Je pc of mobiele apparaat is al enkele jaren oud en wellicht vind je het tijd voor een nieuw toestel. Leuk, maar het oude meteen weggooien is zonde, vooral als je het nog voor allerlei nuttige dingen kunt gebruiken. We hebben een hele reeks ideeën bij elkaar gebracht.

Computer

Back-upmedium

Je kunt je oude pc eenvoudig inzetten voor een geautomatiseerd back-upsysteem. Het gratis Duplicati 2 is hier ideaal voor. Installeer het op je nieuwe pc en je kunt de back-upservice standaard bereiken via http://localhost:8200. In de instellingen kun je de optie Nederlands (Nederland) als taal selecteren.

Om externe toegang vanaf andere apparaten in je netwerk mogelijk te maken, vink je Remote toegang toestaan aan. Klik op +Back-up toevoegen en vervolgens op Een nieuwe back-up instellen. Vul de velden Naam en Omschrijving in (de laatste is optioneel). Duplicati ondersteunt verschillende opslagtypes, waaronder cloudopslagdiensten, maar wij kiezen hier voor Lokale map of station. Klik op Voer pad handmatig in en vul het UNC-pad naar een gedeelde map op je oude pc in, zoals \\oudepc\backupmap. Is deze gedeelde map (ook wel share genoemd) beveiligd met een account, voer dan de gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Laat de optie Automatisch back-ups uitvoeren ingeschakeld, en stel de gewenste frequentie en back-upretentie in om aan te geven hoelang oude back-ups bewaard moeten blijven.

Via de optie Herstellen kun je op elk moment de gewenste back-upversie naar een geschikte locatie terugzetten.

Vul het UNC-pad in naar je gedeelde map op je oude pc.

Draadloze hotspot

Heb je op een bepaalde plek in je huis af en toe wifi nodig, maar is het bereik daar slecht, dan kun je je oude pc met wifi-adapter als hotspot instellen en je internetverbinding draadloos delen. We gaan ervan uit dat je pc op die plek via een ethernetkabel verbonden is met internet, hoewel je ook een draadloze verbinding kunt delen.

Dit voorbeeld is voor Windows 11. Ga naar Instellingen / Netwerk en internet en open de rubriek Mobiele hotspot. Bij Mijn internetverbinding delen vanaf selecteer je de beschikbare verbinding, zoals Ethernet, en bij Delen als kies je Wi-Fi. Klik op Bewerken, stel een netwerknaam en wachtwoord in en bevestig met Opslaan. Je schakelt het best ook de optie Energiebesparing in.

Andere apparaten kunnen nu via dit draadloze netwerk verbinding maken door het wachtwoord in te voeren.

Stel je oude pc (tijdelijk) in als wifi-hotspot.

Instap-pc

Een familielid of kennis heeft een computer nodig en waarom niet jouw oude pc? Begin met een schone Windows-installatie. Ga naar Instellingen / Systeem / Systeemherstel en kies Pc opnieuw instellen, gevolgd door Alles verwijderen. Selecteer vervolgens Downloaden uit de cloud of Lokaal opnieuw installeren. Klik op Instellingen wijzigen, en zet Gegevens opschonen en Bestanden van alle stations verwijderen beide op Ja. Ga verder met Bevestigen, Volgende en Opnieuw instellen.

Maak een nieuw Windows-account via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers. Klik op Account toevoegen en daarna op Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon. Kies Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen als je een lokaal account wilt. Volg de instructies. Selecteer het nieuwe account, kies Accounttype wijzigen en zet dat het liefst op Standaardgebruiker.

Heeft die persoon je hulp nodig, open dan de ingebouwde app Quick Assist. Selecteer Iemand anders helpen en geef de code door. De gebruiker vult deze in bij Beveiligingscode van assistent en kiest Scherm delen, zodat jij het scherm op afstand kunt overnemen.

Je oude pc, eerst helemaal opgeschoond.

Lichtgewicht Linux

Is je pc al wat ouder en draait Windows 10 of 11 niet meer soepel, dan kun je overstappen op een lichtgewicht Linux-distributie. Op www.distrowatch.com vind je tientallen exemplaren. Via een zoekformulier kun je bijvoorbeeld zoeken op Distribution category Beginners. Goede keuzes zijn Linux Mint, Ubuntu, Zorin OS en Elementary OS. Deze Ubuntu-varianten zijn gebruiksvriendelijk, vooral Linux Mint en Zorin OS zijn ideaal voor Windows-gebruikers, terwijl Elementary OS qua uiterlijk wat lijkt op macOS.

