Je pc of mobiele apparaat is al enkele jaren oud en wellicht vind je het tijd voor een nieuw toestel. Leuk, maar het oude meteen weggooien is zonde, vooral als je het nog voor allerlei nuttige dingen kunt gebruiken. We hebben een hele reeks ideeën bij elkaar gebracht.

Computer

Back-upmedium

Je kunt je oude pc eenvoudig inzetten voor een geautomatiseerd back-upsysteem. Het gratis Duplicati 2 is hier ideaal voor. Installeer het op je nieuwe pc en je kunt de back-upservice standaard bereiken via http://localhost:8200. In de instellingen kun je de optie Nederlands (Nederland) als taal selecteren.

Om externe toegang vanaf andere apparaten in je netwerk mogelijk te maken, vink je Remote toegang toestaan aan. Klik op +Back-up toevoegen en vervolgens op Een nieuwe back-up instellen. Vul de velden Naam en Omschrijving in (de laatste is optioneel). Duplicati ondersteunt verschillende opslagtypes, waaronder cloudopslagdiensten, maar wij kiezen hier voor Lokale map of station. Klik op Voer pad handmatig in en vul het UNC-pad naar een gedeelde map op je oude pc in, zoals \\oudepc\backupmap. Is deze gedeelde map (ook wel share genoemd) beveiligd met een account, voer dan de gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Laat de optie Automatisch back-ups uitvoeren ingeschakeld, en stel de gewenste frequentie en back-upretentie in om aan te geven hoelang oude back-ups bewaard moeten blijven.

Via de optie Herstellen kun je op elk moment de gewenste back-upversie naar een geschikte locatie terugzetten.

Vul het UNC-pad in naar je gedeelde map op je oude pc.

Draadloze hotspot

Heb je op een bepaalde plek in je huis af en toe wifi nodig, maar is het bereik daar slecht, dan kun je je oude pc met wifi-adapter als hotspot instellen en je internetverbinding draadloos delen. We gaan ervan uit dat je pc op die plek via een ethernetkabel verbonden is met internet, hoewel je ook een draadloze verbinding kunt delen.

Dit voorbeeld is voor Windows 11. Ga naar Instellingen / Netwerk en internet en open de rubriek Mobiele hotspot. Bij Mijn internetverbinding delen vanaf selecteer je de beschikbare verbinding, zoals Ethernet, en bij Delen als kies je Wi-Fi. Klik op Bewerken, stel een netwerknaam en wachtwoord in en bevestig met Opslaan. Je schakelt het best ook de optie Energiebesparing in.

Andere apparaten kunnen nu via dit draadloze netwerk verbinding maken door het wachtwoord in te voeren.

Stel je oude pc (tijdelijk) in als wifi-hotspot.

Instap-pc

Een familielid of kennis heeft een computer nodig en waarom niet jouw oude pc? Begin met een schone Windows-installatie. Ga naar Instellingen / Systeem / Systeemherstel en kies Pc opnieuw instellen, gevolgd door Alles verwijderen. Selecteer vervolgens Downloaden uit de cloud of Lokaal opnieuw installeren. Klik op Instellingen wijzigen, en zet Gegevens opschonen en Bestanden van alle stations verwijderen beide op Ja. Ga verder met Bevestigen, Volgende en Opnieuw instellen.

Maak een nieuw Windows-account via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers. Klik op Account toevoegen en daarna op Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon. Kies Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen als je een lokaal account wilt. Volg de instructies. Selecteer het nieuwe account, kies Accounttype wijzigen en zet dat het liefst op Standaardgebruiker.

Heeft die persoon je hulp nodig, open dan de ingebouwde app Quick Assist. Selecteer Iemand anders helpen en geef de code door. De gebruiker vult deze in bij Beveiligingscode van assistent en kiest Scherm delen, zodat jij het scherm op afstand kunt overnemen.

Je oude pc, eerst helemaal opgeschoond.

Lichtgewicht Linux

Is je pc al wat ouder en draait Windows 10 of 11 niet meer soepel, dan kun je overstappen op een lichtgewicht Linux-distributie. Op www.distrowatch.com vind je tientallen exemplaren. Via een zoekformulier kun je bijvoorbeeld zoeken op Distribution category Beginners. Goede keuzes zijn Linux Mint, Ubuntu, Zorin OS en Elementary OS. Deze Ubuntu-varianten zijn gebruiksvriendelijk, vooral Linux Mint en Zorin OS zijn ideaal voor Windows-gebruikers, terwijl Elementary OS qua uiterlijk wat lijkt op macOS.

Om een distributie op een bootstick te zetten, kun je het gratis Ventoy gebruiken. Stop een lege usb-stick in je pc, download het Ventoy-zipbestand, pak het uit en start Ventoy2Disk.exe. Verwijs naar je stick en klik op Installeren. Kopieer daarna het iso-schijfkopiebestand van de Linux-distributie naar je stick. Start je oude pc hiervan op, selecteer de distributie in het opstartmenu en voer de installatie-instructies uit.

