ChatGPT is een handige tool van OpenAI waaraan je allerlei vragen kunt stellen. Maar het is ook mogelijk om de slimme chatbot in je eigen programma’s in te zetten. In deze nieuwe reeks leren we je hoe je ChatGPT in Python gebruikt en zo teksten samenvat, informatie uit teksten haalt, teksten vertaalt of een eigen chatbot creëert.

ChatGPT is een chatbot met uitgebreide mogelijkheden. Je geeft instructies in een tekstvenster en krijgt een antwoord terug. Je kunt zelfs een hele conversatie voeren en extra vragen stellen. De tool is ontwikkeld door OpenAI en getraind op een grote dataset van teksten.

De dienst is gratis uit te proberen, maar je moet er wel voor aanmelden. Bezoek hiervoor de OpenAI-website en klik op Sign up. Voer een e-mailadres en een wachtwoord in, of meld je aan met een bestaand account bij Google, Microsoft of Apple. OpenAI stuurt een e-mail naar je opgegeven adres; klik op de link om je e-mailadres te bevestigen. Daarna vul je je naam en een mobiel telefoonnummer in. OpenAI stuurt een zescijferige code via sms naar je telefoon, die je op de website invoert om je account aan te maken.

Je bent nu aangemeld op de website, die vanaf nu ook te openen is via de pagina https://chat.openai.com. Je krijgt enkele voorbeelden te zien van vragen die je kunt stellen en een overzicht van de mogelijkheden en beperkingen. In het tekstveld onderaan begin je een conversatie met ChatGPT. Maar daarover gaat deze workshop niet, want we gaan die conversaties in onze eigen software integreren. Dat kan met hetzelfde account die je voor de website hebt aangemaakt.

Python installeren

In deze reeks van vijf workshops gaan we de mogelijkheden van ChatGPT gebruiken in onze eigen programma’s, die we schrijven in de programmeertaal Python. In macOS en Linux is Python al standaard geïnstalleerd. In Windows ga je naar de downloadpagina van Python en installeer je de nieuwste Python-versie.

Start het gedownloade installatieprogramma. In het installatievenster vink je Add python.exe to PATH aan. De optie Use admin privileges when installing py.exe staat standaard ook aangevinkt. Als dat niet hoeft, omdat je alleen met je huidige gebruikersaccount Python wilt gebruiken, zet dit dan gerust uit. Klik daarna bovenaan op Install Now. Klik in de laatste stap op Close. Na de installatie open je de Opdrachtprompt en typ je het volgende in om te testen of Windows de Python-opdracht herkent:

Je zou nu het versienummer van de geïnstalleerde Python te zien moeten krijgen.

Visual Studio Code

Om je programma’s te schrijven heb je een code-editor nodig. In deze workshop gebruiken we Visual Studio Code, een gratis en uitbreidbare code-editor van Microsoft die zowel op Windows, macOS als Linux draait. Klik links op de website op de blauwe knop Download for Windows - Stable Build. Wanneer de download is voltooid, voer je het installatieprogramma uit. Je kunt in de eerste stap een taal kiezen, maar helaas geen Nederlands. Accepteer de licentieovereenkomst en vink eventueel optionele acties aan.

Nadat je Visual Studio Code geopend hebt, klik je in de linkerzijbalk op het icoontje met de blokjes of je drukt op Ctrl+Shift+X om de Extensions Marketplace te openen. Installeer daar de uitbreiding Python van Microsoft. Deze zal je helpen met het schrijven van Python-code en maakt gebruik van de Python-installatie uit de vorige stap om je code uit te voeren.

API-toegang

Om nu vanuit onze eigen Python-code toegang tot ChatGPT te krijgen, moeten we eerst een API-sleutel aanvragen. API staat voor Application Programming Interface en is een set afspraken waarmee ons programma de diensten van OpenAI kan gebruiken. Elke keer dat we ChatGPT willen gebruiken in ons programma, moeten we die sleutel meegeven.

Meld je met je OpenAI-account aan op https://platform.openai.com en klik rechts bovenaan op je profiel. In het menu dat verschijnt, klik je op View API keys. Klik dan op Create new secret key, vul een naam in voor je sleutel en klik op Create secret key. Je krijgt dan je sleutel te zien, een lange reeks tekens.

Kopieer de sleutel en gebruik hem in de volgende paragraaf van deze workshop. Let op: nadat je op Done hebt geklikt, krijg je de sleutel nooit meer te zien; ben je de sleutel kwijt, dan moet je een nieuwe aanmaken.

