Over opties voor opslag hebben we tegenwoordig niet te klagen. Naast dat we onze bestanden op de pc of smartphone bewaren, is vooral opslag in de cloud populair. Maar de cloud heeft enkele belangrijke beperkingen zoals de beperkte opslagcapaciteit, de lage snelheid en onzekerheid rondom privacy. Met een NAS bouw je een veel grotere opslagcapaciteit met meer functionaliteit, maar ben je ineens wel zelf verantwoordelijk voor de beveiliging. Hoe presteren de nieuwste 2- en 4bay-NAS-apparaten en wat is hun antwoord op de cloud?

De cloud is voor veel gebruikers een prima plek gebleken om foto’s en documenten te bewaren. Diensten als Google Drive, Microsoft OneDrive, Apple iCloud, maar ook DropBox en Strato HiDrive zijn zonder uitzondering op elk apparaat en besturingssysteem te gebruiken, en bieden ook handige functies zoals versiebeheer en continue back-ups zonder omkijken. Omdat de eerste gigabytes bij bijna alle aanbieders gratis zijn, is het erg eenvoudig om er in en ook weer uit te stappen.

Toch kleven er ook wel een aantal nadelen aan cloudopslag en die laten zich niet zomaar oplossen. De beperkte opslagcapaciteit is er daar een van. Opslagcapaciteit zoals een NAS die met één of twee schijven al biedt, is online vaak helemaal niet beschikbaar en vergeleken over een langere periode in elk geval veel duurder dan een eigen NAS.

Ook blijft het altijd gissen in hoeverre de aanbieders van cloudopslag hun commerciële belangen in toom weten te houden en voldoende aandacht hebben voor jouw privacy en de beveiliging van jouw gegevens.

Een ander nadeel is de geringe snelheid. Door bestanden ook lokaal te bewaren en op de achtergrond met de cloud te synchroniseren, valt dit bij dagelijks gebruik van de cloud minder op. Maar wie vanuit een online back-up een heel systeem probeert te herstellen, merkt al snel dat cloudopslag daar toch echt te langzaam voor is.

Functionele voorsprong

Behalve snelheid en opslagcapaciteit zijn er wel meer punten waar een NAS nog duidelijk een voorsprong heeft op de cloud. Zo biedt een NAS naar wens veel meer functionaliteit dan opslag alleen.

Met een paar klikken laat het apparaat zich ook gebruiken als mediaspeler die muziek en films streamt, en deze on-the-fly optimaliseert voor weergave op smartphone en tablet. Het apparaat kan de beelden van bewakingscamera’s bewaren en alarm slaan wanneer inbrekers naderen. Maar het kan ook dienstdoen als centraal punt voor het aan elkaar koppelen van alle slimme apparatuur in en om het huis.

Daarnaast is zo’n apparaat ook inzetbaar voor zakelijke toepassingen. Je kunt een complete werkomgeving hosten op de NAS om samen aan documenten te werken, te mailen, een agenda bij te houden, om (wanneer de hardware dit ondersteunt) een of meerdere Windows- of Linux-systemen te virtualiseren voor test- of ontwikkelwerk, of voor het uitvoeren van specifieke taken.

Voor veel van deze mogelijkheden is er geen gelijkwaardig alternatief in de cloud dat dezelfde vrijheid biedt en tegen dezelfde prijs. Maar de situatie verandert snel. Kijk naar het gebruik van de NAS als download- en mediaserver. Jarenlang was dat een van de meestgebruikte toepassingen, en toen kwamen diensten als Spotify en Netflix.

©PXimport

Complexe aanschaf

Hoewel er nog maar enkele aanbieders zijn, is een NAS kopen niet eenvoudig. Dit begint al met het aantal schijven. Zelfs wanneer alleen modellen met twee of vier schijven worden overwogen, dan nog is het aanbod enorm.

En terwijl een model voor vier schijven vrijwel altijd duurder is dan een NAS voor twee schijven, is de prijs per TB opslagcapaciteit die overblijft na RAID 1 (twee schijven) of RAID 5 (vier schijven) bij een model met vier schijven veel gunstiger. Ook kun je besluiten om niet direct alle vier schijfposities te vullen, zeker in combinatie met een slimme RAID-variant zoals Synology SHR.