Met Ventoy zet je snel (meerdere) Linux-distributies op een live-installatiestick.

Retrogamen

Met de juiste emulatiesoftware op je oude pc kun je direct de sfeer van oude computerspellen herbeleven. DOSBox is ideaal om een Intel x86-pc te emuleren. Het gaat weliswaar om een opdrachtregeltool, maar een grafische interface als D-Fend Reloaded maakt de configuratie behapbaar. Op My Abandonware vind je meer dan zevenduizend DOS-games (via Platform / DOS).

Er zijn ook emulators voor specifieke gameconsoles die makkelijk te installeren en gebruiken zijn, zoals MAME voor arcademachines en Dolphin voor Nintendo GameCube en Wii. Op de bijbehorende websites kun je vaak ook digitale kopieën van gamecartridges of -schijven, de zogeheten ROMs, downloaden. En met RetroArch haal je een veelzijdige frontend-emulator in huis die ondersteuning biedt voor meerdere consoles, zoals NES, SNES, PlayStation en Sega.

Met D-Fend Reloaded speel je zo allerlei oude DOS-games op je pc.

Lees ook: Emuleer, voor retro en meer

Veilig browsen

Om echt veilig te browsen kun je een virtuele machine gebruiken, maar nog veiliger is een apart toestel, zoals een oude pc. Qubes OS is een uitstekende optie, maar misschien zijn de hardware-eisen door het gebruik van virtuele machines net iets te zwaar voor je oude pc. In dit geval is Tails (The Amnesic Incognito Live System) een lichtere oplossing. Dit kan vanaf een usb-stick draaien en werkt bovendien volledig in het intern geheugen, zodat er geen sporen op je schijf achterblijven.

Zet het img-schijfkopiebestand van Tails op een live-usb-stick, bijvoorbeeld met balenaEtcher. Start je pc op vanaf deze stick, stel eventueel een wachtwoord in en bepaal of je een persistente (standaard versleutelde) opslagruimte wilt en hoeveel. Tails gebruikt standaard de Tor-browser, die je dataverkeer anonimiseert via het Tor-netwerk.

Zet het img-bestand van Tails eerst over naar een live-usb-stick. 

Mediaserver

Je kunt je oude pc ook inzetten als een specifieke server. Een veelgebruikte optie is een mediaserver met Plex of het volledig gratis en opensource Jellyfin. Hiermee kun je foto’s, films en muziek centraliseren en streamen naar andere apparaten, zoals je smartphone, tablet of smart-tv. We nemen Jellyfin als voorbeeld.

Start het installatiebestand en kies bij voorkeur Install as a Service, zodat de server altijd bereikbaar is, ook zonder dat je bent aangemeld op je pc. Na de installatie is de server bereikbaar via http://localhost:8096, waar je de configuratie start. Stel een weergavetaal in (bijvoorbeeld Nederlands), maak een beheeraccount en voeg mediabibliotheken toe door de gewenste mappen te selecteren. Je kunt voor elke bibliotheek ook allerlei extra opties instellen. In het hoofdmenu, onder Administrator, kun je bij Gebruikers bepalen wie welke rechten krijgt. Je benadert de server en media via http://<ipadres-server>:8096 of via een mobiele client-app.

Jellyfin heb je in een paar minuten geïnstalleerd en (minimaal) geconfigureerd.

NAS

Met gratis software kun je je oude pc omtoveren tot een NAS (Network Attached Storage), maar houd er rekening mee dat je pc waarschijnlijk meer stroom verbruikt dan een echte NAS.

Een van de populairste gratis oplossingen is het opensource TrueNAS Core. Naast een usb-stick (of kleine schijf) voor de installatie heb je nog een ander opslagmedium nodig voor je data, of meerdere schijven voor redundante opslag in een RAID-configuratie. Zet het schijfkopiebestand op een live-usb-stick en installeer TrueNAS, waarna je het via een webinterface kunt benaderen (http://<ipadres-machine>).

Log in met root en je ingestelde wachtwoord, en ga naar het dashboard voor de configuratie. Een van de eerste stappen is het instellen van de schijven via Storage / Pools. Klik op Add / Create pool om de opslagruimte in te stellen. Om de schijf toegankelijk te maken voor andere pc’s in je netwerk, maak je shares (gedeelde mappen) aan via Sharing, waar je (bijvoorbeeld) Windows Shares (SMB) kiest. Bij Accounts / Users kun je de gewenste gebruikersmachtigingen instellen.

TrueNAS laat zich nauwgezet instellen vanuit een dashboard in de webinterface.

