Of je nu eens een ander besturingssysteem wilt verkennen zonder van hardware te wisselen, of je wilt oude software en games herbeleven, met de juiste emulator wordt dit mogelijk. We bespreken enkele uiteenlopende, gratis projecten voor je Windows-pc.

In de context van computers staat emulatie in wezen voor imitatie of simulatie. Je bootst namelijk softwarematig een systeem of hardwareplatform na, waardoor programma’s die voor dat systeem zijn bedoeld, op een ander systeem kunnen draaien. Een emulator simuleert dus eigenlijk de hardware- en softwareomgeving van het doelplatform op een hostsysteem, waardoor je bijvoorbeeld Android, MS-DOS of een Nintendo-gameconsole op een Windows-pc kunt nabootsen. Dit omvat zowel de cpu-architectuur, het geheugen, de in- en uitvoer als andere hardware-eigenschappen. De emulator zet de instructies van de draaiende software om naar instructies die de host-hardware kan verwerken.

Je kunt dit enigszins vergelijken met virtualisatie, maar daarvoor wordt meestal rechtstreeks de hardware van de hostmachine gebruikt, wat leidt tot minder overhead. Emulatie is daarom iets minder efficiënt, maar vaak de enige optie voor het imiteren van originele hardware of specifieke systemen.

Dit artikel focust op emulatie op een Windows-pc, en behandelt eerst emulators voor algemene systemen als Android en MS-DOS, gevolgd door tools voor het emuleren van diverse gameconsoles.

Android

Om Android-apps te draaien op je pc, heb je meerdere opties. Je kunt bijvoorbeeld de Windows-tool Telefoonkoppeling gebruiken. Open de app, selecteer het platform (Android of iOS) en verbind je apparaat via een QR-code. Eenmaal gekoppeld, kun je je mobiele scherm op je monitor zien en foto’s en berichten beheren, apps starten en meer. Dit is echter geen emulatie, maar screen mirroring of app streaming, waarbij de apps op je telefoon draaien, niet op je pc.

Voor een echte emulator kun je Microsofts WSA (Windows Subsystem for Android) installeren. Deze is helaas niet beschikbaar in de Nederlandse Microsoft Store en zal daar naar verwachting ook niet meer verschijnen, aangezien Microsoft de ondersteuning van WSA in maart 2025 zal beëindigen.

Gelukkig zijn er degelijke en ook gratis alternatieven, zoals LDPlayer en BlueStacks (versie 5). Beide tools – en ook WSA – hebben we al uitgebreid besproken in dit artikel: Android op je computer? Geen probleem! We laten deze emulators hier dus verder onbesproken. Wel willen we nog de populaire tools MEmu Play en NoxPlayer (klik op Reject om ongewenste software te vermijden) vermelden. Beide hebben heel wat instelopties en laten je ook toe meerdere emulaties aan te maken en op te starten. De download van MEmu Play zorgde wel voor een reeks meldingen op VirusTotal. Je gebruikt dit programma dus op eigen risico.

Je kunt (ook) in NoxPlayer verschillende Android-emulaties aanmaken en gebruiken.

DOS via opdrachtregel

Als je heimwee hebt naar MS-DOS, is DOSBox zeker de moeite waard. Deze tool simuleert een Intel x86-pc met mogelijkheden voor geluid, graphics, muis en joystick, waardoor je praktisch elke MS-DOS of PC-DOS-applicatie, vooral DOS-games, kunt spelen.

DOSBox is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Na de installatie merk je dat het om een opdrachtregeltool gaat. Om een DOS-applicatie te starten, zoals een game van My Abandonware, waar je via Platform / DOS uit meer dan 7000 DOS-games kunt kiezen, ga je als volgt te werk. Download en pak de games uit in submappen van bijvoorbeeld de map C:\dosbox. In DOSBox koppel je een virtueel C-station aan deze map met het commando mount C C:\dosbox. Met de opeenvolgende commando’s C: en dir bekijk je de mapinhoud, en met cd <naam_submap> navigeer je naar de gewenste submap. Start een game door de naam van het exe-bestand in te typen en te bevestigen met Enter. Als de game te snel loopt, vertraag je met de toetscombinatie Ctrl+F11, versnellen doe je met Ctrl+F12.

