Wanneer je over het internet surft, krijgen de bezochte servers en mogelijk ook andere instanties heel wat informatie over je te zien. Denk onder meer aan je ip-adres. Met de Tor-browser bescherm je jezelf en je systeem beter tegen tracering, monitoring en (geo)blokkades. Je wordt nooit meer gevolgd.

Netwerk

Voordat we het Tor-netwerk gaan verkennen, is het handig om eerst de werking van Tor te begrijpen, zodat je weet hoe Tor je surfsessies beveiligt. Tijdens een normale surfsessie verbindt je computer zich via je internetprovider rechtstreeks met de bezochte webserver, zodat die je ip-adres kan zien. Wanneer je via de Tor-browser surft, blijft je ip-adres wel zichtbaar voor je internetprovider, maar je data worden in meerdere lagen versleuteld.

De browser creëert een willekeurig pad van minstens drie servers, de zogenoemde nodes, waarlangs je data passeren voordat ze de beoogde webserver bereiken. De eerste server, de entry node of guard node, ontvangt de versleutelde data en verwijdert de buitenste encryptielaag. Daardoor wordt het adres van de volgende server (middle node) zichtbaar. De oorspronkelijke data blijven nog versleuteld.

De middle node herhaalt dit proces en verwijdert weer een encryptielaag om het adres van de volgende server te onthullen. Deze server weet dus niet wie de oorspronkelijke verzender is en kent ook de inhoud van de data niet. De laatste node, de exit node, haalt de laatste encryptielaag eraf en stuurt je nu onversleutelde data naar de bedoelde webserver.

Het terugsturen van data van de webserver naar je computer verloopt op een vergelijkbare manier.Het verwijderen van telkens een volgende encryptielaag kun je vergelijken met de schillen van een ui. Daarmee zijn direct het logo en de naam Tor verklaard: The onion router.

Brave

Om via het Tor-netwerk te surfen, gebruik je idealiter de speciale Tor Browser. Daarover vertellen we je in de volgende paragrafen meer.

Maar gebruik je al de op privacy gerichte browser Brave? Dan kun je via een ingebouwde functie zonder verdere configuratie vanuit een privévenster via het Tor-netwerk surfen. Dit kan ook met Firefox en Opera, maar daar is wel een extra configuratie of een extensie voor nodig.

In Brave selecteer je via het knopje Brave aanpassen en beheren de optie Nieuw Privévenster met Tor (of gebruik de toetscombinatie Alt+Shift+N). Na het instellen van de nodes verschijnt de melding ‘Tor verbonden’ en surf je via het Tor-netwerk. Verschijnt deze optie niet, ga dan naar Instellingen / Privacy en beveiliging en schakel bij Tor-venster de knop Privéscherm met Tor in. Hier zie je ook de meer geavanceerde instellingen, zoals Onion-diensten, Snowflake-extensie en Tor-bridges, ook hierover lees je in meer in de rest van dit artikel. Je kunt dus met een browser als Brave het Tor-netwerk op, maar voor optimaal en regelmatig gebruik zet je toch liever de Tor Browser in.

Tor Browser

De Tor Browser is gebaseerd op Mozilla Firefox en aangepast voor het Tor-netwerk met gelaagde data-encryptie. Enkele extra maatregelen beschermen je privacy nog beter. Zo wordt elke bezochte website geïsoleerd, wat tracering bemoeilijkt. Cookies en browsegeschiedenis worden automatisch verwijderd na elke surfsessie. Tor Browser voorkomt verder fingerprinting door elke browser er zoveel mogelijk hetzelfde uit te laten zien.

