Anno 2017 bewaren en versturen we meer gevoelige data met onze smartphones dan ooit. Toch wordt vaak weinig aandacht besteed aan de beveiliging van onze mobiele makker. Veel gebruikers komen niet verder dan het instellen van een wachtwoord om het toestel te vergrendelen, maar dat is niet genoeg als je ook om je privacy geeft. Echt je smartphone beveiligen doe je met deze 8 tips.

Inlichtingendiensten krijgen steeds meer mogelijkheden om je communicatie af te tappen, terwijl advertentiebedrijven minutieus kunnen volgen wat je allemaal online doet. Ze analyseren surfgedrag, herkennen patronen en proberen je ongemerkt te manipuleren. Hoog tijd om daar wat aan te doen! Door deze stappen te doorlopen, herneem je de controle en houd je pottenkijkers buiten de deur.

Medio februari was de kogel dan eindelijk door de kerk: inlichtingendiensten in Nederland krijgen meer bevoegdheden om massaal internetverkeer, zoals gesprekken, mails en chats, af te tappen en voor langere tijd te bewaren. Critici maken zich ernstige zorgen over de gevolgen die de zogeheten aftapwet heeft voor onze privacy en wijzen erop dat surveillance op grote schaal niet effectief is om terreur te voorkomen. Hoe meer (en ongerichter) gegevens worden verzameld, des te lastiger het is data te vinden waar je daadwerkelijk wat aan hebt. Vergelijk het met het zoeken van een speld in een hooiberg.

Gevreesd wordt voor een sleepnet zoals in de VS, waar afluisterdienst NSA al jaren enorme hoeveelheden privacygevoelige informatie verzamelt, ook van buitenlanders. Die informatie wordt niet gefilterd, waardoor je ook in het vizier van de inlichtingendienst kunt komen als je niets hebt gedaan. Juist daarom is het van belang om maatregelen te nemen, niet alleen op je computer, maar ook op je smartphone. De mobiele telefoon neemt in rap tempo alle taken van de traditionele desktop over en is voor veel mensen hun primaire communicatiemiddel. Dat vraagt om extra bescherming.

©PXimport

01 Versleuteld chatten en bellen

Als privacy voor iemand van levensbelang is, dan is het wel voor Edward Snowden. De klokkenluider en voormalig NSA-medewerker kwam in 2013 groot in het nieuws vanwege de onthullingen over de afluisterpraktijken van de NSA en andere inlichtingendiensten. Op last van de FBI werd een arrestatiebevel voor Snowden uitgevaardigd en sindsdien woont hij in Rusland, waar hij politiek asiel heeft gekregen. De klokkenluider raadt iedereen aan om berichten en telefoongesprekken te versleutelen met Signal, gratis beschikbaar voor Android en iOS. De app maakt gebruik van krachtige end-to-end-encryptie, waardoor berichten die je naar anderen stuurt niet te onderscheppen zijn door kwaadwillenden. Daarnaast laat Signal je op een versleutelde manier (video)bellen via internet. In tegenstelling tot WhatsApp en Facebook Messenger is Signal opensource, wat inhoudt dat de broncode kan worden gecontroleerd door onafhankelijke experts. Bovendien houdt Signal – in tegenstelling tot veel andere chatdiensten – geen gedragsgegevens (metadata) bij. Mede daarom kun je erop vertrouwen dat de app je privacy respecteert.

02 Anoniem surfen

Het gebruik van een virtual private network (vpn) heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Waar het voorheen voornamelijk door bedrijven werd gebruikt om medewerkers op afstand veilig te laten inloggen op hun werkomgeving, zien we dat ook steeds meer consumenten er gebruik van maken. Daar zijn goede redenen voor. Een vpn versleutelt en anonimiseert je internetverkeer en maakt het tegelijkertijd vrijwel onmogelijk om je locatie te achterhalen. Hierdoor kun je blokkades van websites omzeilen en ongestoord over het web surfen en downloaden zonder dat er iemand (een adverteerder of inlichtingendienst) meegluurt. Het gebruik van een vpn ligt logischerwijs hoger in regimes die het niet zo nauw nemen met vrijheid van pers en meningsuiting, dan in westerse, ‘vrije’ landen. Toch biedt een vpn ook in ons land meerwaarde, zeker als je geeft om je privacy en regelmatig gebruikmaakt van openbare wifi-netwerken. Gratis netwerken zijn vaak slecht beveiligd, waardoor je kans loopt dat je privégegevens worden onderschept. Met een vpn-app als IPVanish voorkom je dat. Een andere optie is F-Secure Freedome VPN, die ook schadelijke cookies, trackers en websites blokkeert. Beide diensten werken op abonnementsbasis en hebben goede apps voor Android en iOS. Let wel op dat sommige diensten, waaronder Netflix, het gebruik van vpn blokkeren.