Nieuwe accounts krijgen een klein bedrag gratis voor gebruik van de OpenAI-API. Nadien moet je in Billing betaalgegevens invullen.

Python-code

Klik nu in Visual Studio Code op File / New File… / Python File. Plaats hierin de volgende Python-code:

Met import openai importeren we de Python-module die OpenAI aanbiedt om de API te gebruiken. Tussen de aanhalingstekens na API_KEY plak je je eigen API-sleutel. DEFAULT_MODEL verwijst naar het taalmodel dat we willen gebruiken. Zie het kader ‘GPT-4’ als je het nieuwere taalmodel van ChatGPT wilt gebruiken.

Daarna maken we een hulpfunctie om gemakkelijker met de OpenAI-API te werken. Aan die functie geven we een prompt door (dat is de vraag die je stelt) en een optioneel model. De functie creëert dan een completion en haalt hieruit het resultaat. Op die manier kunnen we eenvoudig een prompt aan de functie doorgeven en het resultaat met print op de opdrachtregel tonen, zoals je in de laatste drie regels van dit Python-script ziet.

Eerste API-gebruik

Sla het codebestand uit de vorige paragraaf in Visual Studio Code op met Ctrl+S en geef het een naam. Klik dan op Terminal / New Terminal, waarna er onder je code een nieuw deelvenster opent met een opdrachtprompt. Typ hierin de volgende opdracht om de OpenAI-module voor Python te installeren:

Klik na de installatie rechts bovenaan op het afspeelknopje (het driehoekje met als je er met je muis boven blijft hangen de tooltip Run Python File). Als alles goed gaat, krijg je nu in de terminal een antwoord op de vraag die je in de variabele prompt in je code hebt gezet.

Tokens

Een belangrijk concept bij gebruik van de OpenAI-API zijn tokens. Een token is een vaak voorkomende opeenvolging van tekens, zoals letters, cijfers of leestekens. Hier kun je zelf zien uit welke tokens een ingevoerde tekst bestaat.

Het taalmodel produceert token na token, gebaseerd op de kans dat ze na de vorige tokens komen. Een token kan een volledig woord of een deel van een woord zijn. Voor Engelse tekst komen 100 tokens ruwweg met 75 woorden overeen. Standaard genereert ChatGPT en dus ook ons Python-script een antwoord met zoveel tokens als er nodig zijn, maar je kunt dit inperken door de parameter max_tokens toe te voegen. De aanroep van openai.ChatCompletion.create ziet er dan als volgt uit:

Dat aantal tokens is belangrijk, omdat je voor het gebruik van OpenAI-API betaalt per token. Voor veelvuldig geautomatiseerd gebruik van de API kan het dus de moeite zijn om een maximum aantal tokens in te stellen. Overigens levert dit wel vaak een antwoord op dat bruusk afgebroken is.

Parameters

Als je het Python-script uitvoert, zul je merken dat het altijd hetzelfde antwoord geeft. Dat is omdat we de parameter temperature de waarde 0 gegeven hebben. Je kunt deze parameter een waarde van 0 tot 2 geven, waarbij 0 betekent dat het antwoord elke keer hetzelfde is en hogere waardes een willekeuriger antwoord opleveren. Als je de waarde niet instelt, staat ze op 1, wat redelijk wat variatie tot gevolg geeft. Probeer het effect van de parameter maar eens uit door de parameter temperature in je code enkele andere waarden te geven en je script meerdere keren uit te voeren.

Twee andere parameters (die we hier niet hebben gebruikt) zijn presence_penalty en frequency_penalty. Beide hebben een standaardwaarde 0 en kunnen variëren van -2 tot 2. Met een positieve presence_penalty verlaag je de kans dat al gebruikte tokens nog eens in de tekst voorkomen. Dat verhoogt de kans dat het model over nieuwe onderwerpen begint. Met een positieve frequency_penalty wordt de kans dat een token gebruikt wordt verlaagd naarmate hij al vaker is gebruikt. Dat verlaagt dus concreet de kans dat het model een zin letterlijk herhaalt.

In de praktijk pas je deze twee parameters niet zo vaak aan. Ze zijn wel nuttig als je merkt dat het model voor specifieke vragen wat repetitieve antwoorden geeft. Probeer dan beide parameters eens op een waarde tussen 0,1 en 1 te zetten om die herhaling wat te verminderen.

