ID.nl logo
15 handige IFTTT-recepten voor je domotica
© Reshift Digital
Huis

15 handige IFTTT-recepten voor je domotica

Met de gratis automatiseringsdienst IFTTT kun je talloze handige acties instellen – ook als het gaat om je domotica. IFTTT maakt je leven niet alleen wat eenvoudiger, je kunt er ook geld mee besparen. In dit artikel behandelen we 15 IFTTT-recepten die je energierekening omlaag brengen.

Wat is geofencing?

Een aantal van de besproken recepten maakt gebruik van geofencing. Met geofencing baken je een bepaald gebied af, meestal een cirkel van tientallen meters rondom bijvoorbeeld je huis of kantoor. Verlaat je device die cirkel (en jij dus waarschijnlijk ook), dan onderneemt de app (bijvoorbeeld die van je slimme thermostaat of verlichting) of de IFTTT-app (Android en iOS) een vooraf ingestelde actie. De thermostaat gaat naar een lagere temperatuur, de lampen in de woonkamer springen uit of een slim stopcontact schakelt het koffiezetapparaat uit. Geofencing werkt op Android en iOS en heeft een ietwat nadelige invloed op de accuduur van je smartphone.

01 Thermostaat koppelen aan buitentemperatuur

Elke slimme thermostaat heeft een schemafunctie, maar zo’n vast schema is niet altijd de beste keuze. Wat als het vandaag warmer is dan verwacht? Je kunt de thermostaat lager zetten via de app, maar dit kan ook automatisch. Kies bij de ‘if’ in IFTTT ‘Weather Underground’ en geef aan bij welke buitentemperatuur je thermostaat lager of helemaal uit moet. Stel bij ‘that’ de locatie van je thermostaat in (waarschijnlijk je huis) en koppel je slimme thermostaat aan IFTTT.

02 Stopcontact regelen via buitentemperatuur

Niet alleen je slimme thermostaat is te koppelen aan de buitentemperatuur, ook slimme stopcontacten van bijvoorbeeld TP-Link en Belkin Wemo kun je koppelen. Je kunt instellen dat het stopcontact aan of uit gaat als de buitentemperatuur boven of onder een bepaalde waarde komt. Dit gaat via Weather Underground (if) en het stopcontact van jouw merk, inclusief de bijbehorende actie: aan of uit (that). De mogelijkheden lenen zich voor alle seizoenen. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat de airco aanspringt als de temperatuur boven de 20 graden komt, of dat je elektrische kacheltje aangaat als het kwik onder de 5 graden daalt.

©PXimport

03 Hang de verlichting aan de zon

Heb je slimme verlichting in je huis, dan kun je die koppelen aan de zonsopgang en/of zonsondergang. Zo weet je zeker dat de lampen niet onnodig branden. De ‘if’ is opnieuw Weather Underground, dat de locatie van je huis wil. Kies bij ‘that’ je slimme lampen, bijvoorbeeld die van Wemo of Yeelight. Als je via IFTTT of de app van de fabrikant hebt ingesteld dat de peertjes op gezette tijden branden, schakelt het IFTTT-recept ze toch uit als de tijden botsen met de zonsopgang en/of -ondergang. Overigens hebben sommige verlichtingsapps, waaronder die van Hue, een eigen ‘zonschema’.

Koppel de weersverwachting aan de besturing van je domotica en het regelt zichzelf.

-

04 Uitschakelen bij energieverbruik

©PXimport

Deze tip is specifiek voor gebruikers van de Wemo Insight Switch. Eenmaal ingesteld kan het slimme stopcontact het energieverbruik van het aangesloten apparaat monitoren. Met IFTTT kun je instellen dat het stopcontact zichzelf automatisch uitschakelt nadat het een bepaalde hoeveelheid stroom heeft gebruikt. Kies bij het recept ‘daily cost rises above’ als ‘if’ en stel een bedrag in centen in. Als ‘that’ selecteer je dat het betreffende stopcontact uitgaat.

05 Open de ramen

Nu het weer lekker warm is, ben je wellicht geneigd om veel gebruik te maken van een ventilator of airco. Logisch, maar er is een gratis alternatief: open de ramen en laat je huis lekker doorwaaien. Weet je nu al dat je het gaat vergeten? Maak een IFTTT-recept aan dat als ‘if’ je zelfgekozen tijd heeft. Als ‘that’ stel je in dat IFTTT je een notificatie stuurt. Nu krijg je bijvoorbeeld elke avond om 20:00 een melding op je smartphone om de ramen te openen. Je kunt een tweede recept aanmaken dat je er ‘s ochtends aan herinnert om de ramen weer te sluiten.