Met DOSBox krijg je nagenoeg elke oude DOS-applicatie weer aan de praat.

DOS in grafische interface

DOSBox biedt uitgebreide configuratiemogelijkheden, zelfs per game, via het bestand dosbox.conf, standaard te vinden in C:\Users\<accountnaam>\AppData\Local\DOSBox. Een uitgebreide uitleg vind je op deze pagina. Dit is helaas behoorlijk complex, maar grafische interfaces als D-Fend Reloaded of AmpShell vereenvoudigen dit proces. Laten we D-Fend Reloaded als voorbeeld nemen. Installeer en start de app en kies je taal. Je kunt de DOSBox-installatie gebruiken die samen met D-Fend Reloaded werd geïnstalleerd of je kiest voor Aangepaste DOSBox installatie en verwijst naar de eigen installatiemap van DOSBox.

In het programmavenster ga je naar Bestand / Programma Opties, selecteer Mappen en stel de Game map in (bijvoorbeeld op C:\dosbox). Open daarna Profiel / Toevoegen met wizard, druk op Volgende, klik op het mapicoon bij Te starten programma, verwijs naar de gewenste submap van je gamemap en selecteer het exe-bestand. Druk op Volgende (3x) en start de toegevoegde game met een dubbelklik.

De grafische schil van D-Fend Reloaded maakt het beheer van je DOS(Box)-games makkelijker.

86Box installeren

Als je een Intel x86-pc wilt emuleren, biedt DOSBox een goede oplossing, net als PCem. Maar voor een diepgaande emulatie van specifieke hardwarecomponenten van IBM-pc-compatibele systemen, is 86Box beter geschikt. Dit is een gratis low level x86-emulator. Je kunt de app downloaden via www.86box.net, geschikt voor Windows, macOS en Linux. Na het downloaden pak je het bestand uit in een aparte map, zoals C:\86box. De configuratie van 86Box is helaas een stuk complexer dan die van DOSBox.

Voordat je 86Box gebruikt, moet je namelijk zogeheten ROM-images (Read Only Memory) of kortweg ROM’s hebben van het computersysteem dat je wilt emuleren. Rom’s bevatten onder meer het systeembios en essentiële low-level software. Selecteer hier Latest en download Source code (zip). Pak het zip-bestand uit naar de submap \roms, die je aanmaakt in de 86box-map: C:\86box\roms.

Als de nodige ROM’s gevonden worden, kun je de machine opstarten en verder configureren.

86Box configureren

Als je 86box.exe opstart, lijkt een heuse IBM Personal Computer op te starten in een venster. In de map C:\86box vind je nu het configuratiebestand 86box.cfg, dat je met een teksteditor kunt aanpassen. Maak eerst een kopie van dit bestand voor de veiligheid.

Om een nieuwe machine te configureren, ga je naar Tools / Settings in 86Box. Hier kun je diverse hardwarecomponenten configureren voor emulatie, zoals Machine, Display, Input devices, Sound, Network en meer. Voor aanbevelingen voor configuraties, zoals voor MS-DOS, Windows 3.1/95 en 98, kun je terecht op GitHub. Pas de instellingen aan naar wens en bewaar ze met OK en Save.

Voordat je de geëmuleerde machine kunt opstarten, moet je misschien nog het systeembios instellen (via de F1-toets) en over een opstartbaar besturingssysteem beschikken. We nemen MS-DOS als voorbeeld. Op deze pagina vind je een zip-archief met de nodige img-bestanden. Deze drie images moet je in volgorde koppelen aan het geëmuleerde diskettestation via Media / Floppy 1 (3.5” 1.44M): empty / Existing image. Op een soortgelijke wijze kun je nu ook img-bestanden van DOS-applicaties als games koppelen en uitvoeren.

