Wanneer je je ergens aanmeldt, doe je dat meestal (alleen) met een wachtwoord. Echt veilig is dat niet en daarom bieden veel diensten tweefactorauthenticatie aan. Daarbij is naast je wachtwoord nog iets extra’s vereist, zoals een token of vingerafdruk. Maar als het van FIDO2 afhangt, loggen we binnenkort zonder wachtwoord in. Welke manieren zijn er zoal om veiliger inloggen mogelijk te maken?

Al in 2004 voorspelde Bill Gates de snelle ondergang van wachtwoorden, maar meer dan vijftien jaar later gebruiken we die nog volop. Daar kleven flink wat risico’s aan. Trojans en keyloggers kunnen je wachtwoorden onderscheppen en phishing-mails houden je in het vizier. Helemaal erg is het als je zowat overal hetzelfde wachtwoord gebruikt. Met dat ene wachtwoord kunnen hackers zich immers bij verschillende services aanmelden.

In dit artikel bespreken we ruwweg drie manieren om zo’n inlogproces beter te beveiligen. In eerste instantie houden we het gebruik van wachtwoorden aan, maar zorgen we er met een slimme wachtwoordkluis voor dat ook tientallen complexe wachtwoorden goed te behappen blijven. Vervolgens zoomen we in op diverse implementaties van tweefactorauthenticatie (2FA) en ten slotte halen we de toekomst naar het heden met FIDO2 en WebAuthn, waarmee je je veilig en zonder wachtwoorden bij services kunt aanmelden.

01 KeePassXC (desktop)

Zolang je wachtwoorden gebruikt, zorg je maar beter voor complexe exemplaren die voor elke dienst of app verschillend zijn. Een wachtwoordbeheerder helpt je dat beheersbaar te houden. Een degelijke en gratis opensource-tool is KeePassXC, beschikbaar voor Linux, macOS en Windows (ook portable). KeePassXC is een community-vork van KeePassX dat op zijn beurt een cross-platform-port is van KeePass.

We bekijken kort de Windows 64bit-versie 2.5.3. Die installeer je met een handvol muisklikken. De eerste keer klik je op Nieuwe database aanmaken, tenzij je wachtwoorden uit je browser wilt ophalen. Dit laatste doe je met CSV-bestand importeren. Vanuit Chrome bijvoorbeeld exporteer je die als volgt: ga naar Instellingen / Wachtwoorden, klik op het knopje met de drie puntjes en kies voor Wachtwoorden exporteren.

Geef een naam op voor je kluis, vul een sterk hoofdwachtwoord in en kies een locatie. Omdat het bestand versleuteld is, kun je dit in de synchronisatiemap van je cloudopslagservice plaatsen: zo is je kluis ook onderweg bereikbaar.

Je belandt nu in het hoofdvenster van KeePassXC. Vanuit het contextmenu kun je een Nieuwe groep aanmaken en binnen zo’n groep kun je een Nieuw item creëren, met ingrediënten als Gebruiksnaam, Wachtwoord en URL. Laat onder Auto-tip het vinkje staan bij Auto-type inschakelen, zodat de velden via de optie Auto-type uitvoeren netjes voor je worden ingevuld op de webpagina.

©PXimport

Single sign-on

©PXimport

02 KeePassXC (browser)

Het is natuurlijk nog fijner als de id-velden geheel automatisch worden ingevuld, zodra je de bijhorende webpagina bezoekt. Daar heb je een browserplug-in als KeePassXC-Browser voor nodig. Hier krijg je de nodige instructies.

In het kort komt het hierop neer. Installeer de plug-in die je kunt vinden in de respectievelijke webstores van onder meer Chrome, (Edge) Chromium en Firefox. Start nu eerst KeePassXC op, zorg dat je database ontgrendeld is en kies Extra / Instellingen / Browserintegratie, waar je een vinkje plaatst bij Browserintegratie inschakelen en bij de gewenste browser(s). Bevestig met OK.

