ID.nl logo
Digitaal lezen: wat je moet weten als je een e-reader zoekt
© Seventyfour - stock.adobe.com
Huis

Digitaal lezen: wat je moet weten als je een e-reader zoekt

De e-reader bestaat al ongeveer 25 jaar. Echt grote verbeteringen hebben we in al die jaren niet gezien. Maar dankzij de kleine stappen die wel zijn gezet, ontbreekt er eigenlijk niets aan de hedendaagse e-reader. Ze hebben een fijn scherm, lange batterijduur, veel opslag en kunnen tegen een stootje. Maar wat zijn nu de echte innovaties? En wat mogen we in de toekomst verwachten? ID.nl heeft het voor je uitgezocht.

Digitaal lezen is in de afgelopen 25 jaar immens populair geworden. In dit artikel praat Id.nl jou helemaal bij over E-readers. We behandelen onder andere het volgende:

De e-reader bestaat ongeveer een kwart eeuw en heeft veel fans voor zich gewonnen. Het aandeel van het e-book in de totale boekenverkoop is met ongeveer acht procent weliswaar nog wat bescheiden. Maar anderstalige e-books worden niet meegeteld, en ook de steeds populairdere abonnementsdiensten vallen buiten de cijfers. Een vergelijking met papier is daarom lastig te maken. Digitaal lezen is doorgaans wel goedkoper. Door het groeiende papiertekort zal het prijsverschil waarschijnlijk ook groter worden. Dat zal immers de prijs voor papieren boeken omhoog stuwen. Bovendien is digitaal lezen in principe duurzamer. 

©Paolese

De e-reader heeft de afgelopen vijfentwintig jaar veel fans voor zich gewonnen. 

Hoe duurzaam is een e-book? 

Ook duurzaamheid is tegenwoordig een belangrijk thema. Een e-reader is dan snel in het voordeel ten opzichte van papieren boeken. Fabrikant Kobo maakt goede sier met het gebruik van gecertificeerde gerecyclede materialen in nieuwe modellen e-readers. Een e-book zelf heeft ook minder impact op het klimaat dan een gedrukt exemplaar. Bol.com laat sinds kort in haar webshop laten zien wat een duurzamere keuze is. Het bedrijf liet onlangs onderzoek doen naar de klimaatimpact van boeken. Daar kwam overigens ook uit dat je, volgens Milieu Centraal, eerst minimaal 25 e-books zou moeten lezen voordat er klimaatwinst ontstaat door het digitale lezen. Naast e-books zijn tweedehands papieren boeken uiteraard ook een duurzamere keuze. 

 

Een e-book is in principe duurzamer dan een papieren exemplaar. 

Inspiratiebron 

De huidige e-readers hebben nog altijd veel gemeen met de Sony Librie uit 2004. Dat was de eerste e-reader met een e-inkscherm. Het bleek een duidelijke inspiratiebron voor bijvoorbeeld de Amazon Kindle uit 2007. En misschien ken je ook de iLiad van iRex nog, die rond die periode in Nederland werd uitgebracht. NRC Handelsblad verscheen als eerste Nederlandse krant op het apparaat. Kranten lezen op een e-reader is geen doorbraak geworden; een tablet leent zich daar toch wat beter voor. Al zou dat kunnen veranderen, met de komst van snellere e-readers met kleurenscherm. Het is één van de innovaties die we mogen verwachten. Maar wat zijn de andere aansprekende vernieuwingen? We zetten ze voor je op een rijtje. 

 

Scherm 

Vooral dankzij het e-inkscherm kun je onder alle omstandigheden op een e-reader lezen. In de felle zon is het scherm uitstekend afleesbaar. En ‘s avonds in bed gaat het lezen net zo comfortabel, dankzij de meestal ingebouwde achtergrondverlichting. Vaak kun je zowel de helderheid als de kleurtemperatuur daarvan aanpassen. Door minder blauw licht raken je ogen minder snel vermoeid. Veel e-readers bieden ook een donkere modus. Je ziet dan witte tekst op een zwarte achtergrond. Dat geeft nog meer rust aan je ogen als er weinig omgevingslicht is.  