Monitoring

Ben je een ervaren gebruiker, en wil je het netwerkverkeer centraal beveiligen en monitoren, dan is OPNSense (beheerd door een Nederlands bedrijf) een uitstekende gratis, opensource-oplossing. Zet de software eerst op een live-usb-stick en start je oude pc vanaf deze stick op. Tijdens de installatie wijs je de netwerkinterfaces toe aan zowel LAN als WAN. Daarna kun je de LAN-interface benaderen vanaf een andere pc in je netwerk, standaard via http://192.168.1.1, met gebruikersnaam root en wachtwoord opnsense. Vanuit de rubrieken Interfaces en Services stel je de verdere WAN- en LAN-instellingen in, zoals DHCP-server en ip-adressering.

OPNSense biedt een krachtige firewall met SPI, IDS/IPS en geoblokkering. Het ondersteunt diverse VPN-protocollen, kan via Squid-webverkeer filteren op basis van domeinen of inhoud, en werkt met ClamAV voor malwaredetectie. Bovendien krijg je gedetailleerd inzicht in netwerkverkeer met zowel historische als realtime data, weergegeven in grafische rapporten.

OPNSense is vooral een firewall maar biedt ook VPN en webfilteren aan.

Donatie en recycling

Kunnen onze tips je toch niet overtuigen, bijvoorbeeld omdat je opziet tegen de configuratie, dan zijn er vast hardware-onderdelen die nog bruikbaar zijn voor jou of anderen, zoals je harde schijf of ssd. In het kader ‘Eerst wissen, dan pas afvoeren’ staat hoe je alle gegevens kunt wissen.

Je kunt ook overwegen je apparaat te doneren voor recycling of hergebruik. Informeer bij een kringloopwinkel of een repaircafé in de buurt dat mogelijk onderdelen accepteert voor het herstel van oude apparaten. Daarnaast bestaan er initiatieven zoals Vraag en Aanbod, waar je je oude computer, laptop, onderdelen en randapparatuur kunt doneren voor hergebruik in andere landen.

Heb je een klein bedrijf, dan kun je zakelijke hardware bijvoorbeeld doneren via ITdonations, waarbij je zelf het goede doel kiest. Is dit geen optie en wil je van je hardware af, dan kun je deze inleveren bij de milieustraat. Op de website https://inleverpunten.stichting-open.org vind je een overzicht van de inleverpunten voor elektronisch afval in Nederland, inclusief links naar de diensten Wecycle en Stichting Open.

Hier vind je een overzicht van de e-waste-inleverpunten in Nederland.

Tablet en smartphone

Fotokader

Een oude tablet of grotere smartphone kun je prima gebruiken als digitaal fotolijstje, waarbij een selectie foto’s als diavoorstelling wordt getoond. Voor Android is de gratis app Fotoo (van ontwikkelaar Bopp Studio) geschikt, en voor iOS/iPadOS kun je LiveFrame gebruiken. Beide apps zijn te vinden in de officiële appstores.

We gebruiken Fotoo als voorbeeld. Deze app toont foto’s uit je lokale opslag en kan ook foto’s ophalen uit online diensten zoals OneDrive, Google Drive en Google Foto’s. Je kiest zelf welke mappen of albums je wilt gebruiken. Duurtijd, weergave-effecten zoals Pan en Zoom, transitie-effect, volgorde en versieringen zijn instelbaar. Ook kun je de app zo instellen dat het scherm actief blijft tijdens de voorstelling. De gratis versie heeft enkele beperkingen en bevat regelmatige reclames. Bij de (vrij dure, circa 25 euro) Premium-editie zijn deze beperkingen opgeheven.

De app Fotoo heeft heel was instelopties (vooral ook in de Premium-editie).

E-reader

Om e-books te lezen, hoef je niet per se een e-reader aan te schaffen: een oude smartphone met een scherm van minstens 5 inch volstaat ook, zeker met een geschikte app. Amazon Kindle (voor Android en iOS/iPadOS) is een populaire optie, al heb je hiervoor wel een Amazon-account nodig. Dit biedt wel voordeel dat je automatisch kunt synchroniseren, zodat je op andere apparaten verder kunt lezen waar je gebleven was. De app laat je verschillende weergave-instellingen aanpassen, zoals lettergrootte, pagina-indeling, schermhelderheid en achtergrondkleur. Ook krijg je toegang tot een grote bibliotheek, inclusief gratis titels. Kindle ondersteunt vooral azw- en mobi-formaten.

Voor Android is Moon+ Reader ook een goed alternatief, met uitgebreide weergaveopties en ondersteuning voor meerdere formaten, waaronder epub en pdf.

Interessant voor ervaren gebruikers: Calibre via Docker: boekenplank op je server

Je kunt in Amazon Kindle diverse weergave-opties instellen.

Babyfoon

Een oude smartphone is ook zeer geschikt voor het monitoren van baby’s (of huisdieren). Voor Android zijn er verschillende apps beschikbaar, zoals Dormi en Baby Monitor (van ontwikkelaar Faebir). We bekijken kort de laatste, die volledig gratis is. Bij de eerste keer starten geef je de app toestemming om de microfoon (om omgevingsgeluiden op te nemen), toegang tot je contactpersonen (voor het sturen van meldingen) en bijvoorbeeld om de functie Niet storen in te schakelen tijdens gebruik.