Lees dit artikel voor een uitgebreide uitleg van 86Box.

We vermelden graag nog enkele beheertools: WinBox for 86Box en de meer geavanceerde 86Box Manager. Deze tools overschrijven niet telkens 86box.cfg, zodat je meerdere geëmuleerde machines kunt configureren.

Je moet ook het (geëmuleerde) systeembios nog afstemmen op de hardware zoals je die in 86Box hebt ingesteld.

Lees ook: Van bureau naar bank: zet je tv in als spelcomputer voor pc-games

Gameconsoles

Naast emulators voor volledige besturingssystemen bestaan er talrijke tools die specifiek gameconsoles nabootsen. Voor vrijwel elke populaire gameconsole zijn er wel één of meerdere emulators beschikbaar voor Windows. Hoewel er veel meer zijn, vind je in onze tabel een overzicht van vijftien bekende gameconsoles, met bijpassende emulator(s).

Het is onmogelijk om alle emulators in dit artikel gedetailleerd te bespreken. Gelukkig zijn de meeste emulators vrij eenvoudig te installeren en te gebruiken. Bovendien vind je online vaak handleidingen, instructievideo’s en zelfs actieve community’s voor extra ondersteuning. Voor ROM’s, digitale kopieën van de gamecartridges of -schijven, kun je terecht op diverse websites, vaak ook op de sites van de emulators zelf.

Toch kunnen we het niet laten en zoomen even in op MAME, een emulator specifiek voor oude arcademachines, en op LaunchBox, een gamemanager en, net als het populaire RetroArch, een veelzijdige frontend-emulator die meerdere gameconsoles kan emuleren.

Redream is een emulator voor de Sega Dreamcast.

Arcademachines

MAME (Multiple Arcade Machine Emulator) laat je de klassieke arcadespellen van weleer op je pc herbeleven. Download MAME, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Na het downloaden extraheer je de bestanden. Voordat je MAME start met mame.exe, is het aan te raden om de ROM’s van je favoriete arcadespellen te downloaden. Websites als www.freeroms.com/mame.htm en www.retrostic.com/roms/mame bieden deze aan, evenals sites met ROM’s voor uiteenlopende consoles en emulators, zoals Doperoms, CoolROM, Vimm, en RomUlation.

Zorg ervoor dat je de (uitgepakte) ROM-bestanden in afzonderlijke submappen plaatst binnen de /roms-map van MAME, wellicht in C:\Users\<accountnaam>\Downloads\roms. Controleer gedownloade bestanden altijd op virussen, bijvoorbeeld via VirusTotal.

Bij het opstarten van MAME, vind je de geïnstalleerde ROM’s terug onder Available. Voor je een spel start, kun je via System Settings of General Settings de configuratie aanpassen, zoals de besturing, het geluid en de grafische instellingen. Een spel starten doe je door het in de lijst te selecteren. Om MAME te verlaten, gebruik je de Windows-toets, Alt+Tab of Alt+Enter om eerst de fullscreen-modus te verlaten.

MAME detecteert automatisch game-ROM’s in de daartoe bestemde map.

Grafische gamemanager

LaunchBox is niet alleen een gamemanager die handig is als je accounts hebt bij bijvoorbeeld Origin of Steam, maar het is ook een grafische interface van waaruit je snel games kunt starten, bestemd voor diverse emulators.

Na de eenvoudige installatie open je LaunchBox en helpt een wizard je met het toevoegen van games. Als voorbeeld nemen we DOS-games. Ga naar Menu / Tools / Importeer / MS-DOS Games, klik op Volgende, voeg de map met je games toe, zoals C:\dosbox, klik alweer op Volgende en kies (bijvoorbeeld) Kopieer / Verplaats de bestanden naar mijn LaunchBox gamesmap. Laat het vinkje staan bij Zoek naar game informatie in de lokale metadatabase en klik nog vier keer op Volgende. Selecteer de gewenste games (met ingedrukte Ctrl-toets) en klik op Einde. Je kunt nu een toegevoegde game selecteren en op Spelen klikken, of op Aanpassen om wijzigingen door te voeren.