Je downloadt Tor Browser van www.torproject.org, beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. We nemen de Windows-versie als voorbeeld. Met enkele muisklikken installeer je de browser. Wanneer je voor de eerste keer opstart, druk je op de knop Verbinding, eventueel na het aanvinken van Altijd automatisch verbinding maken. Rechtsboven verschijnt kort de melding Verbonden. Test dit door bijvoorbeeld te surfen naar www.ipleak.net. Je ziet dan een ip-adres van je huidige exit node uit het Tor-netwerk, en dus niet die van je internetprovider. Via het knopje Tor-circuit, links van je adresbalk, zie je de ip-adressen en locaties van de andere twee nodes. Klik hier op Nieuw Tor-circuit voor deze website om de laatste twee nodes te wijzigen.

Rechtsboven vind je het knopje Nieuwe identiteit. Na een herstart van je browser worden automatisch alle cookies en bezochte sites verwijderd, zodat je als een nieuwe gebruiker verder kunt surfen. Je zult wel merken dat het surfen wat trager verloopt dan met je reguliere browser. Dit komt doordat je data door verschillende nodes gaan die telkens ook een encryptielaag moeten ontsleutelen.

Onion-diensten

Wanneer je via Tor een website bezoekt, gaan je data eerst langs nodes binnen het Tor-netwerk en ze verlaten dit netwerk weer om de beoogde webserver te bereiken. Er bestaan ook servers binnen het Tor-netwerk zelf: de zogeheten onion-diensten, vroeger ‘hidden services’ genoemd, waarbij er dus geen exit node is. De server waarop zo’n onion-dienst draait, verbergt zijn ip-adres door gebruik te maken van het Tor-netwerk, zodat de fysieke locatie niet te achterhalen is. Elke onion-dienst heeft een adres dat eindigt op ‘.onion’, gegenereerd door sterke cryptografie via de Tor-software. Deze software is momenteel aan versie 3 toe en genereert onion-adressen met maar liefst 56 tekens.

Onion-diensten zijn populair voor activiteiten die anonimiteit vereisen, zoals journalistiek, klokkenluiden, het omzeilen van censuur en helaas ook allerlei vormen van criminaliteit. Alle Tor onion-diensten samen maken deel uit van het darknet, een netwerk binnen internet dat met het oog op anonimiteit werd ontworpen. Andere netwerken zijn bijvoorbeeld I2P (Invisible Internet Project), Freenet/Hyphanet en ZeroNet. De inhoud die op zulke netwerken beschikbaar is, wordt ook wel darkweb genoemd.

Interessante sites

Tijd nu om zelf een kijkje te nemen op het darknet van de onion-diensten. Dat kan als volgt. Zodra je de browser hebt gestart en je met Tor bent verbonden, verschijnt standaard een browservenster met een zoekbalk van DuckDuckGo. Schakel de knop Onioniseren in en vul een zoekterm in. Je wordt automatisch met de onion-dienst van deze zoekmachine verbonden, wat te merken is aan het onion-webadres, en helaas ook aan de tragere transfers.

Op deze webpagina van Tor kom je de adressen van nog meer interessante onion-diensten tegen, waaronder ProPublica, The New York Times, Facebook, Debian, Brave, Reddit, EFF en Amnesty International. In de rubriek Tools vind je OnionShare (voor het veilig delen van bestanden en het hosten van websites), SecureDrop (voor het indienen van vertrouwelijke documenten en berichten bij bijvoorbeeld journalisten) en GlobaLeaks (voor het beveiligd en anoniem opzetten van een klokkenluidersplatform).

Extra privacy

Zoals gezegd helpt Tor Browser je privacy beschermen door drievoudige encryptie voor de nodes in het Tor-netwerk, scriptblokkering, anti-fingerprintingtechnieken en het automatisch verwijderen van cookies en je browsegeschiedenis. Maar er zijn nog andere hulpmiddelen en zaken waarop je moet letten.

In theorie kun je in Tor Browser, die eigenlijk een vertimmerde Firefox is, allerlei browserextensies toevoegen via Instellingen / Extensies & Thema’s. Maar dit is geen goed idee, omdat zulke extensies de kans op een unieke browserfingerprint verhogen en mogelijk je online activiteiten volgen of zelfs ongedocumenteerde beveiligingslekken bevatten.

