Wanneer je over het internet surft, krijgen de bezochte servers en mogelijk ook andere instanties heel wat informatie over je te zien. Denk onder meer aan je ip-adres. Met de Tor-browser bescherm je jezelf en je systeem beter tegen tracering, monitoring en (geo)blokkades. Je wordt nooit meer gevolgd.

Netwerk

Voordat we het Tor-netwerk gaan verkennen, is het handig om eerst de werking van Tor te begrijpen, zodat je weet hoe Tor je surfsessies beveiligt. Tijdens een normale surfsessie verbindt je computer zich via je internetprovider rechtstreeks met de bezochte webserver, zodat die je ip-adres kan zien. Wanneer je via de Tor-browser surft, blijft je ip-adres wel zichtbaar voor je internetprovider, maar je data worden in meerdere lagen versleuteld.

De browser creëert een willekeurig pad van minstens drie servers, de zogenoemde nodes, waarlangs je data passeren voordat ze de beoogde webserver bereiken. De eerste server, de entry node of guard node, ontvangt de versleutelde data en verwijdert de buitenste encryptielaag. Daardoor wordt het adres van de volgende server (middle node) zichtbaar. De oorspronkelijke data blijven nog versleuteld.

De middle node herhaalt dit proces en verwijdert weer een encryptielaag om het adres van de volgende server te onthullen. Deze server weet dus niet wie de oorspronkelijke verzender is en kent ook de inhoud van de data niet. De laatste node, de exit node, haalt de laatste encryptielaag eraf en stuurt je nu onversleutelde data naar de bedoelde webserver.

Het terugsturen van data van de webserver naar je computer verloopt op een vergelijkbare manier. Het verwijderen van telkens een volgende encryptielaag kun je vergelijken met de schillen van een ui. Daarmee zijn direct het logo en de naam Tor verklaard: The onion router.

Je data gaan via een meerlaagse versleuteling langs diverse nodes in het Tor-netwerk.

Brave

Om via het Tor-netwerk te surfen, gebruik je idealiter de speciale Tor Browser. Daarover vertellen we je in de volgende paragrafen meer.

Maar gebruik je al de op privacy gerichte browser Brave? Dan kun je via een ingebouwde functie zonder verdere configuratie vanuit een privévenster via het Tor-netwerk surfen. Dit kan ook met Firefox en Opera, maar daar is wel een extra configuratie of een extensie voor nodig.

In Brave selecteer je via het knopje Brave aanpassen en beheren de optie Nieuw Privévenster met Tor (of gebruik de toetscombinatie Alt+Shift+N). Na het instellen van de nodes verschijnt de melding ‘Tor verbonden’ en surf je via het Tor-netwerk. Verschijnt deze optie niet, ga dan naar Instellingen / Privacy en beveiliging en schakel bij Tor-venster de knop Privéscherm met Tor in. Hier zie je ook de meer geavanceerde instellingen, zoals Onion-diensten, Snowflake-extensie en Tor-bridges, ook hierover lees je in meer in de rest van dit artikel. Je kunt dus met een browser als Brave het Tor-netwerk op, maar voor optimaal en regelmatig gebruik zet je toch liever de Tor Browser in.

Surfen via het Tor-netwerk? Dat kan ook vanuit Brave.

Tor Browser

De Tor Browser is gebaseerd op Mozilla Firefox en aangepast voor het Tor-netwerk met gelaagde data-encryptie. Enkele extra maatregelen beschermen je privacy nog beter. Zo wordt elke bezochte website geïsoleerd, wat tracering bemoeilijkt. Cookies en browsegeschiedenis worden automatisch verwijderd na elke surfsessie. Tor Browser voorkomt verder fingerprinting door elke browser er zoveel mogelijk hetzelfde uit te laten zien.