Andere belangrijke hardwarekeuzes zijn de hoeveelheid en snelheid van de netwerkaansluitingen, wel of geen hdmi-poort (nodig om de NAS in te zetten als standalone mediaspeler of Linux-computer) en natuurlijk de hoeveelheid geheugen én de processor.

Jarenlang was een ARM-processor de betere keuze, want deze was functioneel vergelijkbaar met Intel-processors en veel energiezuiniger. Maar met het toevoegen van meer rekenkracht voor bijvoorbeeld transcoding zijn de ARM-cpu’s hun energievoordeel aan het verliezen, terwijl ze duidelijk op achterstand staan als het om virtualisatie gaat. Applicatievirtualisatie met Docker wordt nog wel ondersteund, maar systeemvirtualisatie niet. Wil je de NAS inzetten als standalone mediaspeler of er virtuele machines op draaien, met een tweede OS zoals Linux Station van QNAP, dan is een Intel-processor echt vereist.

©PXimport

Veel meer dan hardware

Maar ook de software maakt het kiezen van de juiste NAS er niet makkelijker op. Dat geldt vooral voor packages waarmee extra functionaliteit aan de NAS wordt toegevoegd en de apps voor gebruik in combinatie met smartphone en tablet. Aanbod en kwaliteit van beide verschilt per merk en omdat het niet mogelijk is de software van het ene merk te gebruiken in combinatie met een NAS van een ander merk, is de keuze van grote invloed op het latere gebruik.

Toch zijn de verschillen minder groot dan enkele jaren geleden. Als het gaat om uitbreidingen zijn Synology, QNAP en Asustor nog steeds leidend. Inmiddels biedt nagenoeg elk merk mobiele apps van voldoende kwaliteit. Wel zijn er nog verschillen in het aantal apps en hun gebruiksvriendelijkheid.

Ook biedt elke NAS inmiddels een veilige manier om het apparaat met het internet te verbinden, zodat synchronisatie van foto’s en toegang tot de gegevens op de NAS vanaf elk apparaat en elke plek op aarde mogelijk is. Maar wil je echt veiligheid en gebruik je deze mogelijkheid niet, schakel hem dan uit. Eigenlijk alle grote NAS-merken hebben de laatste jaren last gehad van kwetsbaarheden in hun software en zijn gevoelig gebleken voor bijvoorbeeld aanvallen met ransomware.

©PXimport

Hoe is getest?

Asustor: nadruk op hardware

Ondanks een kleiner aanbod valt Asustor vooral op door zijn hardware. Het merk biedt veel voor het geld. Zo beschikken alle dit jaar geteste modellen over twee 2,5Gbit-netwerkaansluitingen en is ook een hdmi-aansluiting standaard.

De AS5202T en AS5304T zijn twee nieuwe modellen uit de Nimbustor-serie van Asustor. De processor, de hoeveelheid geheugen en het aantal harde schijven verschillen, maar op de belangrijkste features scoren beide gelijk. Bij de eveneens nieuwe AS6602T en AS6604T, twee NAS’en uit de Lockerstor-serie, verschilt alleen het aantal schijven. Het grote verschil tussen de Nimbustor en Lockerstor-modellen is dat de laatste naast een iets snellere processor ook twee M2-NVMe-sloten bieden.

Helaas is de software bij Asustor minder goed verzorgd. Dit geldt niet voor het ADM-besturingssysteem: dat kent de beste en snelste installatieroutine van allemaal, voldoet prima en combineert de gebruiksvriendelijkheid van Synology met het enthousiasme voor techniek van QNAP. Wel vallen de apps in de App Center wat tegen. Het aanbod aan uitbreidingen voor de NAS is megagroot, maar de kwaliteit echt minder.

Naast een klein aantal eigen uitbreidingen biedt Asustor vooral veel software van anderen, zonder dat het daar heel kritisch op lijkt te zijn. Voor de virtualisatie is er een port van VirtualBox, waar QNAP en Synology met volledig eigen oplossingen aankomen. Ook is er keuze uit een port van LibreOffice of Docker-applicatie OnlyOffice Docs van Asustor. Meer is duidelijk niet altijd beter.

