Artificiële intelligentie (AI) is een term die je dagelijks hoort en leest, en die bij veel mensen uiteenlopende, soms wonderlijke of zelfs angstaanjagende, beelden oproept. In dit artikel leggen we uit wat artificiële intelligentie is, wat het niet is en wat je er zoal mee kunt doen.

Tip 01: Logisch

In de afgelopen jaren hebben computerprogramma’s veel processen geautomatiseerd. Deze programma’s waren gebaseerd op regels (rule based), en hadden dus een logische opbouw. De mens leverde de regels en de input, en het programma deed de rest. Zelfs als je niet kunt programmeren, kun je voor eenvoudige taken de regels zelf wel bedenken. Neem bijvoorbeeld pseudocode (een beschrijving van de logica van een algoritme, zonder de strikte syntax van een programmeertaal) voor het berekenen van een gemiddelde. Deze kan er als volgt uitzien:

Klassieke, regelgebaseerde software is dus effectief voor taken die een vaste logica volgen, maar er is sowieso één domein waar zulke programma’s slecht presteren: het herkennen van patronen. Schrijf maar eens de pseudocode uit voor een programma dat moet herkennen of er een hond of kat op een afbeelding staat, zonder uiteraard specifieke diernamen in je code te gebruiken. Met de regel ‘als het dier twee ogen, twee oren, vier poten en een staart heeft, dan […]’ kom je er helaas niet.

Lees ook eens de 5-delige cursus over programmeren in Python met ChatGPT

Tip 02: Neuraal netwerk

Dit verklaart bijvoorbeeld ook waarom het bijvoorbeeld veel eenvoudiger is een robot te programmeren die volgens een geijkt patroon deksels op potjes plaatst dan een robot die peren plukt en het patroon van rijpe, volgroeide peren moet zien te herkennen in de boomgaard. Zo’n robot ontwikkelen blijkt behoorlijk complex. Mensen zijn hierin veel vaardiger, vooral omdat menselijke hersenen heel goed zijn in patroonherkenning, eigenlijk al vanaf de geboorte.

Bij patroonherkenning volgen de hersenen geen strikte regels, zoals ‘Als hij blauwe ogen, een bril en een stompe neus heeft, is het oom Ben’, maar reageren ze direct op het herkennen van het patroon: ‘Dit is oom Ben’. Dit is mogelijk doordat onze hersenen ongeveer 85 miljard neuronen bevatten, die via uitlopers of vertakkingen elektrische verbindingen (synapsen) kunnen maken met andere neuronen. Deze kunnen zich op hun beurt weer met andere neuronen verbinden, wat automatisch tot patroonherkenning leidt (zie ook het kader ‘Koekjes bakken’).

©whitehoune - stock.adobe.com

Tip 03: Lagen

Computerwetenschappers begrepen al snel dat klassieke, regelgebaseerde programma’s niet geschikt waren voor patroonherkenning. Ze zagen in dat ze neurale netwerken moesten proberen na te bootsen in software, geïnspireerd door de werking van de menselijke hersenen.

Laten we een voorbeeld van een neuraal netwerk bekijken zoals dit wordt gebruikt om te bepalen of een foto een hond of een kat wordt getoond. De invoerlaag van het netwerk vertegenwoordigt het startpunt. Het bestaat uit wiskundige functies, hier neuronen genoemd, die elk een specifiek stukje informatie van de foto (met een hond of een kat) representeren, zoals kleur of helderheid van een pixel.

Na de invoerlaag komen de tussenliggende lagen. Elke laag bestaat opnieuw uit meerdere neuronen die informatie ontvangen van de voorgaande laag. Binnen elke neuron worden wiskundige berekeningen uitgevoerd om te bepalen hoe belangrijk de ontvangen informatie is, vergelijkbaar met hoe neuronen in het menselijk brein informatie ontvangen, verwerken en doorgeven. In deze tussenliggende lagen proberen de neuronen specifieke patronen in de gegevens te herkennen, zoals de vorm van de oren of de textuur van de vacht. Elke laag kan zich specialiseren in het herkennen van steeds complexere kenmerken. Deze lagen fungeren als de ‘denkende’ delen van het netwerk.

Uiteindelijk bereikt de informatie de uitvoerlaag. Het neuron in deze laag dat het meest actief is – dus met de hoogst gewogen waarde na alle berekeningen – geeft aan of de foto een hond of een kat toont.