 

De meeste moderne e-readers gebruiken een Carta-scherm van e-ink. Het betreft onder andere diverse modellen van Kobo en recente uitvoeringen van de Amazon Kindle, al geven fabrikanten er zelf vaak mooiere namen aan, zoals PaperWhite of Clarityscreen. Carta is in feite de vierde generatie van het elektronische papier. Erg snel gaan de ontwikkelingen niet, want dit verbeterde e-inkscherm bestaat ook al weer bijna negen jaar. Wel wordt Carta zelf ook tussentijds verbeterd. Zo zou het nieuwere Carta 1200 een twintig procent snellere responstijd bieden en een vijftien procent hoger contrast dan het eerdere Carta 1000. Een bekend voorbeeld van een e-reader met Carta 1200-scherm is de afgelopen zomer uitgebrachte Kobo Clara 2E

De Kobo Clara 2E heeft een relatief nieuw scherm met Carta 1200-technologie. 

Lees ook: review Kobo Clara 2E - Toegankelijke e-reader

Kleurenscherm 

De belangrijkste ontwikkeling betreft e-readers met een kleurenscherm op basis van elektronisch papier. Ze zijn er al, maar ze zijn nog niet heel goed. Het beste op dit gebied is momenteel het Kaleido Plus-scherm, van E Ink. Dit scherm werd in maart 2021 aangekondigd. Je vindt het in onder andere de PocketBook Color. Die kreeg na een update het vernieuwde scherm. Naast grijstinten kan de e-reader ook 4096 kleuren weergeven. Kleuren worden in een relatief lage resolutie van 100 ppi getoond, terwijl grijswaarden in 300 ppi worden weergegeven. Het heeft vooral voor stripboeken en tijdschriften een meerwaarde, maar je krijgt zeker niet de kleurkwaliteit van een tablet. Daarvoor is de techniek nog niet volwassen genoeg. De resolutie van 300 ppi voor grijswaarden is wel in lijn met recente e-readers, uitgezonderd de goedkopere uitvoeringen. 

PocketBook heeft reeds enkele e-readers met kleurenscherm uitgebracht. 

 

🟢 **Screenprotector voor je e-reader? **

Een trend van de laatste jaren is dat steeds vaker screenprotectors voor populaire e-readers worden aangeboden. In principe zijn deze niet nodig, omdat het scherm zelf een goede bescherming tegen krassen biedt. Voor extra bescherming kun je je geld waarschijnlijk beter besteden aan een dichtslaand hoesje. Een sleepcover heeft nog een voordeel: je e-reader wordt meteen uitgezet als je hem dichtslaat.

Hardware 

Het scherm is een belangrijk aspect van een e-reader, maar je zult ook op andere aspecten willen letten. Kenmerkend voor een e-inkscherm is bijvoorbeeld dat het niet standaard is verlicht. Bijna alle e-readers beschikken daarom tegenwoordig over ingebouwde verlichting, waarbij het scherm vanaf de zijkanten wordt verlicht. Dat is een groot pluspunt ten opzichte van oudere modellen, waar je met losse lampjes moest hannesen. 

 

Net als veel smartphones zijn ook de meeste recente e-readers waterdicht. Handig als je bijvoorbeeld in bad wilt lezen. Modellen met IPx8-rating kun je zelfs tot een uur op twee meter diepte onderdompelen. Verder is een usb-c-aansluiting steeds gangbaarder, als vervanging van de oudere micro-usb (of zelfs mini-usb op antieke exemplaren). Bladeren kan doorgaans via het scherm, al zijn er soms ook fysieke bladerknoppen. Let daar wel op bij aanschaf, als je er veel waarde aan hecht. 

©Seventyfour - stock.adobe.com

De meeste e-readers hebben tegenwoordig ingebouwde verlichting. 

