ID.nl logo
Laat je kinderen creatief kliederen met Tux Paint
Huis

Laat je kinderen creatief kliederen met Tux Paint

Moeilijke software is er in overvloed. Tux Paint probeert juist zo simpel mogelijk te zijn. Daardoor kunnen zelfs kleine kinderen met dit tekenprogramma spelen. Voor ouderen zonder computerkennis is het eveneens leuk. Eigenlijk kan iedereen met dit programma zijn creatieve kant ontdekken.

Waarom moeilijker maken als het makkelijk kan? Dat is precies wat Tux Paint beschrijft. In dit artikel laten we je kennismaken met wat functies uit dit tekenprogramma:

  • Schilderen met penselen
  • Lijnen en vormen tekenen
  • Tekst toevoegen
  • Stempelen

Lees ook: Kunst op je tablet: de beste teken-apps voor Android en iOS

Er is heel wat te doen over het feit dat kinderen te veel tijd achter een beeldscherm doorbrengen. Dat zou slecht zijn voor de concentratie en schadelijk voor de ogen. Daar zit zeker wat in, maar tegelijkertijd geldt dat kinderen met een verantwoorde hoeveelheid computergebruik vaardigheden kunnen opdoen en dingen kunnen maken die vroeger ondenkbaar waren. Dat kan bijvoorbeeld op grafisch gebied met het geweldige opensource-tekenprogramma Tux Paint. Dat is geschikt voor kinderen van alle leeftijden.

Kortom: wil je een uurtje creatief aan de slag met de (klein)kinderen zonder dat het een knoeiboel wordt? Installeer dan Tux Paint! 

Installatie

Tux Paint vind je op www.tuxpaint.org. Zoals je rechts op de pagina kunt zien, zijn er versies voor Windows, Android, macOS en Linux. Wij installeren het op een Windows-pc en klikken dus op Windows en kiezen voor de 64bit-versie. Sla dit bestand op in een map naar keuze en keer terug naar de downloadpagina. Klik daar op Tux Paint Stamps en sla ook dat onderdeel op in dezelfde map.

Voer nu eerst het bestand tuxpaint-0.9.31-windows-x86_64-installer.exe uit. De installatie bevat geen bijzonderheden. Aan het eind klik je op Voltooien. Daarop verschijnt in de browser de Engelstalige Quickstart Guide en de uitgebreidere en ook Engelstalige documentatie. Tux Paint zelf is in het Nederlands.

Ook is het Tux Paint Configuratieprogramma geopend. In dit onderdeel kun je desgewenst voor meerdere gebruikers verschillende instellingen maken. Dit is handig als kinderen een computer delen. Wij laten de instellingen voor wat ze zijn en klikken op Stoppen.

Voer nu het bestand tuxpaint-stamps-2023-07-20-windows-installer.exe uit om de bibliotheek met stempels te installeren. Ook deze installatie bevat geen bijzonderheden.

Kennismaking

Op het bureaublad is na de installatie het Tux Paint-pictogram verschenen. Daarmee start het programma standaard in een vrij klein venster. Wil je dat niet, dan kun je in het configuratieprogramma op het tabblad Video/Geluid een vinkje zetten bij Hele scherm. Je moet dan ook nog een geschikte resolutie kiezen en vervolgens klikken op Toepassen en Stoppen. Je kunt in het startmenu ook kiezen voor Tux Paint (full screen). Zo start je automatisch in volledig schermmodus waarbij de standaardresolutie van je beeldscherm wordt gebruikt.

Wij kiezen voor de full screen-versie. Het programma wordt nu gestart en je ziet links de nodige gereedschappen. Rechts staan allerlei penselen en onder je tekenblad zie je de nodige standaardkleuren. Links is het pictogram Schilderen actief en rechts het kleinste penseel. Linksonder zie je de Tux Paint-pinguïn die informatie geeft over de geselecteerde gereedschappen.

Schilderen

Wanneer het pictogram Schilderen in het palet links is geactiveerd, dan kun je tekenen met het gereedschap dat je rechts hebt gekozen. Het gereedschap is in eerste instantie de kleinste cirkel. Tekenen doe je met een ingedrukte linkermuisknop, met een tekenpen of met een joystick. Met die laatste teken je gemakkelijker en nauwkeuriger dan met een muis. Ook kun je in het configuratieprogramma voor je joysticks allerlei zaken instellen. Standaard bestuur je het penseel met de linkerknuppel en teken je met de ingedrukte A-knop. Je kunt echter alle knoppen naar eigen inzicht instellen.