 Tip 04: Deep learning

Er is nu wel een structuur van een neuraal netwerk om honden en katten te onderscheiden, maar hoe weet de computer welke neuronen moeten worden geactiveerd en hoe sterk bepaalde verbindingen tussen neuronen moeten worden voor de correcte uitvoer? Daarvoor moet dit netwerk worden getraind. Dat gebeurt door vele duizenden foto’s van honden en katten aan het netwerk te tonen en telkens aan te geven of het om een hond of een kat gaat. De computer stuurt dan de verbindingen binnen het neurale netwerk bij, tot dit hopelijk uiteindelijk zelf het juiste antwoord geeft bij nieuwe foto’s. We geven dus als het ware de input en de output en laten de computer zelf het optimale netwerk vormen.

De binnenste lagen worden vaak ‘verborgen lagen’ genoemd, omdat we als mens nauwelijks zicht hebben op hoe de verbindingen binnen deze lagen precies worden gevormd. Een soort ‘black box’ dus, wat veel mensen ongerust maakt (zie ook tip 7). Op YouTube toont Andrej Karpathy uitgebreid hoe je neurale netwerken kunt trainen. Dit proces, een vorm van machine learning, staat bekend als ‘deep learning’ vanwege van de vele lagen in zulke netwerken.

Tip 05: Patronen genereren

Neurale netwerken zijn dus effectief voor het detecteren en herkennen van patronen, maar ze kunnen ook worden gebruikt om patronen te genereren. Hiervoor werden oorspronkelijk twee complementaire netwerken gebruikt: de Generative Adversarial Networks (GAN’s), bestaande uit een discriminator en een generator.

De generator maakt afbeeldingen die de discriminator beoordeelt. Aanvankelijk vertelt een menselijke operator de discriminator welke afbeeldingen, bijvoorbeeld van menselijke gezichten, echt zijn en welke door de generator zijn gemaakt. De generator leert vervolgens van de discriminator welke afbeeldingen het beste waren en waarom. Zo verbeteren beide netwerken elkaar tot de creaties van de generator bijna perfect zijn. Het resultaat van zo’n GAN zie je op www.thispersondoesnotexist.com (druk telkens op F5).

Er zijn ook andere technieken voor het genereren van patronen, zoals ‘diffusionmodellen’. Hierbij begin je met bijvoorbeeld 10% van een afbeelding om te zetten in ruis en geef je als opdracht deze beschadigde input naar een acceptabele output te transformeren, uiteraard met de nodige trainingsdata. Dit netwerk koppel je vervolgens aan een tweede netwerk dat afbeeldingen met 20% ruis omzet in afbeeldingen met 10% ruis, en zo verder, tot uiteindelijk ook een inputafbeelding met 100% ruis (of: niets) een degelijke output oplevert. Voorbeelden van dergelijke modellen zijn Stable Diffusion, Dall-E en Midjourney.

Lees ook de vergelijkende test: Dall-E of SDXL: wie maakt betere plaatjes?

Tip 06: Menselijke taal

Beeldpatronen genereren bleek dus mogelijk, maar de uitdaging van menselijke taal is nog groter. Aanvankelijk werd er geëxperimenteerd met regelgebaseerde programma’s, zoals de chatbot ELIZA uit 1966, maar deze bleken al snel compleet ontoereikend. Ongeveer 10 jaar geleden kwam Word2Vec uit, gebaseerd op Natural Language Processing (NLP). Hierbij worden woorden die vaak in vergelijkbare contexten voorkomen, dicht bij elkaar in een vectorruimte – een soort getallenlijst – geplaatst. Dit helpt bij het ontdekken van taalkundige patronen en relaties tussen woorden, nuttig bij onder meer automatische vertaling en tekstanalyse.

De ontwikkeling ging nog een flinke stap verder met Large Language Models (LLM’s), zoals GPT (Generative Pre-trained Transformer). Terwijl NLP-modellen zich richten op het begrijpen van relaties tussen individuele woorden, kan men bij LLM’s hele tekstfragmenten laten interpreteren en ook genereren via een neuraal netwerk dat getraind is op ‘next word prediction’. Dus wanneer een AI-chatbot als ChatGPT of Gemini een woord genereert, dan is dit woord eigenlijk weinig meer dan een gegevenselement dat volgens het netwerk vaak volgt op voorgaande elementen. In de Playground van OpenAI (betaald met tokens geen onderdeel van ChatGPT) en bij Hugginface kun je experimenteren met een parameter als Temperature. Hoe hoger deze waarde, hoe groter de lijst met mogelijke volgende woorden waaruit GPT zal kiezen en dus hoe onvoorspelbaarder de tekst wordt.