 

Bluetooth 

Diverse recente e-readers beschikken over bluetooth, zodat je een draadloze hoofdtelefoon of luidspreker kunt aansluiten. Je kunt dan naar luisterboeken luisteren via de ingebouwde mediaspeler. De modellen van Kobo hebben wel een beperking. Je kunt niet zelf luisterboeken in bijvoorbeeld mp3-formaat op het apparaat zetten. Alleen de luisterboeken van het Kobo Plus Lezen en Luisteren-abonnement worden ondersteund. Een opvallende beperking, want voor e-books worden vrijwel alle bekende bestandsformaten ondersteund. Een andere beperking is dat de audio-aansluiting ontbreekt: je mag alleen bluetooth-koptelefoons aansluiten, waardoor luistertijd beperkt wordt door de batterij van zowel de koptelefoon als de e-reader.

 

Er is wel een niet officiële manier om het toch voor elkaar te krijgen. Je moet je eigen luisterboeken dan in een zip-bestand opnemen, dat je vervolgens hernoemt van .zip naar .mp3z. Als je dat bestand overzet naar je e-reader, verschijnt het als het goed is in de boekenlijst. 

 

De mediaspeler op de e-reader is eenvoudig maar wel functioneel. Voor een muziekverzameling is het niet zo geschikt. 

©Fizkes

Veel e-readers kun je ook gebruiken voor het beluisteren van luisterboeken.

 

Abonnementsdiensten 

Zeker als je veel boeken verslindt, zul je er niet veel belang aan hechten om al die boeken te bezitten, tenzij je je boekenkasten als een soort etalage gebruikt. Voor e-books geldt dat nog sterker. Daarom zijn abonnementen vaak interessanter. Zeker voor de veellezer. Wil je e-books op basis van een abonnement gaan lezen? Dan moet je er al bij aanschaf op letten of het apparaat geschikt is voor de abonnementsdiensten die je (al dan niet in de toekomst) met het apparaat wil gaan gebruiken. 

 

Zo kennen de meeste abonnementen de nodige beperkingen. Kobo Plus, het bekendste abonnement voor e-books, is bijvoorbeeld beperkt tot e-readers van Kobo. Al kun je eventueel met de Kobo-app ook op je smartphone of tablet lezen. Je leespositie wordt dan steeds handig gesynchroniseerd. Het abonnement kost een tientje per maand en omvat honderdduizenden e-books. Ook zijn er enkele tienduizenden luisterboeken. Voor die luisterboeken bestaat zowel een apart als een gecombineerd abonnement. 

Met Kobo Plus kun je onbeperkt lezen en/of luisteren voor een vast maandbedrag. 

De online Bibliotheek 

Een alternatief voor Kobo Plus is de online Bibliotheek. Daar mag je voor een abonnement van 42 euro per jaar maximaal tien boeken tegelijkertijd lenen. Er is wel een drempel. De boeken die je huurt, zijn namelijk beveiligd met Adobe drm (Adobe Digital Rights Management). Het valt te begrijpen, maar de kopieerbeveiliging is heel gebruiksonvriendelijk. 

 

Bij los aangekochte e-books zie je de beveiliging daarom zelden nog. Bol.com gebruikt tegenwoordig bijvoorbeeld een soort watermerk. Door de drm-beveiliging kun je e-books van de online Bibliotheek niet op een Amazon Kindle lezen, want die ondersteunt de drm-beveiliging van Adobe niet. En de e-readers van Sony die nog in omloop zijn, werken ook niet altijd, omdat ze te verouderd zijn. Een e-reader van Kobo is wel geschikt. Je hebt daarnaast de beheersoftware Adobe Digital Editions nodig op je pc, en er zijn meerdere stappen nodig om je e-reader te activeren en om de e-books over te zetten. Daar moet je best even voor gaan zitten. 

 

🟢 **Beschrijfbare e-readers **

Naast de ‘gewone’ e-reader om mee te lezen, zien we ook al verschillende e-readers waarop je kunt schrijven met een speciale pen. Een bekend voorbeeld is de reMarkable 2, die net als zijn voorganger deze trend heeft gezet. Amazon blijft niet achter en presenteerde onlangs de Kindle Scribe. Daarop kun je schrijven met een bijgeleverde Wacom-pen, maar uiteraard ook alle e-books van Amazon lezen. Qua hardware zijn er veel overeenkomsten. Beide apparaten moeten eigenlijk alles waarvoor je nu papier gebruikt, kunnen vervangen. Denk aan notitieboeken, takenlijstjes, dagboeken of notities die je normaal in boeken maakt, bijvoorbeeld met plakkende kladbriefjes. Er is wel een forse meerprijs voor de schrijfmogelijkheid.

