ID.nl logo
Clipchamp, kampioen in videobewerking
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Huis

Clipchamp, kampioen in videobewerking

Ooit werd Clipchamp weggezet als de opvolger van Moviemaker. Maar bij die vergelijking slaat men wel wat stappen over. In die optiek zou je net zo goed de elektrische auto de opvolger van de rolschaats kunnen noemen. De versie die meekomt met de Windows-update 23H2 is uitgerust met handigheidjes en AI-assistentie waarmee je zelfs ­zonder enige ervaring snel een quasiprofessioneel resultaat voor elkaar kunt krijgen.

Of je nu een video wilt maken of bewerken, Clipchamp draait er zijn hand niet voor om. In dit artikel laten we zien wat de functies van dit programma zijn:

  • Video door AI laten samenstellen
  • Beginnen met een sjabloon
  • Muziek op apart spoor toevoegen
  • Overgangen toevoegen
  • Opname van webcam, audiofragment toevoegen
  • Geschreven tekst omzetten naar audiofragment
  • In- en uitfaden

Lees ook: Superefficiënt! Je video ondertitelen of transcriberen met AI

Clipchamp, de video-editor die werd gebundeld met Windows 11, heeft met de systeemupdate 23H2 een behoorlijke powerboost ondergaan. Daarbij speelt AI alweer een belangrijke rol. Draait Windows 11 op je pc en heb je deze update inmiddels uitgevoerd? Dan staat de nieuwe versie van Clipchamp waarschijnlijk al op je computer. Staat de video-editor er niet bij, dan kun je deze downloaden via de Microsoft Store, Play Store en App Store. De snelste manier om te zien of je Clipchamp hebt, is de naam van het programma intypen in het Windows-zoekvak.

Op het eerste gezicht zou je het niet zeggen, maar Clipchamp is een webgebaseerde video-editor met een eigen werkomgeving. Als je bijvoorbeeld de internetverbinding uitschakelt, stopt het programma. We vonden de eerste versie van Clipchamp al erg goed, maar de nieuwe editie overtreft onze verwachtingen. Je kunt bijvoorbeeld het programma zelf een montage laten samenstellen gebaseerd op AI. Verder kun je filmpjes laten inspreken met tekst-naar-spraak. De templates zijn indrukwekkend en er is een spekerscoach die je communicatievaardigheden aanscherpt. En er zijn automatische bijschriften in meer dan 170 talen, om maar een paar vernieuwingen te noemen. 

Startpagina

Wanneer je Clipchamp voor het eerst start, word je begroet door de startpagina. Als je eenmaal je de mediabestanden hebt ingeladen, kun je aan een nieuw project beginnen. Het is ook mogelijk om de kunstmatige intelligentie van dit programma automatisch een video te laten samenstellen. Daaronder staan de sjablonen ter inspiratie. Hiermee begin je vlot aan een filmpje voor YouTube, Kerstmis, een diavoorstelling, TikTok of een van de andere doeleinden. Nog een beetje verder naar beneden, vind je de geschiedenis van eerdere videoprojecten waaraan je verder kunt werken.

Wil je vanaf nul beginnen, kies dan een sjabloon, of laat je de montage over aan AI.

Video maken met AI

De snelste manier om tot resultaat te komen, is de nieuwe knop Een video met AI maken. Als je deze optie kiest, hoef je alleen maar de bestanden te uploaden die je wilt gebruiken en een titel te kiezen. Daarna vraagt Clipchamp welke stijl je bevalt. Dat doe je door een duimpje omhoog of duimpje omlaag te plaatsen bij enkele voorstellen.

Bij de volgende stap kies je voor een liggende of rechtopstaande uitvoering en tegelijkertijd bepaal je hoelang de video moet zijn: minder dan 30 seconden, ongeveer een minuut of de volledige lengte van de clips. Eventueel selecteer je als laatste nog een achtergronddeuntje én klaar. Het resultaat is beschikbaar om te exporteren of om toch verder te finetunen in de editor.

Eerst moet je de media uploaden.