©PXimport

Wees kritisch op machtigingen

04 Mailen zonder pottenkijkers

©PXimport

Gmail is een van de meest gebruikte e-mailclients en biedt tientallen gigabytes gratis opslagruimte. Dat heeft echter wel zijn prijs: je betaalt met je privacy. Al je mails worden namelijk gescand om gepersonaliseerde advertenties te tonen. Vind je dat niets, dan is ProtonMail (desktop, Android en iOS) een goed alternatief. In tegenstelling tot Gmail (en Outlook) staan de servers van de e-maildienst niet in de VS, maar in een zwaarbeveiligde Zwitserse bunker. ProtonMail gebruikt sterke encryptie om te voorkomen dat je mails worden onderschept en geanalyseerd door bedrijven en geheime diensten. Bovendien staan al je mails versleuteld op de servers, waardoor alleen jij toegang hebt. ProtonMail kan je berichten niet lezen en kan ook geen nieuw wachtwoord genereren als je dat bent vergeten. Qua interface heeft de dienst wat weg van Gmail, waarbij je berichten kunt versleutelen met end-to-end-encryptie voor als je met iemand mailt die niet van ProtonMail gebruikmaakt. Zo blijft de conversatie altijd geheim. Omdat de dienst opensource is, kan iedereen de beveiliging controleren en verbeteren.

05 Encryptie inschakelen

Tot nu toe hebben we het vooral gehad over encryptie (versleuteling) in apps en diensten. Vaak ondersteunt ook het besturingssysteem van je smartphone encryptie om zo de data op je toestel veilig te houden. Het is te vergelijken met het verzegelen van een ansichtkaart in een envelop. Doe je dat niet, dan kunnen zowel de ontvanger als de postbode de kaart lezen. Dankzij encryptie wordt persoonlijke data op je telefoon versleuteld middels een pincode, wachtwoord of vingerafdruk. Bij het starten van het toestel moet je die invoeren om toegang tot je foto’s, documenten en andere bestanden te krijgen. Door encryptie kunnen geheime diensten lastiger in jouw privégegevens snuffelen. Op iPhones is encryptie standaard ingeschakeld sinds iOS 7. Bij Android is volledige encryptie pas sinds Android 6.0 verplicht. Bij oudere toestellen ga je naar Instellingen / Beveiliging om Encryptie aan te zetten. Het versleutelproces duurt gemiddeld een uur, afhankelijk van de hoeveelheid data op je smartphone. Heeft je telefoon niet de mogelijkheid om encryptie in te schakelen, dan is het wellicht tijd om hem te vervangen door een nieuwer exemplaar.

©PXimport

Veilige Android-smartphone

06 Anoniem zoeken

Wie pottenkijkers buiten de deur wil houden, doet er goed aan om niet alleen Gmail, maar ook Googles zoekmachine te vervangen door een privacyvriendelijk alternatief. Een populaire optie is DuckDuckGo, een zoekmachine die gebruikers niet volgt en geen persoonlijke informatie bewaart. Elke zoekopdracht gaat via het Tor-netwerk, dat het internetverkeer over verschillende ‘relays’ (computers voorzien van Tor-software en encryptie) leidt en het zo onmogelijk maakt om de herkomst van een zoekopdracht te traceren. Je surft dus anoniem en elke gebruiker ziet precies dezelfde zoekresultaten. DuckDuckGo werkt snel en verrijkt zoekresultaten met informatie van veelbezochte sites als Wikipedia. Ook handig zijn de zogenoemde ‘!bang’-commando’s, waarmee je specifieke sites doorzoekt. Gebruik het commando !a shoes om bijvoorbeeld direct de Amazon-pagina met schoenen te bekijken. DuckDuckGo is een standaard zoekoptie in Safari en Firefox en is er ook als aparte app voor iOS en Android.

©PXimport

07 Wachtwoorden beveiligen

Sterke wachtwoorden zijn essentieel om je accounts en bestanden veilig te houden. Helaas komt het nog vaak voor dat mensen wachtwoorden hergebruiken of kiezen voor een wachtwoord dat simpel te raden is, met het risico dat kwaadwillenden toegang krijgen tot jouw gegevens. Een beter wachtwoordbeleid om dat te voorkomen, wordt vaak als drempel gezien. Hoe moet je immers al die wachtwoorden onthouden als ze per account uniek en complex zijn? Een wachtwoordkluis als LastPass biedt uitkomst. Met deze dienst krijg je toegang tot een kluis met sterke aes-256bit-encryptie in de cloud, waarin je al je wachtwoorden veilig bewaart. Je hoeft alleen het hoofdwachtwoord te onthouden. LastPass benadrukt dat de versleuteling van z’n opslagtechnologie krachtig genoeg is om bruteforce-aanvallen af te slaan, maar dat neemt niet weg dat het goed is om tweestapsverificatie in te stellen (zie kader ‘Zo werkt tweestapsverificatie’).

©PXimport

Zo werkt tweestapsverificatie

©PXimport

08 Sleutelen aan je smartphone

Er zijn verschillende manieren om te voorkomen dat onbevoegden meegluren en toegang hebben tot de gegevens op je smartphone. Veel diensten die voorheen alleen op desktop-pc’s beschikbaar waren ¬– denk aan vpn, encryptie en wachtwoordmanagers – zijn inmiddels ook voor Android en iOS beschikbaar. En dat is belangrijk, want we gebruiken onze telefoon allang niet meer alleen voor bellen. Wil je nog een stap verder gaan in het beschermen van je privacy, dan kun je overwegen om je smartphone open te schroeven. Zoals Edward Snowden in een

laat zien, zijn er diverse onderdelen in een smartphone die je privacy in gevaar brengen. Denk aan de (selfie)camera en microfoon. Is je toestel geïnfecteerd met malware, dan kunnen die onderdelen worden gebruikt om je in de gaten te houden. Snowden adviseert om de ingebouwde microfoon te verwijderen en te bellen met de headset die meestal wordt meegeleverd met een smartphone. Daarvoor is wel wat technische kennis vereist.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.