Wel weer goed verzorgd zijn Asustor Portal, voor multimedia en browsen op het net, en Surveillance Center. Voor mobiel gebruik zijn er voldoende goede apps voor onder meer remote toegang en foto- en muziekbeheer. De nieuwe AiFoto 3 maakt back-ups van foto’s door deze automatisch te uploaden naar de NAS en te groeperen op type en locatie. Echte slimmigheden zoals gezichtsherkenning ontbreken.

©PXimport

Latticework: uit eigen land

De Amber Plus is de grote versie van de Amber One, en samen vormen zij het totale NAS-aanbod van het in Eindhoven gevestigde Latticework. De Amber Plus is behalve een NAS met twee schijven ook een wifi-router met drie netwerkpoorten, waarvan er een als wan-poort is aangeduid. Zelf spreekt men dankzij de dubbelfunctie van een cloud-NAS en edge-server.

De AC2600-router biedt draadloos internet via de 2,4- en 5GHz-band, een gastnetwerk dat met de klok kan in- of uitschakelen en verder alle basicfuncties die je van een router mag verwachten, maar veel meer dan dat ook niet. Beheer van de router gebeurt via een eigen webpagina waarop apart en met alleen een wachtwoord ingelogd moet worden. Dit verschilt van het opslaggedeelte, waar een admin-account én een wachtwoord nodig zijn. Dit levert zeker tijdens de installatie wat verwarring op, hoe soepel de Amber Manager-app verder ook werkt.

De opslag van de Amber Plus, met twee Seagate-schijven van 2 TB, is standaard in RAID 1 geconfigureerd. Opnieuw is de functionaliteit basaal, maar wel duidelijk en goed bruikbaar. Gebruikers en mappen aanmaken, bestanden delen, het is allemaal eenvoudig te doen en vergt weinig verdere kennis van zaken.

Behalve Amber Life, dat duidelijk nog in ontwikkeling is, en de nieuwe Amber iX-apps is er voor Mac- en Windows-gebruikers ook Amber Desktop. Daarmee kunnen ze vanaf hun pc eenvoudig bij de opslag en gedeelde bestanden op de NAS. Een bureaublad voor elke gebruiker, zoals de meeste andere NAS’en bieden, is er niet: de webtoegang is vooral voor de beheerder om de router of de NAS te configureren.

Wil je extra functionaliteit aan de Amber Plus toevoegen, dan moet eerst de AmberPRO-dienst ingeschakeld worden. Deze dienst verkeert nog in bètafase, maar maakt het mogelijk om Docker-applicaties op de NAS te installeren. Het officiële aanbod in de Amber App Store is niet groter dan een handvol, al is het geen slechte gedachte om in te zetten op Docker om zo snel mogelijk extra functionaliteit te kunnen bieden.

We testen Nextcloud, Home-Assistant en het zakelijke Odoo, en die werken prima. Het is vooral ook de belofte van maximale ondersteuning voor Docker die van de Amber Plus toch een zeer interessante nieuwkomer maakt. Wel mag het totale aanbod nog wat worden opgeschoond en doorontwikkeld.

©PXimport

Synology: nog geen DSM 7.0

Het uitblijven van de al meer dan een jaar geleden verwachtte versie 7 van het DSM-besturingssysteem van Synology hangt als een dikke deken over de hardware-innovaties van het bedrijf. Gerucht is dat zelfs al enkele nieuwe modellen om die reden zijn uitgesteld.

Toch heeft de marktleider genoeg te bieden, vooral ook omdat het traditioneel sterk is in software. De huidige versie 6.2 van DSM voldoet nog prima. Bovendien is er een groot aanbod aan kwalitatief goede uitbreidingen voor gebruik op de NAS én apps voor mobiele connectiviteit. Wel is het vervelend dat het veelgevraagde samensmelten van Photo Station en de slimme fotomanager Moments in het nieuwe Synology Photos langer op zich laat wachten.