Penselen

Het aanbod aan penselen in het palet rechts begint met vijf zwarte cirkels in toenemende grootte. Hiermee teken je steeds dikkere lijnen. Dit zijn de diktes waarmee je het moet doen. Omdat Tux Paint in eerste instantie op kinderen is gericht, zijn er geen ingewikkelde dialoogvensters waarmee je bijvoorbeeld de penseeldikte kunt instellen.

Na de zwarte cirkels volgt een aantal penselen met verschillende transparantie en daar weer onder zie je penselen met figuren. Zijn deze voorzien van groene pijltjes? Dan betekent dit dat het vormpje van oriëntatie verandert wanneer je je penseel een andere kant op laat gaan. Sommige penselen zijn bovendien voorzien van een filmstrookje. Dat geeft aan dat het penseel is geanimeerd. De plaatjes zullen niet alleen van oriëntatie veranderen, maar ook telkens een beetje anders zijn.

Met het muiswiel of de pijl onder het palet scrol je naar nog meer penselen en zoals je kunt zien zijn sommige niet zwart. Deze penselen zijn eenvoudige stempels die we verderop nog uitgebreider tegenkomen. Gewapend met deze kennis beginnen we met een simpel tekeningetje.

Afstand

Direct onder het penseelpalet zie je steeds langer wordende balkjes die samen lijken op het symbool van een volumeknop. Ze regelen echter niet het volume van de geluiden die je bij elke actie hoort. Deze geluiden kun je overigens in het configuratieprogramma uitzetten. De balkjes laten de afstand zien die je penseel aflegt. Klik je op een langer balkje dan beweegt het penseel niet sneller, maar slaat het stukjes over. Op die manier kun je eenvoudig stippellijnen met een vrije vorm tekenen, waarbij de stippen elk penseel kunnen zijn.

Kleurt je kind weleens op de muren?

Op een tekentablet kunnen ze hun creativiteit beter kwijt

Bestandsbeheer

Tijd om ons werk op te slaan. De knop daarvoor vind je in het palet links. De eerste keer dat je deze knop gebruikt, wordt het bestand zonder commentaar opgeslagen. Je hoeft dus geen bestandsnaam in te voeren. Sla je hierna nogmaals wijzigingen op, dan waarschuwt Tux Paint dat het bestand al bestaat. Je kunt dan kiezen om het te overschrijven of om een nieuwe versie op te slaan. Ook dan hoef je weer niets in te voeren. Kinderen hoeven dus geen bestandsnamen in te typen. Ook kunnen ze niet vanuit Tux Paint in het bestandssysteem komen. Zouden ze de knop Openen aanklikken, dan mogen ze alleen uit eerder vanuit Tux Paint opgeslagen plaatjes kiezen.

Het scherm voor Openen bevat een knop Export. Ook die vereist geen verdere interactie. Klik je erop, dan wordt de actieve tekening als png-bestand gekopieerd naar de map Afbeeldingen van waaruit bijvoorbeeld een ouder hem kan delen. Als je overigens het programma sluit en later weer start, wordt altijd de laatst gemaakte tekening geopend.

Kleur

Zoals je hebt gemerkt bij je eerste penseelstreken, is standaard de kleur zwart geselecteerd. In het kleurenpalet kun je een andere kleur kiezen. Het aantal kleuren is beperkt tot zeventien. Deze zijn verdeeld over vier grijstinten, tien heldere kleuren en drie huidtinten. Die beperking houdt het voor kinderen lekker overzichtelijk. Willen ze meer, dan kan dat door een tijdelijke kleur te maken. Dit kun je op drie manieren doen.

Om te beginnen met het Druppelaar-pictogram. Hiermee kun je een kleur kiezen uit een geopende afbeelding. Dat is handig wanneer je eerder kleuren buiten het standaardpalet hebt gebruikt, of wanneer je met externe afbeeldingen werkt. De Druppelaar activeer je ook met Ctrl+Linkermuisknop.

Er is ook een Kleur-pictogram. Klik je hierop dan kun je op een eenvoudige visuele manier een kleur kiezen die niet in het palet staat. Na een klik op het groene vinkje vormt deze kleur ter herinnering ook de nieuwe achtergrond voor dat pictogram.

Het laatste pictogram dat verband houdt met kleur is het Palet-pictogram. Hier kun je kleur op een meer traditionele manier maken, namelijk door te mengen. Klik bijvoorbeeld op geel / blauw / donkergrijs / zwart om een soort donkergroen te maken.

Meer tekengereedschap

Behalve tekenen uit de vrije hand kun je ook werken met Lijnen. Deze teken je door met een ingedrukte linkermuisknop te slepen van het begin- naar het eindpunt. Het gereedschap werkt in combinatie met elk penseel en ook met het Afstandsgereedschap, zodat je rechte stippellijnen kunt maken.

In Tux Paint kun je ook Vormen maken met het gelijknamige pictogram. Kies je dit gereedschap, dan veranderen de penselen in vormen (onder meer Vierkant, Cirkel en Ruit). Deze kun je tekenen als omtrek of gevuld met de geselecteerde kleur. Standaard teken je vormen vanuit het midden (onderste pictogram links). Kies je het pictogram daarnaast, dan kun je vormen vanuit een hoek tekenen en ze daarmee een ander perspectief geven.

Tekst

Uiteraard kun je ook tekst aan tekeningen toevoegen. Dat bestaat in Tux Paint uit twee varianten. De eerste heet Tekst en de tweede heet Label. De overeenkomst tussen beide is dat bij allebei het penselenpalet verandert in een palet met lettertypen en (onderin) knoppen voor Vet, Cursief, Groter en Kleiner. Die knoppen hebben betrekking op de gehele tekst waaraan je werkt, dus je kunt tijdens het typen deze eigenschappen wijzigen. Dat geldt trouwens ook voor de kleur.

Druk je op Enter, dan wordt de tekst die je bij de optie Tekst hebt gemaakt, definitief omgezet naar pixels die deel uitmaken van de tekening. Teksten die je met Label maakt, worden als los object bewaard. Dat kun je later nog wijzigen wat betreft inhoud, kleur en vorm. Dat doe je met de pictogrammen boven Vet en Cursief. Met de eerste van die twee kun je een Label ook in een Tekst veranderen.

Opvullen

De tijd dat de jonge kunstenaar een gekleurd vlak helemaal moest volkalken, ligt natuurlijk achter ons dankzij het gereedschap Opvullen; het bekende emmertje dat je in elk tekenprogramma terugvindt. Kies je dat in Tux Paint, dan verandert het penselenpalet rechts in een palet met vulopties.

Met Vast vul je een afgesloten gebied met een enkele kleur, terwijl je met Lineair en Radiaal een recht of cirkelvormig kleurverloop maakt van de achtergrondkleur naar de actieve kleur. Gevormd maakt ook een kleurverloop, maar dan door de contouren te volgen van een vorm waarbinnen je klikt. Met Penseel kun je tussendoor tekenen zonder Opvullen te verlaten.

Het verbaast je vast niet dat alles wat je hebt getekend of opgevuld, kan worden gewist met het gereedschap Gom. Daarbij heb je rechts de keuze uit vele groottes en vormen.

Toverij

Misschien is tovenarij een groot woord, maar achter de gelijknamige knop (Tovenarij) gaan allerlei speciale penselen schuil. Zo kun je bijzondere vormen maken, zoals Cirkels. Die kun je bijvoorbeeld gebruiken om kringen in het water te creëren. Met Stralen maak je lijntjes en kun je de zon laten schijnen.

Ook kun je al aanwezige kleuren en vormen te lijf met ander gereedschap, zoals Verscherpen, Vervagen, Silhouet (kleur veranderen in zwart-wit) of Vlek (aanwezige kleuren door elkaar smeren). Met de functie Kloon kun je delen van een plaatje naar een andere plek kopiëren.

Stempels

De meeste kindertekeningen die we de hemel in prijzen, lijken natuurlijk nergens op. Papa en mama zijn tenslotte geen cijfer acht met wat uitstekende lijntjes. In hoeverre een klein kind ze wél zo ziet, daar kunnen we alleen maar over speculeren. Maar waarschijnlijk mist een kind gewoon de oog-handcoördinatie om een meer natuurgetrouwe weergave te tekenen. Voor kinderen die afbeeldingen willen maken zonder gehinderd te worden door hun onderontwikkelde vaardigheden, zijn er altijd nog de stempels.