Je downloadt Tor Browser van www.torproject.org, beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. We nemen de Windows-versie als voorbeeld. Met enkele muisklikken installeer je de browser. Wanneer je voor de eerste keer opstart, druk je op de knop Verbinding, eventueel na het aanvinken van Altijd automatisch verbinding maken. Rechtsboven verschijnt kort de melding Verbonden. Test dit door bijvoorbeeld te surfen naar www.ipleak.net. Je ziet dan een ip-adres van je huidige exit node uit het Tor-netwerk, en dus niet die van je internetprovider. Via het knopje Tor-circuit, links van je adresbalk, zie je de ip-adressen en locaties van de andere twee nodes. Klik hier op Nieuw Tor-circuit voor deze website om de laatste twee nodes te wijzigen.

Rechtsboven vind je het knopje Nieuwe identiteit. Na een herstart van je browser worden automatisch alle cookies en bezochte sites verwijderd, zodat je als een nieuwe gebruiker verder kunt surfen. Je zult wel merken dat het surfen wat trager verloopt dan met je reguliere browser. Dit komt doordat je data door verschillende nodes gaan die telkens ook een encryptielaag moeten ontsleutelen.

De bezochte webservers zien het ip-adres van je huidige exit node.

Onion-diensten

Wanneer je via Tor een website bezoekt, gaan je data eerst langs nodes binnen het Tor-netwerk en ze verlaten dit netwerk weer om de beoogde webserver te bereiken. Er bestaan ook servers binnen het Tor-netwerk zelf: de zogeheten onion-diensten, vroeger ‘hidden services’ genoemd, waarbij er dus geen exit node is. De server waarop zo’n onion-dienst draait, verbergt zijn ip-adres door gebruik te maken van het Tor-netwerk, zodat de fysieke locatie niet te achterhalen is. Elke onion-dienst heeft een adres dat eindigt op ‘.onion’, gegenereerd door sterke cryptografie via de Tor-software. Deze software is momenteel aan versie 3 toe en genereert onion-adressen met maar liefst 56 tekens.

Onion-diensten zijn populair voor activiteiten die anonimiteit vereisen, zoals journalistiek, klokkenluiden, het omzeilen van censuur en helaas ook allerlei vormen van criminaliteit. Alle Tor onion-diensten samen maken deel uit van het darknet, een netwerk binnen internet dat met het oog op anonimiteit werd ontworpen. Andere netwerken zijn bijvoorbeeld I2P (Invisible Internet Project), Freenet/Hyphanet en ZeroNet. De inhoud die op zulke netwerken beschikbaar is, wordt ook wel darkweb genoemd.

De BBC heeft een onion-dienst draaien voor mensen die deze site niet mogen bezoeken.

Interessante sites

Tijd nu om zelf een kijkje te nemen op het darknet van de onion-diensten. Dat kan als volgt. Zodra je de browser hebt gestart en je met Tor bent verbonden, verschijnt standaard een browservenster met een zoekbalk van DuckDuckGo. Schakel de knop Onioniseren in en vul een zoekterm in. Je wordt automatisch met de onion-dienst van deze zoekmachine verbonden, wat te merken is aan het onion-webadres, en helaas ook aan de tragere transfers.

Op deze webpagina van Tor kom je de adressen van nog meer interessante onion-diensten tegen, waaronder ProPublica, The New York Times, Facebook, Debian, Brave, Reddit, EFF en Amnesty International. In de rubriek Tools vind je OnionShare (voor het veilig delen van bestanden en het hosten van websites), SecureDrop (voor het indienen van vertrouwelijke documenten en berichten bij bijvoorbeeld journalisten) en GlobaLeaks (voor het beveiligd en anoniem opzetten van een klokkenluidersplatform).

The Hidden Wiki: een soort Wikipedia, maar dan voor onion-diensten.

Extra privacy

Zoals gezegd helpt Tor Browser je privacy beschermen door drievoudige encryptie voor de nodes in het Tor-netwerk, scriptblokkering, anti-fingerprintingtechnieken en het automatisch verwijderen van cookies en je browsegeschiedenis. Maar er zijn nog andere hulpmiddelen en zaken waarop je moet letten.