Vertrekken van een sjabloon

Clipchamp heeft een breed aanbod aan sjablonen binnen verschillende categorieën. Elk sjabloon heeft zijn eigen beeldverhouding. Instagram-sjablonen hebben bijvoorbeeld doorgaans een verhouding van 1:1. De sjablonen kunnen op de volledige video slaan, maar ook op delen daarvan. Er zijn zelfs intro’s en outro’s bij die het begin of eind van de video een professionele look geven. Ook aan sjablonen geen gebrek, met templates voor een Q&A-video, een kookuitzending, een reisdagboek en veel meer. Het loont de moeite om deze collectie te bekijken, want hiermee haal je het meeste uit Clipchamp.

Het aantal sjablonen is overdonderend.

Gratis of Premium In 2021 heeft Microsoft Clipchamp overgenomen en inmiddels maakt deze editor deel uit van veel Microsoft 365-abonnementsniveaus. Hierbij kun je de opslag integreren in je OneDrive-opslag. Het gratis abonnement is alles wat je nodig hebt om gewone video’s te bewerken. Met deze versie kun je video’s exporteren met een resolutie tot 1080p.

Er is ook een Premium-editie die je 11,99 euro per maand kost (of het eerste jaar 79,99 euro, daarna 119,99 euro per jaar). Hiermee kun je het resultaat exporteren in 4K. Bovendien kun je dan de Merkenset beheren. Dit is een bibliotheek met logo’s, lettertypen en kleurschema’s die eigen zijn aan je organisatie. Je krijgt ook toegang tot een enorme stockbibliotheek met muziek, geluidseffecten, video’s en graphics. Bij sommige elementen in dit programma zie je het diamant-pictogram dat aangeeft dat deze alleen beschikbaar zijn in de Premium-versie.

Begin zeker eerst met de gratis versie.

Video-editor

Of je nu vanaf nul begint of nadat het project via AI is samengesteld, je komt altijd in de bewerkingsomgeving. De editor komt bekend voor als je ooit eerder met een video-editor hebt gewerkt. Je krijgt een voorbeeld van de video in het midden te zien. Links in het mediavenster staan de geïmporteerde mediabestanden. Als je veel media hebt toegevoegd, dan kun je die bibliotheek filteren op Video, Audio en Afbeeldingen.

Onderaan staat de tijdlijn om de mediabestanden op verschillende sporen te plaatsen. Je kunt de clips bijsnijden door de afspeelknop op een bepaalde positie te slepen en dan op de knop met het schaartje te klikken of de S-toets in te drukken. Vervolgens selecteer je het stuk dat je wilt verwijderen en je klikt op het vuilnisbakje of je gebruikt de Delete-knop. Clips verplaatsen is een kwestie van slepen.

We hebben de clip geknipt en daarna kunnen we het laatste stuk verwijderen.

Even snel een videootje maken: Zo ga je aan de slag met videobewerking in Google Foto's

Sporen en muziek

Dit programma ondersteunt verschillende sporen, dat zie je bij de tijdlijn. Door gebruik te maken van sporen kun je verschillende elementen tegelijk laten afspelen. Op die manier kun je overlays en complexe visuele effecten creëren. Plaats een audiobestand op een afzonderlijk spoor, dan kun je exact bepalen bij welk beeld het geluid begint en stopt.

Clipchamp komt trouwens met een uitgebreide audiobibliotheek. Die vind je door in de linkerkolom Inhoudsbibliotheek / Muziek te selecteren. Kies een genre en beluister de samples voordat je de audiotrack op een nieuw spoor sleept. Om een nieuw spoor te maken, sleep je heel eenvoudig een item tussen de randen van bestaande sporen. Doe dit totdat je een groene lijn ziet met een plusteken om aan te geven dat een nieuwe track klaarstaat.

De muziek plaats je op een extra spoor.

Elementen toevoegen

Als je meer items wilt toevoegen aan je video, zoals kaders, geluidseffecten, achtergrondvideo’s, stickers of clips, dan ga je opnieuw naar de Inhoudsbibliotheek. Je beweegt de muisaanwijzer over het item en klikt op de Plus-knop. Je kunt het element ook naar de tijdlijn slepen om het op een bepaalde track te droppen. Wil je nog meer eigen foto’s of videoclips gebruiken? Dan moet je die uiteraard inladen door de knop Jouw media in de zijbalk te selecteren en vervolgens op Media Importeren te klikken.