Beter kun je in de Tor Browser waar mogelijk uitsluitend websites via het https-protocol bezoeken. Dit zorgt voor een extra versleuteling. Je dwingt dit als volgt af: ga naar Instellingen / Privacy & Beveiliging, scrol naar Alleen-HTTPS-modus en kies Alleen-HTTPS-modus in alle vensters inschakelen. Onderstaande animatie geeft duidelijk aan welke data je met Tor al dan niet in combinatie met https verborgen houdt. Het is de moeite waard deze te bestuderen.

Het is ook mogelijk Tor met een VPN-verbinding te combineren. Dat kan op verschillende manieren, maar de handigste manier is eerst je vpn-netwerk te activeren en vervolgens de Tor Browser te starten. In dit geval ziet de VPN-provider wel je echte ip-adres, maar bij een betrouwbare provider is dit wellicht niet zo’n probleem.

Tor-bruggen

Je kunt nog een stap verdergaan en via een speciale Tor-brug (bridge) het Tor-netwerk binnengaan. Dit zijn Tor-relays die niet in het Tor-netwerk staan, maar wel voor jou een verbinding kunnen leggen. Tor-bruggen worden vooral gebruikt door mensen die toegang willen krijgen tot het Tor-netwerk in landen waar Tor-gebruik wordt geblokkeerd. Er zijn vier brugtypes:

Tor-bruggen worden niet openbaar verspreid, dus je moet wat moeite doen om zo’n brug te vinden en je ermee te verbinden. Ga naar Instellingen / Verbinding. Klik bij Voeg eenNieuwe Brug toe op Een ingebouwde brug selecteren. Kies bijvoorbeeld obsf4(ingebouwd). Na bevestiging met OK wordt zo’n obsf4-brug toegevoegd en ben je daarmee verbonden. Laat Gebruik huidige bruggen ingeschakeld. Een druk op het knopje Tor-circuit bevestigt dit.

Om je met een nieuwe WebTunnel-brug te verbinden, ga je met je reguliere browser naar de site in kwestie via https://bridges.torproject.org/options. Kies webtunnel in het uitklapmenu, klik op Get Bridges, vul de captcha in en klik op Copy All voor het adres. Open Tor Browser, ga naar Instellingen / Verbinding, klik op Voeg Handmatig een Brug toe en plak het adres met Ctrl+V in het veld. Bevestig met OK. Klaar.

Je hebt een airfryer gekocht om met minder vet te koken, maar dat betekent niet dat je hoeft in te leveren op smaak of knapperigheid. Integendeel: met het juiste gebruik tover je er de krokantste gerechten mee op tafel, zonder dat ze in olie zwemmen. Het draait allemaal om de juiste aanpak.

Hoe werkt een airfryer eigenlijk? Nou, zo!

Een airfryer werkt eigenlijk als een kleine heteluchtoven waarin hete lucht continu circuleert. Je eten gaat in een mandje of op een rekje, waar het rondom wordt verhit. Door het krachtige verwarmingselement bereikt de airfryer snel de juiste temperatuur. De compacte binnenruimte houdt de warmte vast, waardoor alles sneller gaart dan in een gewone oven. Dat scheelt energie én levert in korte tijd een mooi krokant resultaat op.

©africaimages.com (Olga Yastremska, Africa Images)

Krokant resultaat met snacks en friet uit de airfryer

Friet en snacks horen natuurlijk bij de airfryer. Er zijn genoeg diepvriesvarianten die speciaal voor dit type bereiding zijn gemaakt. Houd voor het beste resultaat de aanwijzingen op de verpakking aan, maar verwarm je airfryer altijd eerst even voor. Ook als de handleiding zegt dat het niet hoeft. Vier minuten op de gewenste temperatuur is meestal genoeg.

Leg kroketten of andere snacks nooit in een koude airfryer – dat is te vergelijken met ze in koude olie dompelen. Kijk aan het einde van de bereiding of ze mooi goudbruin zijn. Elke airfryer heeft zijn eigen karakter, dus soms helpt een minuutje extra voor die perfecte krokante korst.