06 Thermostaat met Google Assistent

Maak je gebruik van de Google Assistent-spraakhulp en heb je een thermostaat die de digitale butler ondersteunt? Dan kun je allerlei leuke en handige IFTTT-recepten aanmaken. Kies bij ‘if’ de Google Assistent en schrijf zelf een zin (commando) waar je slimme speaker of telefoon naar moet luisteren. Bij ‘that’ kies je je thermostaat en een actie. Een voorbeeld: “Hey Google, ik ga naar bed”, en de Tado-thermostaat zet de verwarming uit tot het schema ‘s ochtends vertelt dat hij weer aan moet.

©PXimport

07 Thermostaat met Amazon Alexa

Ook de Alexa-assistent van Amazon werkt met IFTTT en ondersteunde thermostaten. Minpuntje is dat Alexa geen Nederlands verstaat en spreekt. Je moet de IFTTT-recepten dus in het Engels schrijven. Koppel Alexa bijvoorbeeld aan je Nest-thermostaat en kies bij ‘if’ Amazon Alexa en een eigen zin. Bij ‘that’ selecteer je je thermostaat en stel je in wat hij moet doen. Zeg je bijvoorbeeld ‘set the temperature to 20’ dan geef je aan dat de Nest naar 20 graden gaat.

08 Apple Siri: Woning-app boven IFTTT

©PXimport

Apples spraakassistent Siri is in staat om een thermostaat te bedienen, maar dan moet hij wel beschikken over HomeKit-ondersteuning. Onder andere Tado, Honeywell en Netatmo verkopen geschikte thermostaten. Via IFTTT kun je de functionaliteiten van Siri uitbreiden, maar dit gaat door beperkingen in iOS niet zo eenvoudig als bij Google Assistent en Amazon Alexa. Apple beperkt externe apps als IFTTT onder het mom van veiligheid, maar vermoedelijk wil de fabrikant vooral zijn eigen Woning-app promoten. Vanwege de complexiteit daarom geen IFTTT-recept voor Siri, maar het advies om de Woning-app te gebruiken.

09 Somfy-domotica bedienen

De slimme gordijnen, zonwering en garagedeuren van Somfy werken via het Connexoon-platform, dat gekoppeld kan worden aan IFTTT. Zo kun je bijvoorbeeld een recept aanmaken dat een scenario start wanneer je thuiskomt of juist weggaat. Stel in dat de gordijnen opengaan als je aankomt of dat de zonwering half naar beneden gaat wanneer je vertrekt. Als ‘if’ kies je ‘location’ (en dan aankomen of vertrekken) en als ‘that’ selecteer je een actie of een gepersonaliseerd scenario.

10 Waarschuw bij hoge temperatuur

Hoe mooi de technologie ook is, soms gaat er iets mis. Een apparaat doet zijn eigen ding of je kind zet de thermostaat voor de grap op 25 graden. Dat is niet fijn thuiskomen. Gelukkig kan IFTTT je meteen op de hoogte stellen als de temperatuur in je huis een bepaald aantal graden aantikt. Als ‘if’ kies je je slimme thermostaat of een dienst als Samsung SmartThings, met als actie ‘temperature rises above’. Kies ook een temperatuur, bijvoorbeeld 10 of 24 graden. De ‘that’ is ‘send a notification from the IFTTT-app’, die je krijgt op je smartphone.

©PXimport

11 Voor wie vergeet het licht uit te doen

Grote kans dat je wel eens overkomt: stap je ‘s ochtends de woonkamer in, brandt er nog een lamp. Zonde van de levensduur van het peertje én je energierekening. Maak daarom een IFTTT-recept aan dat ‘s avonds laat of ‘s nachts automatisch lampen uitzet die nog aanstaan omdat je ze vergeten bent. Dit recept werkt met veel slimme lampen, onder andere van Yeelight, Lifx en Philips Hue. Kies als ‘if’ je routine (dag en tijd) en stel bij ‘that’ je verlichtingssysteem in met de actie ‘turn off lights’.

12 Koffiezetapparaat aanzetten

©PXimport

In het verlengde van tip 2 kun je nog meer doen met je slimme stopcontact. Naast ‘m koppelen aan de stand van de zon, kun je ook een eigen (vast) schema aanmaken waarop het stopcontact uitgaat. Dat is vooral handig als er thuis iemand is (jij uiteraard niet) die het koffiezetapparaat of tv vergeet uit te zetten. Zonde als zo’n apparaat stroom blijft verbruiken immers. Maak daarom een IFTTT-recept aan dat als ‘if’ je zelfgekozen datum en tijd heeft en selecteer bij ‘that’ je slimme stopcontact en de bijbehorende actie – aan of uit.

