ID.nl logo
15 handige IFTTT-recepten voor je domotica
© Reshift Digital
Huis

15 handige IFTTT-recepten voor je domotica

Met de gratis automatiseringsdienst IFTTT kun je talloze handige acties instellen – ook als het gaat om je domotica. IFTTT maakt je leven niet alleen wat eenvoudiger, je kunt er ook geld mee besparen. In dit artikel behandelen we 15 IFTTT-recepten die je energierekening omlaag brengen.

Wat is geofencing?

Een aantal van de besproken recepten maakt gebruik van geofencing. Met geofencing baken je een bepaald gebied af, meestal een cirkel van tientallen meters rondom bijvoorbeeld je huis of kantoor. Verlaat je device die cirkel (en jij dus waarschijnlijk ook), dan onderneemt de app (bijvoorbeeld die van je slimme thermostaat of verlichting) of de IFTTT-app (Android en iOS) een vooraf ingestelde actie. De thermostaat gaat naar een lagere temperatuur, de lampen in de woonkamer springen uit of een slim stopcontact schakelt het koffiezetapparaat uit. Geofencing werkt op Android en iOS en heeft een ietwat nadelige invloed op de accuduur van je smartphone.

01 Thermostaat koppelen aan buitentemperatuur

Elke slimme thermostaat heeft een schemafunctie, maar zo’n vast schema is niet altijd de beste keuze. Wat als het vandaag warmer is dan verwacht? Je kunt de thermostaat lager zetten via de app, maar dit kan ook automatisch. Kies bij de ‘if’ in IFTTT ‘Weather Underground’ en geef aan bij welke buitentemperatuur je thermostaat lager of helemaal uit moet. Stel bij ‘that’ de locatie van je thermostaat in (waarschijnlijk je huis) en koppel je slimme thermostaat aan IFTTT.

02 Stopcontact regelen via buitentemperatuur

Niet alleen je slimme thermostaat is te koppelen aan de buitentemperatuur, ook slimme stopcontacten van bijvoorbeeld TP-Link en Belkin Wemo kun je koppelen. Je kunt instellen dat het stopcontact aan of uit gaat als de buitentemperatuur boven of onder een bepaalde waarde komt. Dit gaat via Weather Underground (if) en het stopcontact van jouw merk, inclusief de bijbehorende actie: aan of uit (that). De mogelijkheden lenen zich voor alle seizoenen. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat de airco aanspringt als de temperatuur boven de 20 graden komt, of dat je elektrische kacheltje aangaat als het kwik onder de 5 graden daalt.

©PXimport

03 Hang de verlichting aan de zon

Heb je slimme verlichting in je huis, dan kun je die koppelen aan de zonsopgang en/of zonsondergang. Zo weet je zeker dat de lampen niet onnodig branden. De ‘if’ is opnieuw Weather Underground, dat de locatie van je huis wil. Kies bij ‘that’ je slimme lampen, bijvoorbeeld die van Wemo of Yeelight. Als je via IFTTT of de app van de fabrikant hebt ingesteld dat de peertjes op gezette tijden branden, schakelt het IFTTT-recept ze toch uit als de tijden botsen met de zonsopgang en/of -ondergang. Overigens hebben sommige verlichtingsapps, waaronder die van Hue, een eigen ‘zonschema’.

Koppel de weersverwachting aan de besturing van je domotica en het regelt zichzelf.

-

04 Uitschakelen bij energieverbruik

©PXimport

Deze tip is specifiek voor gebruikers van de Wemo Insight Switch. Eenmaal ingesteld kan het slimme stopcontact het energieverbruik van het aangesloten apparaat monitoren. Met IFTTT kun je instellen dat het stopcontact zichzelf automatisch uitschakelt nadat het een bepaalde hoeveelheid stroom heeft gebruikt. Kies bij het recept ‘daily cost rises above’ als ‘if’ en stel een bedrag in centen in. Als ‘that’ selecteer je dat het betreffende stopcontact uitgaat.

05 Open de ramen

Nu het weer lekker warm is, ben je wellicht geneigd om veel gebruik te maken van een ventilator of airco. Logisch, maar er is een gratis alternatief: open de ramen en laat je huis lekker doorwaaien. Weet je nu al dat je het gaat vergeten? Maak een IFTTT-recept aan dat als ‘if’ je zelfgekozen tijd heeft. Als ‘that’ stel je in dat IFTTT je een notificatie stuurt. Nu krijg je bijvoorbeeld elke avond om 20:00 een melding op je smartphone om de ramen te openen. Je kunt een tweede recept aanmaken dat je er ‘s ochtends aan herinnert om de ramen weer te sluiten.

06 Thermostaat met Google Assistent

Maak je gebruik van de Google Assistent-spraakhulp en heb je een thermostaat die de digitale butler ondersteunt? Dan kun je allerlei leuke en handige IFTTT-recepten aanmaken. Kies bij ‘if’ de Google Assistent en schrijf zelf een zin (commando) waar je slimme speaker of telefoon naar moet luisteren. Bij ‘that’ kies je je thermostaat en een actie. Een voorbeeld: “Hey Google, ik ga naar bed”, en de Tado-thermostaat zet de verwarming uit tot het schema ‘s ochtends vertelt dat hij weer aan moet.