Beschrijfbare e-readers 

Naast de ‘gewone’ e-reader om mee te lezen, zien we ook al verschillende e-readers waarop je kunt schrijven met een speciale pen. Een bekend voorbeeld is de reMarkable 2, die net als zijn voorganger deze trend heeft gezet. Amazon blijft niet achter en presenteerde onlangs de Kindle Scribe. Daarop kun je schrijven met een bijgeleverde Wacom-pen, maar uiteraard ook alle e-books van Amazon lezen. Qua hardware zijn er veel overeenkomsten. Beide apparaten moeten eigenlijk alles waarvoor je nu papier gebruikt, kunnen vervangen. Denk aan notitieboeken, takenlijstjes, dagboeken of notities die je normaal in boeken maakt, bijvoorbeeld met plakkende kladbriefjes. Er is wel een forse meerprijs voor de schrijfmogelijkheid.

 

▼ Volgende artikel
Zo maak je je Android-smartphone sneller
© AK | ID.nl
Huis

Zo maak je je Android-smartphone sneller

Wordt je smartphone steeds trager? Geen paniek, je hoeft echt niet meteen een nieuw toestel te kopen. Vooral bij Android kun je met een paar simpele aanpassingen je telefoon weer merkbaar sneller maken, gewoon via de instellingen die al op je toestel staan. Door opslagruimte vrij te maken en het energieverbruik te verlagen, werkt je telefoon weer als een zonnetje. In dit artikel lees je wat echt werkt.

Wordt je Android-telefoon traag? Probeer dit:

• Verwijder overbodige apps en bestanden • Zet automatische helderheid eventueel uit • Schakel de donkere modus in (bij oled-scherm) • Activeer batterijoptimalisatie • Gebruik de onderhoudsfunctie van je toestel • Herstart je telefoon regelmatig • Verlaag de verversingssnelheid van het scherm • Zet onnodige verbindingen uit • Installeer updates voor Android en apps • Als laatste redmiddel: doe een fabrieksreset

Lees ook: 8 smartphones getest: veel kwaliteit tussen 300 en 500 euro

Tip 1: Ruim overbodige apps en bestanden op

Veel smartphones worden trager omdat het geheugen langzaam volloopt. Dat begint vaak bij apps die je allang niet meer gebruikt. Verwijder ze: ze nemen opslagruimte in, draaien soms op de achtergrond mee en hebben vaak nog toegang tot je gegevens. Kijk daarna meteen even in je Downloads-map. In de app 'Bestanden' (op Samsung-toestellen heet die 'Mijn bestanden') zie je snel wat de grootste ruimtevreters zijn. Grote video's, pdf-bestanden of oude screenshots? Verwijder ze of zet ze over naar de cloud.

Tip 2: Check de automatische helderheid

De automatische helderheid (adaptive brightness) past het scherm aan op je omgeving en werkt meestal prima. Maar soms wordt het scherm onnodig fel, bijvoorbeeld in de zon of als je toestel je gebruik niet goed inschat. Dat vraagt extra energie en kan je telefoon wat langzamer maken, vooral als de accu bijna leeg is. Merk je dat je scherm vaak onnodig fel staat, zet dan de helderheid handmatig iets lager.

Tip 3: Schakel donkere modus in

Heb je een telefoon met een oled-scherm, dan loont het om de donkere modus te gebruiken. Bij deze schermtechniek betekent zwart letterlijk 'uit', wat batterij bespaart en warmteontwikkeling tegengaat. Bovendien ziet het er voor veel mensen rustiger uit.

