De e-reader bestaat al ongeveer 25 jaar. Echt grote verbeteringen hebben we in al die jaren niet gezien. Maar dankzij de kleine stappen die wel zijn gezet, ontbreekt er eigenlijk niets aan de hedendaagse e-reader. Ze hebben een fijn scherm, lange batterijduur, veel opslag en kunnen tegen een stootje. Maar wat zijn nu de echte innovaties? En wat mogen we in de toekomst verwachten? ID.nl heeft het voor je uitgezocht.

De e-reader bestaat ongeveer een kwart eeuw en heeft veel fans voor zich gewonnen. Het aandeel van het e-book in de totale boekenverkoop is met ongeveer acht procent weliswaar nog wat bescheiden. Maar anderstalige e-books worden niet meegeteld, en ook de steeds populairdere abonnementsdiensten vallen buiten de cijfers. Een vergelijking met papier is daarom lastig te maken. Digitaal lezen is doorgaans wel goedkoper. Door het groeiende papiertekort zal het prijsverschil waarschijnlijk ook groter worden. Dat zal immers de prijs voor papieren boeken omhoog stuwen. Bovendien is digitaal lezen in principe duurzamer. 

©Paolese

Hoe duurzaam is een e-book? 

Ook duurzaamheid is tegenwoordig een belangrijk thema. Een e-reader is dan snel in het voordeel ten opzichte van papieren boeken. Fabrikant Kobo maakt goede sier met het gebruik van gecertificeerde gerecyclede materialen in nieuwe modellen e-readers. Een e-book zelf heeft ook minder impact op het klimaat dan een gedrukt exemplaar. Bol.com laat sinds kort in haar webshop laten zien wat een duurzamere keuze is. Het bedrijf liet onlangs onderzoek doen naar de klimaatimpact van boeken. Daar kwam overigens ook uit dat je, volgens Milieu Centraal, eerst minimaal 25 e-books zou moeten lezen voordat er klimaatwinst ontstaat door het digitale lezen. Naast e-books zijn tweedehands papieren boeken uiteraard ook een duurzamere keuze. 

Inspiratiebron 

De huidige e-readers hebben nog altijd veel gemeen met de Sony Librie uit 2004. Dat was de eerste e-reader met een e-inkscherm. Het bleek een duidelijke inspiratiebron voor bijvoorbeeld de Amazon Kindle uit 2007. En misschien ken je ook de iLiad van iRex nog, die rond die periode in Nederland werd uitgebracht. NRC Handelsblad verscheen als eerste Nederlandse krant op het apparaat. Kranten lezen op een e-reader is geen doorbraak geworden; een tablet leent zich daar toch wat beter voor. Al zou dat kunnen veranderen, met de komst van snellere e-readers met kleurenscherm. Het is één van de innovaties die we mogen verwachten. Maar wat zijn de andere aansprekende vernieuwingen? We zetten ze voor je op een rijtje. 

Scherm 

Vooral dankzij het e-inkscherm kun je onder alle omstandigheden op een e-reader lezen. In de felle zon is het scherm uitstekend afleesbaar. En ‘s avonds in bed gaat het lezen net zo comfortabel, dankzij de meestal ingebouwde achtergrondverlichting. Vaak kun je zowel de helderheid als de kleurtemperatuur daarvan aanpassen. Door minder blauw licht raken je ogen minder snel vermoeid. Veel e-readers bieden ook een donkere modus. Je ziet dan witte tekst op een zwarte achtergrond. Dat geeft nog meer rust aan je ogen als er weinig omgevingslicht is.  

De meeste moderne e-readers gebruiken een Carta-scherm van e-ink. Het betreft onder andere diverse modellen van Kobo en recente uitvoeringen van de Amazon Kindle, al geven fabrikanten er zelf vaak mooiere namen aan, zoals PaperWhite of Clarityscreen. Carta is in feite de vierde generatie van het elektronische papier. Erg snel gaan de ontwikkelingen niet, want dit verbeterde e-inkscherm bestaat ook al weer bijna negen jaar. Wel wordt Carta zelf ook tussentijds verbeterd. Zo zou het nieuwere Carta 1200 een twintig procent snellere responstijd bieden en een vijftien procent hoger contrast dan het eerdere Carta 1000. Een bekend voorbeeld van een e-reader met Carta 1200-scherm is de afgelopen zomer uitgebrachte Kobo Clara 2E. 