Om een distributie op een bootstick te zetten, kun je het gratis Ventoy gebruiken. Stop een lege usb-stick in je pc, download het Ventoy-zipbestand, pak het uit en start Ventoy2Disk.exe. Verwijs naar je stick en klik op Installeren. Kopieer daarna het iso-schijfkopiebestand van de Linux-distributie naar je stick. Start je oude pc hiervan op, selecteer de distributie in het opstartmenu en voer de installatie-instructies uit.

Met Ventoy zet je snel (meerdere) Linux-distributies op een live-installatiestick.

Retrogamen

Met de juiste emulatiesoftware op je oude pc kun je direct de sfeer van oude computerspellen herbeleven. DOSBox is ideaal om een Intel x86-pc te emuleren. Het gaat weliswaar om een opdrachtregeltool, maar een grafische interface als D-Fend Reloaded maakt de configuratie behapbaar. Op My Abandonware vind je meer dan zevenduizend DOS-games (via Platform / DOS).

Er zijn ook emulators voor specifieke gameconsoles die makkelijk te installeren en gebruiken zijn, zoals MAME voor arcademachines en Dolphin voor Nintendo GameCube en Wii. Op de bijbehorende websites kun je vaak ook digitale kopieën van gamecartridges of -schijven, de zogeheten ROMs, downloaden. En met RetroArch haal je een veelzijdige frontend-emulator in huis die ondersteuning biedt voor meerdere consoles, zoals NES, SNES, PlayStation en Sega.

Met D-Fend Reloaded speel je zo allerlei oude DOS-games op je pc.

Lees ook: Emuleer, voor retro en meer

Veilig browsen

Om echt veilig te browsen kun je een virtuele machine gebruiken, maar nog veiliger is een apart toestel, zoals een oude pc. Qubes OS is een uitstekende optie, maar misschien zijn de hardware-eisen door het gebruik van virtuele machines net iets te zwaar voor je oude pc. In dit geval is Tails (The Amnesic Incognito Live System) een lichtere oplossing. Dit kan vanaf een usb-stick draaien en werkt bovendien volledig in het intern geheugen, zodat er geen sporen op je schijf achterblijven.

Zet het img-schijfkopiebestand van Tails op een live-usb-stick, bijvoorbeeld met balenaEtcher. Start je pc op vanaf deze stick, stel eventueel een wachtwoord in en bepaal of je een persistente (standaard versleutelde) opslagruimte wilt en hoeveel. Tails gebruikt standaard de Tor-browser, die je dataverkeer anonimiseert via het Tor-netwerk.

Zet het img-bestand van Tails eerst over naar een live-usb-stick. 

Mediaserver

Je kunt je oude pc ook inzetten als een specifieke server. Een veelgebruikte optie is een mediaserver met Plex of het volledig gratis en opensource Jellyfin. Hiermee kun je foto’s, films en muziek centraliseren en streamen naar andere apparaten, zoals je smartphone, tablet of smart-tv. We nemen Jellyfin als voorbeeld.

Start het installatiebestand en kies bij voorkeur Install as a Service, zodat de server altijd bereikbaar is, ook zonder dat je bent aangemeld op je pc. Na de installatie is de server bereikbaar via http://localhost:8096, waar je de configuratie start. Stel een weergavetaal in (bijvoorbeeld Nederlands), maak een beheeraccount en voeg mediabibliotheken toe door de gewenste mappen te selecteren. Je kunt voor elke bibliotheek ook allerlei extra opties instellen. In het hoofdmenu, onder Administrator, kun je bij Gebruikers bepalen wie welke rechten krijgt. Je benadert de server en media via http://<ipadres-server>:8096 of via een mobiele client-app.

Jellyfin heb je in een paar minuten geïnstalleerd en (minimaal) geconfigureerd.

NAS

Met gratis software kun je je oude pc omtoveren tot een NAS (Network Attached Storage), maar houd er rekening mee dat je pc waarschijnlijk meer stroom verbruikt dan een echte NAS.