©ID.nl

Zo zit het met energieverbruik en snelheid

Een hoog energieverbruik maakt je telefoon op zichzelf niet trager, maar kan wel leiden tot situaties waarin de prestaties omlaag gaan. Als je toestel veel stroom verbruikt, bijvoorbeeld door zware apps of een fel scherm, ontstaat er warmte. Om oververhitting te voorkomen, beperken veel moderne telefoons dan automatisch hun snelheid – dat heet 'thermal throttling'. Ook bij een bijna lege batterij schakelen sommige toestellen over op een zuinige stand, waarbij de snelheid bewust wordt teruggeschroefd. Daarom helpen simpele ingrepen zoals het sluiten van achtergrond-apps of het uitschakelen van 5G vaak dubbelop: ze besparen energie én zorgen dat je toestel sneller blijft reageren.

Tip 4: Activeer batterijoptimalisatie en Adaptive Battery

Android biedt slimme energiebesparingsopties waarmee apps die je weinig gebruikt automatisch worden begrensd. In het instellingenmenu vind je onder 'Batterij' of 'Energiebeheer' de functie 'Adaptive Battery'. Ook kun je per app instellen of Android achtergrondactiviteit mag beperken. Zo voorkom je dat apps die je niet meer gebruikt ongemerkt op de achtergrond blijven draaien en je telefoon onnodig vertragen.

©ID.nl

Extra 🔋 nodig voor je smartphone?

Tijd voor een powerbank!

Tip 5: Gebruik de onderhoudsfunctie van je toestel

Op veel Android-smartphones, vooral van Samsung, zit een optie als 'Apparaatonderhoud' of 'Device Care'. Hiermee kun je geheugen vrijmaken, overtollige processen sluiten en tijdelijke bestanden verwijderen. Je kunt instellen dat je toestel dit automatisch doet, bijvoorbeeld dagelijks of bij een herstart.

©ID.nl

Tip 6: Herstart je telefoon regelmatig

Zeg eens eerlijk: zet jij je telefoon weleens helemaal uit? Grote kans van niet. De meeste mensen laten hun toestel continu aanstaan, waardoor tijdelijke bestanden zich langzaam opstapelen. Na een tijdje merk je dat aan de snelheid. Door je telefoon af en toe automatisch te laten herstarten (bijvoorbeeld dagelijks of wekelijks) geef je het systeem de kans om zichzelf op te ruimen. Je vindt die optie bij de geavanceerde instellingen van de onderhoudsapp.

Tip 7: Verlaag de schermverversing of resolutie

Veel moderne toestellen gebruiken een adaptieve verversingssnelheid die zichzelf automatisch aanpast aan wat er op je scherm gebeurt. Toch loont het soms om handmatig naar 60 Hz terug te schakelen,  bijvoorbeeld als het toestel snel warm wordt of als de batterij opvallend snel leegloopt. Van zo'n lagere verversingssnelheid merk je zelf nauwelijks iets, maar het kan wel gunstig zijn voor de prestaties en de accuduur. Kun je dit aanpassen op jouw toestel? Kijk dan bij Instellingen → Beeldscherm → Verversingssnelheid of Schermresolutie.

©ID.nl

Tip 8: Zet onnodige verbindingen uit

Bluetooth en NFC zijn handig voor het koppelen van apparaten of contactloos betalen, maar vaak heb je ze helemaal niet nodig. Hetzelfde geldt voor functies zoals locatieservices of automatische app-updates op mobiele data. Bij moderne telefoons is het energieverbruik van deze verbindingen normaal gesproken minimaal, maar bij slecht bereik of veel achtergrondactiviteit kunnen ze toch voor extra belasting zorgen. Door overbodige functies uit te schakelen bespaar je niet alleen wat batterij, maar verminder je ook de kans op thermal throttling.

Tip 9: Installeer updates voor Android en je apps

Een simpele maar belangrijke stap: updates bevatten bugfixes, beveiligingspatches en prestatieverbeteringen. Als je apps een tijd niet zijn geüpdatet, kunnen ze trager reageren of vastlopen. Dat geldt ook voor Android zelf: zorg dat je ook je systeemversie up-to-date houdt. Regelmatig updaten zorgt dat je telefoon goed blijft draaien.

