Kunstmatige intelligentie is de wereld aan het veroveren, maar dat brengt ook zorgen met zich mee: banen verdwijnen en het auteursrecht wordt op grote schaal geschonden door technologiebedrijven die snel willen innoveren. Hoe beschermen we ons tegen de negatieve gevolgen van AI?

Al decennialang zijn er zorgen over de potentie van kunstmatige intelligentie. In de film The Terminator werd ons verteld hoe een AI-computer de wereld verwoestte, terwijl in The Matrix de machines besloten ons als menselijke batterijen te gebruiken. Een computer die zelf beslissingen kan nemen, is gevaarlijk, want hoe zorgen we dat die computer geen beslissingen neemt die het menselijk ras in gevaar brengt?

De hedendaagse kunstmatige intelligentie is gelukkig (nog) niet te vergelijken met die uit eerdergenoemde films, maar brengt wel andere zorgen met zich mee. Een zogeheten generatieve AI analyseert grote hoeveelheden data om te leren zelf iets te doen. Voed de software een lading kunstwerken van Van Gogh en hij leert uiteindelijk om in die stijl zelf iets te schilderen.

Een generatieve AI is moeilijk te besturen. Het is geen traditionele software die gebouwd is om één specifiek ding te doen, maar feitelijk een algoritme dat wordt geleerd om allerlei vrij te verzinnen taken uit te voeren. Makers ontdekken vaak pas achteraf wat voor maatregelen ze moeten inbouwen om de software in goede banen te leiden. Zo bleek een chatbot van Microsoft in 2016 ineens nazi-denkbeelden te ontwikkelen na gesprekken met gebruikers.

Gestolen werk

AI-software is inmiddels slim genoeg om illustraties te maken en artikelen te schrijven, wat heeft geleid tot zorgen bij kunstenaars en journalisten. Want als een computer hun werk kan doen, wat zijn de gevolgen voor deze mensen? Voor deze groep is het dubbel zuur, want AI heeft geleerd dit werk te doen door de producties van menselijke makers te analyseren. Dus je werk wordt gestolen en vermalen door een computer, die ermee leert hoe hij jou kan vervangen voor een schijntje van de prijs.

Dit zijn alleen nog maar actuele voorbeelden; experts wijzen erop dat AI alleen nog maar geavanceerder wordt en tot nog veel meer maatschappelijke vraagstukken zal gaan leiden. Want wat gebeurt er als een computer slim genoeg is om op scholen les te geven, criminelen op te sporen of juridisch werk over te nemen? Willen we naar een maatschappij waarin dergelijk werk niet meer door mensen wordt uitgevoerd? Over dat soort vraagstukken wordt momenteel druk nagedacht, en vele insiders neigen ertoe om AI op een of andere manier te reguleren.

Brief tegen AI-ontwikkeling

Een grote groep tech-prominenten schreef begin 2023 een open brief, waarin ze ervoor pleiten om de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie te pauzeren. ‘Wacht een half jaar met het bouwen van AI-systemen die krachtiger zijn dan GPT-4’, luidde de boodschap.

Die pauze zou overheden de tijd moeten geven nieuwe wetgeving in te voeren om AI strenger te reguleren, en zo te voorkomen dat er misbruik van wordt gemaakt of de ontwikkeling uit de hand loopt. Die brief werd ondertekend door onder andere Apple-oprichter Steve Wozniak, Tesla-CEO Elon Musk en topmensen bij onder andere Pinterest, Skype en zelfs Googles eigen AI-bedrijf DeepMind.

De eerste regels komen er

Inmiddels worden schoorvoetend de eerste regels en afspraken rond kunstmatige intelligentie gemaakt. In Frankrijk, Duitsland en Italië liggen akkoorden klaar die op termijn moeten uitmonden in bredere wetten. Naast regels waar AI-softwareontwikkelaars zich aan moeten houden, pleit het voorstel ook voor toezichthouders die er op nazien dat bedrijven op verantwoordelijke wijze met AI omgaan.

De akkoorden van genoemde drie landen moeten de basis vormen voor een breder, Europees initiatief om continentbreed AI te reguleren. De zogenoemde AI Act moet technologiebedrijven verplichten om bijvoorbeeld te vermelden met welk bronmateriaal een afbeelding is gegenereerd, zodat de auteursrechtenhouders een vergoeding kunnen ontvangen. Daarnaast moet AI die zich met gevoelige gegevens bezighoudt, geregistreerd worden in een speciale database. Het gaat daarbij om software van bijvoorbeeld politie en overheid of instanties die biometrische gegevens gebruiken.

Deze vroege wetgeving wil nog geen harde sancties opleggen. Het plan is niet om meteen zware boetes uit te delen bij misbruik van AI, maar om bedrijven de juiste kant op te sturen om iets verantwoords te bouwen.

