ID.nl logo
Laat je kinderen creatief kliederen met Tux Paint
© Andrey Popov
Huis

Laat je kinderen creatief kliederen met Tux Paint

Moeilijke software is er in overvloed. Tux Paint probeert juist zo simpel mogelijk te zijn. Daardoor kunnen zelfs kleine kinderen met dit tekenprogramma spelen. Voor ouderen zonder computerkennis is het eveneens leuk. Eigenlijk kan iedereen met dit programma zijn creatieve kant ontdekken.

Waarom moeilijker maken als het makkelijk kan? Dat is precies wat Tux Paint beschrijft. In dit artikel laten we je kennismaken met wat functies uit dit tekenprogramma:

  • Schilderen met penselen
  • Lijnen en vormen tekenen
  • Tekst toevoegen
  • Stempelen

Lees ook: Kunst op je tablet: de beste teken-apps voor Android en iOS

Er is heel wat te doen over het feit dat kinderen te veel tijd achter een beeldscherm doorbrengen. Dat zou slecht zijn voor de concentratie en schadelijk voor de ogen. Daar zit zeker wat in, maar tegelijkertijd geldt dat kinderen met een verantwoorde hoeveelheid computergebruik vaardigheden kunnen opdoen en dingen kunnen maken die vroeger ondenkbaar waren. Dat kan bijvoorbeeld op grafisch gebied met het geweldige opensource-tekenprogramma Tux Paint. Dat is geschikt voor kinderen van alle leeftijden.

Kortom: wil je een uurtje creatief aan de slag met de (klein)kinderen zonder dat het een knoeiboel wordt? Installeer dan Tux Paint! 

Installatie

Tux Paint vind je op www.tuxpaint.org. Zoals je rechts op de pagina kunt zien, zijn er versies voor Windows, Android, macOS en Linux. Wij installeren het op een Windows-pc en klikken dus op Windows en kiezen voor de 64bit-versie. Sla dit bestand op in een map naar keuze en keer terug naar de downloadpagina. Klik daar op Tux Paint Stamps en sla ook dat onderdeel op in dezelfde map.

Voer nu eerst het bestand tuxpaint-0.9.31-windows-x86_64-installer.exe uit. De installatie bevat geen bijzonderheden. Aan het eind klik je op Voltooien. Daarop verschijnt in de browser de Engelstalige Quickstart Guide en de uitgebreidere en ook Engelstalige documentatie. Tux Paint zelf is in het Nederlands.

Ook is het Tux Paint Configuratieprogramma geopend. In dit onderdeel kun je desgewenst voor meerdere gebruikers verschillende instellingen maken. Dit is handig als kinderen een computer delen. Wij laten de instellingen voor wat ze zijn en klikken op Stoppen.

Voer nu het bestand tuxpaint-stamps-2023-07-20-windows-installer.exe uit om de bibliotheek met stempels te installeren. Ook deze installatie bevat geen bijzonderheden.

Je kunt desgewenst configuraties maken voor meerdere gebruikers.

Kennismaking

Op het bureaublad is na de installatie het Tux Paint-pictogram verschenen. Daarmee start het programma standaard in een vrij klein venster. Wil je dat niet, dan kun je in het configuratieprogramma op het tabblad Video/Geluid een vinkje zetten bij Hele scherm. Je moet dan ook nog een geschikte resolutie kiezen en vervolgens klikken op Toepassen en Stoppen. Je kunt in het startmenu ook kiezen voor Tux Paint (full screen). Zo start je automatisch in volledig schermmodus waarbij de standaardresolutie van je beeldscherm wordt gebruikt.

Wij kiezen voor de full screen-versie. Het programma wordt nu gestart en je ziet links de nodige gereedschappen. Rechts staan allerlei penselen en onder je tekenblad zie je de nodige standaardkleuren. Links is het pictogram Schilderen actief en rechts het kleinste penseel. Linksonder zie je de Tux Paint-pinguïn die informatie geeft over de geselecteerde gereedschappen.

Alle gereedschappen staan overzichtelijk op één scherm.