Lees ook: review Kobo Clara 2E - Toegankelijke e-reader

Kleurenscherm 

De belangrijkste ontwikkeling betreft e-readers met een kleurenscherm op basis van elektronisch papier. Ze zijn er al, maar ze zijn nog niet heel goed. Het beste op dit gebied is momenteel het Kaleido Plus-scherm, van E Ink. Dit scherm werd in maart 2021 aangekondigd. Je vindt het in onder andere de PocketBook Color. Die kreeg na een update het vernieuwde scherm. Naast grijstinten kan de e-reader ook 4096 kleuren weergeven. Kleuren worden in een relatief lage resolutie van 100 ppi getoond, terwijl grijswaarden in 300 ppi worden weergegeven. Het heeft vooral voor stripboeken en tijdschriften een meerwaarde, maar je krijgt zeker niet de kleurkwaliteit van een tablet. Daarvoor is de techniek nog niet volwassen genoeg. De resolutie van 300 ppi voor grijswaarden is wel in lijn met recente e-readers, uitgezonderd de goedkopere uitvoeringen. 

Hardware 

Het scherm is een belangrijk aspect van een e-reader, maar je zult ook op andere aspecten willen letten. Kenmerkend voor een e-inkscherm is bijvoorbeeld dat het niet standaard is verlicht. Bijna alle e-readers beschikken daarom tegenwoordig over ingebouwde verlichting, waarbij het scherm vanaf de zijkanten wordt verlicht. Dat is een groot pluspunt ten opzichte van oudere modellen, waar je met losse lampjes moest hannesen. 

Net als veel smartphones zijn ook de meeste recente e-readers waterdicht. Handig als je bijvoorbeeld in bad wilt lezen. Modellen met IPx8-rating kun je zelfs tot een uur op twee meter diepte onderdompelen. Verder is een usb-c-aansluiting steeds gangbaarder, als vervanging van de oudere micro-usb (of zelfs mini-usb op antieke exemplaren). Bladeren kan doorgaans via het scherm, al zijn er soms ook fysieke bladerknoppen. Let daar wel op bij aanschaf, als je er veel waarde aan hecht. 

©Seventyfour - stock.adobe.com

Bluetooth 

Diverse recente e-readers beschikken over bluetooth, zodat je een draadloze hoofdtelefoon of luidspreker kunt aansluiten. Je kunt dan naar luisterboeken luisteren via de ingebouwde mediaspeler. De modellen van Kobo hebben wel een beperking. Je kunt niet zelf luisterboeken in bijvoorbeeld mp3-formaat op het apparaat zetten. Alleen de luisterboeken van het Kobo Plus Lezen en Luisteren-abonnement worden ondersteund. Een opvallende beperking, want voor e-books worden vrijwel alle bekende bestandsformaten ondersteund. Een andere beperking is dat de audio-aansluiting ontbreekt: je mag alleen bluetooth-koptelefoons aansluiten, waardoor luistertijd beperkt wordt door de batterij van zowel de koptelefoon als de e-reader.

Er is wel een niet officiële manier om het toch voor elkaar te krijgen. Je moet je eigen luisterboeken dan in een zip-bestand opnemen, dat je vervolgens hernoemt van .zip naar .mp3z. Als je dat bestand overzet naar je e-reader, verschijnt het als het goed is in de boekenlijst. 

De mediaspeler op de e-reader is eenvoudig maar wel functioneel. Voor een muziekverzameling is het niet zo geschikt. 

©Fizkes

Abonnementsdiensten 

Zeker als je veel boeken verslindt, zul je er niet veel belang aan hechten om al die boeken te bezitten, tenzij je je boekenkasten als een soort etalage gebruikt. Voor e-books geldt dat nog sterker. Daarom zijn abonnementen vaak interessanter. Zeker voor de veellezer. Wil je e-books op basis van een abonnement gaan lezen? Dan moet je er al bij aanschaf op letten of het apparaat geschikt is voor de abonnementsdiensten die je (al dan niet in de toekomst) met het apparaat wil gaan gebruiken. 