Ook interessant om te lezen: Wat brengt tech ons in de toekomst?

Nederland

Europa doet er altijd erg lang over om nieuwe regels in te voeren, dus het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat de AI Act van de grond komt. Tot dan is het aan ieder land om zelf te reguleren, en in dat opzicht heeft men in Nederland op dit moment vrij spel: er zijn hier geen specifieke wetten voor AI-toepassingen aangenomen. Vraag je het ministerie van Economische Zaken hierover, dan krijg je te horen dat AI een breed begrip is en hierop ook andersoortige regels van toepassing kunnen zijn.

Wel bereidt de Nederlandse regering een verbod voor op het gebruik van AI-software door ambtenaren, uit angst dat de software misbruikt wordt en zal leiden tot datalekken en spionage. Dat gebeurde al eens bij techbedrijf Samsung, waar zeer gevoelige data op straat belandde. Een medewerker vroeg de AI om te helpen met een nog onaangekondigd, geheim product. Hierdoor kwam het bestaan van dat product ineens in de database van de software terecht en kon het AI-bedrijf erover meelezen.

©Arnav Pratap Singh

Een Nederlandse overheids-AI

Tegelijkertijd wordt op overheidsniveau aan nog een maatregel gewerkt: een landelijke kunstmatige intelligentie. Ieder land wil zijn eigen AI bouwen, waarbij in Nederland bijvoorbeeld wordt gesleuteld aan NL-GTP. Dat project staat op dit moment nog in de kinderschoenen. Komend jaar gaat men eerst onderzoeken hoe het zou moeten werken voordat het überhaupt een praktisch bruikbaar stuk software wordt. Economische Zaken steekt 13,5 miljoen euro in de eerste fase van het project, waarmee TNO, Surf en het Nederlands Forensisch Instituut aan de slag gaan.

De nationale AI’s moeten mogelijke zorgen over potentiële wanpraktijken wegnemen. De software wordt volledig transparant, waardoor iedereen achteraf kan zien hoe het algoritme tot een bepaalde conclusie is gekomen en waar alle data naartoe worden verzonden. NL-GPT moet daardoor ook een veilige optie worden voor ambtenaren. En dat is hard nodig: een AI-verbod bij overheidsinstanties is nu nog houdbaar, maar als de technologie straks in alle haarvaten is doorgedrongen, mogen zij niet achterblijven.

Je elektrische auto opladen kan vanaf nu net een stukje makkelijker en efficiënter. Zonneplan lanceert namelijk de Charge 2, een nieuw laadpaalsysteem waarmee je je elektrische auto nog slimmer oplaadt. Dat scheelt niet alleen in het algehele enegieverbruik van het elektrische wagenpark in Nederland, je merkt het ook meteen zelf in je portemonnee.

Partnerbijdrage – in samenwerking met Zonneplan.

Dagtarief

Elektrische auto's worden doorgaans aan het begin van de avond opgeladen. Dat is niet zo gek, want dan weet je zeker dat je de volgende dag met een volle accu weer de weg op kunt. Maar waar lang niet iedereen bij stilstaat, is dat dat helemaal niet elke avond nodig is.

Uit onderzoek blijkt dat tweederde van de EV-rijders wekelijks minder dan 400 kilometer rijdt. Dat is vergelijkbaar met de gemiddelde actieradius van een elektrische auto. Je hoeft dus helemaal niet iedere avond tijdens piektijden je batterij op te laden, maar veel mensen doen dat wel, en dan dus ook meteen tegen het hoge dagtarief. Met een elektrische laadpaal van Zonneplan, zoals de nieuwe Charge 2, hoef jij daar in ieder geval niet meer aan mee te doen.

Powerplay

Wat maakt de Zonneplan Charge 2 dan zo revolutionair ten opzichte van andere laadpalen? Dat komt voor een groot deel door Powerplay. Powerplay is een slim algoritme dat ervoor zorgt dat je elektrische auto altijd op de meest zuinige en efficiënte manier wordt opgeladen. Stroom kost niet op elk moment van de dag even veel, en het Powerplay-algoritme zoekt precies uit wanneer de batterij van je auto het best kan worden opgeladen.

Als je auto is ingeplugd, wordt de accu zoveel mogelijk opgeladen tijdens daluren. Dat scheelt sowieso al flink in de kosten ten opzichte van het normale dagtarief van je energieleverancier. En daar hoef je zelf bijna niets voor te doen: je stelt alleen een eindtijd in waarop je wil vertrekken, en het slimme algoritme zorgt ervoor dat je batterij zo goedkoop mogelijk wordt opgeladen zodat je de volgende dag weer met een volle accu de weg op kunt.

