Gemak dient de mens - dat is eigenlijk het hele idee van een slim huis, waarbij het gros van je elektronische apparatuur te programmeren en op afstand te bedienen is. Het idee van domotica is simpel, maar de praktijk heeft haken en ogen. Waarom is een slim huis zo nodeloos ingewikkeld?

Er werd zo’n vijf jaar terug nog een beetje lacherig gereageerd op het plan van Samsung om in 2020 ieder apparaat te voorzien van een internetverbinding. Wat moet je nou met een verbonden wasmachine of koelkast? Nu we 2020 gepasseerd zijn, heeft Samsung zich redelijk aan het plan gehouden en is verbonden apparatuur in huis meer en meer normaal. Maar het concept smart home moet zich nog wel bewijzen. Achteraf gezien hebben we ons daarbij misschien ook de verkeerde vraag gesteld. De uitdaging zit namelijk niet in wat je ermee kunt, maar meer in hoe de functionaliteit wordt aangeboden.

©PXimport

Versplintert tot op het bot

De mogelijkheden van verbonden apparatuur zijn enorm, zelfs als het gaat om een koelkast. Met cameraatjes kun je bijvoorbeeld zien wat er nog aanwezig is en een inventarislijst voorkomt bederf. Door de koelkast op te delen in compartimenten zou je als fijnproever in ieder deel de temperatuur tot na de komma optimaal kunnen regelen voor je eten of drinken. Die mogelijkheden bewijzen zich wel. De uitdaging zit hem eerder in de ‘taal’ die de apparatuur spreekt. De internetverbinding is namelijk vaak het enige dat apparaten van verschillende merken met elkaar gemeen hebben. Daarnaast is het een onduidelijke wirwar van apps, ecosystemen en protocollen, waarbij universele standaarden nauwelijks worden toegepast. Met andere woorden: niet ieder verbonden huishoudelijk apparaat kan met een ander apparaat kletsen.

Fabrikanten lijken in een ecosysteem-loopgravenoorlog beland te zijn, waardoor de meeste gebruikers nog niet overtuigd zijn van de meerwaarde van domotica. Als gebruiker raak je al snel overweldigd door termen als ZigBee, Zwave, HomeKit, 868/433 MHz en een diversiteit aan centrale home-controller punten waar je je gordijnen, verlichting en andere slimme huishoudelijke apparatuur aan koppelt. Jammer want het leidt af van wat domotica juist zo leuk maakt: alle slimme mogelijkheden!

Hoewel domotica ons huishouden overzichtelijker en makkelijk zou maken, is een smart home tegenwoordig vooral nog weggelegd voor de kenners. Het vergt nogal wat huiswerk om uit te zoeken welke protocollen waarmee samenwerken en hoe je je apparatuur zo toekomstbestendig mogelijk maakt. Wie de mogelijkheden van een smart home optimaal wil benutten, knutselt zelf met Raspberry Pi’s, Arduino’s en sensoren om alles met open systemen aan elkaar te verbinden en te automatiseren (bijvoorbeeld met een dienst als IFTTT). Een gemiste kans voor fabrikanten, die juist de thuisgebruiker zouden moeten laten verwonderen over de mogelijkheden.

©PXimport

Ondersteuningsverantwoordelijkheid

Smart Home-apparatuur die je vandaag koopt, wil je niet morgen al naar het milieuplein rijden alleen maar omdat de ondersteuning verloopt. Hiermee liep Sonos met zijn slimme speakers tegen de lamp. De eerste generaties van de multiroomspeakers, zoals de Play:5, waren niet krachtig genoeg om op het nieuwste besturingssysteem te draaien. Met als resultaat dat Sonos de populaire speakers als verouderd bestempelde en ze na verloop van tijd niet meer werken. Zelfs als de speakers technisch gezien nog prima in staat zijn muziek af te spelen. Natuurlijk leverde dat Sonos een storm van kritiek op. Dat werd versterkt door een (vrij naïef) inruilplan, waarbij je 25% korting kon krijgen op een nieuwe Sonos in ruil voor je oude. Sonos zou daarbij op afstand je speaker onklaar maken, zodat je hem kon recyclen. Dat versterkt natuurlijk alleen maar het wrange gevoel om prima werkende speakers weg te moeten gooien. Ook vanuit klimaat-oogpunt. Als doekje voor het bloeden beloofde Sonos nog de oude apparatuur te voorzien van veiligheids-updates en zo lang mogelijk te blijven ondersteunen. Maar hoelang? Dat is onduidelijk.