In theorie kun je in Tor Browser, die eigenlijk een vertimmerde Firefox is, allerlei browserextensies toevoegen via Instellingen / Extensies & Thema’s. Maar dit is geen goed idee, omdat zulke extensies de kans op een unieke browserfingerprint verhogen en mogelijk je online activiteiten volgen of zelfs ongedocumenteerde beveiligingslekken bevatten.

Beter kun je in de Tor Browser waar mogelijk uitsluitend websites via het https-protocol bezoeken. Dit zorgt voor een extra versleuteling. Je dwingt dit als volgt af: ga naar Instellingen / Privacy & Beveiliging, scrol naar Alleen-HTTPS-modus en kies Alleen-HTTPS-modus in alle vensters inschakelen. Onderstaande animatie geeft duidelijk aan welke data je met Tor al dan niet in combinatie met https verborgen houdt. Het is de moeite waard deze te bestuderen.

De betere privacybescherming: Tor in combinatie met https (bron: Electronic Frontier Foundation (EFF)). Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Het is ook mogelijk Tor met een VPN-verbinding te combineren. Dat kan op verschillende manieren, maar de handigste manier is eerst je vpn-netwerk te activeren en vervolgens de Tor Browser te starten. In dit geval ziet de VPN-provider wel je echte ip-adres, maar bij een betrouwbare provider is dit wellicht niet zo’n probleem.

Tor-bruggen

Je kunt nog een stap verdergaan en via een speciale Tor-brug (bridge) het Tor-netwerk binnengaan. Dit zijn Tor-relays die niet in het Tor-netwerk staan, maar wel voor jou een verbinding kunnen leggen. Tor-bruggen worden vooral gebruikt door mensen die toegang willen krijgen tot het Tor-netwerk in landen waar Tor-gebruik wordt geblokkeerd. Er zijn vier brugtypes:

Tor-bruggen worden niet openbaar verspreid, dus je moet wat moeite doen om zo’n brug te vinden en je ermee te verbinden. Ga naar Instellingen / Verbinding. Klik bij Voeg een Nieuwe Brug toe op Een ingebouwde brug selecteren. Kies bijvoorbeeld obsf4 (ingebouwd). Na bevestiging met OK wordt zo’n obsf4-brug toegevoegd en ben je daarmee verbonden. Laat Gebruik huidige bruggen ingeschakeld. Een druk op het knopje Tor-circuit bevestigt dit.

Om je met een nieuwe WebTunnel-brug te verbinden, ga je met je reguliere browser naar de site in kwestie via https://bridges.torproject.org/options. Kies webtunnel in het uitklapmenu, klik op Get Bridges, vul de captcha in en klik op Copy All voor het adres. Open Tor Browser, ga naar Instellingen / Verbinding, klik op Voeg Handmatig een Brug toe en plak het adres met Ctrl+V in het veld. Bevestig met OK. Klaar.

Obs4 is hopelijk een brug te ver voor censuurdiensten en andere ongezonde nieuwsgierigen.

Op vakantie met de camper of caravan? Dan wil je vooral genieten van de vrijheid en zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan huishoudklusjes. Hoeft ook niet: met een beetje voorbereiding, wat slimme hulpmiddelen en een paar kleine dagelijkse routines blijft alles fris. En dat betekent ook: geen monsterschoonmaakklus bij thuiskomst dus. Als dat geen ontspannen vooruitzicht is!

Lees ook: Brug te laag? Bocht te krap? Met campernavigatie verloopt je reis wél probleemloos

🧳Dit doe je voor vertrek

Een goede start begint met een schone basis én de juiste spullen aan boord. Door je camper of caravan voor vertrek al goed schoon te maken, bespaar je jezelf tijdens je reis een hoop werk. Maak het aanrecht, de koelkast en het kookgedeelte schoon, stofzuig de vloer en neem kastjes en oppervlakken af met een vochtige doek. Ook ramen en spiegels kun je beter alvast schoonmaken: onderweg kan stof er zich dan minder makkelijk aan hechten.