Schilderen

Wanneer het pictogram Schilderen in het palet links is geactiveerd, dan kun je tekenen met het gereedschap dat je rechts hebt gekozen. Het gereedschap is in eerste instantie de kleinste cirkel. Tekenen doe je met een ingedrukte linkermuisknop, met een tekenpen of met een joystick. Met die laatste teken je gemakkelijker en nauwkeuriger dan met een muis. Ook kun je in het configuratieprogramma voor je joysticks allerlei zaken instellen. Standaard bestuur je het penseel met de linkerknuppel en teken je met de ingedrukte A-knop. Je kunt echter alle knoppen naar eigen inzicht instellen.

Penselen

Het aanbod aan penselen in het palet rechts begint met vijf zwarte cirkels in toenemende grootte. Hiermee teken je steeds dikkere lijnen. Dit zijn de diktes waarmee je het moet doen. Omdat Tux Paint in eerste instantie op kinderen is gericht, zijn er geen ingewikkelde dialoogvensters waarmee je bijvoorbeeld de penseeldikte kunt instellen.

Na de zwarte cirkels volgt een aantal penselen met verschillende transparantie en daar weer onder zie je penselen met figuren. Zijn deze voorzien van groene pijltjes? Dan betekent dit dat het vormpje van oriëntatie verandert wanneer je je penseel een andere kant op laat gaan. Sommige penselen zijn bovendien voorzien van een filmstrookje. Dat geeft aan dat het penseel is geanimeerd. De plaatjes zullen niet alleen van oriëntatie veranderen, maar ook telkens een beetje anders zijn.

Met het muiswiel of de pijl onder het palet scrol je naar nog meer penselen en zoals je kunt zien zijn sommige niet zwart. Deze penselen zijn eenvoudige stempels die we verderop nog uitgebreider tegenkomen. Gewapend met deze kennis beginnen we met een simpel tekeningetje.

In één beeld gevangen: gewone penselen, penselen met oriëntatie en penselen met animatie.

Afstand

Direct onder het penseelpalet zie je steeds langer wordende balkjes die samen lijken op het symbool van een volumeknop. Ze regelen echter niet het volume van de geluiden die je bij elke actie hoort. Deze geluiden kun je overigens in het configuratieprogramma uitzetten. De balkjes laten de afstand zien die je penseel aflegt. Klik je op een langer balkje dan beweegt het penseel niet sneller, maar slaat het stukjes over. Op die manier kun je eenvoudig stippellijnen met een vrije vorm tekenen, waarbij de stippen elk penseel kunnen zijn.

Kleurt je kind weleens op de muren?

Op een tekentablet kunnen ze hun creativiteit beter kwijt

Bestandsbeheer

Tijd om ons werk op te slaan. De knop daarvoor vind je in het palet links. De eerste keer dat je deze knop gebruikt, wordt het bestand zonder commentaar opgeslagen. Je hoeft dus geen bestandsnaam in te voeren. Sla je hierna nogmaals wijzigingen op, dan waarschuwt Tux Paint dat het bestand al bestaat. Je kunt dan kiezen om het te overschrijven of om een nieuwe versie op te slaan. Ook dan hoef je weer niets in te voeren. Kinderen hoeven dus geen bestandsnamen in te typen. Ook kunnen ze niet vanuit Tux Paint in het bestandssysteem komen. Zouden ze de knop Openen aanklikken, dan mogen ze alleen uit eerder vanuit Tux Paint opgeslagen plaatjes kiezen.

Het scherm voor Openen bevat een knop Export. Ook die vereist geen verdere interactie. Klik je erop, dan wordt de actieve tekening als png-bestand gekopieerd naar de map Afbeeldingen van waaruit bijvoorbeeld een ouder hem kan delen. Als je overigens het programma sluit en later weer start, wordt altijd de laatst gemaakte tekening geopend.

Kinderen hoeven geen bestandsnamen in te typen.

Kleur

Zoals je hebt gemerkt bij je eerste penseelstreken, is standaard de kleur zwart geselecteerd. In het kleurenpalet kun je een andere kleur kiezen. Het aantal kleuren is beperkt tot zeventien. Deze zijn verdeeld over vier grijstinten, tien heldere kleuren en drie huidtinten. Die beperking houdt het voor kinderen lekker overzichtelijk. Willen ze meer, dan kan dat door een tijdelijke kleur te maken. Dit kun je op drie manieren doen.

Om te beginnen met het Druppelaar-pictogram. Hiermee kun je een kleur kiezen uit een geopende afbeelding. Dat is handig wanneer je eerder kleuren buiten het standaardpalet hebt gebruikt, of wanneer je met externe afbeeldingen werkt. De Druppelaar activeer je ook met Ctrl+Linkermuisknop.