Een van de populairste gratis oplossingen is het opensource TrueNAS Core. Naast een usb-stick (of kleine schijf) voor de installatie heb je nog een ander opslagmedium nodig voor je data, of meerdere schijven voor redundante opslag in een RAID-configuratie. Zet het schijfkopiebestand op een live-usb-stick en installeer TrueNAS, waarna je het via een webinterface kunt benaderen (http://<ipadres-machine>).

Log in met root en je ingestelde wachtwoord, en ga naar het dashboard voor de configuratie. Een van de eerste stappen is het instellen van de schijven via Storage / Pools. Klik op Add / Create pool om de opslagruimte in te stellen. Om de schijf toegankelijk te maken voor andere pc’s in je netwerk, maak je shares (gedeelde mappen) aan via Sharing, waar je (bijvoorbeeld) Windows Shares (SMB) kiest. Bij Accounts / Users kun je de gewenste gebruikersmachtigingen instellen.

TrueNAS laat zich nauwgezet instellen vanuit een dashboard in de webinterface.

Monitoring

Ben je een ervaren gebruiker, en wil je het netwerkverkeer centraal beveiligen en monitoren, dan is OPNSense (beheerd door een Nederlands bedrijf) een uitstekende gratis, opensource-oplossing. Zet de software eerst op een live-usb-stick en start je oude pc vanaf deze stick op. Tijdens de installatie wijs je de netwerkinterfaces toe aan zowel LAN als WAN. Daarna kun je de LAN-interface benaderen vanaf een andere pc in je netwerk, standaard via http://192.168.1.1, met gebruikersnaam root en wachtwoord opnsense. Vanuit de rubrieken Interfaces en Services stel je de verdere WAN- en LAN-instellingen in, zoals DHCP-server en ip-adressering.

OPNSense biedt een krachtige firewall met SPI, IDS/IPS en geoblokkering. Het ondersteunt diverse VPN-protocollen, kan via Squid-webverkeer filteren op basis van domeinen of inhoud, en werkt met ClamAV voor malwaredetectie. Bovendien krijg je gedetailleerd inzicht in netwerkverkeer met zowel historische als realtime data, weergegeven in grafische rapporten.

OPNSense is vooral een firewall maar biedt ook VPN en webfilteren aan.

Donatie en recycling

Kunnen onze tips je toch niet overtuigen, bijvoorbeeld omdat je opziet tegen de configuratie, dan zijn er vast hardware-onderdelen die nog bruikbaar zijn voor jou of anderen, zoals je harde schijf of ssd. In het kader ‘Eerst wissen, dan pas afvoeren’ staat hoe je alle gegevens kunt wissen.

Je kunt ook overwegen je apparaat te doneren voor recycling of hergebruik. Informeer bij een kringloopwinkel of een repaircafé in de buurt dat mogelijk onderdelen accepteert voor het herstel van oude apparaten. Daarnaast bestaan er initiatieven zoals Vraag en Aanbod, waar je je oude computer, laptop, onderdelen en randapparatuur kunt doneren voor hergebruik in andere landen.

Heb je een klein bedrijf, dan kun je zakelijke hardware bijvoorbeeld doneren via ITdonations, waarbij je zelf het goede doel kiest. Is dit geen optie en wil je van je hardware af, dan kun je deze inleveren bij de milieustraat. Op de website https://inleverpunten.stichting-open.org vind je een overzicht van de inleverpunten voor elektronisch afval in Nederland, inclusief links naar de diensten Wecycle en Stichting Open.

Hier vind je een overzicht van de e-waste-inleverpunten in Nederland.

Tablet en smartphone

Fotokader

Een oude tablet of grotere smartphone kun je prima gebruiken als digitaal fotolijstje, waarbij een selectie foto’s als diavoorstelling wordt getoond. Voor Android is de gratis app Fotoo (van ontwikkelaar Bopp Studio) geschikt, en voor iOS/iPadOS kun je LiveFrame gebruiken. Beide apps zijn te vinden in de officiële appstores.