Vervolgens ga je naar je browser en klik je op het knopje KeePassXC-browser. Kies desgewenst voor Opnieuw laden. Klik vervolgens op Verbinding maken, geef de verbinding een naam en bevestig met Opslaan en toegang verlenen.

Je browser en KeePassXC zijn nu verbonden. Test het uit door naar een url te surfen waarvan de id in je kluis is opgenomen. Hooguit moet je voor je aanmelding nog op het KeePassXC-knopje in het (bovenste) id-veld klikken. Klik op Nieuw om een id aan je database toe te voegen.

©PXimport

03 KeePassXC (mobiel)

Je wilt je wachtwoordkluis natuurlijk ook vanaf je smartphone kunnen benaderen. KeePassXC heeft hiervoor zelf geen mobiele apps ontwikkeld, maar speelt leentjebuur bij KeePass2Android (Android) en Strongbox (iOS), beide beschikbaar in de officiële stores. We nemen KeePass2Android als voorbeeld.

Installeer de app en start die op. Allereerst verwijs je naar het kdbx-bestand van je kluis en vul je het hoofdwachtwoord in. Je kunt het vinkje bij Snel Openen inschakelen laten staan, zodat je een database naderhand met slechts drie tekens weer kunt openen. Bevestig met Openen en kies vervolgens voor Ja als je die database voortaan ook met je vingerafdruk wilt kunnen benaderen. Je kunt nu de opgeslagen id’s gebruiken.

Nieuwe id’s voeg je toe met de blauwe plusknop. Van hieruit kun je ook groepen creëren en sjablonen opvragen voor specifieke id’s, zoals Credit card en WLAN.

©PXimport

04 KeePassXC (TOTP)

KeePassXC biedt ook ondersteuning voor zogenoemde one-time passwords: dat zijn codes die op het moment zelf worden gegenereerd en slechts heel kort geldig blijven. We bekijken dat aan de hand van Dropbox.

Meld je aan op de Dropbox-site, klik op je profielicoon en kies voor Instellingen. Ga naar het tabblad Beveiliging en zet Tweestapsverificatie op Aan. Klik op Aan de slag en vul je wachtwoord in. Stip Via een mobiele app aan, druk op Volgende en klik op voer de geheime code handmatig in. Kopieer de code naar het Windows-klembord en rechtsklik op het (inmiddels toegevoegde) Dropbox-id in KeepassXC. Kies TOTP / TOTP instellen (Time-based One-Time-Password) en plak de code in het veld Geheime sleutel. Bevestig met OK. Terug op de Dropbox-site klik je op Volgende.

Er wordt je nu om een code gevraagd en die krijg je van KeePassXC. Rechtsklik op het Dropbox-id en kies voor TOTP/ Toon TOTP. De gevraagde code verschijnt: deze is slechts enkele seconden geldig, waarna automatisch een nieuwe wordt aangemaakt. Vul die snel in Dropbox in en klik op Volgende (2x).

Meteen duikt een venster op met back-up-TAN-codes. Druk deze codes af en bewaar ze op een veilige plaats, want je hebt ze nodig als KeepassXC met TOTP niet meer functioneert of beschikbaar is. Rond af met Volgende (2x).

©PXimport

05 Authenticator-app

Je hebt het inmiddels al door: wat Dropbox tweestapsverificatie noemt is hetzelfde als tweefactorauthenticatie (2FA) en de TOTP-functie van KeePassXC is slechts één 2FA-methode. Een vuistregel voor 2FA is wel dat beide factoren je veiligheidshalve maar beter niet via hetzelfde medium kunnen bereiken, wat in ons voorbeeld met KeePassXC nog wel het geval is. Maar er is een handig alternatief in de vorm van een authenticator-app.

Een van de bekendste is Google Authenticator (Android en iOS), maar daar hangen wel een paar minpuntjes aan vast en dan niet alleen op het vlak van privacy. Zo ontbreekt een back-upfunctie en bij een verloren telefoon zul je je identiteit aan de supportdienst moeten kunnen bewijzen, wat nog niet zo eenvoudig is.

Het eveneens gratis Authy is een goed alternatief. Het is beschikbaar voor macOS, Linux, Windows, Android en iOS. We bekijken hier de iOS-versie.

Installeer de app en start die op. Allereerst vul je het telefoonnummer van je smartphone en je e-mailadres in. Vervolgens geef je aan hoe je de verificatiecode wilt ontvangen: Phone call of SMS. Zodra je de ontvangen code hebt ingevuld, kun je via de plusknop je eerste authenticator-account creëren bij een van de services die door Authy wordt ondersteund. Je scant nu de code van de site waar je 2FA wilt activeren of klikt op Enter key manually. Bij het eerste account krijg je nu de kans een back-up te maken van alle Authy-accounts. Geef een wachtwoord op, klik op Enable backups en tik nogmaals het wachtwoord in. Bewaar je toegevoegde account. Je kunt nu nog meer accounts toevoegen.

©PXimport

06 2FA-methodes

TOTP is een populaire 2FA-methode, maar er zijn er meer. We stellen je enkele alternatieven voor of, zo je wilt, extra methodes als back-up.

We doen dat aan de hand van een Google-account, waar je Beveiliging opent, desgewenst Authenticatie in twee stappen selecteert en op Aan de slag klikt.

Standaard stelt Google de methode Google-prompt voor. Vind je dit een geschikte methode, klik dan op Nu proberen. Op smartphones waarop je met je Google-account bent aangemeld, duikt nu een push-notificatie op en hoef je daar alleen maar op Ja te tikken. In je browser vul je het telefoonnummer in als back-upoptie of klik je op Andere back-upoptie gebruiken voor een TAN-lijst (Transactie Autorisatie Nummer; eigenlijk ook weer een 2FA-methode). Deze bewaar je dan op een veilige plaats. Bevestig met Inschakelen, zodat 2FA voortaan actief is voor je Google-account.

In dit 2FA-venster tref je trouwens nog extra back-upstappen aan, waaronder Authenticator-app (zoals KeePassXC of Authy) en Beveiligingssleutel (zie verder).

Ook handig om te weten: Hier vind je een thematisch overzicht van websites die 2FA ondersteunen.

©PXimport

07 FIDO U2F

Het hoge woord is intussen gevallen: ‘beveiligingssleutel’ (security key), ook wel dongle, token of authenticator genoemd. Dat is een klein apparaatje, vaak beschikbaar als usb-a- of usb-c-stick, maar ook via Bluetooth, NFC en Lightning. Bekende fabrikanten zijn onder meer Feitian, SoloKeys, Titan en Yubico. De prijzen schommelen meestal ergens tussen 25 en 75 euro.

Op www.dongleauth.info vind je een overzicht van sites die met zo’n sleutel overweg kunnen. De meeste ondersteunen zo’n beveiligingssleutel (alleen) in combinatie met een wachtwoord. Je hebt hiervoor een beveiligingssleutel nodig die met U2F (Universal Second Factor) overweg kan. Dat is een methode voor het authenticeren met twee factoren zoals die door de FIDO Alliance (Fast IDentify Online) werd gespecificeerd en die onderliggend met CTAP1 (Client To Authenticator Protocol 1) werkt. Nagenoeg alle beveiligingssleutels kunnen met U2F overweg, maar even dubbelchecken voor aanschaf kan geen kwaad. Let op: ook de browser waarmee je je aanmeldt moet U2F ondersteunen. Dat is onderhand voor de meeste browsers wel het geval, maar Safari kan nog weleens lastig doen.

©PXimport

08 U2F-authenticatie

We tonen kort hoe je met Google en U2F aan de slag gaat met behulp van Chrome voor desktop en een Yubico Security Key (circa 25 euro). Deze token is trouwens ook met NFC-ondersteuning beschikbaar, zodat je die ook mobiel kunt inzetten (circa 35 euro).

Meld je opnieuw aan en kies voor Beveiliging / Authenticatie in twee stappen / Beveiligingssleutel toevoegen.

Heb je al eerder een smartphone aan je account gekoppeld? Dan kun je wellicht de ingebouwde beveiligingssleutel van dat toestel gebruiken. Dat geldt normaliter voor smartphones vanaf Android 7 of iOS 10, met ingeschakelde Bluetooth-functie en locatieservice.

Wij kiezen hier voor USB of Bluetooth (Externe beveiligingssleutel). Klik op Volgende en plaats je beveiligingssleutel in de usb-poort. De knop op de sleutel licht op en zodra je die aanraakt, verschijnt een pop-upvenster met de vraag of Google het merk en model van je sleutel mag bekijken. Bevestig met Toestaan. Even later is de sleutel bij Google geregistreerd en klik je op Gereed. Je kunt die voortaan gebruiken in de 2FA-inlogprocedure bij Google, naast eventuele andere methodes. Na het invullen van je wachtwoord klik je dan op Annuleren en vervolgens op Probeer het op een andere manier, zodat je zelf de gewenste 2FA-methode kunt selecteren.

©PXimport

09 FIDO2-test

Als je de uitleg rond FIDO U2F hebt gelezen, kun je misschien al raden dat er ook een CTAP2-protocol bestaat. Dat klopt en dat is het nieuwe verbindingsprotocol van FIDO2, de opvolger van FIDO. Dit protocol ondersteunt weliswaar nog U2F, maar maakt ook inloggen zonder wachtwoord mogelijk, op voorwaarde uiteraard dat je over een FIDO2-sleutel beschikt en dat zowel je browser, platform/applicatie als de webservice (oftewel Relying Party of RP) dat eveneens ondersteunt. De webservice gebruikt dan de open JavaScript-interface WebAuthn om met de FIDO2-module van de browser te communiceren.

We maken voor een wachtwoordloze login opnieuw gebruik van een Yubico Security Key. Je kunt een en ander eerst uitproberen op de demosite.

Vul een gebruikersnaam in en klik op Register. Mogelijk verschijnt nu een pop-upvenster waarin je Windows Hello kunt instellen om je voortaan aan te melden bij deze site, want ook Hello is sinds Windows 10 1903 officieel gecertificeerd voor FIDO2.

Maar wij willen onze sleutel gebruiken, dus klikken we hier op Annuleren. Als het goed is, duikt er nu een tweede pop-upvenster op dat naar een beveiligingssleutel vraagt. Zodra je je sleutel hebt aangeraakt, kun je daarmee inloggen. Je krijgt ook te zien welke referenties (gedurende 24 uur) bewaard worden door de site van je token, waaronder de publieke sleutel.

©PXimport

10 Authenticatie (Microsoft)

Je kunt deze manier van aanmelden ook al in het ‘echt’ gebruiken, zoals bij Microsoft. Meld je met je wachtwoord aan en kies bovenaan voor Beveiliging / Meer beveiligingsopties. In de rubriek Windows Hello en beveiligingssleutels kies je Uw aanmeldingsmethoden beheren (dit is de directe link).

Om je voortaan wachtwoordloos te kunnen aanmelden bij diverse Microsoft-services kun je kiezen tussen Windows Hello instellen en Een beveiligingssleutel instellen. Wij gaan voor de laatste optie. Druk op Volgende en op Doorgaan en stop de sleutel in de pc. Die moet je nu wel nog van een pincode voorzien. Bevestig met OK, raak je sleutel aan en klik op Toestaan. Geef je sleutel desgewenst een naam mee, klik op Volgende en rond af met OK.

Test het uit door je af te melden en je bijvoorbeeld bij OneDrive aan te melden. Vul je naam in, klik op Aanmelden met Windows Helloof met een beveiligingssleutel / Beveiligingssleutel, stop de sleutel in je pc, vul de pincode in en raak de sleutel aan. Je bent nu ingelogd bij OneDrive.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.