Je kunt ook handmatig een game toevoegen, zoals een Game Boy-spel. Ga daarvoor naar Menu / Tools / Importeer / Handmatig Spel Toevoegen, vul bij Metadata een Titel in en geef bij Starten / Applicatie Pad het volledige pad naar je gamebestand op. Zet bij Starten / Emulation een vinkje bij Gebruik een emulator om dit spel te spelen (voornamelijk voor consolegames) en bevestig met Toevoegen. Kies een geschikte emulator in het uitklapmenu, in dit geval bijvoorbeeld VisualBoyAdvance-M of de AIO-emulator RetroArch. Klik op Bladeren om naar het bijbehorende Applicatie Pad te verwijzen en bevestig met OK (2x). Het spel kan beginnen.

LaunchBox: een flexibele gamemanager en een handige grafische frontend voor je emulaties.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een aparte vriezer kun je extra veel eten invriezen en voor langere tijd bewaren. Wij zochten vier vrijstaande vriezers voor je met een inhoud van minstens 100 liter.

Bij een koelkast is het vriesvak meestal beperkt van formaat. Kies je voor een losse vriezer, dan heb je veel meer ruimte. Modellen met meer dan 100 liter zijn geen uitzondering. Wij hebben vijf stuks voor je gevonden met flink wat ruimte.

Whirlpool W55ZM 112 W 2 N

De Whirlpool heeft een netto inhoud van 103 liter. Met een hoogte van 83,8 cm is het apparaat geschikt voor plaatsing onder een aanrechtblad. De vriezer beschikt over twee transparante lades en een vriesvak met klep. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. De W55ZM heeft een invriescapaciteit van 4,5 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 16 uur. De vriezer behoort tot klimaatklasse SN-T, wat betekent dat hij goed functioneert bij omgevingstemperaturen tussen +10°C en +43°C, maar niet geschikt is voor onverwarmde ruimtes als een schuur of garage. Gezien het formaat is hij ook eerder geschikt voor plaatsing in de keuken.

Jaarlijks energieverbruik: 170 kWh
Netto inhoud: 103 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 16 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Bosch GSN29VLEP 

Deze vrieskast heeft een royale inhoud van 200 liter en is afgewerkt in een roestvrijstalen look, waardoor hij er strak uitziet in elke keuken. Binnenin vind je vier handige, doorzichtige vrieslades, waaronder een extra ruime BigBox-lade voor grotere producten zoals pizza's of diepvriesgroenten. Dankzij de Supervriezen-functie worden nieuwe etenswaren snel ingevroren. Bij een eventuele stroomuitval hoef je je geen zorgen te maken: de vriezer houdt je producten tot wel 25 uur op de juiste temperatuur.

Jaarlijks energieverbruik: 221 kWh
Netto inhoud: 200 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 25 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Inventum VR1420

De Inventum VR1420 is een vrijstaande vrieskast met een netto inhoud van 160 liter. Hij beschikt over drie transparante lades en twee vriesvakken met kleppen. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. Met een invriesvermogen van 7,2 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 9 uur biedt de VR1420 betrouwbare prestaties. Het geluidsniveau bedraagt 42 dB, wat als normaal wordt beschouwd voor dit type apparaat. De vriezer is geschikt voor plaatsing in ruimtes met temperaturen tot -10°C, zoals een garage. Het energielabel van de VR1420 is E, met een jaarlijks energieverbruik van 235 kWh.