Gratis laden

Met de Zonneplan Charge 2 laad je op bepaalde momenten zelfs helemaal gratis. Het kan gebeuren dat het stroomnet tijdelijk een overschot aan energie heeft. Op die momenten kost stroom helemaal niets. De Charge 2 herkent die momenten en zorgt ervoor dat je elektrische auto juist dan wordt opgeladen.

En dat kan behoorlijk aantikken. Op sommige momenten krijg je zelfs geld toe, omdat de landelijke netbeheerder TenneT vergoedingen betaalt voor het flexibel afnemen van energie. Een gemiddelde gebruiker kan op die manier tot wel 2000 kilometer per jaar gratis rijden. Dat komt voor tweederde van de EV-rijders dus neer op meer dan vijf weken per jaar gratis de weg op. Alles wat je daarvoor hoeft te doen is je auto zoveel mogelijk ingeplugd laten, en Powerplay doet de rest.

©Zonneplan

Lage kosten

Maar ook zonder stroomoverschotten ben je met de laadpalen van Zonneplan stukken goedkoper uit. Zelfs elektrische rijders met een gewoon dynamisch energiecontract betalen zo'n 25 procent meer voor het opladen van hun accu, terwijl gebruikers met een vast energiecontract bijna het dubbele kwijt zijn.

Ben je aangewezen op een openbare laadpaal, dan betaal je ruim twee keer zoveel als met een laadpaal van Zonneplan. Snelladen langs de weg kost zelfs vier tot vijf keer zoveel. Met een laadpaal van Zonneplan en Powerplay rijd je gemiddeld voor slechts 2,89 euro per honderd kilometer, terwijl snelladen bij FastNed doorgaans meer dan 11 euro per honderd kilometer kost.

Charge 2

En dat alles wordt dus nog een stukje beter met de nieuwe laadpaal van Zonneplan. De Charge 2 is nóg uitgebreider dan zijn voorganger. Door het slimme Powerplay-algoritme bespaar je dus al een kwart van de kosten die je maakt met een normaal dynamisch energiecontract.

De laadpaal zelf is ook nog een stukje beter geworden. Allereerst is hij in een nieuw jasje gestoken, zodat hij er nog wat beter uitziet. Bovendien krijgt de Charge 2 zijn software-updates draadloos, dus daar hoef je zelf ook amper meer iets voor te doen.

Je bestelt de Charge 2 bovendien gewoon online, tegen een scherpe prijs. Een professionele installateur zorgt ervoor dat de laadpaal komt te staan waar je hem wil hebben en dat alles naar behoren werkt. Alles bij elkaar heb je de Zonneplan Charge 2 in minder dan 3 jaar volledig terugverdiend.

©Zonneplan

Conclusie

Met de nieuwe Charge 2-laadpaal van Zonneplan laad je altijd op de goedkoopst mogelijke manier op. Het slimme Powerplay-algoritme berekent precies wanneer stroom het goedkoopst is, en alleen op die momenten wordt je elektrische auto opgeladen. Zo betaal je nooit het volle stroomtarief, laad je zelfs een kwart goedkoper op dan met een normaal dynamisch energiecontract, en rijd je gemiddeld 2000 kilometer per jaar zonder ook maar een cent te betalen.

De Zonneplan Charge 2 is vanaf nu online te bestellen.

De feestdagen hebben iets bijzonders. Kerstmis is het perfecte moment om fijne momenten vast te leggen met je camera of smartphone. Zo kun je ze later altijd weer terughalen. We helpen je graag op weg met tips en ideeën om deze kerst de mooiste foto's te maken.

Lees ook: Slimme kerstverlichting: haal de kerstsfeer in huis

🎄Kerstboom: van close-up tot licht-effecten

Ongeveer 90 procent van de huishoudens in Nederlanders heeft een kerstboom staan, grote kans dus dat ook jij er weer flink werk van hebt gemaakt. Je wilt je boom natuurlijk mooi vastleggen, maar hoe doe je dat het best?

Begin met de basis. Zorg dat er genoeg licht in de kamer is, maar niet te fel, zodat de warme gloed van de kerstlampjes zichtbaar blijft. Gebruik een statief om te voorkomen dat je foto onscherp wordt. Kies daarna een goede compositie. Speel met hoeken en afstanden tot de boom: maak bijvoorbeeld een close-up van een ornament, waarbij de rest van de boom zacht vervaagt op de achtergrond. Of probeer de hele boom in beeld te krijgen. Of dat laatste lukt, hangt af van de ruimte die je in de kamer hebt.

©Jordi Prat Puig | jordieasy

©holdstillandclick

Kerstdiner: sfeer en smaak

Kerst draait om samenzijn en … eten! Die feestelijke eettafel vráágt er gewoon om door jou vastgelegd te worden.