Tip 10: Laatste redmiddel: je telefoon volledig resetten

Helpen alle tips hierboven niet voldoende? Dan is een fabrieksreset het proberen waard. Daarmee verwijder je alles wat ooit traagheid heeft veroorzaakt – van corrupte bestanden tot fout geïnstalleerde apps. Vergeet niet een back-up te maken voordat je begint. Daarna voelt je toestel vaak weer als nieuw.

Zo simpel kan het zijn!

Met deze aanpassingen – van opruimen tot slimme instellingen – geef je je Android-telefoon een flinke oppepper. Je verlengt niet alleen de levensduur van je toestel, maar kunt ook die aanschaf van een nieuwe telefoon nog even uitstellen.


 

▼ Volgende artikel
Toch nog verdienen aan je zonnepanelen? Zo doe je dat!
© Roman R
Energie

Toch nog verdienen aan je zonnepanelen? Zo doe je dat!

Heb je zonnepanelen, dan is je energierekening lager dan huishoudens zónder. Maar dankzij de almaar dalende terugleververgoeding en de stijgende terugleverkosten wordt dat verschil wel steeds kleiner. Wat je kunt doen om er nog wél iets aan te verdienen, lees je hier.

In het kort

Zonnepanelen zijn nog altijd rendabel, maar het verschil met huishoudens zonder panelen wordt kleiner. De terugleververgoeding daalt, terwijl terugleverkosten stijgen. Om hoeveel euro dat kan gaan, lees je in dit artikel.

Gelukkig kun je nog steeds besparen, zolang je zoveel mogelijk van je eigen zonnestroom direct verbruikt. Wij geven je 7 tips waarmee je toch nog geld overhoudt aan je zonnepanelen.

Lees ook: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Dat zonnepanelen steeds minder rendabel zijn, daar is al veel over geschreven. Natuurlijk, de energierekening van huishoudens met zonnepanelen zijn nog altijd lager dan die van huishoudens zonder. Om hoeveel euro het gaat, is vaak lastig in te schatten, maar Energievergelijk.nl heeft er een analyse op losgelaten. Daarbij zijn ze uitgegaan van een huishouden met een stroomverbruik van 3.000 kWh per jaar en zonnepanelen van 400 Wp per paneel.

Minder voordeel bij meer panelen

Een huishouden met acht zonnepanelen bespaart gemiddeld 34,81 euro per maand op de energierekening ten opzichte van een huishouden zonder. Is hierbij gekozen voor het goedkoopste energiecontract van dit moment, dan loopt dit op tot maximaal 43,30 euro per maand. Maar zou je in plaats acht panelen er twintig plaatsen (dus x 2,5), dan heb je níet ook 2,5 keer zoveel voordeel. Bij twintig panelen ligt het maximale voordeel op slechts 47,76 euro per maand. Dat is een verschil van slechts 4,46 euro per maand…

Dat komt vooral door twee dingen: de terugleververgoeding (wat je krijgt) en de terugleverkosten (wat je betaalt). Waar die vergoeding vooral steeds lager en lager wordt, worden de kosten steeds hoger. Die zijn namelijk sterk afhankelijk van hoeveel stroom je aan het net teruggeeft. Bij acht panelen wordt in het voorbeeld van Energievergelijk.nl gemiddeld 1.904 kWh teruggeleverd. Bij het goedkoopste energiecontract wordt daarvoor gemiddeld 17,25 euro per maand aan terugleverkosten berekend. Wie twintig zonnepanelen heeft, levert veel meer terug, gemiddeld zo'n 5.440 kWh. En daar betaal je bij het goedkoopste energiecontract 63,50 euro per maand voor. In de grafiek hieronder zie je duidelijk dat investeren in meer zonnepanelen dus niet de oplossing is om er nog redelijk wat aan over te houden – helemaal al niet omdat in 2027 de salderingsregeling verdwijnt én de terugleververgoeding helemáal miniem wordt.

©Data Energievergelijk.nl | Visualisatie BS ID.nl

 

Hoe kun je dan wél nog verdienen met je zonnepanelen?