Check daarnaast het toiletgedeelte. Spoel het chemisch toilet door, vul het reservoir met toiletvloeistof en neem een extra navulling mee. Reinig toiletpot en deksel grondig. Nu blijft het onderweg alleen nog maar een kwestie van bijhouden.

Pak vervolgens de juiste schoonmaakspullen in voor onderweg:

☐ Compacte handstofzuiger of kruimeldief (liefst op accu)
☐ Microvezeldoeken en een droge trekker
☐ Setje (liefst biologisch afbreekbare) schoonmaakmiddelen (voor keuken, sanitair en vloeren)
☐ Mobiele lagedrukreiniger met watertank
☐ Vuilniszakken
☐ Bezem of stoffer en blik

🏖️ Dit doe je onderweg

Ook op vakantie is het prettig als je je huis op wielen fris houdt. Regelmatig even schoonmaken voorkomt dat vuil zich ophoopt en maakt de eindschoonmaak makkelijker.

Vloeren en oppervlakken

Gebruik een handstofzuiger om zand en kruimels dagelijks weg te halen. Houd een doekje en wat allesreiniger bij de hand voor gemorste drankjes of vlekken. Leg een matje bij de ingang en neem vieze schoenen buiten al af, zodat je geen modder of zand naar binnen loopt.

Keuken en badkamer

Werkbladen maak je schoon na elk gebruik. De gootsteen en kraan kun je afnemen met een vochtige doek. In de badkamer is het belangrijk om na elke douchebeurt overtollig water weg te trekken en oppervlakken droog te maken met een microvezeldoek. Zo voorkom je kalkaanslag en schimmel.

Ventileren en luchten

Zorg dagelijks voor frisse lucht in het voertuig, vooral in de natte ruimte. Laat ramen of dakluiken even open staan om condens en vocht af te voeren.

Toilet bijhouden

Leeg de toiletcassette op tijd en maak hem ook af en toe schoon vanbinnen met water en een beetje azijn of toiletvloeistof. Zo blijft het fris én voorkom je verstoppingen.

©Kärcher

🏡 Dit doe je als je weer thuis bent

Ben je weer thuis, maak dan zo snel mogelijk schoon – zodat je caravan of camper meteen weer 'vertrekklaar' is. Haal eerst alle losse spullen uit het voertuig. Zo kun je meteen uitzoeken wat weg kan. Gooi afval weg en haal de koelkast leeg en maak hem schoon. Laat de deur van de koelkast openstaan om geurvorming te voorkomen.

Bekleding en textiel

Banken en stoelen zijn vaak intensief gebruikt. Met een vlekverwijderaar kun je – de naam zegt het al – vlekken verwijderen; is dat niet nodig, gebruik dan een textielverfrisser in sprayvorm om alles weer lekker fris te laten ruiken. Laat alles goed drogen, het liefst buiten bij warm weer, om schimmel te voorkomen.

Kasten, keuken, douche en wastafel

Kasten, plankjes en tafelbladen neem je af met een vochtige doek en mild schoonmaakmiddel. De keuken, inclusief fornuis en randen, maak je eenvoudig vetvrij met een stoomreiniger. Die werkt ook goed op kalkaanslag in de douche en op kranen.

Toilet reinigen na de reis

Spoel het toilet grondig door en maak het volledig leeg. Reinig ook het afsluitrubber en laat de cassette goed drogen voordat je die weer opbergt.

Vloeren en hoekjes

Gebruik een stofzuiger met kierenmondstuk om kruimels, zand en stof uit de vloer en hoekjes te halen. Controleer ook de ruimte onder banken en bedden.