©PXimport

07 Thermostaat met Amazon Alexa

Ook de Alexa-assistent van Amazon werkt met IFTTT en ondersteunde thermostaten. Minpuntje is dat Alexa geen Nederlands verstaat en spreekt. Je moet de IFTTT-recepten dus in het Engels schrijven. Koppel Alexa bijvoorbeeld aan je Nest-thermostaat en kies bij ‘if’ Amazon Alexa en een eigen zin. Bij ‘that’ selecteer je je thermostaat en stel je in wat hij moet doen. Zeg je bijvoorbeeld ‘set the temperature to 20’ dan geef je aan dat de Nest naar 20 graden gaat.

08 Apple Siri: Woning-app boven IFTTT

©PXimport

Apples spraakassistent Siri is in staat om een thermostaat te bedienen, maar dan moet hij wel beschikken over HomeKit-ondersteuning. Onder andere Tado, Honeywell en Netatmo verkopen geschikte thermostaten. Via IFTTT kun je de functionaliteiten van Siri uitbreiden, maar dit gaat door beperkingen in iOS niet zo eenvoudig als bij Google Assistent en Amazon Alexa. Apple beperkt externe apps als IFTTT onder het mom van veiligheid, maar vermoedelijk wil de fabrikant vooral zijn eigen Woning-app promoten. Vanwege de complexiteit daarom geen IFTTT-recept voor Siri, maar het advies om de Woning-app te gebruiken.

09 Somfy-domotica bedienen

De slimme gordijnen, zonwering en garagedeuren van Somfy werken via het Connexoon-platform, dat gekoppeld kan worden aan IFTTT. Zo kun je bijvoorbeeld een recept aanmaken dat een scenario start wanneer je thuiskomt of juist weggaat. Stel in dat de gordijnen opengaan als je aankomt of dat de zonwering half naar beneden gaat wanneer je vertrekt. Als ‘if’ kies je ‘location’ (en dan aankomen of vertrekken) en als ‘that’ selecteer je een actie of een gepersonaliseerd scenario.

10 Waarschuw bij hoge temperatuur

Hoe mooi de technologie ook is, soms gaat er iets mis. Een apparaat doet zijn eigen ding of je kind zet de thermostaat voor de grap op 25 graden. Dat is niet fijn thuiskomen. Gelukkig kan IFTTT je meteen op de hoogte stellen als de temperatuur in je huis een bepaald aantal graden aantikt. Als ‘if’ kies je je slimme thermostaat of een dienst als Samsung SmartThings, met als actie ‘temperature rises above’. Kies ook een temperatuur, bijvoorbeeld 10 of 24 graden. De ‘that’ is ‘send a notification from the IFTTT-app’, die je krijgt op je smartphone.

©PXimport

11 Voor wie vergeet het licht uit te doen

Grote kans dat je wel eens overkomt: stap je ‘s ochtends de woonkamer in, brandt er nog een lamp. Zonde van de levensduur van het peertje én je energierekening. Maak daarom een IFTTT-recept aan dat ‘s avonds laat of ‘s nachts automatisch lampen uitzet die nog aanstaan omdat je ze vergeten bent. Dit recept werkt met veel slimme lampen, onder andere van Yeelight, Lifx en Philips Hue. Kies als ‘if’ je routine (dag en tijd) en stel bij ‘that’ je verlichtingssysteem in met de actie ‘turn off lights’.

12 Koffiezetapparaat aanzetten

©PXimport

In het verlengde van tip 2 kun je nog meer doen met je slimme stopcontact. Naast ‘m koppelen aan de stand van de zon, kun je ook een eigen (vast) schema aanmaken waarop het stopcontact uitgaat. Dat is vooral handig als er thuis iemand is (jij uiteraard niet) die het koffiezetapparaat of tv vergeet uit te zetten. Zonde als zo’n apparaat stroom blijft verbruiken immers. Maak daarom een IFTTT-recept aan dat als ‘if’ je zelfgekozen datum en tijd heeft en selecteer bij ‘that’ je slimme stopcontact en de bijbehorende actie – aan of uit.

13 Regel de thermostaat met je locatie

Wil je écht op je energierekening besparen, dan kun je kijken naar een geofencing-recept voor je thermostaat. Check eerst of jouw thermostaat geofencing ondersteunt via de officiële app. Zo ja, dan kun je de functie het beste op die manier activeren. Heeft de app geen geofencing maar ondersteunt de thermostaat wel IFTTT? Dan kun je via een IFTTT-recept instellen dat de thermostaat naar een bepaalde temperatuur gaat als jij van huis vertrekt. Kies bij ‘if’ het adres van je thermostaat (waarschijnlijk je huis) en selecteer je actie bij ‘that’, bijvoorbeeld het uitschakelen van de thermostaat of de activeren van het programma.

