervalt dan wel. Neem daarom contact op met de verkoper of fabrikant, en als die niet helpen kun je een professional inschakelen.

©Tada Images - stock.adobe.com

Maak gebruik van de Powerwash

Het kan tot slot helpen om een Powerwash uit te voeren. Dit kan alleen wanneer de Chromebook nog wel aangaat, maar geen systeem laadt. Een Powerwash is een harde reset, waarmee je teruggaat naar de fabrieksinstellingen. Alle gegevens worden dan gewist, dus sla die bij voorkeur in de cloud op. Dan nog is dit het proberen waard, omdat je derhalve hopelijk geen nieuwe Chromebook hoeft te kopen. Zo voer je een Powerwash uit:

Alles geprobeerd?

Hopelijk helpt dit en kun je na het uitvoeren van één van deze stappen weer gebruikmaken van je Chromebook. Zo niet en ben je van plan een nieuwe Chromebook te kopen, dan is het handig om te weten wat bijvoorbeeld de verschillen zijn tussen een normale en Plus-variant. Daarnaast gaven we eerder al wat tips over het kopen van zo'n laptopvervanger en kun je hier lezen wat vijf goede opties voor een redelijk betaalbare prijs zijn.

De Dyson Ontrac is de tweede koptelefoon van het merk dat we met name kennen van stofzuigers en luchtreinigers. De Dyson Zone, of poging één, was niet slecht, maar liet veel te wensen over. Hoe vergaat het met poging twee? Dat bekijken we in de review.

Voordat we een uitgebreide blik werpen op de Dyson Ontrac-koptelefoon, is het handig om nog even kort samen te vatten wat de Dyson Zone goed en minder goed deed. Het draagcomfort, de algemene audiokwaliteit, de premium afwerking, fysieke knop voor mediabediening en de informatieve app zijn allemaal dingen waar we enthousiast van werden. Maar het aanraakgevoelige oppervlak, de ruisonderdrukking, accuduur, beperkte equalizer en de hoge prijs gooiden roet in het eten. Scoort de Ontrac beter op die vlakken?

Lees de hele review over het eerste model: Review Dyson Zone - (Helaas) een product van deze tijd

Het grootste verschil tussen de Dyson Ontrac en Zone is natuurlijk dat de eerstgenoemde geen luchtzuiveringssysteem heeft. Dit is een 'gewone' koptelefoon. Daarmee kaart het merk al een negatief punt aan van de Zone, die met minimaal 649 euro wel erg duur was. De Ontrac heeft een adviesprijs van 499 euro en is daarmee nog steeds niet goedkoop. Sterker nog: in vergelijking met de topmodellen van onder meer Sony, Philips en Sonos scheelt het meer dan 100 euro. Dan moet je van goeden huize komen, of unieke, overtuigende kwaliteiten hebben.

©Wesley Akkerman

Duurzaamheid en personalisatie

In vergelijking met de Dyson Zone is er qua draagcomfort weinig veranderd. De koptelefoon is gelukkig wel veel lichter, maar zit nog steeds lekker op het hoofd. Niet te strak en niet te los, en dankzij de beweegbare onderdelen kun je hem precies op jouw hoofdvorm afstellen. De buitenkant is gemaakt van aluminium, terwijl de oorkussens voorzien zijn van suède. Ook treffen we plastic aan in de hoofdband, maar over het algemeen voelt en oogt de Dyson Ontrac hoogwaardig en premium. Dit is een typisch product van Dyson.

In tegenstelling tot veel andere koptelefoons kun je zelf onderdelen vervangen wanneer die eraan toe zijn of wanneer jij eraan toe bent. Je kunt de oorkussens omwisselen wanneer ze kapotgaan of de buitenkant van de cups voorzien van andere kleuren. Daardoor scoort het merk wat punten op het gebied van duurzaamheid en personalisatie. Helaas is het niet mogelijk de kleur van de band aan te passen, waardoor je daar dus wel aan vastzit. Vooral het kunnen vervangen van de kussens is fijn, omdat die vaak sneller kapotgaan dan andere onderdelen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Joystick, tikken en slaan

Je bedient de Dyson Ontrac op twee manieren: via de app (daar later meer over) en de fysieke bediening. Op de oorcup rechts zit een kleine joystick, net als op de Zone. Daarmee beheer je het volume, pauzeer je muziek en ga je naar een volgend of vorig nummer. De besturing luistert wel nauw: je moet bewust een specifieke richting opgaan om iets voor elkaar te krijgen. Na een aantal weken gebruik gebeurt het nog weleens dat je de muziek per ongeluk pauzeert of dat je opeens naar een volgend nummer gaat, terwijl dat niet de bedoeling was.

