Anno 2017 bewaren en versturen we meer gevoelige data met onze smartphones dan ooit. Toch wordt vaak weinig aandacht besteed aan de beveiliging van onze mobiele makker. Veel gebruikers komen niet verder dan het instellen van een wachtwoord om het toestel te vergrendelen, maar dat is niet genoeg als je ook om je privacy geeft. Echt je smartphone beveiligen doe je met deze 8 tips.

Inlichtingendiensten krijgen steeds meer mogelijkheden om je communicatie af te tappen, terwijl advertentiebedrijven minutieus kunnen volgen wat je allemaal online doet. Ze analyseren surfgedrag, herkennen patronen en proberen je ongemerkt te manipuleren. Hoog tijd om daar wat aan te doen! Door deze stappen te doorlopen, herneem je de controle en houd je pottenkijkers buiten de deur.

Medio februari was de kogel dan eindelijk door de kerk: inlichtingendiensten in Nederland krijgen meer bevoegdheden om massaal internetverkeer, zoals gesprekken, mails en chats, af te tappen en voor langere tijd te bewaren. Critici maken zich ernstige zorgen over de gevolgen die de zogeheten aftapwet heeft voor onze privacy en wijzen erop dat surveillance op grote schaal niet effectief is om terreur te voorkomen. Hoe meer (en ongerichter) gegevens worden verzameld, des te lastiger het is data te vinden waar je daadwerkelijk wat aan hebt. Vergelijk het met het zoeken van een speld in een hooiberg.

Gevreesd wordt voor een sleepnet zoals in de VS, waar afluisterdienst NSA al jaren enorme hoeveelheden privacygevoelige informatie verzamelt, ook van buitenlanders. Die informatie wordt niet gefilterd, waardoor je ook in het vizier van de inlichtingendienst kunt komen als je niets hebt gedaan. Juist daarom is het van belang om maatregelen te nemen, niet alleen op je computer, maar ook op je smartphone. De mobiele telefoon neemt in rap tempo alle taken van de traditionele desktop over en is voor veel mensen hun primaire communicatiemiddel. Dat vraagt om extra bescherming.

©PXimport

01 Versleuteld chatten en bellen

Als privacy voor iemand van levensbelang is, dan is het wel voor Edward Snowden. De klokkenluider en voormalig NSA-medewerker kwam in 2013 groot in het nieuws vanwege de onthullingen over de afluisterpraktijken van de NSA en andere inlichtingendiensten. Op last van de FBI werd een arrestatiebevel voor Snowden uitgevaardigd en sindsdien woont hij in Rusland, waar hij politiek asiel heeft gekregen. De klokkenluider raadt iedereen aan om berichten en telefoongesprekken te versleutelen met Signal, gratis beschikbaar voor Android en iOS. De app maakt gebruik van krachtige end-to-end-encryptie, waardoor berichten die je naar anderen stuurt niet te onderscheppen zijn door kwaadwillenden. Daarnaast laat Signal je op een versleutelde manier (video)bellen via internet. In tegenstelling tot WhatsApp en Facebook Messenger is Signal opensource, wat inhoudt dat de broncode kan worden gecontroleerd door onafhankelijke experts. Bovendien houdt Signal – in tegenstelling tot veel andere chatdiensten – geen gedragsgegevens (metadata) bij. Mede daarom kun je erop vertrouwen dat de app je privacy respecteert.

02 Anoniem surfen

Het gebruik van een virtual private network (vpn) heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Waar het voorheen voornamelijk door bedrijven werd gebruikt om medewerkers op afstand veilig te laten inloggen op hun werkomgeving, zien we dat ook steeds meer consumenten er gebruik van maken. Daar zijn goede redenen voor. Een vpn versleutelt en anonimiseert je internetverkeer en maakt het tegelijkertijd vrijwel onmogelijk om je locatie te achterhalen. Hierdoor kun je blokkades van websites omzeilen en ongestoord over het web surfen en downloaden zonder dat er iemand (een adverteerder of inlichtingendienst) meegluurt. Het gebruik van een vpn ligt logischerwijs hoger in regimes die het niet zo nauw nemen met vrijheid van pers en meningsuiting, dan in westerse, ‘vrije’ landen. Toch biedt een vpn ook in ons land meerwaarde, zeker als je geeft om je privacy en regelmatig gebruikmaakt van openbare wifi-netwerken. Gratis netwerken zijn vaak slecht beveiligd, waardoor je kans loopt dat je privégegevens worden onderschept. Met een vpn-app als IPVanish voorkom je dat. Een andere optie is F-Secure Freedome VPN, die ook schadelijke cookies, trackers en websites blokkeert. Beide diensten werken op abonnementsbasis en hebben goede apps voor Android en iOS. Let wel op dat sommige diensten, waaronder Netflix, het gebruik van vpn blokkeren.