Dit praktijkvoorbeeld illustreert maar weer dat er nog een lange weg te gaan is. Want waarom doet Sonos toch zo moeilijk met een eigen besturingssysteem en staat het de gebruikers niet toe om de speakers als ontvanger te koppelen aan een bestaand open systeem? Het woord ‘open’ lijkt vaak nog een vies woord voor fabrikanten, terwijl dit soort praktijken (begrijpelijkerwijs) voor de eindgebruiker juist een afknapper kunnen zijn.

©PXimport

Veiligheid

Wat betreft ondersteuning hebben we het natuurlijk niet alleen over nieuwe functionaliteit, maar ook veiligheid. Ook hier valt nog een wereld te winnen. Vooral bij goedkopere apparatuur, die eigenlijk nooit updates krijgen. Dat kan best vervelend zijn. Wat dacht je van beveiligings- en babycamera’s, die standaard een admingebruiker met het wachtwoord ‘admin’ hebben. Of die de gebruiker toestaan met standaard inloggegevens de apparaten te benaderen. Het maakt de camera’s voor iedereen met een internetverbinding toegankelijk, terwijl de gebruiker niet doorheeft dat iedereen mee kan gluren. In 2016 lukte het onderzoekers zelfs om ransomware te ontwikkelen voor een slimme thermostaat. Een koude kermis voor in de winterdagen, of juist een gepeperde energierekening. Hoewel deze besmetting nog hypothetisch is, wil je natuurlijk dat de maker van je slimme thermostaat je via updates hiervoor beschermt.

©PXimport

Spraakbesturing versus privacy

©PXimport

Slim plan voor een slim huis

De industrie heeft dus nog een hoop stappen te zetten om een slim huis eenvoudig, veilig en toegankelijk te maken voor iedereen. Maar laat je daardoor vooral niet tegen te houden om er zelf mee te knutselen. Je heb alleen even wat huiswerk te moet. Maak een plan: wat wil je slim maken en wat vind je interessant om op een later moment mogelijk toe te voegen? Door vast te kijken naar welke apparatuur waarmee samenwerkt, loop je niet tegen nare verrassingen aan zoals bijvoorbeeld slimme verlichting die nergens mee wil samenwerken. Vooral de centrale hub die bij veel domotica-oplossingen komt kijken speelt hier een belangrijke rol in.

Vraag jezelf ook af of je bereid bent je handen in de spreekwoordelijke modder te steken. Door zelf aansturing te regelen met Arduino- en Raspberry Pi-opstellingen en te kiezen voor wat meer open protocollen als Home Assistant, Domoticz en OpenHAB.

Kies voor veiligheid

Wanneer je een slim huis inricht, wil je natuurlijk niet dat je vast zit aan een gesloten ecosysteem. Dat beperkt je keuze voor uitbreidingen. Ga ook na hoe het zit met de reputatie van een fabrikant: is er (veiligheids)update-ondersteuning en is het bedrijf bereid zijn verbonden elektronica lang te voorzien van updates? Veel smart home-apparatuur maakt slim gebruik van clouddiensten, maar is het ook afhankelijk hiervan? Bijvoorbeeld een Nest-ip-camera mag geen beelden lokaal opslaan en kan alleen gekoppeld worden aan een Nest-opslagabonnement. Niet alleen is dat vervelende koppelverkoop, het maakt ook je elektronica waardeloos als de clouddienst stopt. Met een goed plan heb je zelf de controle over de toekomstbestendigheid en uitbreidbaarheid van je eigen écht slimme huis.

N8N

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.