Maak je prompts specifieker

Net zoals bij het gebruik van ChatGPT op de website zijn de resultaten bij het gebruik van de API bruikbaarder wanneer je je prompts zo specifiek mogelijk maakt. Een eerste tip is dat je gewoon aangeeft hoe lang de tekst moet zijn. Bijvoorbeeld met de volgende prompt:

Dat geeft doorgaans een beter resultaat dan de parameter max_tokens, omdat de tekst dan tenminste niet bruusk wordt afgekapt. Maar omdat het taalmodel geen woorden kan tellen en intern met tokens werkt, kan de opgegeven limiet weleens overschreden worden. Je moet dit dus altijd nog zelf testen als de opgegeven limiet belangrijk is. Toon bijvoorbeeld het aantal woorden in de uitvoer met de volgende regel op het einde van het Python-bestand:

Vraag om een specifiek format

Een andere manier om je prompts specifieker te maken, is dat je het taalmodel vraagt om zijn antwoord in een specifiek format te geven. Bijvoorbeeld met:

Met de drie aanhalingstekens maken we een multi-line-string in Python aan, waardoor we eenvoudig een prompt over meerdere regels kunnen spreiden voor wat meer overzicht. En het antwoord van ons script is nu ook kernachtiger en duidelijker.

Vermijd hallucinaties

Taalmodellen hebben de neiging om antwoorden te verzinnen als ze kennis missen over je vraag. Stel je bijvoorbeeld de vraag om het magazine Computer Power te beschrijven (dat niet bestaat!), dan verzint ons script een Belgisch tijdschrift met die naam. Deze neiging noemen we ‘hallucinaties’ en je moet hier altijd beducht op zijn, ook bij het gebruik van ChatGPT op de website.

Je kunt die neiging wel wat afzwakken door in je prompt expliciet te zeggen wat het taalmodel moet doen als het niet voldoende informatie heeft:

Daarop antwoordt ons script dat het dit magazine niet kent, maar dat het waarschijnlijk over computers en technologie gaat.

Meer informatie

Wil je meer weten over het gebruik van de OpenAI-API, lees dan de ‘API reference’ op de website van OpenAI, en dan specifiek die van ChatCompletion. Hier vind je meer informatie over de verschillende parameters.

En wil je meer leren over hoe je het meeste uit de taalmodellen haalt met de juiste prompts, bekijk dan zeker het webinar ChatGPT Prompt Engineering for Developers van DeepLearning.AI, dat we hebben geraadpleegd bij het schrijven van deze workshopreeks.

Volgende week maandag het tweede deel van deze reeks! We gaan hierin de kennis uit dit eerste deel toepassen om teksten te laten samenvatten door een taalmodel.

Vervolg: Deel 2: Programmeren in Python met ChatGPT

In de winter kun je sneller last hebben van condens en schimmelvorming in huis, maar de lucht kan door de kou ook juist (extra) droog worden. Wat heb je nu nodig in de winter: een luchtontvochtiger of een luchtbevochtiger?

Als je je nooit hebt bekommerd om de luchtvochtigheidsgraad in huis, dan is dit het moment om je daar toch eens in te verdiepen. Een gezond binnenklimaat is namelijk essentieel voor je gezondheid. Vooral in de winter, waarin we vaak al vatbaar zijn voor gezondheidsklachten, wil je niet dat een ongezonde luchtvochtigheid in huis vervelende kwaaltjes veroorzaakt of verergert. Zo kan een te lage vochtigheidsgraad leiden tot geïrriteerde luchtwegen, huidklachten en droge lippen en ogen. Ook een te hoge luchtvochtigheidsgraad wil je vermijden: dit werkt schimmel* in de hand en ook van schimmels kun je ziek worden. Een luchtvochtigheidsgraad van 40 tot 60 procent is ideaal. Geen idee hoe vochtig jouw huis is? Je kunt dit eenvoudig meten met een hygrometer.

*Lees ook: 5 huisplanten die schimmel in huis voorkomen

Wanneer een luchtontvochtiger nodig?

Een luchtontvochtiger is een heel effectief apparaat(je): het zuigt vochtige lucht naar binnen, waarna het weer droge lucht uitblaast. Ook neemt het vuil en stofdeeltjes uit de lucht op, waardoor de lucht in huis niet alleen droger, maar ook frisser wordt. Als je in de winter veel condens op je ramen en deuren opmerkt, denk je misschien al snel dat zo'n luchtontvochtiger in huis best een goed idee is. Toch is het niet heel gebruikelijk om in de winter een luchtontvochtiger in huis te plaatsen. Koude winterlucht in combinatie met een verwarming die vaak dag en nacht aanstaat, maakt de lucht in huis namelijk juist droger.