Jaarlijks energieverbruik: 235 kWh
Netto inhoud: 160 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 9 uur
Geschikt voor schuur of garage: Ja

Beko RFNE448E45W

Deze Beko heeft een netto inhoud van maar liefst 404 liter. Met een hoogte van 192 cm, een breedte van 70 cm en een diepte van 77 cm biedt deze vriezer dus ruime opslagmogelijkheden. Het apparaat heeft acht transparante vrieslades, waaronder een ruime lade voor het opslaan van grotere producten. De draairichting van de deur kan aangepast worden aan de plaatsingsruimte. Bij stroomuitval blijft de temperatuur tot 30 uur op een veilig niveau. Deze vriezer is echter niet geschikt voor de schuur of garage. Wel heeft deze vriezer een iets zuiniger energielabel dan de meeste apparaten die hier besproken zijn, namelijk D.

Jaarlijks energieverbruik: 233 kWh
Netto inhoud: 404 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 30 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

AEG OAG7M281EX

De AEG OAG7M281EX is een vrijstaande vrieskast uit de 7000-serie met een netto inhoud van 278 liter. Dankzij de NoFrost-technologie hoef je nooit meer handmatig te ontdooien. De MultiFlow-luchtcirculatie zorgt voor een stabiele temperatuur en luchtvochtigheid in de hele vriezer, wat de kwaliteit van je voedsel beschermt. De vriezer is uitgerust met vijf transparante lades en twee uitneembare glazen legplanken, wat flexibiliteit biedt bij het opbergen van grotere items. Dankzij de elektronische bediening met LED-indicatie kun je de temperatuur en andere instellingen precies regelen. De invriescapaciteit bedraagt 13 kilogram per 24 uur, ruim voldoende om ook na een grote boodschappenronde alles snel in te vriezen.

Jaarlijks energieverbruik: 248 kWh
Netto inhoud: 278 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 15 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

De JBL Tour One M3 is een over-ear-hoofdtelefoon met ANC-modus, waarin hij zoveel mogelijk omgevingsgeluiden minimaliseert om jou rustig te laten luisteren naar muziek of een podcast. JBL voorziet de hoofdtelefoon van nog veel meer functies. In deze review lees je onze ervaringen met de JBL Tour One M3 na drie weken intensief gebruik.

JBL heeft voor velen een wat stoerder imago, onder andere door de focus op krachtige luidsprekers en oordopjes en marketing gericht op een jongere doelgroep. Daar horen ook speciale hoofdtelefoons bij. De Tour One M3 is wat dat betreft een minder typisch JBL-product, want deze luxe hoofdtelefoon past qua adviesprijs (350 euro), uitstraling en functies meer bij mensen die in alle rust willen genieten. Bijvoorbeeld in de trein of in het vliegtuig. Ja, de Tour One M3 is zeker interessant voor (zaken)reizigers. Een domein waar traditioneel vooral Bose en Sony sterk in zijn.

Ontwerp en draagcomfort

De JBL Tour One M3 oogt zakelijk in zijn blauwe (getest), zwarte of zandachtige kleur en valt prettig over onze oren heen. De hoofdband is zacht en irriteert niet na een paar uur luisteren. We krijgen dan wel wat warme oren. Je kunt de bluetooth-hoofdtelefoon opvouwen. De knoppen op de schelpen voor de bediening vergen wat gewenning om op de tast te vinden, maar werken naar behoren.

©Rens Blom

Ook de meegeleverde opbergdoos is strak, sterk gebouwd en geeft een premium gevoel. In de doos zitten genoeg kabels om de hoofdtelefoon bekabeld te gebruiken, ook in het vliegtuig. Een usb-c-oplaadkabel is uiteraard ook aanwezig.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit en ANC-modus

Heel belangrijk aan een dure hoofdtelefoon is de geluidskwaliteit. We vallen met de deur in huis: die is heel goed bij de JBL Tour One M3. De hoofdtelefoon klinkt krachtig, duidelijk en best ruimtelijk. Altijd knap aangezien de oorschelpen over je oren heen vallen en het geluid dus heel duidelijk je oren in gaat.