©PXimport

Wees kritisch op machtigingen

04 Mailen zonder pottenkijkers

©PXimport

Gmail is een van de meest gebruikte e-mailclients en biedt tientallen gigabytes gratis opslagruimte. Dat heeft echter wel zijn prijs: je betaalt met je privacy. Al je mails worden namelijk gescand om gepersonaliseerde advertenties te tonen. Vind je dat niets, dan is ProtonMail (desktop, Android en iOS) een goed alternatief. In tegenstelling tot Gmail (en Outlook) staan de servers van de e-maildienst niet in de VS, maar in een zwaarbeveiligde Zwitserse bunker. ProtonMail gebruikt sterke encryptie om te voorkomen dat je mails worden onderschept en geanalyseerd door bedrijven en geheime diensten. Bovendien staan al je mails versleuteld op de servers, waardoor alleen jij toegang hebt. ProtonMail kan je berichten niet lezen en kan ook geen nieuw wachtwoord genereren als je dat bent vergeten. Qua interface heeft de dienst wat weg van Gmail, waarbij je berichten kunt versleutelen met end-to-end-encryptie voor als je met iemand mailt die niet van ProtonMail gebruikmaakt. Zo blijft de conversatie altijd geheim. Omdat de dienst opensource is, kan iedereen de beveiliging controleren en verbeteren.

05 Encryptie inschakelen

Tot nu toe hebben we het vooral gehad over encryptie (versleuteling) in apps en diensten. Vaak ondersteunt ook het besturingssysteem van je smartphone encryptie om zo de data op je toestel veilig te houden. Het is te vergelijken met het verzegelen van een ansichtkaart in een envelop. Doe je dat niet, dan kunnen zowel de ontvanger als de postbode de kaart lezen. Dankzij encryptie wordt persoonlijke data op je telefoon versleuteld middels een pincode, wachtwoord of vingerafdruk. Bij het starten van het toestel moet je die invoeren om toegang tot je foto’s, documenten en andere bestanden te krijgen. Door encryptie kunnen geheime diensten lastiger in jouw privégegevens snuffelen. Op iPhones is encryptie standaard ingeschakeld sinds iOS 7. Bij Android is volledige encryptie pas sinds Android 6.0 verplicht. Bij oudere toestellen ga je naar Instellingen / Beveiliging om Encryptie aan te zetten. Het versleutelproces duurt gemiddeld een uur, afhankelijk van de hoeveelheid data op je smartphone. Heeft je telefoon niet de mogelijkheid om encryptie in te schakelen, dan is het wellicht tijd om hem te vervangen door een nieuwer exemplaar.

©PXimport

Veilige Android-smartphone

06 Anoniem zoeken

Wie pottenkijkers buiten de deur wil houden, doet er goed aan om niet alleen Gmail, maar ook Googles zoekmachine te vervangen door een privacyvriendelijk alternatief. Een populaire optie is DuckDuckGo, een zoekmachine die gebruikers niet volgt en geen persoonlijke informatie bewaart. Elke zoekopdracht gaat via het Tor-netwerk, dat het internetverkeer over verschillende ‘relays’ (computers voorzien van Tor-software en encryptie) leidt en het zo onmogelijk maakt om de herkomst van een zoekopdracht te traceren. Je surft dus anoniem en elke gebruiker ziet precies dezelfde zoekresultaten. DuckDuckGo werkt snel en verrijkt zoekresultaten met informatie van veelbezochte sites als Wikipedia. Ook handig zijn de zogenoemde ‘!bang’-commando’s, waarmee je specifieke sites doorzoekt. Gebruik het commando !a shoes om bijvoorbeeld direct de Amazon-pagina met schoenen te bekijken. DuckDuckGo is een standaard zoekoptie in Safari en Firefox en is er ook als aparte app voor iOS en Android.

©PXimport

07 Wachtwoorden beveiligen

Sterke wachtwoorden zijn essentieel om je accounts en bestanden veilig te houden. Helaas komt het nog vaak voor dat mensen wachtwoorden hergebruiken of kiezen voor een wachtwoord dat simpel te raden is, met het risico dat kwaadwillenden toegang krijgen tot jouw gegevens. Een beter wachtwoordbeleid om dat te voorkomen, wordt vaak als drempel gezien. Hoe moet je immers al die wachtwoorden onthouden als ze per account uniek en complex zijn? Een wachtwoordkluis als LastPass biedt uitkomst. Met deze dienst krijg je toegang tot een kluis met sterke aes-256bit-encryptie in de cloud, waarin je al je wachtwoorden veilig bewaart. Je hoeft alleen het hoofdwachtwoord te onthouden. LastPass benadrukt dat de versleuteling van z’n opslagtechnologie krachtig genoeg is om bruteforce-aanvallen af te slaan, maar dat neemt niet weg dat het goed is om tweestapsverificatie in te stellen (zie kader ‘Zo werkt tweestapsverificatie’).

©PXimport

Zo werkt tweestapsverificatie

©PXimport

08 Sleutelen aan je smartphone

Er zijn verschillende manieren om te voorkomen dat onbevoegden meegluren en toegang hebben tot de gegevens op je smartphone. Veel diensten die voorheen alleen op desktop-pc’s beschikbaar waren ¬– denk aan vpn, encryptie en wachtwoordmanagers – zijn inmiddels ook voor Android en iOS beschikbaar. En dat is belangrijk, want we gebruiken onze telefoon allang niet meer alleen voor bellen. Wil je nog een stap verder gaan in het beschermen van je privacy, dan kun je overwegen om je smartphone open te schroeven. Zoals Edward Snowden in een

laat zien, zijn er diverse onderdelen in een smartphone die je privacy in gevaar brengen. Denk aan de (selfie)camera en microfoon. Is je toestel geïnfecteerd met malware, dan kunnen die onderdelen worden gebruikt om je in de gaten te houden. Snowden adviseert om de ingebouwde microfoon te verwijderen en te bellen met de headset die meestal wordt meegeleverd met een smartphone. Daarvoor is wel wat technische kennis vereist.

©PXimport

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

©TvD | ID.nl

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.