Begin met een foto van de hele gedekte tafel. Als je de tafel al vroeg dekt, kun je foto's maken bij daglicht, wat zorgt voor een frisse sfeer. Fotografeer je vlak voor het diner, dan geeft het warme, zachte licht juist een romantisch effect. Een statief kan handig zijn, maar tijdens het eten zelf kan dat onpraktisch zijn. Wees dan niet bang je iso-waarde te verhogen. Moderne camera’s hebben minder last van ruis, en eventuele ruis kun je eenvoudig wegwerken tijdens het nabewerken.

Varieer met je standpunt om je foto interessant te maken. Een lage hoek vanaf de rand van de tafel geeft veel diepte. Wil je liever een overzichtsfoto van bovenaf? Gebruik dan een keukentrapje.

Als je de hele tafel hebt gefotografeerd, zoom dan in op de details. Denk aan het zilveren bestek, het kerstservies en de glinsterende kristallen glazen. Kies een klein F-getal om je onderwerp scherp te maken en de achtergrond subtiel te vervagen. Zo voeg je een professioneel tintje toe aan je foto’s en laat je jouw oog voor detail zien.

Lees ook: Handige tip (bijvoorbeeld voor kerst): zo krijg je wijn snel gekoeld

Je wilt natuurlijk niet de hele avond met een camera rondlopen, maar een foto van die prachtig opgemaakte borden kun je best even maken, toch? Probeer eens recht van boven te fotograferen voor een leuk perspectief op het gerecht. Dat kan prima en snel met je smartphone.

Vergeet ook niet om de sfeer en interactie vast te leggen. Denk aan het aansnijden van het hoofdgerecht of de twinkelende ogen van een kind bij het zien van het toetje. Juist die spontane momenten maken je foto's extra bijzonder.

©Suzi Media

Kerstportretten: van spontaan tot geposeerd

Hoe maak je warme en intieme portretten tijdens kerstbijeenkomsten? Het geheim zit in het vastleggen van spontane momenten. Die vertellen vaak het beste verhaal en zijn het leukst om later terug te zien.

Denk aan kinderen die spelen met hun neefjes en nichtjes, familieleden die lachen om een oude anekdote, of een verraste blik bij het uitpakken van een cadeau. Om zulke momenten vast te leggen, is het belangrijk om alert te blijven en je camera binnen handbereik te houden. Laat hem gerust aanstaan en gebruik autofocus voor snelheid.

Kies een korte sluitertijd om bewogen beelden te voorkomen. Je kunt ook auto-iso inschakelen en fotograferen in de S/Tv-stand (sluitertijdvoorkeuze). Zo regelt de camera de rest van de instellingen, en kun jij je volledig richten op het vastleggen van die mooie momenten.

©rimmdream

Naast spontane foto’s kunnen geposeerde portretfoto’s ook een mooie toevoeging zijn aan je fotoalbum. Kies een plek met goed licht en een mooie achtergrond, zoals de kerstboom of een feestelijk versierde haard. Veel mensen voelen zich wat meer op hun gemak met iets in hun handen, zoals een glas of een cadeau. Zorg dat iedereen goed zichtbaar is en gebruik een grotere scherptediepte (een hoger F-getal) om te zorgen dat iedereen scherp op de foto staat. Zo creëer je een sfeervol groepsportret dat een mooie herinnering vormt.

Lichtjes in de stad

Even een frisse neus halen na het diner? Neem je camera mee, want tijdens de feestdagen zijn de meeste dorpen en steden prachtig verlicht. In het centrum hangen sfeervolle lichtjes in de winkelstraten, etalages zijn feestelijk versierd, en overal zie je kerstverlichting.

Kijk eens naar composities waarin de verlichting de hoofdrol speelt. Denk aan reflecties in het water of op natte klinkers, een silhouet van een opvallend gebouw met kerstverlichting op de voorgrond, of een rustige zijstraat waar de lichtjes een intieme sfeer geven.

Zoek je meer levendigheid? Bezoek een kerstmarkt of fotografeer mensen die genieten van de feestelijke sfeer in de straten. Deze momenten geven je foto's extra dynamiek en maken ze nog specialer.

©dimbar76

Een creatieve manier om de kerstlichtjes in de stad vast te leggen, is door het maken van ‘lichtsterretjes’. Die kun je maken door een klein diafragma te gebruiken (een hoog F-getal dus, bijvoorbeeld F 14). Speel met de precieze waarde om te zien hoe het ster-effect zich vormt. Je hebt hierbij wel een statief nodig, omdat je bij een klein diafragma een langere sluitertijd nodig hebt om nog goed te belichten.