We gebruiken Fotoo als voorbeeld. Deze app toont foto’s uit je lokale opslag en kan ook foto’s ophalen uit online diensten zoals OneDrive, Google Drive en Google Foto’s. Je kiest zelf welke mappen of albums je wilt gebruiken. Duurtijd, weergave-effecten zoals Pan en Zoom, transitie-effect, volgorde en versieringen zijn instelbaar. Ook kun je de app zo instellen dat het scherm actief blijft tijdens de voorstelling. De gratis versie heeft enkele beperkingen en bevat regelmatige reclames. Bij de (vrij dure, circa 25 euro) Premium-editie zijn deze beperkingen opgeheven.

De app Fotoo heeft heel was instelopties (vooral ook in de Premium-editie).

E-reader

Om e-books te lezen, hoef je niet per se een e-reader aan te schaffen: een oude smartphone met een scherm van minstens 5 inch volstaat ook, zeker met een geschikte app. Amazon Kindle (voor Android en iOS/iPadOS) is een populaire optie, al heb je hiervoor wel een Amazon-account nodig. Dit biedt wel voordeel dat je automatisch kunt synchroniseren, zodat je op andere apparaten verder kunt lezen waar je gebleven was. De app laat je verschillende weergave-instellingen aanpassen, zoals lettergrootte, pagina-indeling, schermhelderheid en achtergrondkleur. Ook krijg je toegang tot een grote bibliotheek, inclusief gratis titels. Kindle ondersteunt vooral azw- en mobi-formaten.

Voor Android is Moon+ Reader ook een goed alternatief, met uitgebreide weergaveopties en ondersteuning voor meerdere formaten, waaronder epub en pdf.

Interessant voor ervaren gebruikers: Calibre via Docker: boekenplank op je server

Je kunt in Amazon Kindle diverse weergave-opties instellen.

Babyfoon

Een oude smartphone is ook zeer geschikt voor het monitoren van baby’s (of huisdieren). Voor Android zijn er verschillende apps beschikbaar, zoals Dormi en Baby Monitor (van ontwikkelaar Faebir). We bekijken kort de laatste, die volledig gratis is. Bij de eerste keer starten geef je de app toestemming om de microfoon (om omgevingsgeluiden op te nemen), toegang tot je contactpersonen (voor het sturen van meldingen) en bijvoorbeeld om de functie Niet storen in te schakelen tijdens gebruik.

Start de app eerst in testmodus en druk vervolgens op Start: verticale balken geven dan aan wanneer het geluidsniveau een alarm activeert. Stel zelf een optimaal niveau in. Via Settings / Noise Alert kun je bij Contacts aangeven welke contactpersonen je wilt laten opbellen bij een alarm, zodat ze live kunnen meeluisteren.

Met de betaalde versie van WiFi Baby Monitor kun je ook beelden en video versturen. Voor iOS zijn er ook geschikte apps die zowel audio als video ondersteunen, zoals Cloud Baby Monitor.

Bij een instelbaar geluidsniveau kunnen opgebelde personen live meeluisteren.

Dictafoon

Woon je vaak vergaderingen of lezingen bij, of spreek je regelmatig boodschappen of herinneringen in, bijvoorbeeld tijdens het autorijden, dan kan een dictafoon goed van pas komen. Met een oude smartphone en de gratis app Geluidsrecorder (Android) heb je alles wat je nodig hebt.

Je kunt opnames eenvoudig starten, onderbreken en stoppen. Standaard worden opnames in mp3-formaat opgeslagen, maar ook wav is een optie. De app biedt instelbare opnamekwaliteit en microfoongevoeligheid. In de bewerkingsmodus kun je specifieke stukken van de opname wegknippen. Reken op ongeveer 6 GB opslagruimte voor 100 uur aan opnames. Een vergelijkbare app is Easy Voice Recorder (Android en iOS), waarbij de gratis versie eenvoudige opnamen ondersteunt, standaard in m4a-formaat.

Een eenvoudige dictafoon voor snelle en betrouwbare audio-opnames.

Beveiligingscamera

Als de camera aan de achterzijde van een oude smartphone nog werkt, kun je het toestel goed inzetten als beveiligingscamera, bijvoorbeeld met de populaire app AlfredCamera (beschikbaar voor Android en iOS/iPadOS). Installeer deze zowel op je oude als nieuwe apparaat. Op de oude smartphone selecteer je de modus Camera en na de nodige toestemmingen neemt de app live beelden op. Deze kun je bekijken en beluisteren op je andere apparaat in de modus Viewer.