Aan de hardwarekant blijft Synology terughoudend met innovaties, zeker bij de modellen die zich richten op consumenten en kleine zelfstandigen. Zo ontbreken snelle 2,5Gbit-netwerkaansluitingen volledig, net als de nog snellere 10Gbit-versies. Ook zijn er nu pas voor het eerst geen usb2.0-poorten meer aanwezig.

Waar zijn TerraMaster en Netgear?

Ook houdt Synology vast aan de NAS als mediastreamer in plaats van mediaspeler, dus hdmi-poorten ontbreken. Zo beschikt de DS920+ dankzij de Intel Celeron J4125-processor wel over een grafische chip, maar kun je die niet gebruiken om films direct op een tv af te spelen, de beelden van bewakingscamera’s op een direct aangesloten monitor te bekijken of als monitor van een virtuele machine. En dat terwijl Synology juist op softwaregebied de mooiste oplossingen in huis heeft voor zowel mediaconsumptie als zakelijker gebruik van Docker-containers of het inrichten van virtuele machines.

Andere goede uitbreidingen zijn Hyper Backup, Surveillance Station, Synology Office en nog veel meer. De meeste uitbreidingen zijn bovendien van Synology zelf en duidelijk goed getest.

©PXimport

QNAP: veel innovaties

Het tempo waarin QNAP vooral zijn hardware innoveert, blijft verbazen. Het bedrijf heeft binnen enkele jaren een enorm portfolio aan netwerkapparatuur opgebouwd en levert met QuTS Hero en QES nog een tweede en zelfs derde besturingssysteem voor zijn opslagsystemen, als alternatief voor het bekende QTS.

Bovendien heeft QNAP een bijna onhandig breed aanbod aan NAS-modellen. En ook daarbinnen zit een aantal modellen die je echt alleen bij QNAP aantreft. Denk aan de geteste HS-453DX, een high-end NAS met een 10Gbit-netwerkpoort die opslag van harde schijven en ssd’s combineert, vermomd in een huiskamerapparaat zonder ventilator. Of neem de TBS-453DX, een 4bay-NAS die alleen M2-ssd’s ondersteunt.

Daarbij is bijna elke QNAP voorzien van een hdmi-aansluiting die het mogelijk maakt om de NAS direct op een tv aan te sluiten en als mediaspeler te gebruiken, of om hem in combinatie met Linux-station of Hybrid Desk in te zetten als pc.

Aan uitbreidingen bij QNAP geen gebrek, al is de kwaliteit wisselend doordat de fabrikant, net als Asustor, heel veel producten van derden toelaat op zijn NAS. Het QTS-besturingssysteem is zeer uitgebreid, maar vergt wel meer kennis dan de besturingssystemen van de andere NAS-merken.

Tegelijk laat QNAP zien dat het fantastische software kan maken, bijvoorbeeld met Hybrid Backup Sync, dat gegevens back-upt naar een groot aantal cloudopslagaanbieders waaronder Google Drive, Microsoft OneDrive en Dropbox. Hetzelfde geldt voor HybridMount, waarmee cloudopslag van een van de grote online opslagdiensten naadloos wordt geïntegreerd met de opslag op de NAS.

©PXimport

WD: gemak boven functies

Geen nieuwe hardware dit jaar van WD: de WD MyCloud Ex2 Ultra is onveranderd ten opzichte van die in de vorige test. En dat was niet omdat de hardware toen al zo vooruitstrevend was, die is duidelijk zeer bescheiden en steekt nu alleen nog maar meer af bij de concurrentie.

Dat WD door het ontbreken van nieuwe hardware niet op een enorme achterstand is komen te staan, komt doordat het zich niet in een directe concurrentiestrijd met de andere NAS-merken stort, maar een eigen plek heeft gecreëerd en daar trouw aan vasthoudt. WD richt zich met zijn NAS-apparaten op de gebruiker die vooral geen technische uitdaging wil, maar heel snel zijn documenten en foto’s wil back-uppen en misschien via internet toegankelijk maken.