Start de app eerst in testmodus en druk vervolgens op Start: verticale balken geven dan aan wanneer het geluidsniveau een alarm activeert. Stel zelf een optimaal niveau in. Via Settings / Noise Alert kun je bij Contacts aangeven welke contactpersonen je wilt laten opbellen bij een alarm, zodat ze live kunnen meeluisteren.

Met de betaalde versie van WiFi Baby Monitor kun je ook beelden en video versturen. Voor iOS zijn er ook geschikte apps die zowel audio als video ondersteunen, zoals Cloud Baby Monitor.

Bij een instelbaar geluidsniveau kunnen opgebelde personen live meeluisteren.

Dictafoon

Woon je vaak vergaderingen of lezingen bij, of spreek je regelmatig boodschappen of herinneringen in, bijvoorbeeld tijdens het autorijden, dan kan een dictafoon goed van pas komen. Met een oude smartphone en de gratis app Geluidsrecorder (Android) heb je alles wat je nodig hebt.

Je kunt opnames eenvoudig starten, onderbreken en stoppen. Standaard worden opnames in mp3-formaat opgeslagen, maar ook wav is een optie. De app biedt instelbare opnamekwaliteit en microfoongevoeligheid. In de bewerkingsmodus kun je specifieke stukken van de opname wegknippen. Reken op ongeveer 6 GB opslagruimte voor 100 uur aan opnames. Een vergelijkbare app is Easy Voice Recorder (Android en iOS), waarbij de gratis versie eenvoudige opnamen ondersteunt, standaard in m4a-formaat.

Een eenvoudige dictafoon voor snelle en betrouwbare audio-opnames.

Beveiligingscamera

Als de camera aan de achterzijde van een oude smartphone nog werkt, kun je het toestel goed inzetten als beveiligingscamera, bijvoorbeeld met de populaire app AlfredCamera (beschikbaar voor Android en iOS/iPadOS). Installeer deze zowel op je oude als nieuwe apparaat. Op de oude smartphone selecteer je de modus Camera en na de nodige toestemmingen neemt de app live beelden op. Deze kun je bekijken en beluisteren op je andere apparaat in de modus Viewer.

Ook interessant: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

In de instellingen kun je AlfredCamera automatisch laten opstarten bij het inschakelen van de telefoon en bewegingsdetectie met een instelbare gevoeligheid activeren. De app is gratis, maar de betaalde versie (ongeveer 30 euro per jaar) biedt extra’s: je kunt de beelden ook via een browser bekijken, reclame verdwijnt, je krijgt HD-video, 4x zoom en slimme bewegingsdetectie met persoonsherkenning. Gebeurtenissen kun je veertien dagen online bewaren.

Voor de beveiligingscamera heb je zowel een ‘camera’ als een ‘viewer’ nodig.

Dashcam

Met een goed ophangsysteem en een passende oplaadkabel kun je je oude smartphone ook gebruiken als dashcam. Voldoende opslagruimte is handig, zeker als je de beelden continu wilt opnemen. Veel degelijke apps bieden premiumfuncties aan, maar met de gratis versie kom je vaak al ver. Geschikte apps zijn onder meer DailyRoads Voyager voor Android, en Smart Dash Cam voor zowel Android als iOS. Bij DailyRoads Voyager bijvoorbeeld zie je, na het verlenen van de nodige toestemmingen, in een beeldoverlay de actuele snelheid en locatie, en kun je ook op elk moment live video-opnames en getimede foto-opnames maken. Er zijn ook opvallend veel instellingen mogelijk.

Gebruik DailyRoads Voyager als normale dashcam, om gps-tracks te maken of zelfs om geautomatiseerde opnames te maken.

Wekker

Word je ‘s ochtends vaak ruw gewekt door het harde geluid van je wekker? Vervang deze dan door je oude smartphone. Installeer bijvoorbeeld de app I Can’t Wake Up! Alarm Clock (Android): hiermee moet je een of meer taken uitvoeren voor je het alarm kunt afzetten, zoals een rekensom, een geheugenspel, je telefoon enkele keren schudden of een barcode scannen.

Een andere optie is Sleep Cycle (Android en iOS), die slaapanalyse combineert met een slimme wekker. Je kunt instellen dat je bijvoorbeeld niet later dan 8.30 wakker wilt worden, en de app maakt je tussen 8.00 en 8.30 uur wakker tijdens een lichte slaapfase, waardoor je je frisser voelt. De basisfuncties zijn gratis, maar voor gedetailleerde analyses heb je de Premium-variant nodig.

Sleep Cycle: wakker worden tijdens je lichte slaap, voor een verfrist gevoel.