Ook interessant om te lezen: Je creativiteit kent geen grenzen met Playground AI

Tip 07: Risico’s

Je hoeft nauwelijks tussen de regels door te lezen om te begrijpen dat AI risico’s met zich meebrengt, op verschillende vlakken. Om te beginnen zijn er voor neurale netwerken vaak enorm veel trainingsdata nodig, zoals teksten en afbeeldingen. Niet alleen roept dit vragen op met betrekking tot onze privacy (het Amerikaanse bedrijf ClearView verkoopt gezichtsherkenningstechnologie op basis van AI aan overheden en zelfs privé-instanties), ook op het vlak van auteursrecht zijn er heel wat bedenkingen. Mag bijvoorbeeld een LLM zomaar al die data gebruiken en verwerken tot ‘eigen’ content? Bovendien valt het niet uit te sluiten dat deze trainingsdata al dan niet bewust incompleet of bevooroordeeld zijn, wat tot gekleurde uitkomsten kan leiden, de zogeheten bias. Ook het feit dat we eigenlijk niet goed weten hoe een neuraal netwerk tot een bepaalde uitkomst komt, kan ongemerkt bias introduceren. Het gebeurt bovendien geregeld dat een AI-chatbot zomaar dingen verzint en die doodleuk mixt met correcte feiten, het zogeheten hallucineren.

Verder is er ook een groter risico op deepfake, waarbij audio, foto’s of video’s bewust worden gemanipuleerd met behulp van AI, zoals voor het verspreiden van nepnieuws.

Tip 08: Verdere evolutie

Het risico bestaat ook dat AI-toepassingen aanzienlijke verschuivingen op de arbeidsmarkt zullen veroorzaken, waardoor sommige beroepen overbodig worden. Zoeken naar AI and <beroepsgroep> laat vaak al zien hoe(zeer) AI invloed heeft op verschillende sectoren. Anderzijds is het realistischer dat je baan niet door AI zelf, maar door iemand die AI gebruikt, wordt overgenomen. AI heeft namelijk nog geen ‘bewustzijn’ ontwikkeld, maar de snelheid en richting van de evolutie van AI-technologie blijft een groot vraagstuk. Terwijl GPT-3 over 175 miljard parameters beschikte (elementen die tijdens de trainingsfase kunnen worden aangepast om datapatronen te herkennen), heeft GPT-4 er al tien keer zoveel (zo’n 1,7 biljoen).

Hoewel dit aantal nog steeds veel minder is dan het menselijke brein heeft, geloven sommigen dat zulke netwerken zo breed inzetbaar zullen worden dat we kunnen spreken van Artificial General Intelligence (AGI); AI die een breed scala aan taken beter kan uitvoeren dan mensen. Er heerst zelfs de vrees dat zo’n netwerk zelfstandig een nieuw AI-netwerk kan ontwerpen. Zeg maar een GPT-6, ontwikkeld door GPT-5. Zo’n moment wordt de ‘singulariteit’ genoemd, waarbij zelfversterkende AI-systemen buiten menselijke controle exponentieel slimmer worden, waardoor de toekomst volledig onvoorspelbaar wordt.

Tip 09: Laagdrempelig

Hoewel veel mensen zich misschien niet bewust zijn van de vele toepassingen van AI, hebben ze er waarschijnlijk al vaak ongemerkt mee te maken (gehad). Zo is het ontgrendelen van je smartphone met gezichtsherkenning al een mooi voorbeeld van AI. De software herkent je gezicht, ondanks verschillende hoeken, belichting en gezichtsuitdrukkingen. Ook gebruikers van Google Foto’s zullen hebben gemerkt dat de software uitstekend personen herkent, zelfs over verschillende leeftijden heen. Apps als Google Translate of Microsoft Translator, die tekst uit foto’s herkennen en direct vertalen, maken eveneens gebruik van AI. Ook voor het vertaalproces zelf blijken AI-technieken trouwens beter te werken dan een regelgebaseerde aanpak.

Ook natuurliefhebbers kunnen er baat bij hebben met de populaire, gratis app Obsidentify. Richt je camera op een dier of wilde plant, en de app identificeert de soort dankzij duizenden gelabelde foto’s, door gebruikers geüpload naar websites als www.waarneming.nl en www.waarnemingen.be. En met de gratis app Merlin Bird ID kun je vogels herkennen op basis van hun gezang.