Maar ieder huis is anders, en sommige huizen hebben juist wél baat bij een wat drogere lucht in de winter. Dit geldt vooral voor slecht geïsoleerde huizen. Omdat door condensatie in zulke huizen sneller vochtproblemen ontstaan, kunnen ook schimmels zich in deze huizen makkelijker vermenigvuldigen. Dat merk je aan schimmelplekken in de winter, maar bijvoorbeeld ook aan een toename van allergische klachten en vermoeidheid. Een luchtontvochtiger kan ook handig zijn in extra vochtige ruimtes zoals kelders, omdat die in de winter vaak vochtig blijven.

©Sue Tansirimas

Een luchtontvochtiger gebruik je in de winter als:

Wanneer een luchtbevochtiger nodig?

Veel huizen hebben in de winter behoefte aan méér vocht. Zo staat de verwarming in de wintermaanden het grootste gedeelte van de tijd aan, wat de lucht in huis uitdroogt. Ook houdt de koude buitenlucht van nature minder vocht vast dan warme lucht. Als koude lucht binnenkomt en wordt opgewarmd, daalt de luchtvochtigheid in huis nog sterker. Een te droge lucht in huis in de winter merk je gauw genoeg. Je krijgt bijvoorbeeld last van een droge huid, droge lippen of droge ogen. Ook je luchtwegen kunnen uitdrogen, waardoor klachten als keelpijn en hoestbuien sneller opspelen. Een ander teken van een te droge lucht in huis is statische elektriciteit: je krijgt bijvoorbeeld steeds schokken als je voorwerpen aanraakt en je kleding en haar zijn statisch geladen. Door droge lucht kunnen er zelfs scheurtjes ontstaan in houten vloeren en meubels, en planten kunnen sneller doodgaan.

©HN Works

Een luchtbevochtiger gebruik je in de winter als:

Luchtontvochtiger versus luchtbevochtiger: wat heb ik nodig in de winter?

Om te weten of je nu een luchtontvochtiger of -bevochtiger nodig hebt in de winter, moet je ten eerste weten hoe het gesteld is met de luchtvochtigheid in je woning. Dit kun je meten met een hygrometer, maar je merkt het vaak ook aan andere dingen. Heb je in de winter veel schimmelplekken in huis, worden je allergieën heviger en droogt je kleding na het wassen erg langzaam? Dan is je woning waarschijnlijk te vochtig en heb je een luchtontvochtiger nodig. Heb je daarentegen last van droge lippen of ogen, ben je continu statisch geladen en hoest je veel, dan is de luchtvochtigheid in je huis te laag en ga je voor een luchtbevochtiger.

Houd er rekening mee dat een kerstboom en eventuele kaarsen in je woning de luchtvochtigheid kunnen beïnvloeden. Een (echte) kerstboom verdampt namelijk vocht via de naalden. Hoe groter de boom, hoe meer vocht hij afgeeft, en hoe vochtiger je woonkamer dus wordt. Kaarsen zorgen juist voor een lagere luchtvochtigheid, omdat vocht door de warme lucht verbrandt. Om zeker te weten dat het klimaat in huis altijd optimaal is, is het slim om de luchtvochtigheid regelmatig te meten. Tip: plaats een luchtontvochtiger of -bevochtiger altijd in ruimtes waar je veel tijd doorbrengt, zoals in de woonkamer of slaapkamer. Zo zal je gezondheid er het meest van profiteren.

Een elektrische auto kopen in Nederland is zo gedaan, maar hoe kom je aan een laadpaal om hem op te laden? Je kunt een laadpaal aanvragen bij jouw gemeente of er een via een laadpaalaanbieder bestellen. Wij leggen beide manieren uit.

Nederland heeft een van de beste laadnetwerken ter wereld en die titel houden we graag. Daarom bieden lokale overheden vaak een manier om een laadpaal bij jou in de buurt te plaatsen. Het moet dan wel om een openbare parkeerplaats gaan; als je een laadstation op je eigen terrein wilt – bijvoorbeeld de oprit voor je woning of vlak naast je bedrijfspand – zul je zelf in de buidel moeten tasten. We kijken eerst naar hoe je een publieke laadpaal aanvraagt bij jou in de buurt.

Een publieke laadpaal aanvragen in jouw buurt

Het verschilt per gemeente hoe je een laadpaal moet aanvragen, dus de eerst stap die je moet nemen is simpel: bezoek de website van jouw lokale overheid. Vaak vind je hier vrij snel een webpagina waar je een laadpaal kunt aanvragen.