Afstandsbediening

Met de gratis app Unified Remote maak je van je mobiele telefoon een veelzijdige afstandsbediening voor je pc. De app is beschikbaar in de officiële appstores van Google en Apple. Eerst installeer je de servercomponent op je pc via www.unifiedremote.com, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. De installatie vergt slechts enkele muisklikken, waarna je de server kunt starten.

Als je daarna de mobiele app opent en op I’ve installed the server tikt, wordt de server normaal gesproken automatisch gedetecteerd en kun je meteen verbinding maken. Zodra je op Let’s get started hebt getikt, kies je uit verschillende soorten afstandsbedieningen, zoals Basic Input (bijvoorbeeld voor het aansturen van een diapresentatie), File Manager (bestandsbeheer), Keyboard (je telefoon als toetsenbord) en Power (voor functies zoals Restart, Shutdown, Log Off en Hibernate).

Je kiest uit verschillende soorten afstandsbedieningen.

Lees ook: Je smartphone verkopen? Dit beïnvloedt de verkoopwaarde

Een wasdroger doet meer dan alleen je kleding drogen. Veel modellen hebben een anti-kreukfunctie, waardoor je minder hoeft te strijken, schakelen automatisch uit wanneer de was droog is of zijn op afstand bedienbaar. In dit artikel lees je welke functies op een wasdroger je allemaal kunt tegenkomen.

Lees ook: Condens of warmtepomp: welke wasdroger moet je hebben

Anti-kreukfunctie met of zonder stoom

Kleding kan flink gekreukt uit de wasdroger komen. Dat komt doordat de hitte de vezels laat samentrekken, waardoor de stof iets krimpt. Bovendien blijft de was vaak nog even in de trommel liggen na het drogen. Die combinatie zorgt voor vouwen en kreukels. Veel moderne wasdrogers hebben daarom een anti-kreukfunctie.

Hoe die precies werkt, verschilt per merk en model. Meestal draait de trommel nog een tijdje zachtjes door nadat het programma is afgelopen. Zo blijft de stof in beweging en ontstaan er minder kreukels. Sommige drogers gaan nog een stap verder en gebruiken stoom. Daarbij wordt na het drogen stoom in de trommel geblazen om de stof soepel te houden. Dat vermindert de kans op kreukels nog meer. Houd er wel rekening mee dat modellen met stoomfunctie vaak wat duurder zijn.

Vochtsensor met automatische uitschakeling

Veel moderne wasdrogers hebben een vochtsensor die tijdens het drogen meet hoe vochtig de was nog is. Zo weet de droger precies wanneer alles droog is en schakelt hij zichzelf automatisch uit. Dat is niet alleen zuinig, maar ook beter voor je kleding. Te lang drogen kan stoffen namelijk beschadigen. Bovendien voorkomt de automatische uitschakeling dat de droger onnodig belast wordt.

Wol- en delicate programma's

Gebruik je altijd het standaard droogprogramma, zelfs voor je kasjmier trui? Geen goed idee. Veel wasdrogers hebben aparte standen voor kwetsbare stoffen zoals wol of zijde. Die werken met een lagere temperatuur en een zachtere droogmethode. Zo blijft je kleding in goede conditie en voorkom je dat je trui krimpt of zijn zachte structuur verliest.

©Viktoria

Kinderbeveiliging

Heb je jonge kinderen in huis, dan is een wasdroger met kinderbeveiliging geen overbodige luxe. Met deze functie kunnen kinderen de droger niet openen of aan de instellingen zitten. En dat is wel zo veilig, want tijdens het drogen wordt de trommel behoorlijk heet. Het kinderslot helpt zo ongelukken te voorkomen. Bij de meeste modellen schakel je het slot in of uit met een combinatie van toetsen. Staat het aan, dan verschijnt er een slot-icoon op het display.

Smart connect

Sommige wasdrogers zijn op afstand te bedienen via wifi, ook wel smart connect of home connect genoemd. Handig als je op je werk bent en wilt dat de was klaar is zodra je thuiskomt – of als de droger op zolder staat en je geen zin hebt om steeds op en neer te lopen.

Je koppelt de droger eenvoudig aan een app op je smartphone of tablet. Daar geef je aan wat voor soort was je wilt drogen, waarna de app het beste programma selecteert. Zodra de was klaar is, krijg je een melding. Zo hoef je niet steeds zelf te controleren. De app laat ook weten wanneer het filter moet worden schoongemaakt of wanneer er onderhoud nodig is.

©Samsung

Stapelbaarheid

Heb je weinig ruimte, dan is het handig als je de wasdroger op de wasmachine kunt zetten. Maar let op: stapelen is niet zo simpel als het ene apparaat op het andere plaatsen. Beide zijn zwaar en kunnen tijdens het centrifugeren bewegen of trillen. Zonder goede bevestiging kunnen ze daardoor gaan schuiven of elkaar beschadigen.

Zorg er dus voor dat ze stevig en veilig staan. Veel wasmachines en drogers hebben standaardafmetingen en zijn stapelbaar, maar controleer dit altijd vooraf. Gebruik bij het stapelen een speciale stapelkit. Die vangt trillingen op en zorgt voor een stabiele verbinding, zodat de droger niet kan verschuiven. Je kunt zo'n kit doorgaans kopen bij de (web)winkel waar je je wasdroger koopt. Hebben ze hem niet in het assortiment, dan kunnen ze hem meestal wel voor je bestellen.

Geschikt voor onderbouw

Een wasdroger is meestal geen blikvanger. Wil je hem netjes wegwerken onder een werkblad of aanrecht, dan heb je een model nodig dat geschikt is voor onderbouw. Deze drogers zijn compacter en hebben een afneembaar bovenblad, zodat ze precies passen.

Om warmte goed kwijt te kunnen, is bij dit type extra gelet op ventilatie. En door hun kleinere formaat zijn onderbouwdrogers vaak ook wat zuiniger dan standaardmodellen. Dat maakt ze niet alleen praktisch, maar ook aantrekkelijk voor wie op energie wil besparen.

Bijzondere elpees, vhs-banden met dierbare video’s, (liefdes)brieven en plakboeken met foto’s. Bijna iedereen heeft wel analoge items die je liever niet kwijtraakt. Maak daarom digitale kopieën en sla de bestanden voor eens en altijd op.

Wie in Google de zoekterm ‘digitaliseren’ invoert, stuit op talloze commerciële initiatieven. Wie bereid is om ervoor te betalen, besteedt digitaliseerklussen aan dergelijke bedrijven uit. Maar je kunt deze taak ook relatief eenvoudig zelf doen. Leuk en ook nog eens goedkoop. Met een computer en all-in-one-printer (scanner), videorecorder en/of platenspeler kom je al een heel eind. Daarnaast heb je mogelijk ook een speciaal snoertje en betaalbaar softwarepakket nodig, maar daar komen we later op terug. Hoog tijd om aan de slag te gaan!

Foto’s en documenten

Scanner

Het is zinvol om fotoafdrukken digitaal op te slaan. Hoe eerder je dat doet, hoe beter. Met de jaren kunnen de kleuren namelijk vervagen. Bovendien is het zonde wanneer je na bijvoorbeeld waterschade of brand dierbare herinneringen kwijtraakt. Kortom, genoeg reden om digitale kopietjes te maken.

Voor het digitaliseren van fotoafdrukken gebruik je bij voorkeur een scanner. Bezit je een zogenoemde all-in-one-printer, dan heb je al een geschikte scanner in huis. Naast printen kan zo’n apparaat namelijk ook kopiëren en scannen. Een nieuwe all-in-one-printer is overigens niet zo duur, want ze zijn al vanaf enkele tientjes te koop.

Leg een fotoafdruk op de glasplaat van een all-in-one-printer om een digitale kopie te maken.

Er bestaan ook losse scanners, maar die zijn in de regel duurder. Deze apparaten ondersteunen veelal een hogere scanresolutie. Hierdoor is het mogelijk om fotoafdrukken in een betere kwaliteit op de computer te bewaren. Dat heeft vooral meerwaarde wanneer je een analoog kiekje in groot formaat wilt (laten) afdrukken. Voor regulier gebruik voldoet de geïntegreerde scanner van een all-in-one-printer prima.

De Epson Perfection V39II is een losse scanner die je via usb op een computer aansluit.

Scaninstellingen kiezen

Bekende fabrikanten als Epson, HP en Canon ontwikkelen eigen programma’s voor hun all-in-one-printers en scanners. Hiermee wijzig je diverse scaninstellingen. Als alternatief stelt Microsoft met Windows Scanner een zéér eenvoudig scanprogramma beschikbaar. Als deze toepassing nog niet op je computer staat, download je die gratis vanuit de Microsoft Store. Dit tooltje werkt in Windows 10 en 11.

Zet het scanapparaat aan en open Windows Scanner. Als het goed is, verschijnt de naam van de all-in-one-printer of scanner linksboven in het programma. Leg nu een fotoafdruk ondersteboven op de glasplaat. Je kunt het fotopapier zo nodig eerst even afnemen, want het is belangrijk dat er geen stof, haren of overig vuil zichtbaar zijn.

Bepaal onder Bestandstype in welk formaat je de foto wilt opslaan, bijvoorbeeld png of jpeg. Via Meer weergeven pas je de resolutie aan. Een hogere dpi-waarde resulteert in een scherper beeld. Selecteer bij Bestand opslaan in de gewenste map en bevestig met Voorbeeld. Je kunt in het voorbeeldvenster nu de witte rondjes verslepen. Bepaal daarmee welk deel je van de foto wilt vastleggen. Bevestig als laatste met Scannen.

Windows Scanner is een gebruiksvriendelijk programma om fotoafdrukken te digitaliseren.