Ook interessant: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

In de instellingen kun je AlfredCamera automatisch laten opstarten bij het inschakelen van de telefoon en bewegingsdetectie met een instelbare gevoeligheid activeren. De app is gratis, maar de betaalde versie (ongeveer 30 euro per jaar) biedt extra’s: je kunt de beelden ook via een browser bekijken, reclame verdwijnt, je krijgt HD-video, 4x zoom en slimme bewegingsdetectie met persoonsherkenning. Gebeurtenissen kun je veertien dagen online bewaren.

Voor de beveiligingscamera heb je zowel een ‘camera’ als een ‘viewer’ nodig.

Dashcam

Met een goed ophangsysteem en een passende oplaadkabel kun je je oude smartphone ook gebruiken als dashcam. Voldoende opslagruimte is handig, zeker als je de beelden continu wilt opnemen. Veel degelijke apps bieden premiumfuncties aan, maar met de gratis versie kom je vaak al ver. Geschikte apps zijn onder meer DailyRoads Voyager voor Android, en Smart Dash Cam voor zowel Android als iOS. Bij DailyRoads Voyager bijvoorbeeld zie je, na het verlenen van de nodige toestemmingen, in een beeldoverlay de actuele snelheid en locatie, en kun je ook op elk moment live video-opnames en getimede foto-opnames maken. Er zijn ook opvallend veel instellingen mogelijk.

Gebruik DailyRoads Voyager als normale dashcam, om gps-tracks te maken of zelfs om geautomatiseerde opnames te maken.

Wekker

Word je ‘s ochtends vaak ruw gewekt door het harde geluid van je wekker? Vervang deze dan door je oude smartphone. Installeer bijvoorbeeld de app I Can’t Wake Up! Alarm Clock (Android): hiermee moet je een of meer taken uitvoeren voor je het alarm kunt afzetten, zoals een rekensom, een geheugenspel, je telefoon enkele keren schudden of een barcode scannen.

Een andere optie is Sleep Cycle (Android en iOS), die slaapanalyse combineert met een slimme wekker. Je kunt instellen dat je bijvoorbeeld niet later dan 8.30 wakker wilt worden, en de app maakt je tussen 8.00 en 8.30 uur wakker tijdens een lichte slaapfase, waardoor je je frisser voelt. De basisfuncties zijn gratis, maar voor gedetailleerde analyses heb je de Premium-variant nodig.

Sleep Cycle: wakker worden tijdens je lichte slaap, voor een verfrist gevoel.

Afstandsbediening

Met de gratis app Unified Remote maak je van je mobiele telefoon een veelzijdige afstandsbediening voor je pc. De app is beschikbaar in de officiële appstores van Google en Apple. Eerst installeer je de servercomponent op je pc via www.unifiedremote.com, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. De installatie vergt slechts enkele muisklikken, waarna je de server kunt starten.

Als je daarna de mobiele app opent en op I’ve installed the server tikt, wordt de server normaal gesproken automatisch gedetecteerd en kun je meteen verbinding maken. Zodra je op Let’s get started hebt getikt, kies je uit verschillende soorten afstandsbedieningen, zoals Basic Input (bijvoorbeeld voor het aansturen van een diapresentatie), File Manager (bestandsbeheer), Keyboard (je telefoon als toetsenbord) en Power (voor functies zoals Restart, Shutdown, Log Off en Hibernate).

Je kiest uit verschillende soorten afstandsbedieningen.

Lees ook: Je smartphone verkopen? Dit beïnvloedt de verkoopwaarde

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Als de zon weer een aantal dagen schijnt, is het moment aangebroken om de barbecue tevoorschijn te halen. Ben je op zoek naar een nieuwe? Wellicht is een elektrische dan iets voor je? Geen last meer van rook, gecontroleerder bakken en beter voor het milieu!

Een elektrische barbecue biedt best wat voordelen ten opzichte van een gewone barbecue. Je hebt bijvoorbeeld geen gedoe met houtskool, een lange opwarmtijd of problemen met wind(richtingen). Je plugt ‘m gewoon in en hij is snel warm, ideaal ook voor spontaan barbecueën. Een ander voordeel is dat de temperatuur nauwkeuriger te regelen is, zodat je eten beter kan worden klaargemaakt en je niet snel bang hoeft te zijn dat de boel verbrandt.