Het antwoord is eigenlijk heel simpel. Zorg dat je zoveel mogelijk van je zelf opgewekte stroom verbruikt. Energievergelijk.nl heeft becijferd dat wie zonnepanelen heeft, gemiddeld zo'n 30 procent van de opgewekte stroom meteen zelf in huis verbruikt. Dat scheelt, want die stroom hoef je niet zelf in te kopen. Wanneer je erin slaagt om nog meer zelf opgewekte stroom te verbruiken, maak je zelfs dubbele winst: je hoeft minder stroom in te kopen en omdat je minder teruglevert, heb je ook minder terugleverkosten. Maar hoe doe je dat?

Tip 1: Zet elektrische apparaten overdag aan

Zet stroomvreters zoals de wasmachine, vaatwasser of airco op het moment dat je panelen de meeste stroom opwekken. Dat kun je handmatig doen, maar je kunt ook een timer instellen. Er zijn zelfs apparaten die automatisch kunnen starten op het moment dat je zonnepanelen veel stroom opwekken. Heb je de mogelijkheid om je elektrische auto overdag thuis op te laden? Dat is ook een prima manier om je eigen zonnestroom te gebruiken.

Tip 2: Krijg inzicht in je energiegebruik

Er zijn allerlei apps die bijhouden hoeveel stroom je zonnepanelen opwekken, maar waarop je ook kunt zien ook hoeveel energie je op dit moment van de dag gebruikt. Ook zijn er slimme stekkers waarmee je het stroomgebruik van een elektrisch apparaat kunt meten. Dit inzicht kun je twee kanten op gebruiken: wordt er veel stroom opgewekt, dan kun je bijvoorbeeld meer apparaten aanzetten. Is het een dag met weinig opbrengst, dan zou je ervoor kiezen om sommige apparaten juist níet aan te zetten. Hoe erg is het bijvoorbeeld om de was een dag later te doen?

Tip 3: Verspreid je zonnestroom-verbruik over de dag

In plaats van energieslurpers allemaal tegelijk in te schakelen — denk aan wasmachine, droger en vaatwasser — verdeel je hun gebruik over de dag. Zet één apparaat in de ochtend aan, een ander in de middag. Zo vermijd je dat je panelen onvoldoende leveren op een moment dat meerdere apparaten draaien en voorkom je dat je netstroom moet afnemen terwijl dat met een betere planning niet nodig zou zijn.

Tip 4: Vervang apparaten door elektrische varianten

Stap over op elektrische alternatieven: een robotgrasmaaier in plaats van een benzinegrasmaaier, inductiekoken in plaats van gas, een warmtepomp of elektrische verwarming in plaats van een traditionele cv-installatie. Daarmee bespaar je op kosten voor gas én je zorgt ervoor dat je meer van je zelf opgewekte stroom verbruikt. Waarmee je weer bespaart op netstroom die je zelf moet afnemen. Een win-win-win-situatie dus.

Tip 5: Oost, west …

Veel mensen kiezen voor zonnepanelen op het zuiden, omdat die op een zonnige dag de hoogste opbrengst geven. Toch kan het juist slim zijn om panelen te verdelen over oost en west. Zo sluit de stroomopwekking beter aan op het dagelijkse energiegebruik. Panelen op het oosten leveren vooral in de ochtend stroom, terwijl panelen op het westen juist aan het einde van de middag meer opwekken. Je voorkomt daarmee dat je alleen rond het middaguur een piek aan zonne-energie hebt. De totale opbrengst ligt iets lager dan wanneer je alleen maar zonnepanelen op het zuiden hebt, maar doordat je de stroom meer verspreid gebruikt, haal je er in de praktijk vaak meer voordeel uit

Tip 6: Gebruik een energiemanagementsysteem (EMS)

Een energiemanagementsysteem (EMS) is een slim kastje in je meterkast dat je zonnepanelen, laadpaal, warmtepomp en andere elektrische apparaten met elkaar verbindt en aanstuurt. Via software houdt het systeem continu in de gaten hoeveel stroom je opwekt, wat je verbruikt en – als je een dynamisch energiecontract hebt – wat de actuele stroomprijzen zijn. Ook weersvoorspellingen worden meegenomen, zodat het systeem vooruit kan plannen.