Zo kennen de meeste abonnementen de nodige beperkingen. Kobo Plus, het bekendste abonnement voor e-books, is bijvoorbeeld beperkt tot e-readers van Kobo. Al kun je eventueel met de Kobo-app ook op je smartphone of tablet lezen. Je leespositie wordt dan steeds handig gesynchroniseerd. Het abonnement kost een tientje per maand en omvat honderdduizenden e-books. Ook zijn er enkele tienduizenden luisterboeken. Voor die luisterboeken bestaat zowel een apart als een gecombineerd abonnement. 

De online Bibliotheek 

Een alternatief voor Kobo Plus is de online Bibliotheek. Daar mag je voor een abonnement van 42 euro per jaar maximaal tien boeken tegelijkertijd lenen. Er is wel een drempel. De boeken die je huurt, zijn namelijk beveiligd met Adobe drm (Adobe Digital Rights Management). Het valt te begrijpen, maar de kopieerbeveiliging is heel gebruiksonvriendelijk. 

Bij los aangekochte e-books zie je de beveiliging daarom zelden nog. Bol.com gebruikt tegenwoordig bijvoorbeeld een soort watermerk. Door de drm-beveiliging kun je e-books van de online Bibliotheek niet op een Amazon Kindle lezen, want die ondersteunt de drm-beveiliging van Adobe niet. En de e-readers van Sony die nog in omloop zijn, werken ook niet altijd, omdat ze te verouderd zijn. Een e-reader van Kobo is wel geschikt. Je hebt daarnaast de beheersoftware Adobe Digital Editions nodig op je pc, en er zijn meerdere stappen nodig om je e-reader te activeren en om de e-books over te zetten. Daar moet je best even voor gaan zitten. 

Beschrijfbare e-readers 

Naast de ‘gewone’ e-reader om mee te lezen, zien we ook al verschillende e-readers waarop je kunt schrijven met een speciale pen. Een bekend voorbeeld is de reMarkable 2, die net als zijn voorganger deze trend heeft gezet. Amazon blijft niet achter en presenteerde onlangs de Kindle Scribe. Daarop kun je schrijven met een bijgeleverde Wacom-pen, maar uiteraard ook alle e-books van Amazon lezen. Qua hardware zijn er veel overeenkomsten. Beide apparaten moeten eigenlijk alles waarvoor je nu papier gebruikt, kunnen vervangen. Denk aan notitieboeken, takenlijstjes, dagboeken of notities die je normaal in boeken maakt, bijvoorbeeld met plakkende kladbriefjes. Er is wel een forse meerprijs voor de schrijfmogelijkheid.

Kopen, kopen, kopen – met Black Friday is de verleiding om dat te doen natuurlijk heel groot. Niks mis mee, zolang je maar weet wat je wilt kopen. Om spijt of teleurstellingen achteraf te voorkomen, moet je dat wel slim doen. Met deze tips over wat je niet en wel moet doen lukt dat zeker!

❌ Eindeloos doorgaan met kopen

✅ Maak een lijstje van wat je écht wilt

Of het nu online of in de winkelstraat is: tijdens Black Friday ligt impulsief kopen op de loer. Overal zijn aanbiedingen die op je wachten en voor je het weet is je winkelmandje (virtueel of fysiek) gevuld met spullen die je niet echt nodig hebt. Vaak blijven zulke aankopen later ergens ongebruikt liggen.

Voorkom dit door vooraf een lijstje te maken van de items die je echt zoekt. Denk na over waar je behoefte aan hebt en noteer deze wensen. Zo blijf je gericht zoeken naar aanbiedingen voor deze specifieke producten en vermijd je dat je, gelokt door hoge kortingen, onverwacht een volle winkelmand hebt.