Weber Q 1400

De Weber Q 1400 is een elektrische tafelbarbecue met een robuuste uitstraling en een gietijzeren rooster. Hij warmt snel op en houdt de warmte goed vast, waardoor je eten gelijkmatig gaart en lekker sappig blijft. Met een grilloppervlak van 43 bij 32 cm is er ruimte genoeg om voor 4 tot 6 personen tegelijk te grillen. Schoonmaken gaat makkelijk dankzij de handige vetopvangbak. Het snoer van 1,8 meter geeft wat speelruimte voor gebruik in de tuin of op het balkon. Deze Weber Q 1400 heeft een traploos instelbare temperatuurregeling en de maximale temperatuur ligt rond de 260–290°C.

WMF Lono Master Grill

De WMF Lono Master Grill is een elektrische tafelgrill met twee aparte grillplaten, elk met hun eigen temperatuurregeling. Handig wanneer je bijvoorbeeld vlees en groenten tegelijk wilt klaarmaken, zonder dat de smaken door elkaar lopen. Het grilloppervlak is 50 bij 28 cm, ruim genoeg voor een gezellig etentje met een klein gezelschap. De platen hebben een antiaanbaklaag, waardoor schoonmaken een fluitje van een cent is. De grill ziet er modern uit, met een roestvrijstalen afwerking die stevig en duurzaam aanvoelt. De WMF Lono Master Grill beschikt over vijf temperatuurstanden, waarmee je de warmte per grillplaat kunt instellen.

Outdoorchef CITY Electro 420

De Outdoorchef CITY Electro 420 is een ronde, elektrische barbecue met een stevige driepoot. Hij heeft een grillrooster van bijna 40 cm doorsnee, waardoor je prima kunt koken voor 2 tot 4 personen. De temperatuur kun je instellen in zeven standen, wat fijn is als je nauwkeuriger wilt grillen. Het apparaat heeft een vetopvangschaal die het schoonmaken makkelijker maakt. Hij is niet al te groot en neemt dus weinig plek in, wat ideaal is als je een kleiner terras of balkon hebt. Bovendien voelt de barbecue degelijk aan en kan hij tegen een stootje. De Outdoorchef CITY Electro 420 heeft zeven temperatuurstanden, met een maximale temperatuur tot 300°C.

Gardalux elektrische barbecue 

Deze elektrische barbecue van Gardalux is een eenvoudig model met een grilloppervlak van 37 bij 21 cm. Hij is vooral geschikt voor wie af en toe wil grillen en geen groot apparaat nodig heeft. Met 2000 watt vermogen is hij snel op temperatuur en de vetopvangbak maakt het schoonmaken wat makkelijker. Het is geen uitgesproken luxe model, maar voor deze prijs is het een prima instapmodel voor eenvoudige barbecue-avondjes.

Cadac E-BRAAI

De Cadac E-BRAAI is een moderne, elektrische barbecue met een keramisch gecoat rooster van 38 cm doorsnee. Hij is uitgerust met een digitaal display en kan automatisch de temperatuur regelen tussen 70 en 270 graden. Dat is handig voor wie precies wil weten hoe warm de barbecue is en niet graag gokt. Hij is in ongeveer 4 minuten op temperatuur, zodat je snel kunt beginnen met grillen. Ook het schoonmaken gaat makkelijk door de keramische laag. De Cadac E-BRAAI heeft een digitale temperatuurregeling waarmee je de temperatuur kunt instellen tussen 70°C en 270°C.

Je staat klaar om een foto te maken. Alles klopt: het licht, het moment, je onderwerp. En dan... kaart vol. Of erger: je camera herkent 'm niet eens. Het kiezen van de juiste geheugenkaart is dus heel belangrijk. Maar met al die formaten en capaciteiten kan dat nog best ingewikkeld zijn. In dit artikel lees je hoe je de juiste kaart kiest – eentje die past bij je camera én bij hoe jij fotografeert.

Lees ook: 20 tips om de mooiste foto's te maken met je compactcamera

Welk type past bij jouw camera?

Niet elke kaart past bij elke camera. Het formaat moet kloppen, de snelheid moet aansluiten op wat je ermee doet, en het merk kan het verschil maken tussen probleemloos werken en verlies van data. En dan is er natuurlijk ook nog de capaciteit. Hieronder lees je daar meer over.