Kies je het gereedschap Stempel, dan verandert het palet rechts in een collectie plaatjes. Op de eerste pagina (die je kunt scrollen) zien we dieren. Klik je op een dier en vervolgens ergens op je werkblad, dan verschijnt het beest in volle glorie. Dat gaat gepaard met een geluid en vaak ook met het noemen van de naam van het dier voor de broodnodige educatie.

Met het Afstandspictogram beïnvloed je in dit geval de grootte. Zijn ook de pictogrammen daarboven actief, dan kun je de stempels spiegelen en roteren. Onder de stempels zie je pijlen naar links en rechts waarmee je naar andere categorieën gaat, zoals kleding en accessoires, voedsel en muziekinstrumenten.

Nieuw

We begonnen de workshop met een lege en witte pagina en na het opnieuw openen van Tux Paint met de laatst gemaakte tekening. Wil je iets anders maken, dan klik je op Nieuw. Je kunt dan niet alleen kiezen voor een leeg blad met een anders gekleurde achtergrond, maar ook voor de nodige kleurplaten, lijstjes, roosters, puzzelstukjes, landkaarten en zelfs foto’s die als startpunt kunnen dienen.

Wil je een zelfgemaakte tekening toevoegen aan deze collectie? Ga hiervoor naar Openen. Klik op de te gebruiken afbeelding en vervolgens op Template.

Wil je een afbeelding uit een andere bron toevoegen? Dat kan ook. Sluit daarvoor Tux Paint en ga naar de map C:\Users\Naam\AppData\Roaming\TuxPaint\saved\. In deze map vind je de opgeslagen afbeeldingen. Kopieer daar het gewenste plaatje naartoe in png-formaat. Open vervolgens Tux Paint opnieuw en kies Openen. Je afbeelding staat nu in het overzicht. Selecteer deze en klik op Template om hem toe te voegen aan de lijst met plaatjes die worden getoond als je Nieuw kiest.

Zoals je hebt gezien is Tux Paint zo opgezet dat gebruikers niet naar andere mappen kunnen gaan of andere wellicht gevaarlijke dingen kunnen doen. Je systeem is dus redelijk veilig, maar ook de makers van Tux Paint kunnen geen volledige garantie geven. Laat kinderen er daarom altijd onder begeleiding mee spelen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Citroensap in je wasmachine? 5x waarom dat een goed idee is
Huis

Citroensap in je wasmachine? 5x waarom dat een goed idee is

Over wasmachines en wassen bestaan veel feiten en fabels. En hoewel het meestal beter is het gebaande paden te bewandelen om te voorkomen dat je je favoriete kledingstuk ruïneert, willen we je toch vragen je aandacht te vestigen op citroensap.

In dit artikel lees je vijf voordelen van het gebruiken van citroensap in de wasmachine:

  1. Wasmiddelresten verwijderen
  2. Geurtjes tegengaan
  3. Hard water tegengaan
  4. Wit wasgoed blijft wit
  5. Houd je kleding fris en duurzaam

Ook handig om te weten: 5 dingen die gewoon in de wasmachine kunnen

Citroensap in de wasmachine? Juist. Deze vrucht bevat namelijk citroenzuur dat verrassend goed vlekken verwijdert. Maar het kan ook bacteriën doden en wit wit houden. Bovendien is dit een prima natuurlijk alternatief voor wasverzachters of andere potentieel giftige middelen die we inzetten om was fris en schoon te houden. Het enige wat je hiervoor hoeft te doen is een half kopje citroensap in het wasverzachterbakje te gieten. Durf jij het aan dit zelf uit te proberen?

1- Wasmiddelresten verwijderen

Hoewel veel wasmachines nog wat extra water gebruiken om resten wasmiddel weg te spoelen na een wasbeurt, kan het toch gebeuren dat er wat achterblijft. Dat residu kan een nadelig effect hebben op de volgende waslading. Citroensap toevoegen aan die laatste stap kan ervoor zorgen dat ook de laatste restjes wasmiddel en wasverzachter uit de trommel en kleding verdwijnen.

2- Geurtjes tegengaan

Net als vlekken kunnen ook nare geuren in kleding blijven hangen. Nu kunnen wasmiddelen dat tegengaan en je kleding 'lekker' laten ruiken, maar niet iedereen gaat daar goed op. Door citroensap toe te voegen, ga je niet alleen nare geuren tegen, ook krijgt je wasgoed een fijne, citrusachtige vleug mee. Daar ruikt je wasgoed net zo fris als het daadwerkelijk is.