Wat we ook fijn vinden is dat JBL geen extra nadruk legt op de bas, iets dat het merk wel doet bij producten die meer op jongeren gericht zijn. Podcasts klinken ook lekker realistisch.

We zijn ook fan van de uitgebreide equalizer in de JBL Headphones-app die je op je smartphone kunt installeren. Wie raad weet met een equalizer, kan lekker pingelen in de app om de geluidskwaliteit van de Tour One M3 meer naar eigen hand te zetten.

©Rens Blom

De app van JBL biedt heel veel functies.

De ANC-modus is effectief in het onderdrukken van omgevingsgeluiden, vooral repetitieve geluiden als vliegtuigmotoren (wanneer we in het vliegtuig zitten) of voorbijrazende auto's (als we op circa dertig meter van een drukkere weg wandelen). We merken echter ook dat de Sonos Ace en Sony WH-1000XM5 nog beter zijn in het minimaliseren van niet-repetitieve geluiden, zoals luid pratende mensen achter je in het vliegtuig, joelende kinderen in de trein of knisperende verpakkingen in een kantoortuin. Met de JBL Tour One M3 op horen we dergelijke geluiden meer dan met de twee andere genoemde hoofdtelefoons. Voor onze volgende langere vlieg- en treinreizen kiezen we daarom liever voor een van die andere modellen. Niet omdat de accuduur van de Tour One M3 tegenvalt – die is ruim voldoende – maar vanwege de demping van omgevingsgeluid.

©Rens Blom

Accuduur

Over die accuduur gesproken: de Tour One M3 gaat zeker 35 uur mee bij het luisteren naar muziek met de ANC-modus aan. Zonder ANC komen daar nog tientallen uren bij. Opladen doet de hoofdtelefoon snel via zijn usb-c-poort. Vijf minuten opladen is goed voor ruim drie uur muziek luisteren.

Smart Tx is interessante gadget

Dan nog even over de Smart Tx, het kleine rechthoekige apparaatje dat werkt met de hoofdtelefoon. De Smart Tx heeft een accu die in de praktijk meerdere werkdagen meegaat, of langer als je de hoofdtelefoon minder vaak gebruikt. Op het aanraakgevoelige schermpje van de gadget zie je nuttige informatie over het gebruik van de hoofdtelefoon en je muziek. Je kunt ook allerlei instellingen veranderen. Met deze gadget binnen handbereik hoef je de JBL-app op je smartphone eigenlijk niet te openen.

©Rens Blom

Maar de gadget kan – gelukkig – meer. Je kunt 'm namelijk bekabeld via usb aansluiten op vele typen audiobronnen, van een computer en televisie tot het inflight-entertainmentsysteem in het vliegtuig. Na het koppelen en aanzetten van de Smart TX maakt deze automatisch verbinding met je Tour One M3 en stuurt het geluid draadloos door. Zo kun je dus een film kijken op het vliegtuigschermpje zonder dat je per ongeluk de kabel uit je hoofdtelefoon trekt als je je dekentje lekker warm om je benen vouwt.

©Rens Blom

Ook noemenswaardig is dat de Smart Tx ondersteuning biedt voor Auracast, een relatief nieuwe bluetooth-functionaliteit waarmee je geluid van één apparaat kunt streamen naar meerdere ondersteunde hoofdtelefoons, oordopjes en luidsprekers. JBL zet al langer in op Auracast, wat de Smart Tx-gadget extra nuttig maakt voor wie al andere moderne JBL-producten gebruikt.

Spreken de functies van de Smart Tx je niet aan? Je kunt de Tour One M3 los kopen voor een adviesprijs van 349 euro of in combinatie met de Smart Tx voor 399 euro. Fijn dat JBL je niet verplicht laat betalen voor een gadget die je misschien niet hoeft.

©Rens Blom

Conclusie: JBL Tour One M3 kopen?

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.