Kaartformaat

De ene geheugenkaart is de andere niet. Wat je precies nodig hebt, hangt af van je camera. De meest voorkomende kaartformaten zijn SD (Secure Digital), CompactFlash (CF), XQD en de nieuwere CFexpress-kaarten.

Voor compactcamera's en instapmodel systeemcamera's is SD het meest gebruikte formaat, waarbij je onderscheid maakt tussen SDHC (tot 32GB) en SDXC (boven 32GB). Welke je nodig hebt, check je eenvoudig in je handleiding of via Menu > Instellingen > Geheugenkaart.

Voor professionele systeemcamera's en spiegelreflexen heb je vaak snellere kaarten zoals UHS-II SD-kaarten, XQD of CFexpress nodig, zeker als je 4K-video opneemt of in burst-modus fotografeert.

Snelheid

De snelheidsklasse van een kaart is minstens zo belangrijk als het formaat. Op SD-kaarten vind je aanduiding zoals Class 10, UHS-I of UHS-II, en een getal met een 'U' (bijvoorbeeld U3) of een 'V' (bijvoorbeeld V60). Hoe hoger het getal, hoe sneller de kaart. Voor 4K-video heb je minimaal V30 nodig, terwijl voor 8K-video V60 of V90 wordt aangeraden. Voor het controleren van de compatibiliteit kun je op je camera naar Bestandsinfo gaan en op de INFO-knop drukken terwijl je een foto bekijkt. Hier zie je welke schrijfsnelheid jouw camera gebruikt.

Merk

Merken maken ook verschil. SanDisk, Lexar, Kingston, Sony en Transcend staan goed bekend. Minder bekende kaartjes zijn goedkoper, maar je loopt meer risico op fouten. En een gemiste foto kun je niet terughalen.

Hoeveel opslag heb je nodig?

Dat hangt af van je camera en je manier van fotograferen. Een RAW-bestand van 24 megapixel neemt gemiddeld 30MB in beslag. Een JPEG van dezelfde camera rond de 8MB. En video? Reken voor 4K op zo'n 350MB per minuut. Even rekenen dus: hoeveel foto's of minuten video maak je op een gemiddelde dag? Tel die bij elkaar op en neem daar nog eens de helft extra als veiligheidsmarge.

Wie af en toe foto's maakt met een compactcamera, heeft aan 32GB of 64GB meestal genoeg. Gebruik je een systeemcamera en schiet je in RAW, dan is 128GB een logische keuze. Ga je voor reportages of video-opnames, dan kom je al snel uit op 256GB of meer. Maar: één grote kaart is niet altijd beter dan meerdere kleinere. Mocht er iets misgaan, dan ben je niet meteen álles kwijt.

©Jimmyi23

Dit kan er misgaan – en zo voorkom je dan

Een fout die vaak gemaakt wordt: de kaart verwijderen terwijl de camera nog bezig is met schrijven. Dat kun je zien aan het knipperende lampje. Wacht altijd tot dat uit is voordat je de kaart verwijdert of de camera uitschakelt.

Ga er ook niet vanuit dat geheugenkaarten eindeloos meegaan. Ze hebben een beperkt aantal schrijfcycli. Gebruik je je kaart intensief, dan is vervangen om de twee tot drie jaar verstandig.

Onderhoud verlengt de levensduur. Formatteer je kaart eens per maand via het menu van de camera – niet op je computer. Camera's gebruiken een specifieke bestandsstructuur, en die raakt snel in de war als je via een computer formatteert.

Bewaar je kaarten op een droge plek, bij voorkeur in een beschermend doosje. Houd ze uit de buurt van magnetische velden van bijvoorbeeld speakers of telefoons. Werkt een kaart niet goed? Maak de contactpunten dan schoon met een droge, zachte doek.

©PheelingsMedia

Zekerheid zit in de voorbereiding

Een goede geheugenkaart maakt het verschil tussen zorgeloos fotograferen en frustratie achteraf. Kijk verder dan alleen de opslagcapaciteit. Snelheid, betrouwbaarheid en compatibiliteit met je camera zijn minstens zo belangrijk. Kies voor kwaliteit, stem af op je manier van werken en verzorg je kaart goed. Dan kun je blijven focussen op wat er echt toe doet: het vastleggen van het juiste moment.