14 Accu bijna leeg? Bluetooth uit

Thuis je stroomverbruik terugdringen is interessant, maar er zijn ook IFTTT-recepten om de accuduur van je smartphone te verlengen. Deze recepten werken het beste op Android-toestellen, want iOS is aardig dichtgetimmerd. Een handig recept is het automatisch uitschakelen van bluetooth als je accu bijna leeg is. Kies op je Android-telefoon als ‘if’ de ‘Android device’ en dan de actie ‘battery drops below 15 procent’. Als ‘that’ kies je ‘turn off bluetooth’. Android heeft een ingebouwde batterijbesparende modus, maar die is veel ingrijpender en minder aan te passen dan dit recept.

©PXimport

15 Regel wifi op je smartphone

Een andere manier om de accuduur van je Android-toestel te verlengen is door de wifi-verbinding te regelen. Je kunt een IFTTT-recept aanmaken dat via geofencing automatisch de wifiverbinding op je toestel uitschakelt als je bijvoorbeeld van huis weggaat. Zo voorkom je dat je smartphone onderweg – onnodig – naar wifinetwerken zoekt. Je kunt op iOS wel een recept aanmaken dat je eraan herinnert je wifi uit te zetten als je van huis weggaat.

▼ Volgende artikel
Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?
© ID.nl
Huis

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

💡 Tip: Gebruik letters voor extra veiligheid

Veel mensen denken dat ze bij het vergrendelen van hun telefoon vastzitten aan een cijfercode, maar dat is niet zo. Je kunt ook kiezen voor een alfanumeriek wachtwoord (een combinatie van cijfers, letters en tekens). Dit is vele malen moeilijker te kraken dan een traditionele cijfer-pincode.

Zo stel je het in:

iPhone: Ga naar Instellingen > Face ID en toegangscode > Wijzig toegangscode. Tik vervolgens op het blauwe tekstje 'Toegangscode-opties' en kies voor 'Aangepaste alfanumerieke code'.

Android: Ga naar Instellingen > Beveiliging > Schermvergrendeling. Kies hier niet voor 'Pincode', maar voor de optie 'Wachtwoord'.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Hoe zit het met privacy?

Een veelgehoorde zorg: "Ik wil niet dat mijn biometrische gegevens in de cloud staan." We kunnen je geruststellen. Bij moderne smartphones worden je gezicht of vinger lokaal opgeslagen in een speciale, zwaarbeveiligde chip in de telefoon (de Secure Enclave). Deze data verlaat je telefoon nooit. Er wordt ook geen foto van je vinger opgeslagen, maar een versleutelde wiskundige code. Zelfs als de servers van de fabrikant gehackt worden, liggen jouw biometrische gegevens niet op straat.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten


Bescherm je smartphone optimaal met een stevig telefoonhoesje.

Zo blijft je toestel in topconditie, hoe je het ook ontgrendelt!
▼ Volgende artikel
Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3
© ID.nl
Huis

Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Brede ondersteuning

Wat erg prettig is aan Gimp is dat het programma beschikbaar is voor verschillende platformen. Voor dit artikel bekeken we versie 3.0.4. Deze versie is er voor Windows, Linux en macOS. Zorg bij Windows voor Windows 10 of hoger en bij macOS voor versie 11 of hoger. Je vindt de nieuwste edities via www.gimp.org/downloads.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Handig: de aangepaste gebruikersomgeving bewaren.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

In het zoekoverzicht kun je zoeken naar specifieke opties die je niet snel kunt vinden.

Meerdere schermen

Als je gebruikmaakt van meerdere schermen, kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Zo kun je de vensters naar een ander scherm verplaatsen. Kies voor Beeld / Verplaatsen naar scherm. Ook kun je individuele vensters naar een ander scherm verplaatsen. Klik op het kleine pictogram rechtsboven (Tabblad configureren) en kies Verplaatsen naar scherm.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Je kunt zelf een afbeelding schalen.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

In de linkeronderhoek vind je details van geselecteerde acties.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

De geschiedenis geeft een overzicht van de gedane bewerkingen.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Gimp heeft een flinke verzameling filters.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Afbeeldingsinfo

Heb je een bestand geopend en wil je alles weten over de afmeting, resolutie, bitdiepte en andere belangrijke gegevens? Kies Afbeelding / Afbeeldingsinfo. Of nog sneller: druk op de toetscombinatie Alt+Enter. Het venster bestaat uit drie tabbladen, waarbij Eigenschappen de meeste informatie bevat. Neem ook een kijkje bij Afbeelding / Metadata / Metagegevens bekijken. Hier vind je aanvullende informatie over het document.

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Bepaal in welke bestandsindeling je de afbeelding wilt bewaren.

Xcf-bestand verkleinen

Afhankelijk van de complexiteit kan een xcf-bestand flink in omvang toenemen. Heb je behoefte aan een compactere omvang, dan kun je een betere compressie selecteren. Kies Bestand / Opslaan (XCF). In het nieuw geopende venster zet je een vinkje bij Dit XCF-bestand opslaan met betere maar tragere compressie. Houd er rekening mee dat je het bestand vervolgens alleen in de nieuwste versies van Gimp kunt gebruiken: in oudere edities kan het mogelijk niet worden ingelezen.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Bespaar tijd door een standaardafbeelding te definiëren.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.