Sleep het element, in dit geval een overlay, op de tijdlijn.

Items tegelijkertijd bewerken Een nieuwe tijdbesparende mogelijkheid is dat je instellingen en effecten simultaan kunt toepassen op meerdere videoclips, afbeeldingen en geluid. Stel dat je het volume van twee audiotracks tegelijkertijd wilt instellen, dan houd je de Shift-toets ingedrukt, terwijl je beide audiotracks in de tijdlijn selecteert. Vervolgens klik je op het Audio-tabblad in het eigenschappenvenster en je gebuikt de volumeschuifregelaar om het volume van beide nummers aan te passen. Op dezelfde manier kun je ook filters op verschillende videoclips tegelijk instellen.

In het venster bovenaan lees je hoeveel clips er zijn geselecteerd.

Overgangen en gaten vullen

Overgangen worden soms gebruikt om een slordige knip te verdoezelen. Sommige mensen houden ervan, anderen haten ze. Om een overgang tussen twee videoclips te plaatsen, sleep je de geselecteerde overgang op het spoor tussen de media. De overgang verschijnt als een groen pictogram in de tijdlijn. Overgangen kun je uitsluitend toevoegen tussen clips die zich op hetzelfde spoor in de tijdlijn bevinden. Nadat je de overgang hebt geplaatst bepaal je met een schuifregelaar hoelang deze moet duren.

Is er een te groot gat tussen de clips ontstaan? Dan is het onmogelijk om een overgang te plaatsen. In dat geval moet je eerst het hiaat verwijderen door met de rechtermuisknop op de lege ruimte te klikken en de opdracht Dit gat verwijderen of Alle visuele hiaten verwijderen te selecteren. Om een videoclip op het einde zachtjes te laten vervagen, gebruik je in de rechterbalk de optie Vervagen. Daarna kies je Fade-in of Fade-out, terwijl je aangeeft hoelang die fade moet duren.

De overgang wordt in het groen op de tijdlijn weergegeven.

Rechtstreekse opnamen

Clipchamp heeft enkele ingebouwde tools om rechtstreeks opnamen te maken. Je kunt beeld vastleggen van de webcam of van wat er op het scherm gebeurt. Je kunt ook een combinatie van beide opnemen. Zo’n schermopname kan maximaal 30 minuten duren.

Er is ook een tool om uitsluitend audio op te nemen en een functie die geschreven tekst omzet naar audio. Zodra je de gewenste optie hebt gekozen, vraagt het programma welke microfoon of camera je wilt gebruiken. Op het moment dat we dit schrijven is de Sprekercoach nog alleen beschikbaar in het Engels. Dit is een extra trainingsfunctie die je ingesproken boodschap analyseert. Deze coach waarschuwt je voor lange pauzes, het verkeerde tempo, de foute toonhoogte en vervelende ‘ehms’ die kunnen afleiden. Als je van het scherm opneemt, kun je ervoor kiezen om het volledige scherm, een app-venster of een bepaald deel van het scherm vast te leggen. Je kunt eventueel ook de systeemaudio dempen.

Je kunt een screencast opnemen waarbij jezelf in beeld komt.

Tekst-naar-spraak

De tekst-naar-spraak werkt opvallend goed. Je hebt de keuze uit vierhonderd stemmen en 170 talen. Voor elke taal zijn is maar een aantal stemmen beschikbaar. In het Nederlands kies je in de nieuwe zijbalk tussen twee damesstemmen (Fenna en Colette) en één mannenstem (Maarten). Elke stem kun je vooraf beluisteren. Het is daarnaast mogelijk om de toonhoogte in te stellen. De knop waarmee je dit doet, heeft alleen nog een verkeerde naam: Tekenbreedte. Eigenlijk moet hier Toonhoogte staan. Ook het keuzemenu waarin je de emotie selecteert, is nog niet actief. Hoe dan ook, de stemmen klinken goed en de klemtonen worden op de juiste plaatsen gelegd.