❌ Vertrouwen dat elke korting echt is

✅ Prijzen goed in de gaten houden

De hoge kortingen op Black Friday kunnen erg aanlokkelijk zijn, maar helaas is niet elke korting even eerlijk. Sommige winkels verhogen de prijs vlak voor de uitverkoopperiode, waardoor de 'korting' niet echt is. Stel je voor dat een koptelefoon maandenlang 100 euro kostte, maar vlak voor Black Friday plots naar 150 gaat en met '50% korting' wordt aangeboden voor 75 euro. Hierdoor lijkt het alsof je flink bespaart, maar eigenlijk ligt de prijs nog steeds dicht bij de originele verkoopprijs.

Check daarom ruim vóór Black Friday de prijzen van de producten op je lijstje. Een site als Kieskeurig houdt de daling van prijzen bij en zet meteen het percentage van die daling erbij. Ook handig: de Prijsdalers-pagina, waarop je de producten ziet staan die de afgelopen tijd procentueel het meest in prijs zijn gedaald.

❌ Te trouw blijven aan één winkel of merk

✅ Vergelijk breed en wees flexibel

Heb je vaste winkels voor verschillende aankopen? Prima, maar Black Friday is het moment om deze routine even los te laten. Door bij diverse webshops te kijken, verhoog je de kans om de beste deal te vinden. Focus niet alleen op de bekende adressen, maar check prijsvergelijkingssites en social media om te zien wie de scherpste aanbiedingen biedt. Op prijsvergelijkingssites kun je filteren op merk of product. Zo vind je bijvoorbeeld snel de allergoedkoopste Samsung smartphone of de goedkoopste wasmachine van Bosch.

Tijdens Black Friday loont het om je net wijd uit te gooien. Kijk verder dan je vaste winkels of merken en ga voor de beste deals, of deze nu van je favoriete verkoper komen of niet. Misschien ontdek je zo een nieuwe leverancier met nóg aantrekkelijkere prijzen.

Thuisbatterijen om zelf opgewekte zonnestroom op te slaan worden steeds populairder in Nederland. Uit recent onderzoek van duurzaamheidsplatform Slimster blijkt dat bijna de helft van de huiseigenaren graag een thuisaccu zou willen.

Bij huishoudens die al zonnepanelen hebben ligt dit percentage zelfs op bijna 65 procent. De interesse in thuisbatterijen is dit jaar verdubbeld ten opzichte van 2023, constateert Slimster. Hoewel momenteel slechts zo'n 40.000 woningen over een thuisaccu beschikken, verwacht ruim 40% van de huiseigenaren er in de toekomst een aan te schaffen. Zo'n 6% is zelfs van plan om dit jaar nog een thuisbatterij te kopen.

LEES OOK: Thuisbatterij huren of kopen, wat is beter?

Einde salderingsregeling drijft interesse

De groeiende belangstelling hangt samen met politieke ontwikkelingen rond de salderingsregeling, die het nu nog aantrekkelijk maakt om zonnestroom terug te leveren aan het net. De Tweede Kamer stemde onlangs in met het afschaffen van deze regeling per 2027. Bovendien rekenen de meeste energiebedrijven inmiddels kosten voor het terugleveren van stroom."Telkens als er nieuws is over de salderingsregeling, zien we het aantal aanvragen op onze website toenemen", aldus Marco Schuurman van Slimster. Ook Google ziet pieken in zoekopdrachten naar thuisbatterijen op zulke momenten. Gemiddeld wordt er in 2024 twee keer zo vaak naar gezocht als vorig jaar.

Van zonnestroom-opslag naar handelsmachine

Opvallend is dat de populairste thuisaccu's van dit moment niet primair bedoeld zijn voor de opslag van eigen zonnestroom. In plaats daarvan worden ze ingezet om te handelen op de energiemarkt, door goedkoop stroom in te kopen en weer duur te verkopen. De verwachting is dat dit zal verschuiven zodra de salderingsregeling eindigt. Dan zullen thuisbatterijen vaker worden gebruikt waarvoor ze oorspronkelijk bedoeld zijn: het opslaan van zelf opgewekte zonne-energie voor eigen gebruik 1.Met het einde van de salderingsregeling in zicht en dalende prijzen lijkt de definitieve doorbraak van de thuisaccu een kwestie van tijd. Experts voorspellen dat over enkele jaren een thuisbatterij in vrijwel ieder Nederlands huis te vinden zal zijn 1.