©deagreez

3- Hard water tegengaan

Als je thuis hard water hebt, en je wasmachine maakt daar gebruik van, dan kan het zijn dat het wasmiddel minder effectief is. In hard water zit een verhoogd volume van opgeloste mineralen, die niet tegen de kracht van de citrus kan. Door citroensap toe te voegen, krijgen andere middelen dus meer ruimte om hun werk te doen – en dat met een boost van citroenzuur.

Tot aan de laatste druppel uitgeperst...

.. dat lukt alleen met een goede juicer (ook voor sinaasappels!)

4- Wasgoed blijft wit

Citroensap is bovendien erg goed in het wit houden van witte kleding. En dat zonder risico van kleuren die in elkaar overlopen of gebruik te maken van middelen die giftig zijn voor mensen. Met een half kopje citroensap, naast je normale wasmiddel, krijg je nagenoeg dezelfde voordelen als van bleekmiddel (chloor). Maar dan zonder de nare geur, giftige eigenschapen en niet-duurzame karakter.

5- Houd je kleding fris en duurzaam

Vaak wassen kan er bovendien voor zorgen dat kleding beschadigt of harder wordt dan in het begin. Citroensap kan dat proces bestrijden (maar nooit helemaal voorkomen). Je kunt dus langer doen met je zachte kleding, terwijl je ook duurzaam bezig bent. Je maakt immers gebruik van minder chemische stoffen, die later ook niet in het water terechtkomen.


▼ Volgende artikel
Weer helemaal zen! Zo werkt de focusmodus in Word
Huis

Weer helemaal zen! Zo werkt de focusmodus in Word

Vrijwel iedereen is vertrouwd met Microsoft Word, maar toch is de focusweergave bij veel gebruikers onbekend. Dat is jammer, want dankzij deze weergave kun je je beter concentreren.

In dit artikel vertellen we hoe de focusmodus in Word werkt, zodat je geconcentreerd aan een lange tekst kunt werken:

  • Focusweergave inschakelen
  • Lint weer zichtbaar maken
  • Achtergrondkleur veranderen

Lees zeker ook: Focus in Windows 11: zo blijf je geconcentreerd

Focusweergave starten

Er bestaan verschillende tools die helpen om je beter te concentreren op de tekst die je op het digitale papier zet. Eigenlijk zijn die externe hulpmiddelen overbodig omdat Word over een functie beschikt die alles wat je kan afleiden, uit beeld laat verdwijnen. De focusmodus verbergt het Lint en andere elementen, zodat alleen het document zichtbaar blijft.

Deze functie is in het leven geroepen voor schrijvers, studenten en professionals die lange documenten samenstellen. Om de focusmodus op Windows en macOS in te schakelen, ga je naar het tabblad Beeld en daar gebruik je de knop Focus. Het gaat zelfs nog iets sneller als je meteen op de knop Focus in de statusbalk onder in het scherm klikt. De achtergrond wordt zwart en voor je staat een sober document dat wacht op je inspiratie.

Te vaak afgeleid?

Waarom geen koptelefoon met noise cancelling?

Het Lint weer zichtbaar

In de focusweergave verdwijnen alle functies uit het zicht, maar ze blijven wel beschikbaar. Als je een stukje tekst selecteert en er dan met de rechtermuisknop op klikt, verschijnt het contextmenu en ook het Lint kun je tevoorschijn halen. Beweeg de muisaanwijzer naar de bovenrand van het scherm om het Lint zichtbaar te maken. Ben je klaar met het Lint, dan sleep je de muisaanwijzer weer naar beneden en verdwijnen de tabbladen automatisch.

Achtergrondkleur veranderen

Vind je de zwarte achtergrond te hard, dan kun je die eenvoudig aanpassen in een van de andere beschikbare tinten. Ga naar het Lint in het tabblad Beeld en naast de knop Focus zie je de knop Achtergrond. De functie Achtergrond is alleen zichtbaar in de focusweergave. Klik op het pijltje dat naar beneden wijst en kies een van de beschikbare achtergronden. Je hebt de keuze uit verschillende grijswaarden, maar je kunt de achtergrond ook beige, blauw of zelfs roze maken. Als je terug wilt keren naar de normale weergave klik je nogmaals op de knop Focus in het tabblad Beeld of je drukt op de Esc-toets.