Op de informatiepagina geeft de gemeente alle details over de inschrijving, de wachtperiode en wie de laadpaalverstrekker is. Goed om te weten: je betaalt zelf niets voor de plaatsing, maar je moet het laadpunt dan ook delen met andere EV-rijders in de buurt. Als iemand anders bezig is met laden, heb je gewoon pech. De gemeente kijkt verder naar de volgende criteria bij jouw laadpaalaanvraag:

In dat laatste geval helpt het als je contact opneemt met andere EV-rijders in de buurt. Hebben zij namelijk al een aanvraag ingediend voor een openbare laadpaal? De kans is er dat zij net zo worstelen met het laden van hun elektrische auto als jij.

Op een elektrische auto zit in 2025 weer veel subsidie en belastingvoordeel. Lees hier het complete overzicht.

Let op de wachttijden!

Een aanvraag voor een openbare laadpaal kun je het best zo snel mogelijk doen nadat je weet dat je een stekkerauto in je bezit krijgt. De wachttijd is meestal meerdere maanden. De gemeente neemt zijn tijd om jouw aanvraag te controleren en te kijken naar de beste plaats om de paal te plaatsen. Dit is vrijwel altijd een bestaande parkeerplaats in jouw omgeving. De wachttijd kan bovendien oplopen, omdat er momenteel chiptekorten in de wereld zijn, waardoor de productie van laadstations achterloopt.

Sommige steden accepteren geen aanvragen meer

Houd er ook rekening mee dat bepaalde drukke gebieden in Nederland geen laadpaalaanvragen meer accepteren. We hebben het dan over meestal stedelijke gebieden, zoals Amsterdam. De aanvraagtermijn is daar verstreken en de gemeente verwacht met hun huidige bouwplannen voor nieuwe laadpalen voldoende mogelijkheden te bieden aan bewoners.

Voor de laadpaal hoef je niets te betalen, maar voor het gebruik wel. De stroomkosten kunnen verschillen per dag en aanbieder. Meestal biedt de gemeente een link naar het bedrijf waarmee ze samenwerken, waarop je de huidige laadtarieven ziet. Je kunt dit het best zelf ook opzoeken want de tarieven kunnen sterk uiteenlopen.

🔌Voor openbare laadpalen heb je meestal een laadpas nodig. Dit moet je allemaal weten over laadpassen.

Een laadpaal bestellen voor eigen terrein

Een openbare laadpaal is geen garantie dat je altijd je eigen parkeerplek hebt. Je zult hem moeten delen, in tegenstelling tot een laadpaal op eigen terrein. Een dergelijke station moet je helemaal zelf betalen en laten installeren. Gelukkig zijn de wachttijden hier over het algemeen vlotter. Bovendien heb je meer keuze uit welk type laadstation je precies op je terrein laat neerzetten.

In het gunstigste geval ben je voor een laadpaal bij jou thuis ongeveer 2000 tot 3000 euro kwijt, inclusief btw en montage. We hebben het dan over een reguliere laadpaal die in de buurt van de gevel niet te ver van de meterkast staat. Hoe verder jouw laadpaal van de meterkast verwijderd is, hoe meer er gegraven moet worden en dat kost extra.

Je kunt ook overwegen om je meterkast een upgrade te geven. Bij 1-fase stroom uit je meterkast, gaat het laden met een snelheid van 3,7 kW, wat ongeveer 20 kilometer per uur betekent. Niet zo snel dus, maar voldoende als je dagelijks korte afstanden rijdt. De capaciteit van de meterkast kun je uitbreiden naar 11 kW of zelfs 22 kW, wat het laden aanzienlijk sneller maakt. Hiervoor moet dan wel de elektricien langskomen, en afhankelijk van hoe oud jouw meterkast is, kost het je honderden euro's extra of zelfs meer dan duizend euro.

©AK | ID.nl

Laadpaalleveranciers in Nederland

Nederland telt een hoop goede laadpaalverstrekkers. Dit zijn een paar van de bekendste die je kunt overwegen:

Het kost wat maar met jouw persoonlijke laadpaal kun je altijd thuis opladen en hoef je je nooit zorgen te maken over een halfvol accupakket de volgende dag.

Een laadpaal op eigen terrein wordt vaak gecombineerd met een thuisbatterij. Lees hier hoe je het beste een thuisbatterij kunt installeren.