Groenten met een knapperig laagje uit de airfryer

Zin in groenten met een stevige bite? Paneren is de sleutel. Geen dik beslag, maar een eenvoudige laag van ei en paneermeel of panko. Snijd bijvoorbeeld bloemkool in kleine roosjes, meng bloem met kruiden naar smaak en klop een eitje los. Haal de roosjes eerst door de bloem, dan door het ei en druk ze daarna goed in de panko. Na twintig minuten op 190 graden komen ze krokant en goudbruin uit je airfryer.

Hetzelfde trucje werkt prima met groenten als courgette, aubergine (in repen) of wortel. Wie liever geen ei gebruikt, kan een dun papje maken van bloem, water en kruiden om de paneerlaag te laten hechten.

©Francisco Zeledon

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips | Ninja | Tefal | Inventum | Princess

Deze merken komen al langere tijd goed uit de bus in verschillende vergelijkingen. In tests van de Consumentenbond en andere onafhankelijke platforms worden ze vaak genoemd omdat ze simpelweg doen wat je ervan verwacht: ze warmen snel op, bakken gelijkmatig en zijn prettig in gebruik. Bovendien is de verhouding tussen de prijs en wat je voor je geld krijgt goed.

Aanraders per merk

Ninja Airfryer XXL Max Pro
Ruime airfryer voor grotere porties. De 6,2-liter mand is geschikt voor 3-4 personen en levert gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer
Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden tegelijk. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum GF500HLD Airfryer
Betaalbare instap-airfryer; handig voor kleinere huishoudens of basisgebruik. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W
dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Geschikt om twee gerechten tegelijk te bereiden, met genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket
Populair model van Philips met dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Elke review moet voldoen aan kwaliteitscriteria: de reviewer moet aangeven of het product gekocht, gekregen of getest is, er mag geen misleidende taal in staan en de inhoud moet betrouwbaar zijn. Zo worden nep- of spamreacties tegengegaan. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.

De maizenatruc voor goudbruine, knapperige aardappels

Verse aardappels uit de airfryer zijn heerlijk, maar echt krokant worden ze niet altijd vanzelf. Dat komt door het zetmeel, dat per aardappelras en zelfs per seizoen verschilt. Sommige aardappels bevatten meer suikers en kleuren daardoor snel bruin, terwijl de binnenkant nog niet gaar is.

De oplossing is eenvoudig: laat de aardappelpartjes of -schijfjes minimaal een half uur in koud water staan om het overtollige zetmeel weg te spoelen. Dep ze daarna goed droog. Meng per halve kilo aardappel een eetlepel maizena of aardappelzetmeel erdoor. Besprenkel ze licht met olie, bijvoorbeeld met een sprayspuit uit de supermarkt, en bak ze 25 tot 30 minuten op 180 graden in een voorverwarmde airfryer. Controleer of ze gaar zijn en serveer ze direct, want na afkoeling verliezen ze hun knapperigheid.

Zo bak je alles perfect in je airfryer

Veel mensen gebruiken bakpapier of een bakvorm om hun airfryer schoon te houden. Dat kan, zolang de hete lucht maar goed kan blijven circuleren. Wordt de luchtstroom geblokkeerd, dan gaart je eten ongelijkmatig en blijft het minder krokant.

Een beetje olie doet wonderen. Je hebt er niet veel van nodig, maar zonder olie blijven gerechten vaak bleek of droog. Voorgepaneerde snacks, zoals een schnitzel uit de supermarkt, krijgen pas een mooi bruin korstje als je ze licht insprayt met olie. Invetten met een kwastje kan ook, al verdeelt een spray de olie meestal gelijkmatiger.

Blijft het resultaat tegenvallen? Controleer dan of je airfryer de juiste temperatuur haalt. Dat kan met een oventhermometer: verwarm de airfryer vijf minuten voor, zet de thermometer erin en laat hem nog vijf minuten draaien op de ingestelde stand. Zo weet je meteen of de temperatuur klopt.