Bij WD vind je dus geen overtal van uitbreidingen of apps. Er is zelfs maar één app beschikbaar, al doet die wel precies wat je ervan verwacht.

De belangrijkste vernieuwing bij WD sinds de vorige test is de komst van versie 5 van het MyCloud OS. Op de NAS is van deze nieuwe versie nauwelijks iets te zien, want het MyCloud OS 5-dashboard is volledig identiek aan het vorige. Maar op de verbonden apparaten merk je het wel. Foto’s en documenten uploaden, bekijken, delen, video’s afspelen die op de NAS staan … het werkt allemaal en met zeer weinig inspanning.

WD laat dus geen grote vernieuwingen zien, maar blijft onverminderd de kampioen van de eenvoud en daarmee de ideale keuze voor iedereen die vooral een NAS zoekt om zijn documenten, foto’s en video’s te back-uppen.

©PXimport

Live-demo webinterface

De beste NAS

Het blijft een hele uitdaging om de juiste NAS te kopen. Geen van de aanbieders levert het perfecte apparaat, al helpt een flink budget wel om het aantal noodgedwongen compromissen te beperken. Een snellere processor, meer geheugen, meer en snellere netwerkpoorten, het zorgt er allemaal voor dat de gebruiksmogelijkheden nu al groter worden en de NAS mogelijk ook langer zal voldoen aan de eisen van de huidige tijd.

Maar juist omdat er zoveel gebruiksmogelijkheden zijn, is er ook niet één beste NAS aan te wijzen. Wel kun je afhankelijk van het beoogde gebruik de beste modellen selecteren.

De beste opslag-NAS

Gebruik je de NAS vooral voor het opslaan en delen van documenten en het maken van back-ups, dan voldoet eigenlijk elke NAS. Meer schijven is dan belangrijker dan een hele snelle processor, en snelle netwerkpoorten zijn alleen handig wanneer het netwerk en de aangesloten computers daar ook over beschikken. Voor het synchroniseren van foto’s vanaf mobiele apparaten heeft het geen voordeel.

In dit geval doe je er goed aan om meer budget te reserveren voor meer en grotere schijven dan voor de NAS zelf. De Synology DS220j en DS420j zijn dan goede keuzes.

©PXimport

De beste multimedia-NAS

Om een NAS te gebruiken voor het afspelen van films en muziek is vooral een snelle processor met goede 4K-transcoding belangrijk. Liefst heeft de NAS ook een hdmi-poort om media op een aangesloten tv af te spelen. Een afstandsbediening kan ook handig zijn, al kan een goede app deze eventueel vervangen.

Omdat mediabestanden veel ruimte innemen, heeft een NAS met vier schijfcompartimenten hier duidelijk de voorkeur. Wanneer budget geen rol speelt, is de QNAP HS-453DX natuurlijk onverslaanbaar: deze heeft twee hdmi-poorten, aparte aansluitingen voor geluid en dat alles in een huiskamervriendelijk ontwerp zonder ventilator. Wil je minder besteden, dan is de Asustor AS5202T een prima keuze.

©PXimport

De beste virtualisatie-NAS

Bij virtualisatie is het belangrijk dat de processor dit ondersteunt. Ook is het handig als de NAS over minimaal 2 of 4 GB geheugen beschikt én zijn snelle netwerkaansluitingen waardevol. Omdat juist virtuele machines profiteren van ssd-caching, zijn ook M2-ssd-sloten een pré.

Synology en QNAP bieden duidelijk de mooiste oplossing voor virtualisatie. De Synology DS720+ heeft M2-ssd-sloten en twee gigabit-poorten die samengevoegd kunnen worden. Wel is ten opzichte van de goedkopere DS220+ de meerwaarde onder andere door het ontbreken van multigigabit-aansluitingen gering. De QNAP TS-253D biedt namelijk twee 2,5Gbit-poorten én een hdmi-poort tegen een iets lagere prijs.

Bij de modellen met vier schijfposities zien we dezelfde trend: de Synology DS920+ is een prima keuze voor wie Synology prefereert, maar de QNAP TS-453D biedt meer hardware voor een iets lagere prijs.

©PXimport

©PXimport

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.