Buitenkant van camper of caravan

Gebruik een hogedrukreiniger om vuil van de buitenkant te verwijderen. Werk eventueel met een zachte wasborstel op een telescoopsteel om makkelijk bij het dak te kunnen. Insectenresten, straatvuil en vogelpoep verwijder je het best zo snel mogelijk om vlekken te voorkomen.

©maho

Heb je een Chromebook die niet meer opstart? Geen paniek. Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen om het apparaat weer tot leven te wekken. In veel gevallen is het probleem namelijk eenvoudiger op te lossen dan je denkt.

Chromebooks staan bekend om hun gebruiksgemak en scherpe prijs, en inmiddels kunnen ze ook prima offline functioneren. Maar daar heb je weinig aan als het apparaat niet opstart. Reageert je Chromebook nergens meer op? Met deze tips vergroot je de kans dat hij toch weer meewerkt.

Koppel accessoires en dongels los

Begin bij het begin: haal alle randapparatuur uit de poorten. Denk aan usb-sticks, externe muizen of dongels. Soms zorgt een aangesloten apparaat voor een stroomprobleem of een storing, waardoor de Chromebook niet goed opstart. Doet hij het na het loskoppelen weer? Sluit de accessoires dan stuk voor stuk opnieuw aan om te ontdekken welk onderdeel de boosdoener is.

Reinig de oplaadpoort

Een verstopte usb-poort kan ook roet in het eten gooien. Stof of vuil belemmert soms het contact tussen kabel en apparaat. Een spuitbus met perslucht is ideaal om de poort schoon te blazen. Heb je die niet bij de hand, dan kun je ook voorzichtig een plastic tandenstoker of een wattenstaafje met een beetje isopropylalcohol gebruiken. Vermijd houten stokjes, die kunnen splinters achterlaten.

Controleer of het scherm werkt

Lijkt het alsof de Chromebook niets doet? Check dan eerst of het scherm überhaupt aanstaat. Het kan gebeuren dat iemand voor de grap de helderheid op het minimum heeft gezet. Druk een paar keer op de helderheidstoets om te zien of het beeld terugkomt. Nog steeds niets? Sluit het apparaat dan eens aan op een extern scherm om te testen of de Chromebook wel signalen afgeeft.

©Google

Gebruik een andere kabel

Geen resultaat? Probeer dan een andere usb-c-kabel. Misschien ligt het simpelweg aan een defecte oplader. Als het ledlampje aangaat bij het aansluiten van een andere kabel, weet je dat het apparaat stroom krijgt. Voor de zekerheid kun je ook een ander stopcontact proberen, al is dat zelden de oorzaak.

Check de accu

Brandt het lampje, maar weigert de Chromebook alsnog dienst, dan zou de accu weleens defect kunnen zijn. In sommige gevallen kun je die zelf vervangen, maar let op: je garantie vervalt dan meestal. Het is verstandiger om contact op te nemen met de verkoper of fabrikant. Als dat niets oplevert, kun je overwegen om een reparatiespecialist in te schakelen.

©Tada Images - stock.adobe.com

Voer een Powerwash uit

Als je Chromebook nog wel opstart maar niet goed functioneert, kan een zogenoemde Powerwash uitkomst bieden. Dit is een fabrieksreset die alle gegevens wist en het systeem schoon herstart. Zorg dus dat je belangrijke bestanden vooraf veiligstelt, bijvoorbeeld in de cloud. Zo geef je je Chromebook mogelijk een tweede leven, zonder nieuwe aan te hoeven schaffen.

Alles geprobeerd?

Hopelijk helpt dit en kun je na het uitvoeren van één van deze stappen weer gebruikmaken van je Chromebook. Zo niet en ben je van plan een nieuwe Chromebook te kopen, dan is het handig om te weten wat bijvoorbeeld de verschillen zijn tussen een normale en Plus-variant. Daarnaast gaven we eerder al wat tips over het kopen van zo'n laptopvervanger en kun je hier lezen wat vijf goede opties voor een redelijk betaalbare prijs zijn.