Er is ook een Kleur-pictogram. Klik je hierop dan kun je op een eenvoudige visuele manier een kleur kiezen die niet in het palet staat. Na een klik op het groene vinkje vormt deze kleur ter herinnering ook de nieuwe achtergrond voor dat pictogram.

Je kunt een nieuwe kleur selecteren volgens de gebruikelijke computermethode.

Het laatste pictogram dat verband houdt met kleur is het Palet-pictogram. Hier kun je kleur op een meer traditionele manier maken, namelijk door te mengen. Klik bijvoorbeeld op geel / blauw / donkergrijs / zwart om een soort donkergroen te maken.

Dat kan ook intuïtiever door kleuren te mengen op een palet.

Meer tekengereedschap

Behalve tekenen uit de vrije hand kun je ook werken met Lijnen. Deze teken je door met een ingedrukte linkermuisknop te slepen van het begin- naar het eindpunt. Het gereedschap werkt in combinatie met elk penseel en ook met het Afstandsgereedschap, zodat je rechte stippellijnen kunt maken.

Lijnen werken in combinatie met elk penseel en het Afstandsgereedschap.

In Tux Paint kun je ook Vormen maken met het gelijknamige pictogram. Kies je dit gereedschap, dan veranderen de penselen in vormen (onder meer Vierkant, Cirkel en Ruit). Deze kun je tekenen als omtrek of gevuld met de geselecteerde kleur. Standaard teken je vormen vanuit het midden (onderste pictogram links). Kies je het pictogram daarnaast, dan kun je vormen vanuit een hoek tekenen en ze daarmee een ander perspectief geven.

Tekst

Uiteraard kun je ook tekst aan tekeningen toevoegen. Dat bestaat in Tux Paint uit twee varianten. De eerste heet Tekst en de tweede heet Label. De overeenkomst tussen beide is dat bij allebei het penselenpalet verandert in een palet met lettertypen en (onderin) knoppen voor Vet, Cursief, Groter en Kleiner. Die knoppen hebben betrekking op de gehele tekst waaraan je werkt, dus je kunt tijdens het typen deze eigenschappen wijzigen. Dat geldt trouwens ook voor de kleur.

Druk je op Enter, dan wordt de tekst die je bij de optie Tekst hebt gemaakt, definitief omgezet naar pixels die deel uitmaken van de tekening. Teksten die je met Label maakt, worden als los object bewaard. Dat kun je later nog wijzigen wat betreft inhoud, kleur en vorm. Dat doe je met de pictogrammen boven Vet en Cursief. Met de eerste van die twee kun je een Label ook in een Tekst veranderen.

Een Label kun je achteraf wijzigen, een Tekst niet.

Opvullen

De tijd dat de jonge kunstenaar een gekleurd vlak helemaal moest volkalken, ligt natuurlijk achter ons dankzij het gereedschap Opvullen; het bekende emmertje dat je in elk tekenprogramma terugvindt. Kies je dat in Tux Paint, dan verandert het penselenpalet rechts in een palet met vulopties.

Met Vast vul je een afgesloten gebied met een enkele kleur, terwijl je met Lineair en Radiaal een recht of cirkelvormig kleurverloop maakt van de achtergrondkleur naar de actieve kleur. Gevormd maakt ook een kleurverloop, maar dan door de contouren te volgen van een vorm waarbinnen je klikt. Met Penseel kun je tussendoor tekenen zonder Opvullen te verlaten.

Het verbaast je vast niet dat alles wat je hebt getekend of opgevuld, kan worden gewist met het gereedschap Gom. Daarbij heb je rechts de keuze uit vele groottes en vormen.

Je kunt op verschillende manieren vlakken of de achtergrond vullen met kleur.

Toverij

Misschien is tovenarij een groot woord, maar achter de gelijknamige knop (Tovenarij) gaan allerlei speciale penselen schuil. Zo kun je bijzondere vormen maken, zoals Cirkels. Die kun je bijvoorbeeld gebruiken om kringen in het water te creëren. Met Stralen maak je lijntjes en kun je de zon laten schijnen.

Ook kun je al aanwezige kleuren en vormen te lijf met ander gereedschap, zoals Verscherpen, Vervagen, Silhouet (kleur veranderen in zwart-wit) of Vlek (aanwezige kleuren door elkaar smeren). Met de functie Kloon kun je delen van een plaatje naar een andere plek kopiëren.

Achter de knop Toverij gaan allerlei speciale effecten schuil.

Stempels

De meeste kindertekeningen die we de hemel in prijzen, lijken natuurlijk nergens op. Papa en mama zijn tenslotte geen cijfer acht met wat uitstekende lijntjes. In hoeverre een klein kind ze wél zo ziet, daar kunnen we alleen maar over speculeren. Maar waarschijnlijk mist een kind gewoon de oog-handcoördinatie om een meer natuurgetrouwe weergave te tekenen. Voor kinderen die afbeeldingen willen maken zonder gehinderd te worden door hun onderontwikkelde vaardigheden, zijn er altijd nog de stempels.

Kies je het gereedschap Stempel, dan verandert het palet rechts in een collectie plaatjes. Op de eerste pagina (die je kunt scrollen) zien we dieren. Klik je op een dier en vervolgens ergens op je werkblad, dan verschijnt het beest in volle glorie. Dat gaat gepaard met een geluid en vaak ook met het noemen van de naam van het dier voor de broodnodige educatie.

Met het Afstandspictogram beïnvloed je in dit geval de grootte. Zijn ook de pictogrammen daarboven actief, dan kun je de stempels spiegelen en roteren. Onder de stempels zie je pijlen naar links en rechts waarmee je naar andere categorieën gaat, zoals kleding en accessoires, voedsel en muziekinstrumenten.

Wie met stempels werkt, hoeft niet eens te kunnen tekenen.

Nieuw

We begonnen de workshop met een lege en witte pagina en na het opnieuw openen van Tux Paint met de laatst gemaakte tekening. Wil je iets anders maken, dan klik je op Nieuw. Je kunt dan niet alleen kiezen voor een leeg blad met een anders gekleurde achtergrond, maar ook voor de nodige kleurplaten, lijstjes, roosters, puzzelstukjes, landkaarten en zelfs foto’s die als startpunt kunnen dienen.

Wil je een zelfgemaakte tekening toevoegen aan deze collectie? Ga hiervoor naar Openen. Klik op de te gebruiken afbeelding en vervolgens op Template.

Wil je een afbeelding uit een andere bron toevoegen? Dat kan ook. Sluit daarvoor Tux Paint en ga naar de map C:\Users\Naam\AppData\Roaming\TuxPaint\saved\. In deze map vind je de opgeslagen afbeeldingen. Kopieer daar het gewenste plaatje naartoe in png-formaat. Open vervolgens Tux Paint opnieuw en kies Openen. Je afbeelding staat nu in het overzicht. Selecteer deze en klik op Template om hem toe te voegen aan de lijst met plaatjes die worden getoond als je Nieuw kiest.

Zoals je hebt gezien is Tux Paint zo opgezet dat gebruikers niet naar andere mappen kunnen gaan of andere wellicht gevaarlijke dingen kunnen doen. Je systeem is dus redelijk veilig, maar ook de makers van Tux Paint kunnen geen volledige garantie geven. Laat kinderen er daarom altijd onder begeleiding mee spelen.

Watch on YouTube
â–¼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker
© Ivan Guia
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

â–¼ Volgende artikel
DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?
Huis

DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Waarom is er zoveel aandacht voor DeepSeek? Ontdek wat deze AI-chatbot bijzonder maakt en waar je op moet letten. Kunstmatige intelligentie blijft zich in een hoog tempo doorontwikkelen. In begin 2025 werd DeepSeek gelanceerd en zorgde meteen voor een enorme schokgolf. Is het echt zoveel beter als bestaande modellen zoals ChatGPT? En wat maakt DeepSeek uniek?

  • De introductie van DeepSeek en de chaos op de aandelenmarkt
  • De unieke eigenschappen van DeepSeek
  • Voordelen, zorgen en toekomstperspectieven

Ontdek waarmee ChatGPT je allemaal kan helpen.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

DeepSeek open en OpenAI gesloten? Een belangrijk onderscheid is dat DeepSeek volledig opensource is. Dat betekent dat de volledige onderliggende code beschikbaar is om te downloaden, te bestuderen en aan te passen, waardoor het hele model transparant is. Daarentegen houdt OpenAI, ondanks de naam, de technische details van ChatGPT grotendeels geheim.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.