Tip 10: Tekst

AI is al jaren bekend, maar werd vooral populair door de ontwikkeling van generatieve AI-chatbots zoals ChatGPT van OpenAI. Eind 2022 brak ChatGPT echt door en inmiddels is LLM GPT-4 gelanceerd, met binnenkort mogelijk de integratie van GPT-5 in ChatGPT. ChatGPT is gratis te gebruiken via https://chat.openai.com of via de officiële mobiele app, waarmee ook gesproken dialogen mogelijk zijn. De gratis versie biedt toegang tot LLM GPT-3.5, die beperkter is dan GPT-4 (zie ook tip 8). De Plus-versie (ongeveer 23 euro per maand), biedt toegang tot GPT-4 en enkele extra’s, zoals geen wachttijden, toegang tot beeldgenerator Dall-E (zie ook tip 11), recentere kennis, het uploaden van eigen documenten (zoals docx en pdf) ter analyse, het installeren van extensies en het ontwerpen van eigen ‘persona’s’ (GPT’s genoemd). Sinds kort kun je ook gepubliceerde GPT’s van medegebruikers zoeken en gebruiken.

Maar er zijn nog andere, gratis chatbots die GPT-4 gebruiken, zoals Microsoft Copilot, dat steeds meer in Windows wordt geïntegreerd (zie ook het kader ‘In het nieuws’), of Gemini, de chatbot van Google. Voor wie geïnteresseerd is in nog meer AI-chatbots, via deze webpagina vind je een overzicht van zo’n twintig andere bots.

Lees ook: Alles over Google Gemini, Googles antwoord op ChatGPT

Tip 11: Beeld

OpenAI heeft niet alleen de bot ChatGPT ontwikkeld, maar ook de beeldgenerator Dall-E. Deze is inmiddels aan versie 3 toe en is geïntegreerd in ChatGPT Plus, maar je kunt het ook gratis gebruiken via het al eerder vermelde Copilot. Daarnaast zijn er nog heel wat andere generatoren die je gratis kunt gebruiken (of uitproberen). We denken aan Craiyon, Midjourney, DreamStudio, Canva AI en Firefly van Adobe (je kunt gratis 25 beelden per maand laten maken of bewerken). De meeste van deze beeldgeneratoren ondersteunen ook outpainting: je kunt het canvas dan vergroten en hier allerlei objecten aan toevoegen, gebaseerd op patronen en kenmerken van de bestaande afbeelding.

Tip 12: Audio

In ChatGPT kun je tegenwoordig gesproken dialogen voeren met AI, maar er zijn meer interessante AI-toepassingen in audio. Bijvoorbeeld radiostations die volledig op AI draaien. Luister bijvoorbeeld naar listen.streamon.fm/radiogpt. RadioGPT selecteert op basis van GPT en TopicPulse muziek en produceert scripts, gecombineerd met AI-spraaktechnologie, door socialmedia- en nieuwsbronnen te scannen.

Voor spraaktechnologie is Adobe Podcast een aanrader. Upload een audiobestand en de dienst verwijdert storende achtergrondgeluiden en optimaliseert het geluid met AI. Je kunt het resultaat als wav-bestand downloaden.

Whisper, een opensource-spraakherkenningssysteem, is beschikbaar als app of API en herkent spraak in verschillende talen en dialecten, zelfs met achtergrondgeluiden en variabele spreeksnelheden, en zet dit om naar tekst.

Soundraw is een AI-audiogenerator, handig voor muziek bij video’s of presentaties. Selecteer lengte, genre, stemming en thema en beluister verschillende tracks. Downloaden is helaas alleen mogelijk met een betaald account.

Een stap verder gaat Suno. Vul een uitvoerige beschrijving in van het gewenste muziekstuk en even later krijg je de gevraagde muziek, inclusief songtekst en gezongen tekst. We vonden dit behoorlijk indrukwekkend.

Tip 13: Video

Het lijdt geen twijfel dat beeldgeneratoren zoals Dall-E en Midjourney binnenkort worden uitgebreid met de mogelijkheid om videobeelden te genereren op basis van een beschrijving of eventueel een voorbeeldfoto of -video. Maar je hoeft hier niet eens op te wachten, want met HeyGen is dit tot op zekere hoogte al mogelijk. Deze dienst is primair bedoeld voor het creëren van natuurlijk klinkende menselijke stemmen, maar biedt ook de optie om deze stemmen te combineren met animaties en video, waardoor het lijkt alsof de persoon echt aan het praten is.

Microsoft Clipchamp, geïntegreerd in Windows, benut AI dan weer op een andere manier voor video’s. Met de knop Een video met AI maken kun je media zoals audio, video en foto’s toevoegen en nadat je informatie over de titel, stijl en gewenste lengte hebt verstrekt, genereert Clipchamp automatisch een bijpassende video.

Tot slot vermelden we ook graag Channel1, dat mogelijk tegen de tijd dat je dit leest al actief is. Channel1 is namelijk een gepersonaliseerd tv-nieuwskanaal dat volledig wordt samengesteld op basis van generatieve AI.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.