Lees ook: Airfryers met slimme schoonmaak- en opbergfuncties

De Motorola Edge 60 Fusion is deze Black Friday tijdelijk flink in prijs verlaagd: van 329,99 naar slechts 269,99 euro. Dankzij het gebogen oled-display, de sterke camera’s en de lange accuduur is dit één van de scherpste smartphone-deals van dit moment.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Motorola

Tijdens de Black Friday-week duikt de Motorola Edge 60 Fusion onder een prijsgrens die je eigenlijk nooit ziet bij smartphones met een schermkwaliteit, kleurweergave, prestaties en bouwkwaliteit van dit niveau. Normaal is het toestel met 329,99 euro al erg betaalbaar, maar je betaalt nu tijdelijk slechts 269,99 euro. Dat maakt deze stijlvolle en krachtige telefoon opeens nog aantrekkelijker. En omdat de Edge 60 Fusion niet aanvoelt als een typische middenklasser, maar als een toestel met een eigen smoel, springt deze deal er extra uit.

©Motorola

Lekker design

De Motorola Edge 60 Fusion overtuigt al bij het oppakken. Het 6,67-inch oledscherm loopt aan alle vier de randen door, waardoor de voorkant bijna randloos oogt en het toestel slank en modern aanvoelt. De achterzijde heeft een op leer geïnspireerde afwerking die warm en zacht in de hand ligt. Aan de voorkant zorgt Corning Gorilla Glass 7i voor stevigheid zonder extra gewicht. Met 178 gram en een dikte van 7,95 millimeter combineert het toestel een elegante behuizing met een stevige bouwkwaliteit.

Het Super HD-display (2712 × 1220 pixels) levert haarscherp beeld, diepe kleuren en nauwkeurige huidtinten dankzij 10-bits ondersteuning. De piekhelderheid van 4500 nits maakt het scherm uitstekend leesbaar in fel zonlicht, terwijl de 120Hz-verversing alles vloeiend toont. Water Touch zorgt ervoor dat het display ook reageert met natte vingers; handig tijdens het sporten of een wandeling in de regen.

©Motorola

Prima prestaties en camera's

De MediaTek Dimensity 7300-chipset met 8 GB RAM zorgt voor snelle reacties bij apps, multitasking en media. Android 15 draait soepel en overzichtelijk, met de vertrouwde Moto-functies en extra beveiliging via ThinkShield. Met 256 GB opslag heb je ruimte zat voor foto's, video's en apps.

De 50MP-Sony LYTIA 700C-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie levert scherpe, kleurrijke beelden, zowel overdag als 's nachts. De 13MP-ultragroothoekcamera met 120 graden beeldhoek doet ook dienst als macrocamera dankzij autofocus. Aan de voorkant zorgt een 32MP-selfiecamera voor meer dan fatsoenlijke zelfportretten.

Accu met dapper uithoudingsvermogen

Dankzij de 5200mAh-accu haalt de Edge 60 Fusion tot ruim 52 uur gebruik op één lading. Met 68W-snelladen vul je in korte tijd weer genoeg juice aan om door te kunnen. De efficiënte chipset en optimalisaties in Android zorgen daarbij voor een merkbaar langer uithoudingsvermogen.

De stereospeakers zorgen voor een helder en ruimtelijk geluidsbeeld. In de doos zitten verder een beschermcase, een usb-c-kabel, een simtool en Motorola's kenmerkende geparfumeerde verpakking.

Pak deze deal nú!

De Edge 60 Fusion voelt niet aan als een toestel uit zijn prijsklasse. Het design, het scherm, de camera's en de accuprestaties doen denken aan een veel duurder segment. Zeker voor de tijdelijke prijs van nét geen 270 euro is dit een toestel dat opeens concurreert met modellen die normaal gesproken ruim boven deze prijsklasse zitten. En dat maakt deze aanbieding zo aantrekkelijk!