Beluister het resultaat door op Preview te klikken.

Filters en effecten

In het rechterdeelvenster zie je een reeks filters en effecten die je op de inhoud van de tijdlijn kunt toepassen. De beschikbare mogelijkheden zijn afhankelijk van het element waarop je zo’n filter of effect wilt gebruiken. Bepaalde opties zijn alleen beschikbaar voor foto’s en video, terwijl andere effecten toepasbaar zijn op audio. Telkens wanneer je een effect of filter kiest, verschijnt er een schuifregelaar om de intensiteit te regelen. Bij de effecten voor audio vind je bijvoorbeeld Fade-in en Fade-out om achtergrondmuziek zacht te laten beginnen en eindigen.

Bij elk effect kun je de intensiteit regelen.

Voor unieke beelden ..

moet je déze fotografieset hebben!

Automatische ondertitels Je hebt een instructiefilmpje gemaakt in het Nederlands, maar je wilt dit project toch een groter bereik geven. Schakel dan de functie voor automatische ondertiteling in en selecteer een taal. Dit is ook handig als je rekening wilt houden met mensen met een gehoorstoornis. De AI-technologie schrijft de audio nauwkeurig uit. Het ondertiteltranscript kun je downloaden in het SubRip Subtitle-bestandsformaat, ook wel srt genoemd. De ondertitelgenerator van Clipchamp is gratis en er is geen maximale videolengte voor het genereren van ondertitels.

Je kunt de ingesproken inhoud automatisch laten uitschrijven.

Beeldverhouding

Elk platform heeft zo zijn eigen typische beeldverhouding. Dat is de verhouding tussen de breedte en de hoogte van de video. Rechtsboven de voorvertoning staat de knop die de beeldverhouding bepaalt. Standaard is dat in Clipchamp 21:9. Met deze knop kun je ook 16:9, 9:16, 1:1, 4:5 en 2:3 selecteren. Wanneer je de muisaanwijzer boven deze mogelijkheden houdt, zie je hoe het project dat wordt uitgesneden. Je leest in de aanbeveling voor welke mediaplatformen de geselecteerde beeldverhouding het meest geschikt is.

Wanneer de gekozen beeldverhouding niet overeenkomt met de video, verschijnen er zwarte balken rond de weergave. Dat noemt men het brievenbus-effect. Om deze zwarte balken te verwijderen klik je op de video in de tijdlijn zodat die groen wordt gemarkeerd. Hiermee verschijnt er bij de voorvertoning een zwevende werkbalk. Klik op de knop Vullen en de video wordt automatisch bijgesneden tot de nieuwe beeldverhouding. Bevalt dit resultaat je niet, dan klik je nogmaals op de knop Vullen.

Bij elke voorgestelde beeldverhouding lees je de aanbevelingen.

Exporteren

Is het project klaar en heb je alles gecontroleerd? Dan kun je nu de video exporteren. Bovenaan het Clipchamp-venster staat de knop Exporteren. Je kunt video’s exporteren als mp4-bestanden in een resolutie van 480p, 720p of 1080p. Video’s die korter zijn dan 15 seconden kun je zelfs exporteren als animated gifs. Heb je een Essentials-abonnement dan is het mogelijk om de video weg te schrijven in 4K.

Voordat Clipchamp aan het exporteren begint, controleert het programma of er nog visuele gaten in de video zitten. Dit zijn zwarte scènes waar de clips niet netjes aansluiten. Als dat het geval is, leidt het programma je terug naar de editor. Daar plaats je de muisaanwijzer op het kruisje in de tijdlijn en klik je op het Prullenbak-pictogram. Je verhelpt dit ook door met de rechtermuisknop op het Kruisje te klikken en Gat verwijderen te selecteren. Je kunt het project opslaan op de harde schijf of bij een cloudopslagdienst. Het is ook mogelijk om het resultaat rechtstreeks op YouTube, TikTok of Pinterest te zetten.

Sla het videobestand lokaal op of exporteer het naar een van de onlinediensten.

De smaak te pakken?

Ga aan de slag met een van deze professionele softwarepakketten
Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus