De Opdrachtprompt in Windows (het programma waarmee je tekstcommando’s kunt geven) wordt regelmatig doodverklaard. Zo werd eind 2016 op diverse tech-sites geroepen dat Microsoft het onderdeel uit Windows zou gaan verwijderen. Dat bleek niet waar. Gelukkig maar, want hoewel het heel handig is om visueel te werken met de muis, kunnen commando’s nog altijd heel krachtig zijn en soms een stuk efficiënter. We zetten tien van dit soort commando’s voor je op een rij.

Tip 01: Opdrachtprompt-venster openen

Voor we je kunnen laten zien wat je allemaal kunt doen met de Opdrachtprompt, is het uiteraard belangrijk dat je dit venster eerst weet te openen. De makkelijkste manier om dit te doen is klikken op Start en vervolgens de letters cmd (van command) typen. Een andere naam voor deze functie is namelijk de Command-prompt. Wanneer je cmd typt en op Enter drukt, wordt het prompt-venster direct geopend.

Tip 02: Mappenstructuur

Een van de handige functies van de opdrachtprompt is dat je heel eenvoudig een overzicht kunt laten zien van de structuur van een map. Stel dat je in de map Gebruikers verschillende mappen (gebruikers) hebt, met daarin weer allerlei mappen. Als je een bepaalde map zoekt maar niet meer precies weet hoe die heet en waar hij staat, dan moet je in Windows alle mappen stuk voor stuk openen. In de opdrachtprompt kan dat veel sneller. Navigeer eerst naar de map door te typen cdUsers (in de Opdrachtprompt zijn de mapnamen Engels, als je een overzicht van de mapnamen wilt zien typ je dir en druk je op Enter). Mocht je al in een map zitten, dan typ je eerst cd\ om terug te gaan naar de ‘root’ van C:\. Ben je eenmaal in de map waarvan je de structuur wilt zien, dan typ je simpelweg tree en druk je op Enter. Je krijgt nu een overzichtelijke boomstructuur te zien. Je kunt daar met je muis doorheen scrollen, maar als je het in een tekstdocument wilt hebben typ je tree /a > c:\treeresults.txt waarna de structuur wordt opgeslagen in een tekstbestand genaamd treeresults in de rootmap van C.

Tip 03: Map slepen

Het fijne van een opdrachtprompt binnen Windows, is dat je beide interfaces met elkaar kunt combineren. Want navigeren via een commando naar de map Gebruikers is natuurlijk niet zo ingewikkeld, dat heb je net gemerkt. Maar stel dat je wilt navigeren naar een map binnen de map Downloads, binnen de map Gebruikers (of nog dieper) dan wordt dat een flink tikwerk. Daar kun je gelukkig een beetje valsspelen met Windows. Want wanneer je in Windows Verkenner navigeert naar de map waarmee je iets wilt doen in de opdrachtprompt, dan kun je die map vervolgens naar het venster slepen en de mappenstructuur wordt vanzelf ingevuld. Jij hoeft er alleen nog cd voor te typen (van change directory) om de map te openen.

©PXimport

Tip 04: Internet plat?

Soms kun je ineens websites niet meer openen en denk je dat internet platligt en dat het aan je internetprovider ligt. Dat kan natuurlijk zo zijn, maar het hoeft niet. Het kan ook zijn dat je browser kuren heeft of dat een extensie voor problemen zorgt. De snelste manier om dat te ontdekken, is door in de opdrachtprompt het commando pingcomputertotaal.nl in te voeren en op Enter te drukken (waarbij je computertotaal.nl uiteraard kunt vervangen door een domein van je keuze, zolang je maar zeker weet dat het domein bestaat). Als internet echt platligt, dan krijg je een timeout. Is dat niet het geval, dan krijg je keurig ‘antwoord’ van de server (te herkennen aan: Reply from). Overigens is dit ook een perfecte manier om te checken of een specifieke website in de lucht is of niet.

©PXimport

Tip 05: IP-adres

Stel nu dát je internet platligt, en je belt je internetprovider, dan kan het zijn dat ze je om bepaalde dingen vragen. Een van die vragen kan zijn: wat is je ip-adres? Daar kun je achter komen door in Windows te navigeren naar het Configuratiescherm, dan naar het Netwerkcentrum en nog een aantal stappen. Via de opdrachtprompt kan dat veel sneller. Het enige dat je hoeft te doen is ipconfig te typen en op Enter te drukken. Je ziet nu voor al je internetverbindingen (bijvoorbeeld draadloos en ethernet) wat het huidige ip-adres is. Dat scheelt een flink aantal stappen.

©PXimport

Commando’s herhalen

Tip 06: Map als station

Heb je een map waar je heel vaak heen moet navigeren? Dan kan dat veel makkelijker. De functie Snelle toegang in Windows 10 waarmee je mappen vast kunt pinnen voor snelle toegang werkt hiervoor, maar het kan ook anders. Je kunt een bepaalde map instellen als station, en dat gaat heel eenvoudig in de opdrachtprompt. Stel dat we de map Gebruikers willen instellen als station Z:. Dan typen we in de opdrachtprompt subst z: c:\Users en drukken we op Enter. De nieuwe koppeling wordt direct gemaakt en je komt door in Verkenner te dubbelklikken op Z:\ direct bij je gebruikersmappen terecht. Mocht je het ongedaan willen maken, dan typ je subst /d z: waarbij de koppeling van Z:\ weer ongedaan wordt gemaakt.

©PXimport

Tip 07: System File Checker

Via de opdrachtprompt kun je Windows ook de opdracht geven om je systeem te controleren op corrupte bestanden (die in veel gevallen door deze System File Checker ook weer kunnen worden hersteld). Om deze opdracht te kunnen geven, moet je de opdrachtprompt wel als administrator gebruiken. Om dit te doen, klik je op Start en typ je cmd. In plaats van op Enter te drukken, klik je nu met de rechtermuisknop op Opdrachtprompt en kies je voor Als Administrator uitvoeren. Eenmaal geopend, typ je in de opdrachtprompt sfc /scannow. De scan zal daarna vanzelf starten (dit kan wel een tijd duren overigens).

©PXimport

Tip 08: Bestanden wissen

Wanneer je bestanden op je harde schijf wist, dan zijn ze in werkelijkheid niet verdwenen. Windows markeert de bestanden alleen als gewist, zodat het weet dat deze ruimte overschreven kan worden (bij een ssd werkt dit overigens niet zo). Totdat de bestanden opnieuw overschreven worden, zijn de ‘verwijderde’ bestanden te herstellen. Je kunt in de opdrachtprompt eenvoudig de bestandsrestjes van verwijderde bestanden echt wissen met het commando cipher. Wanneer je in de opdrachtprompt bijvoorbeeld het commando cipher /w:c ingeeft, (w staat voor wipe, c staat voor het station), dan wordt alle lege ruimte op de c-schijf overschreven met nieuwe gegevens. Dit is niet van invloed op ‘gewone’ bestanden, dus je hoeft niet bang te zijn dat je harde schijf ineens leeg is.

©PXimport

Tip 09: Windows sluiten

Heb je de opdrachtprompt open en wil je Windows sluiten? Dan hoef je daarvoor de opdrachtprompt niet te verlaten. Typ simpelweg shutdown /s. Je maakt ongetwijfeld weleens mee dat Windows niet wil afsluiten omdat er allerlei programma’s de boel tegenhouden. Door /f toe te voegen aan het commando, dus shutdown /s /f, worden alle programma’s zonder waarschuwing gesloten, en daarna de computer ook. Let op: vaak is er een reden dat een programma het afsluiten tegenhoudt, bijvoorbeeld omdat bestanden nog niet zijn opgeslagen. Sluit je met dit laatste commando je computer af, dan de kans dus aanwezig dat je gegevens verliest.

©PXimport

Tip 10: Star Wars in ASCII

Tot slot een trucje in de box dat misschien niet heel erg nuttig is, maar wel extreem vermakelijk. Wist je namelijk dat je de volledige film Star Wars – A New Hope, kunt kijken in een box? Verwacht er niet te veel van, het is namelijk volledig in ASCII, oftewel de beelden zijn opgebouwd uit cijfers, letters en symbolen. Het is dan ook meer een kunstvorm (en een belachelijk monnikenwerk). Voor je deze functie kunt gebruiken, moet je eerst even het programma Telnet inschakelen. Je doet dit via Start / Configuratiescherm / Programma’s / Windows onderdelen in- of uitschakelen. Typ nu Telnet en schakel de gevonden functie in. Daarna open je de opdrachtprompt, en typ je: telnet towel.blinkenlights.nl. Druk nu op Enter, pak een glas cola en geniet. Overigens heb je Telnet verder niet nodig, dus na afloop kun je het gewoon weer uitschakelen.

©PXimport

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.

Wil je dit jaar met Halloween echt indruk maken? Met de airfryer maak je in een mum van tijd griezelig lekkere hapjes die niet alleen heerlijk smaken, maar er ook angstaanjagend (leuk) uitzien. Van knakworst-mummies en spinnenpizza's tot spookachtige cupcakes en pittige Halloweenpompoentjes: 4x luguber lekkers uit de airfryer.

Knakworst-mummies

Ingrediënten (voor 6 stuks)

☐ 6 knakworsten of hotdogworsten
☐ 1 blik croissantdeeg
☐ 1 ei
☐ Suikeroogjes of mosterd of ketchup

Bereiding

• Verwarm de airfryer voor op 180 graden Celsius.
• Rol het croissantdeeg uit. Snijd het deeg met een scherp mesje in repen van ongeveer 1 centimeter dik.
• Tel hoeveel reepjes deeg je hebt en deel dit aantal door 6, zodat al je mummies evenveel windsel krijgen.
• Leg de deegreepjes op een bord en leg de knakworst of hotdogworst erop.
• Sla elk reepje kruislings over de worst heen; je pakt hem dus als het ware in. Zorg wel dat je bovenaan wat ruimte overlaat, voor zijn gezichtje.
• Kwast de knakworstmummies in met losgeklopt ei en leg ze in de airfryer.
• Bak de mummies in 10-12 minuten goudbruin en krokant.
• Laat iets afkoelen en snijd eventueel nog wat extra 'windsel' in met een scherp mesje.
• Decoreer met twee snoepoogjes. Heb je die niet, maak dan ogen met een klein drupje mosterd of ketchup.

©ID.nl

Spinnenpizza's

Ingrediënten (voor 6 tot 8 stuks)

☐ Pak of rol kant-en-klaar pizzadeeg
☐ 200 ml tomatensaus
☐ 200 gram geraspte kaas
☐ Zwarte olijven zonder pit
☐ Eventueel: oregano

Bereidingswijze

• Verwarm de airfryer voor op 180 graden Celsius.
• Rol het pizzadeeg uit en steek er cirkels uit met een diameter van 10 tot 15 centimeter.
• Verdeel de tomatensaus erover met een lepel. Gebruik ongeveer 1 eetlepel saus per pizza.
• Strooi de geraspte kaas erover, ongeveer 25 gram per pizza.
• Voeg eventueel voor wat extra smaak een klein beetje oregano toe.
• Leg de pizzabodems in de mand van de airfryer.
• Bak de pizzaatjes in 8-10 minuten gaar en bruin.
• Haal de pizza's uit de airfryer en versier ze. Daarvoor snijd je per pizza 1 olijf door de lengte doormidden; dit wordt het lijfje.
• Snijd voor het hoofd 1 olijf door de breedte doormidden.
• Voor de pootjes snijd je 1 olijf over de korte kant in 4 stukken, zodat je 4 ringetje hebt. Snijd die doormidden, zodat je 8 pootjes hebt.

©ID.nl

Spoken-cupcakes

Ingrediënten (voor 6 stuks)

☐ 150 gram zelfrijzend bakmeel
☐ 100 gram bruine basterdsuiker
☐ 2 eieren
☐ 100 ml plantaardige olie
☐ 75 ml karnemelk
☐ 1 el speculaaskruiden
☐ 1 tl kaneel
☐ 1 el geraspte appel
☐ Kant-en-klare topping (wit)
☐ Wat gesmolten chocolade of chocoladedecoratiestift

Bereiding

• Verwarm de airfryer voor op 160 graden.
• Meng in een kom de eieren, olie en karnemelk.
• Voeg de droge ingrediënten toe: bakmeel, basterdsuiker, speculaaskruiden, kaneel. Mix tot een glad beslag. Schep er tot slot de geraspte appel door.
• Schep het beslag in maximaal 6 cupcakevormpjes en zet ze in de mand van de airfryer.
• Bak de cupcakes in 15-18 minuten gaar en bruin. Prik met een satéprikker, als deze er schoon uitkomt zijn ze klaar.
• Laat ze afkoelen.
• Maak er met de topping met behulp van een spuitzakje en spuitmondje een toef op in de vorm van een spookje.
• Voeg met de gesmolten chocolade of de decoratiepen per spook twee oogjes en een opengesperd mondje toe.

©ID.nl

Pittige Halloweenpompoentjes

Ingrediënten (voor 16 stuks)

☐ 8 jalapeño-pepers
☐ 100 gram roomkaas (naturel)
☐ 50 gram geraspte cheddar
☐ 1 teentje knoflook (fijngehakt)
☐ 1 lente-ui (fijn gesneden)
☐ Zout en peper
☐ Olijfolie
☐ Optioneel: paprikapoeder of chilivlokken voor extra pit

Bereiding

• Snijd de jalapeñopepers in de lengte doormidden en verwijder de zaadlijsten en pitjes. Laat de steeltjes eraan zitten.
• Meng in een kom de roomkaas, cheddar, knoflook, lente-ui, zout, peper en eventueel wat paprikapoeder of chilivlokken.
• Vul elke peperhelft met dit kaasmengsel en strijk het oppervlak glad met de achterkant van een lepel.
• Snijd met een klein mesje, satéprikker of tandenstoker voorzichtig gezichtjes in de bovenkant van de nog koude vulling: twee ogen, een neusje en een grijns.
• Zet de pepers daarna 5 tot 10 minuten in de koelkast, zodat de vulling wat opstijft en de uitgesneden gezichtjes beter zichtbaar blijven tijdens het bakken.
• Verwarm de airfryer voor op 180 graden Celsius.
• Bestrijk de buitenkant van de pepers licht met olijfolie en leg ze in de mand van de airfryer.
• Bak ze in 8 tot 10 minuten, tot de kaas gesmolten en lichtbruin is.
• Laat de Halloweenpompoentjes een paar minuten afkoelen voordat je ze serveert.