Desondanks vinden we het tof dat de Dyson-koptelefoons zulke bediening aanbieden, want het maakt de koptelefoons redelijk uniek. En in dit geval went het vanzelf. Wat niet went, is de aanraakgevoelige omgeving aan de buitenkant van de cups. Daarmee zet je de ruisonderdrukking aan en uit, door twee keer te tikken. Niet alleen klinkt dat echt extreem hard, ook werkt het niet altijd. De tijd tussen de twee tikken komt heel nauwkeurig, waardoor je soms meerdere keren slaat op dat ding. Gelukkig hebben we de Dyson-app nog.

©Wesley Akkerman

Gedoe met de magere app

Die app verraadt hoe basaal de Dyson Ontrac eigenlijk is. Niet qua comfort en ook niet per se als het om de audiokwaliteit gaat, maar wel op het gebied van extra functies. Binnen de app tref je de opties aan die je ook fysiek aanstuurt, evenals een digitale equalizer. Helaas is die, net als bij de Zone, vrij beperkt. Je hebt drie opties tot je beschikking. Een van de meest waardevolle opties is meting van het volumeniveau. De app kan aangeven of de muziek, of de herrie van buitenaf, eigenlijk te hard is voor je gehoor. Zodoende blijft gehoorschade je mogelijk bespaard.

Daar blijft het wel bij als het om extra mogelijkheden gaat. Er is geen adaptieve ruisonderdrukking, spraakherkenning, multipoint of geluid in 360 graden, bijvoorbeeld. Nu kun je beargumenteren dat niet elke functie daadwerkelijk onmisbaar is, maar voor 400 tot 500 euro mag je meer verwachten. Bovendien heeft de Dyson-winkel een frontale plek binnen de druk vormgegeven applicatie en heb je geregeld last van verbindingsproblemen. Niet met een gekoppeld apparaat, maar de app zelf. Dit zijn geen premium ervaringen.

Warm en helder

De accuduur is dat gelukkig wel: met actieve ruisonderdrukking aan kun je tot 55 uur luisteren. En met tien minuten laden kun je 2,5 uur vooruit. Dat zijn indrukwekkende getallen; daar moet de Ontrac het wel echt van hebben. De geluidsonderdrukking heeft verder geen negatieve invloed op de geluidsweergave. Over het algemeen presenteert de koptelefoon een breed en warm geluid, waar je moeiteloos onderscheid maakt tussen verschillende tonen, lagen en muziekinstrumenten. Daarnaast vinden we de sound helder en zuiver klinken.

Een wat geoefend oor zal de presentatie overigens wellicht wat minder kunnen waarderen. Want de Dyson Ontrac klinkt tegelijkertijd ook een beetje saai en veilig, vanwege het gebrek aan dynamiek en subtiliteit. De ruisonderdrukking is verder redelijk, maar niet uitmuntend. Gezien de prijs van de koptelefoon zijn dit best zware punten. Als het gaat om het aantal ondersteunde audiocodecs, dan biedt de Dyson Ontrac helaas ook een wat magere ervaring met alleen sbc, aac en lhdc (voor hi-res audio). Dit is niet de beste koptelefoon van dit moment.

©Wesley Akkerman

Dyson Ontrac kopen?

We willen vooropstellen dat de Dyson Ontrac echt geen verkeerde koptelefoon is. Maar het hogere segment voor koptelefoons is nu eenmaal moordend. Als je de hoofdprijs vraagt, dan mag je een stevige beoordeling verwachten. Hoewel de muziek over het algemeen aangenaam en soepel klinkt, missen we ook wat detail en dynamiek die het aanbod van bijvoorbeeld Sony, Philips en Bose wel rijk is. Daarnaast voelt de headset wat basaal aan als het gaat om extra functies en vinden we dat de ruisonderdrukking beter kan op dit prijspunt.

Gelukkig doet dit model ook een hoop goed. Zo is de prijs ten opzichte van de Zone gedaald, zijn we nog steeds gek op dat knuppeltje (ook al vereist een precieze behandeling) en vinden we het mooi om te zien dat er ruimte is voor personalisatie en duurzaamheid. Het draagcomfort is bijna ongeëvenaard en de afwerking voelt heel premium aan. En de accuduur gaat met 55 uur lekker lang mee. Nu nog meer opties, een betere app en een goede equalizer en je hebt een koptelefoon die de concurrentie aankan. Maar daar zit Dyson op dit moment nog niet.