Dia’s en negatieven scannen

Naast fotoafdrukken kun je ook dia’s en negatieven scannen. Er zijn hiervoor speciale apparaatjes te koop. Hiermee haal je met behulp van een filmgeleider ieder afzonderlijk beeldje door de scanmodule. Merken als Plustek, Reflecta en Rollei ontwikkelen gespecialiseerde dia- en negatievenscanners. Geschikte producten zijn vanaf ongeveer 100 euro te koop. Overigens bestaan er ook losse (foto)scanners waarmee je dia’s of negatieven kunt digitaliseren. De fabrikant levert in dat geval een soort raamwerk mee waarmee je de beelden onder de scanner kunt leggen.

Maak met de betaalbare Reflecta x22 digitale versies van negatieven en dia’s.

Documenten digitaliseren

Het digitaliseren van brieven en andere paperassen werkt min of meer hetzelfde als bij een foto. Je gebruikt hiervoor eveneens een all-in-one-printer of losse scanner. Open het meegeleverde scanprogramma van de fabrikant of een universele toepassing als Windows Scanner. Voor het digitaal opslaan van documenten ligt het pdf-bestandsformaat voor de hand.

Eigen scanprogramma’s van printermerken hebben meestal als voordeel dat je meerdere pagina’s aan het document kunt toevoegen. Wil je een vuistdik verslag of uitgebreide handleiding op de computer bewaren? De betere all-in-one-printers ondersteunen (dubbelzijdige) automatische documentinvoer. Dat is een houder waarop je een stapeltje van pakweg dertig of vijftig A4’tjes kunt leggen. Vervolgens scant de all-in-one-printer deze paperassen een voor een naar de computer. Hierdoor hoef je niet elke pagina op de glasplaat te leggen.

Bewaar een gedigitaliseerd document bij voorkeur als pdf’je.

Video’s

Benodigdheden

Misschien heb je thuis nog allerlei analoog beeldmateriaal liggen, bijvoorbeeld betamax-, vhs- of video8-banden. Zeker wanneer je de video’s zelf hebt opgenomen, wil je deze waardevolle beelden waarschijnlijk digitaliseren. Dat is nog verstandig ook, want het magnetische laagje van videobanden is nogal gevoelig voor slijtage. Hevel de video’s daarom liever gisteren dan vandaag over naar je pc of laptop.

Voor deze digitaliseertaak heb je wel wat spullen nodig. Allereerst is het belangrijk dat de videorecorder nog correct functioneert. Is dat niet het geval, dan zijn er op Marktplaats en in kringloopwinkels nog volop betaalbare apparaten te vinden. Met name vhs-videorecorders zijn vandaag de dag behoorlijk betaalbaar.

Bekijk op Marktplaats of je ergens in jouw omgeving een betaalbare videorecorder kunt vinden.

Vanzelfsprekend heb je iets nodig om de videorecorder met de computer te verbinden. Hiervoor zijn allerlei zogenoemde usb-grabbers, videograbbers en usb-omzetters verkrijgbaar. Dit hulpstuk bevat analoge ingangen voor de videorecorder, terwijl je de usb-stekker in de computer prikt. Reken voor zo’n apparaatje op een aanschafprijs van 10 tot 30 euro.

Met deze goedkope videograbber en scartadapter van Gembird verbind je een videorecorder met de computer.

Opnameprogramma

Je hebt ook nog een geschikt opnameprogramma nodig waarmee je de videotapes op de computer bewaart. Dit programma maakt van de analoge banden digitale bestanden. Er is op dit gebied weinig goede freeware beschikbaar, al kun je OBS Studio wel voor dit doeleinde gebruiken. Daarnaast leveren sommige fabrikanten van videograbbers eigen software mee. Het gebruik van deze programma’s is helaas niet altijd even simpel.

Zoek je een gebruiksvriendelijke totaaloplossing? In dat geval is het softwarepakket MAGIX Red uw video’s een aanrader. Schaf tegen een adviesprijs van 59,99 euro een Nederlandstalig opnameprogramma aan, inclusief usb-omzetter en scartadapter. Kortom, hiermee kun je direct aan de slag! Bovendien is er een volwaardige videobewerker inbegrepen waarmee je de beelden naar eigen smaak kunt corrigeren.

Dit softwarepakket van MAGIX heeft alles in huis om analoge video’s zonder morren te digitaliseren.

Video-opname starten

Zodra alles correct is aangesloten en je geschikte software hebt geïnstalleerd, kan het opnamefeest beginnen. Reserveer hiervoor voldoende tijd. Je gaat de videobanden namelijk met behulp van de computer realtime opnemen. Overigens nemen de videobestanden relatief veel opslagcapaciteit in beslag. Houd daar dus rekening mee bij het selecteren van een opslaglocatie. Als alternatief voor interne opslagruimte kun je bijvoorbeeld een externe harde schijf of ssd aansluiten.

Controleer in het opnameprogramma of er een succesvolle beeldoverdracht is. Soms moet je daarvoor eerst een bepaalde videocodec activeren. Stop een band in de videorecorder en druk op de fysieke playknop. Zie je beeld en hoor je geluid? Zo ja, dan kan de opname beginnen. Je spoelt de videoband eerst naar het gewenste fragment. Start in de software de opname en druk daarna op de playknop van de recorder. Je hoeft tijdens het opnameproces een tijdje niets te doen. Na afloop van de video beëindig je de opname en bewaar je het videobestand op de computer.

Volg in MAGIX Red uw video’s de voortgang van de opname.

Muziek

Platenspeler aansluiten

Heb je nog analoge geluidsapparatuur in bezit, zoals een platenspeler, bandrecorder of cassettedeck? Je kunt dan liedjes van elpees of een andere geluidsdrager digitaliseren. Zeker voor bijzondere opnames is dat zinvol, want op Spotify en consorten is lang niet alles te vinden. Denk bijvoorbeeld aan een obscure bootleg van een liveoptreden. Bovendien is het handig dat je de gedigitaliseerde liedjes op allerlei andere (mobiele) apparaten kunt beluisteren.

Het is mogelijk om een platenspeler indirect met een desktop te verbinden. Een klassieke draaitafel genereert normaal gesproken een onversterkt audiosignaal. Waarschijnlijk is de speler om die reden op de phono-ingang van jouw (voor)versterker of receiver aangesloten. Heeft de versterker een analoge geluidsuitgang, dan kun je het versterkte audiosignaal naar de computer doorsluizen. Je herkent deze uitgang bijvoorbeeld aan ‘audio out’, ‘tape out’, ‘rec’ of een soortgelijke benaming. Als alternatief kun je ook de koptelefoonuitgang gebruiken. Achterop de desktop doe je een beroep op de lijningang. Die heeft doorgaans een blauwe markering.

Je verbindt de desktop via een geschikte verloopkabel met de versterker. Dit snoertje heeft aan de ene zijde twee tulppluggen en aan de andere zijde een 3,5mm-stekker. Zo’n verloopkabel kost in de regel een paar euro. Voor een verbinding met de hoofdtelefoonpoort op een versterker gebruik je een snoertje met aan beide kanten een 3,5mm-plug en eventueel een 6,3/3,5mm-adapter.

Je hebt een geschikte verloopkabel nodig om een versterker met de computer te verbinden.

Andere aansluitopties

Heb je alleen een laptop, dan is er veelal geen (blauwgekleurde) lijningang voor de audio-overdracht beschikbaar. Gelukkig zijn er nog meer methoden om een platenspeler met een computer te verbinden. Zo kun je de aanschaf van een externe geluidskaart overwegen. In dat geval loopt het audiosignaal via een aangesloten versterker of receiver naar het systeem. Daarnaast bestaan er ook usb-phono-voorversterkers waarmee je een draaitafel rechtstreeks met de computer kunt verbinden. Tot slot hebben bepaalde platenspelers van zichzelf al een geïntegreerde voorversterker en een usb-uitgang. Die kun je eveneens direct op het systeem aansluiten.

Koppel deze platenspeler van Audio-Technica via usb rechtstreeks aan een pc of laptop.

Lees ook: Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler

Audio-opname starten

Voor het digitaliseren van analoge geluidsdragers bestaan er diverse commerciële programma’s. MAGIX Sound Forge Audio Studio (adviesprijs 59,99 euro) is daarvan een bekend voorbeeld. Je kunt met dit softwarepakket ook muziek restaureren, zoals het wegwerken van tikken en kraakjes. Gebruik je liever freeware, dan is Audacity een goede keuze.

Voordat je begint met het digitaliseren van muziek, maak je de lp eerst schoon. Je wilt tenslotte een zo schoon mogelijke opname. Met een geschikte borstel kun je zo veel mogelijk stof verwijderen. Ga in de werkbalk van Audacity naar Audio-instelling / Opnameapparaat en selecteer de juiste usb-bron of lijningang. Achter Afspeelapparaat selecteer je de speakers van de computer, zodat je de opname kunt beluisteren. Klik daarna op de rode stip Opnemen en leg de naald op de lp. Met Stoppen (vierkantje) beëindig je de opname. Je bewaart het resultaat via Bestand / Audio exporteren / Exporteren naar computer op het systeem. Selecteer hierbij het gewenste audioformaat en de opslaglocatie, waarna je bevestigt met Exporteren.

Audacity ondersteunt voor het digitaal opslaan van muziek heel wat audioformaten.

Back-up

Hét voordeel van digitale gegevens is natuurlijk dat je ze onbeperkt kunt vermenigvuldigen. Doe dat dan ook en maak van de gedigitaliseerde foto’s, video’s en muziek back-ups. Voor maximale veiligheid bewaar je jouw dierbaarste bestanden in de cloud, zoals Google Drive, Microsoft OneDrive of Strato HiDrive. Je slaat de data daarmee op in een zwaarbewaakt datacenter.