13 Regel de thermostaat met je locatie

Wil je écht op je energierekening besparen, dan kun je kijken naar een geofencing-recept voor je thermostaat. Check eerst of jouw thermostaat geofencing ondersteunt via de officiële app. Zo ja, dan kun je de functie het beste op die manier activeren. Heeft de app geen geofencing maar ondersteunt de thermostaat wel IFTTT? Dan kun je via een IFTTT-recept instellen dat de thermostaat naar een bepaalde temperatuur gaat als jij van huis vertrekt. Kies bij ‘if’ het adres van je thermostaat (waarschijnlijk je huis) en selecteer je actie bij ‘that’, bijvoorbeeld het uitschakelen van de thermostaat of de activeren van het programma.

14 Accu bijna leeg? Bluetooth uit

Thuis je stroomverbruik terugdringen is interessant, maar er zijn ook IFTTT-recepten om de accuduur van je smartphone te verlengen. Deze recepten werken het beste op Android-toestellen, want iOS is aardig dichtgetimmerd. Een handig recept is het automatisch uitschakelen van bluetooth als je accu bijna leeg is. Kies op je Android-telefoon als ‘if’ de ‘Android device’ en dan de actie ‘battery drops below 15 procent’. Als ‘that’ kies je ‘turn off bluetooth’. Android heeft een ingebouwde batterijbesparende modus, maar die is veel ingrijpender en minder aan te passen dan dit recept.

©PXimport

15 Regel wifi op je smartphone

Een andere manier om de accuduur van je Android-toestel te verlengen is door de wifi-verbinding te regelen. Je kunt een IFTTT-recept aanmaken dat via geofencing automatisch de wifiverbinding op je toestel uitschakelt als je bijvoorbeeld van huis weggaat. Zo voorkom je dat je smartphone onderweg – onnodig – naar wifinetwerken zoekt. Je kunt op iOS wel een recept aanmaken dat je eraan herinnert je wifi uit te zetten als je van huis weggaat.

▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Uitstekend
Conclusie

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Plus- en minpunten
  • Werkt snel
  • Te koppelen aan Hue-lampen
  • In te zetten als bewegingssensor
  • Beeldkwaliteit is redelijk goed
  • 24 uur terugkijken
  • Installatie nogal ingewikkeld
  • Veel functies achter betaalmuur
  • Prijzig apparaat
  • Nog redelijk basaal

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

▼ Volgende artikel
Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen
© Serhii_Akhtemiichuk | Ахтем - stock.adobe.com
Huis

Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Dit gaan we doen

In dit artikel laten we negen manieren zien om je digitale weerbaarheid op te bouwen. Bij elke manier zie je wat je kunt instellen én welk gedrag daarbij helpt. Ze vormen samen een stevige basis voor een digitale routine die vooral voorkomt dat problemen ontstaan. Want voorkomen is... juist!

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Urgentie en vreemde url's: dat moet je aan het denken zetten.

Moderne dreigingen

Hedendaagse cyberdreigingen zijn vaak uiteenlopend en complex. Beveiliging vraagt niet alleen om een technische aanpak, maar ook om enig inzicht in hoe zulke aanvallen verlopen. Zo worden met deepfakes (en cheapfakes) geloofwaardige audio- of videobestanden gemaakt, meestal via generatieve AI, waarin bijvoorbeeld leidinggevenden of kennissen worden nagebootst. Deze technieken worden ook gebruikt voor identiteitsfraude bij financiële transacties en social-mediaprofielen. Op onder meer www.mediawijsheid.nl/deepfake/ vind je hierover extra informatie. MFA-bypasses zijn juist gericht op het omzeilen van tweestapsverificatie, bijvoorbeeld via 'MFA fatigue' (slachtoffers overspoelen met pushmeldingen tot ze er uit frustratie toch één goedkeuren) of 'session hijacking' (met gestolen cookies nemen aanvallers een actieve surfsessie over zonder herauthenticatie). Daarnaast bestaan er sluwe phishingtechnieken, zoals vishing (voice-phishing met AI-spraaksynthese) en spear-phishing (hypergepersonaliseerde en daardoor geloofwaardige mails op basis van social-media-informatie). Bij zero-click-exploits hoeven slachtoffers zelfs niets te doen: vaak met behulp van AI worden onbekende kwetsbaarheden in besturingssystemen of apps opgespoord, zoals WhatsApp, waarna één malafide bericht al toegang of malware-installatie mogelijk maakt.

View post on TikTok

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Microsoft Authenticator: TOTP-verificatie voor 2FA.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Voor dagelijks gebruik meld je je het beste als standaardgebruiker aan.

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Je kunt de toegang beperken, zowel op lokaal als op shareniveau.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

UniGetUI maakt batch-updates met één muisklik mogelijk.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Windows Home heeft op moderne computers een optie voor apparaatversleuteling.

Ook goed voor je privacy:

Een anti-meekijk-screenfilter voor je laptop of monitor

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Duplicati is een veelzijdige back-uptool met een overzichtelijke webinterface.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Routerfuncties als UPnP zijn handig, maar niet veilig.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Poorten 22 (ftp) en 80 (http) geven thuis, maar zijn wel gesloten.