Op basis van al die informatie zorgt een EMS ervoor dat je elektrische auto of thuisaccu automatisch wordt geladen wanneer er veel zon is of als de stroom goedkoop is. Dreigt terugleveren juist nadelig te worden door lage prijzen of hoge terugleverkosten? Dan schakelt het systeem teruglevering uit en kiest voor direct verbruik of opslag. Ook apparaten zoals een warmtepomp of boiler worden slim aangestuurd, zodat ze draaien op de momenten dat het qua energieverbruik en financieel het gunstigst is.

Tip 7: Vergelijk leveranciers op terugleververgoeding en -kosten

Het netto bedrag dat je overhoudt bij terugleveren (vergoeding min kosten) kan sterk schelen per leverancier. Zo zul je vanaf 1 januari 2027 bij Vattenfall bijvoorbeeld per teruggeleverde kWh netto 0,00230 euro krijgen (minder dan een kwart cent) en bij Eneco en Greenchoice 0,00250 euro (een kwart cent), terwijl bijvoorbeeld Innova Energie een tarief van 0,00968 euro (bijna een cent) hanteert. Wanneer je precies weet hoeveel jouw panelen opwekken en wat je verbruikt (zie Tip 2), weet je ook hoeveel kWh je teruglevert. Door voor het aflopen van je huidige energiecontract goed te vergelijken en een berekening te maken, kun je zien bij welke energieleverancier je het beste af bent bij het afsluiten van je nieuwe contract.

TipEffect op eigen gebruikVoordeel na 2027
Apparaten overdag gebruikenHoogMinder stroom nodig van het net
Inzicht via apps of stekkersHoogBeter plannen wanneer je stroom gebruikt
Verbruik spreiden over de dagGemiddeldvoorkomt dat je meer gebruikt dan je opwekt
Overstappen op elektrischGrootMeer opgewekte stroom direct zelf gebruiken
Panelen oost- en west-georiënteerd plaatsenGemiddeldStroomopwekking sluit beter aan op je verbruik gedurende de dag
EMS gebruikenGrootapparaten draaien automatisch op zonnige momenten
Energieleverancier vergelijkenGeen invloed op verbruik, wel op kostenHogere vergoeding voor stroom die je teruglevert
Thuisbatterij: ja of nee?

Steeds meer mensen vragen zich af of een thuisbatterij een slimme investering is, nu de salderingsregeling in 2027 verdwijnt en terugleververgoedingen onder druk staan. Een thuisbatterij slaat stroom op die je zonnepanelen overdag opwekken, zodat je die 's avonds of op bewolkte momenten zelf kunt gebruiken. Dat klinkt aantrekkelijk: je verbruikt meer van je eigen stroom, vermijdt terugleverkosten en wordt minder afhankelijk van energieleveranciers.

Toch zitten er ook haken en ogen aan. De aanschafprijs van een thuisbatterij ligt tussen de vier- en twaalfduizend euro en de terugverdientijd is vaak langer dan de technische levensduur van de batterij. Bovendien zijn ze meestal te klein om heel je huishouden meerdere dagen van stroom te voorzien. In de winter speelt bovendien nog mee dat je zonnepanelen minder stroom opwekken, waardoor de thuisbatterij vaak maar deels gevuld zal kunnen worden.

In sommige gevallen kan een thuisbatterij wél interessant zijn. Wie overdag weinig stroom gebruikt of een dynamisch energiecontract heeft, kan de batterij benutten om stroom op te slaan wanneer die goedkoop of er veel wordt opgewekt is. Dat geldt zeker voor huishoudens met een elektrische auto of warmtepomp. Die verbruiken relatief veel, en door dat verbruik slim te timen in combinatie met een thuisbatterij, kun je flink besparen op netstroom.

Voor de meeste huishoudens geldt echter dat afwachten verstandiger is. De technologie ontwikkelt zich snel, prijzen dalen, en de markt voor opslag is nog volop in beweging. Een thuisbatterij kán dus interessant zijn, maar alleen als je goed weet wat je doet, bereid bent om te investeren en je eigen situatie past bij wat zo'n systeem biedt.


Vraag een offerte aan voor thuisbatterij: