Wanneer je je ergens aanmeldt, doe je dat meestal (alleen) met een wachtwoord. Echt veilig is dat niet en daarom bieden veel diensten tweefactorauthenticatie aan. Daarbij is naast je wachtwoord nog iets extra’s vereist, zoals een token of vingerafdruk. Maar als het van FIDO2 afhangt, loggen we binnenkort zonder wachtwoord in. Welke manieren zijn er zoal om veiliger inloggen mogelijk te maken?

Al in 2004 voorspelde Bill Gates de snelle ondergang van wachtwoorden, maar meer dan vijftien jaar later gebruiken we die nog volop. Daar kleven flink wat risico’s aan. Trojans en keyloggers kunnen je wachtwoorden onderscheppen en phishing-mails houden je in het vizier. Helemaal erg is het als je zowat overal hetzelfde wachtwoord gebruikt. Met dat ene wachtwoord kunnen hackers zich immers bij verschillende services aanmelden.

In dit artikel bespreken we ruwweg drie manieren om zo’n inlogproces beter te beveiligen. In eerste instantie houden we het gebruik van wachtwoorden aan, maar zorgen we er met een slimme wachtwoordkluis voor dat ook tientallen complexe wachtwoorden goed te behappen blijven. Vervolgens zoomen we in op diverse implementaties van tweefactorauthenticatie (2FA) en ten slotte halen we de toekomst naar het heden met FIDO2 en WebAuthn, waarmee je je veilig en zonder wachtwoorden bij services kunt aanmelden.

01 KeePassXC (desktop)

Zolang je wachtwoorden gebruikt, zorg je maar beter voor complexe exemplaren die voor elke dienst of app verschillend zijn. Een wachtwoordbeheerder helpt je dat beheersbaar te houden. Een degelijke en gratis opensource-tool is KeePassXC, beschikbaar voor Linux, macOS en Windows (ook portable). KeePassXC is een community-vork van KeePassX dat op zijn beurt een cross-platform-port is van KeePass.

We bekijken kort de Windows 64bit-versie 2.5.3. Die installeer je met een handvol muisklikken. De eerste keer klik je op Nieuwe database aanmaken, tenzij je wachtwoorden uit je browser wilt ophalen. Dit laatste doe je met CSV-bestand importeren. Vanuit Chrome bijvoorbeeld exporteer je die als volgt: ga naar Instellingen / Wachtwoorden, klik op het knopje met de drie puntjes en kies voor Wachtwoorden exporteren.

Geef een naam op voor je kluis, vul een sterk hoofdwachtwoord in en kies een locatie. Omdat het bestand versleuteld is, kun je dit in de synchronisatiemap van je cloudopslagservice plaatsen: zo is je kluis ook onderweg bereikbaar.

Je belandt nu in het hoofdvenster van KeePassXC. Vanuit het contextmenu kun je een Nieuwe groep aanmaken en binnen zo’n groep kun je een Nieuw item creëren, met ingrediënten als Gebruiksnaam, Wachtwoord en URL. Laat onder Auto-tip het vinkje staan bij Auto-type inschakelen, zodat de velden via de optie Auto-type uitvoeren netjes voor je worden ingevuld op de webpagina.

©PXimport

Single sign-on

©PXimport

02 KeePassXC (browser)

Het is natuurlijk nog fijner als de id-velden geheel automatisch worden ingevuld, zodra je de bijhorende webpagina bezoekt. Daar heb je een browserplug-in als KeePassXC-Browser voor nodig. Hier krijg je de nodige instructies.

In het kort komt het hierop neer. Installeer de plug-in die je kunt vinden in de respectievelijke webstores van onder meer Chrome, (Edge) Chromium en Firefox. Start nu eerst KeePassXC op, zorg dat je database ontgrendeld is en kies Extra / Instellingen / Browserintegratie, waar je een vinkje plaatst bij Browserintegratie inschakelen en bij de gewenste browser(s). Bevestig met OK.

Vervolgens ga je naar je browser en klik je op het knopje KeePassXC-browser. Kies desgewenst voor Opnieuw laden. Klik vervolgens op Verbinding maken, geef de verbinding een naam en bevestig met Opslaan en toegang verlenen.

Je browser en KeePassXC zijn nu verbonden. Test het uit door naar een url te surfen waarvan de id in je kluis is opgenomen. Hooguit moet je voor je aanmelding nog op het KeePassXC-knopje in het (bovenste) id-veld klikken. Klik op Nieuw om een id aan je database toe te voegen.

©PXimport

03 KeePassXC (mobiel)

Je wilt je wachtwoordkluis natuurlijk ook vanaf je smartphone kunnen benaderen. KeePassXC heeft hiervoor zelf geen mobiele apps ontwikkeld, maar speelt leentjebuur bij KeePass2Android (Android) en Strongbox (iOS), beide beschikbaar in de officiële stores. We nemen KeePass2Android als voorbeeld.

Installeer de app en start die op. Allereerst verwijs je naar het kdbx-bestand van je kluis en vul je het hoofdwachtwoord in. Je kunt het vinkje bij Snel Openen inschakelen laten staan, zodat je een database naderhand met slechts drie tekens weer kunt openen. Bevestig met Openen en kies vervolgens voor Ja als je die database voortaan ook met je vingerafdruk wilt kunnen benaderen. Je kunt nu de opgeslagen id’s gebruiken.

Nieuwe id’s voeg je toe met de blauwe plusknop. Van hieruit kun je ook groepen creëren en sjablonen opvragen voor specifieke id’s, zoals Credit card en WLAN.

©PXimport

04 KeePassXC (TOTP)

KeePassXC biedt ook ondersteuning voor zogenoemde one-time passwords: dat zijn codes die op het moment zelf worden gegenereerd en slechts heel kort geldig blijven. We bekijken dat aan de hand van Dropbox.

Meld je aan op de Dropbox-site, klik op je profielicoon en kies voor Instellingen. Ga naar het tabblad Beveiliging en zet Tweestapsverificatie op Aan. Klik op Aan de slag en vul je wachtwoord in. Stip Via een mobiele app aan, druk op Volgende en klik op voer de geheime code handmatig in. Kopieer de code naar het Windows-klembord en rechtsklik op het (inmiddels toegevoegde) Dropbox-id in KeepassXC. Kies TOTP / TOTP instellen (Time-based One-Time-Password) en plak de code in het veld Geheime sleutel. Bevestig met OK. Terug op de Dropbox-site klik je op Volgende.

Er wordt je nu om een code gevraagd en die krijg je van KeePassXC. Rechtsklik op het Dropbox-id en kies voor TOTP/ Toon TOTP. De gevraagde code verschijnt: deze is slechts enkele seconden geldig, waarna automatisch een nieuwe wordt aangemaakt. Vul die snel in Dropbox in en klik op Volgende (2x).

Meteen duikt een venster op met back-up-TAN-codes. Druk deze codes af en bewaar ze op een veilige plaats, want je hebt ze nodig als KeepassXC met TOTP niet meer functioneert of beschikbaar is. Rond af met Volgende (2x).

©PXimport

05 Authenticator-app

Je hebt het inmiddels al door: wat Dropbox tweestapsverificatie noemt is hetzelfde als tweefactorauthenticatie (2FA) en de TOTP-functie van KeePassXC is slechts één 2FA-methode. Een vuistregel voor 2FA is wel dat beide factoren je veiligheidshalve maar beter niet via hetzelfde medium kunnen bereiken, wat in ons voorbeeld met KeePassXC nog wel het geval is. Maar er is een handig alternatief in de vorm van een authenticator-app.

Een van de bekendste is Google Authenticator (Android en iOS), maar daar hangen wel een paar minpuntjes aan vast en dan niet alleen op het vlak van privacy. Zo ontbreekt een back-upfunctie en bij een verloren telefoon zul je je identiteit aan de supportdienst moeten kunnen bewijzen, wat nog niet zo eenvoudig is.

Het eveneens gratis Authy is een goed alternatief. Het is beschikbaar voor macOS, Linux, Windows, Android en iOS. We bekijken hier de iOS-versie.

Installeer de app en start die op. Allereerst vul je het telefoonnummer van je smartphone en je e-mailadres in. Vervolgens geef je aan hoe je de verificatiecode wilt ontvangen: Phone call of SMS. Zodra je de ontvangen code hebt ingevuld, kun je via de plusknop je eerste authenticator-account creëren bij een van de services die door Authy wordt ondersteund. Je scant nu de code van de site waar je 2FA wilt activeren of klikt op Enter key manually. Bij het eerste account krijg je nu de kans een back-up te maken van alle Authy-accounts. Geef een wachtwoord op, klik op Enable backups en tik nogmaals het wachtwoord in. Bewaar je toegevoegde account. Je kunt nu nog meer accounts toevoegen.

©PXimport

06 2FA-methodes

TOTP is een populaire 2FA-methode, maar er zijn er meer. We stellen je enkele alternatieven voor of, zo je wilt, extra methodes als back-up.

We doen dat aan de hand van een Google-account, waar je Beveiliging opent, desgewenst Authenticatie in twee stappen selecteert en op Aan de slag klikt.

Standaard stelt Google de methode Google-prompt voor. Vind je dit een geschikte methode, klik dan op Nu proberen. Op smartphones waarop je met je Google-account bent aangemeld, duikt nu een push-notificatie op en hoef je daar alleen maar op Ja te tikken. In je browser vul je het telefoonnummer in als back-upoptie of klik je op Andere back-upoptie gebruiken voor een TAN-lijst (Transactie Autorisatie Nummer; eigenlijk ook weer een 2FA-methode). Deze bewaar je dan op een veilige plaats. Bevestig met Inschakelen, zodat 2FA voortaan actief is voor je Google-account.

In dit 2FA-venster tref je trouwens nog extra back-upstappen aan, waaronder Authenticator-app (zoals KeePassXC of Authy) en Beveiligingssleutel (zie verder).

Ook handig om te weten: Hier vind je een thematisch overzicht van websites die 2FA ondersteunen.

©PXimport

07 FIDO U2F

Het hoge woord is intussen gevallen: ‘beveiligingssleutel’ (security key), ook wel dongle, token of authenticator genoemd. Dat is een klein apparaatje, vaak beschikbaar als usb-a- of usb-c-stick, maar ook via Bluetooth, NFC en Lightning. Bekende fabrikanten zijn onder meer Feitian, SoloKeys, Titan en Yubico. De prijzen schommelen meestal ergens tussen 25 en 75 euro.

Op www.dongleauth.info vind je een overzicht van sites die met zo’n sleutel overweg kunnen. De meeste ondersteunen zo’n beveiligingssleutel (alleen) in combinatie met een wachtwoord. Je hebt hiervoor een beveiligingssleutel nodig die met U2F (Universal Second Factor) overweg kan. Dat is een methode voor het authenticeren met twee factoren zoals die door de FIDO Alliance (Fast IDentify Online) werd gespecificeerd en die onderliggend met CTAP1 (Client To Authenticator Protocol 1) werkt. Nagenoeg alle beveiligingssleutels kunnen met U2F overweg, maar even dubbelchecken voor aanschaf kan geen kwaad. Let op: ook de browser waarmee je je aanmeldt moet U2F ondersteunen. Dat is onderhand voor de meeste browsers wel het geval, maar Safari kan nog weleens lastig doen.

©PXimport

08 U2F-authenticatie

We tonen kort hoe je met Google en U2F aan de slag gaat met behulp van Chrome voor desktop en een Yubico Security Key (circa 25 euro). Deze token is trouwens ook met NFC-ondersteuning beschikbaar, zodat je die ook mobiel kunt inzetten (circa 35 euro).

Meld je opnieuw aan en kies voor Beveiliging / Authenticatie in twee stappen / Beveiligingssleutel toevoegen.

Heb je al eerder een smartphone aan je account gekoppeld? Dan kun je wellicht de ingebouwde beveiligingssleutel van dat toestel gebruiken. Dat geldt normaliter voor smartphones vanaf Android 7 of iOS 10, met ingeschakelde Bluetooth-functie en locatieservice.

Wij kiezen hier voor USB of Bluetooth (Externe beveiligingssleutel). Klik op Volgende en plaats je beveiligingssleutel in de usb-poort. De knop op de sleutel licht op en zodra je die aanraakt, verschijnt een pop-upvenster met de vraag of Google het merk en model van je sleutel mag bekijken. Bevestig met Toestaan. Even later is de sleutel bij Google geregistreerd en klik je op Gereed. Je kunt die voortaan gebruiken in de 2FA-inlogprocedure bij Google, naast eventuele andere methodes. Na het invullen van je wachtwoord klik je dan op Annuleren en vervolgens op Probeer het op een andere manier, zodat je zelf de gewenste 2FA-methode kunt selecteren.

©PXimport

09 FIDO2-test

Als je de uitleg rond FIDO U2F hebt gelezen, kun je misschien al raden dat er ook een CTAP2-protocol bestaat. Dat klopt en dat is het nieuwe verbindingsprotocol van FIDO2, de opvolger van FIDO. Dit protocol ondersteunt weliswaar nog U2F, maar maakt ook inloggen zonder wachtwoord mogelijk, op voorwaarde uiteraard dat je over een FIDO2-sleutel beschikt en dat zowel je browser, platform/applicatie als de webservice (oftewel Relying Party of RP) dat eveneens ondersteunt. De webservice gebruikt dan de open JavaScript-interface WebAuthn om met de FIDO2-module van de browser te communiceren.

We maken voor een wachtwoordloze login opnieuw gebruik van een Yubico Security Key. Je kunt een en ander eerst uitproberen op de demosite.

Vul een gebruikersnaam in en klik op Register. Mogelijk verschijnt nu een pop-upvenster waarin je Windows Hello kunt instellen om je voortaan aan te melden bij deze site, want ook Hello is sinds Windows 10 1903 officieel gecertificeerd voor FIDO2.

Maar wij willen onze sleutel gebruiken, dus klikken we hier op Annuleren. Als het goed is, duikt er nu een tweede pop-upvenster op dat naar een beveiligingssleutel vraagt. Zodra je je sleutel hebt aangeraakt, kun je daarmee inloggen. Je krijgt ook te zien welke referenties (gedurende 24 uur) bewaard worden door de site van je token, waaronder de publieke sleutel.

©PXimport

10 Authenticatie (Microsoft)

Je kunt deze manier van aanmelden ook al in het ‘echt’ gebruiken, zoals bij Microsoft. Meld je met je wachtwoord aan en kies bovenaan voor Beveiliging / Meer beveiligingsopties. In de rubriek Windows Hello en beveiligingssleutels kies je Uw aanmeldingsmethoden beheren (dit is de directe link).

Om je voortaan wachtwoordloos te kunnen aanmelden bij diverse Microsoft-services kun je kiezen tussen Windows Hello instellen en Een beveiligingssleutel instellen. Wij gaan voor de laatste optie. Druk op Volgende en op Doorgaan en stop de sleutel in de pc. Die moet je nu wel nog van een pincode voorzien. Bevestig met OK, raak je sleutel aan en klik op Toestaan. Geef je sleutel desgewenst een naam mee, klik op Volgende en rond af met OK.

Test het uit door je af te melden en je bijvoorbeeld bij OneDrive aan te melden. Vul je naam in, klik op Aanmelden met Windows Helloof met een beveiligingssleutel / Beveiligingssleutel, stop de sleutel in je pc, vul de pincode in en raak de sleutel aan. Je bent nu ingelogd bij OneDrive.

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.