ID.nl logo
Review Hisense 100LG9-B12 Laser TV – Voor wie een maatje groter wilt
© Reshift Digital
Huis

Review Hisense 100LG9-B12 Laser TV – Voor wie een maatje groter wilt

Projectoren zijn al jaar en dag de enige betaalbare oplossing als je voor 100 inch of groter beeld wilt gaan. En met de komst van Ultra Short Throw-projectoren is het een stuk eenvoudiger geworden om ze in de woonkamer op te stellen. De Hisense 100LG9-B12 kan echt als vervanging dienen voor je tv.

Fantastisch
Conclusie

Overweeg je een projector, maar kijk je op tegen de extra installatie-eisen van een klassiek model? Deze Ultra Short Throw 4K-projector van Hisense is mogelijk jouw ideale oplossing. Niet alleen wordt hij geleverd met een 100” Anti-Reflectiescherm, compleet met wandbeugel, maar hij neemt ook letterlijk plaats daar waar je tv stond. De triple laser lichtbron levert flink veel licht, intense kleuren, en vooral heel groot en knap beeld. Ook HDR-beelden zien er erg mooi uit. We hadden graag nog een HDMI 2.1-aansluiting gezien voor next-gen gaming, maar als je geen 4K120 eist, kan de Hisense ook dienen voor je gameplezier. Zijn naam als Laser TV heeft hij echt niet gestolen. De projector levert niet alleen groot beeld, maar ook prima audio en is voorzien van een erg gebruiksvriendelijk smart tv-systeem met een ruim app-aanbod. De ingebouwde tv-tuner is Ziggo gecertificeerd. Dit totaalpakket lijkt je misschien redelijk prijzig, maar is gezien het bijgeleverde scherm zeker correct geprijsd.

Plus- en minpunten
  • Bijgeleverd ALR-scherm met beugel
  • UST-projector staat op dezelfde plaats als je tv
  • Indrukwekkende beeldkwaliteit
  • Ingebouwde TV-tuner mét CI+-slot
  • VIDAA U smart tv is gebruiksvriendelijk
  • Laser lichtbron gaat erg lang mee
  • Goede ingebouwde luidsprekers, met Dolby Atmos
  • Lens heeft lichte focus-afwijking
  • Verbergt witdetail in zeer helder HDR-materiaal
  • Geen HDMI 2.1, noch gamingfuncties
  • (Voorlopig) geen Disney+ of AppleTV+

Hisense 100LG9-B12 Laser TV

  • Adviesprijs: 4.799 euro
  • Wat: Ultra HD DLP-projector met laser lichtbron en 100” ALR-scherm
  • Opstelling: resolutie 3.840 x 2.160, 3.000 ANSI lumen, projectieverhouding 0,25 (100 inch diagonaal op 0,30 m)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2.0, ARC), 2x USB (media), 1x stereo cinch, 1x composiet video, 1x optisch digitaal uit, ethernet, WiFi ingebouwd, 2x antenne, 1x CI+-slot Bluetooth
  • Levensduur lamp: triple laserlichtbron, tot 25.000 uur
  • Extra's 100 inch Anti-reflectiescherm met wandbeugel, HDR10, HLG, DVB-T/T2/C/S/S2 tuner, 2x 20 Watt luidspreker, Dolby Atmos, VIDAA U 4.0 smart tv, USB/DLNA-mediaspeler
  • Afmetinge:n 610 x 155 x 346 mm
  • Gewicht: 11,2 kg
  • Website: www.hisense.nl

Voor een groot beeld, lees 100 inch of meer, moet een projector vaak drie meter of verder van het scherm staan. Dat is heel wat gedoe en brengt nogal wat logistieke problemen met zich mee. Ultra Short Throw projectoren zijn daarvoor de oplossing. De Hisense Laser TV zet je op 31 cm van het scherm, en kijk, je hebt 100 inch beelddiagonaal. Het is zo eenvoudig als je tv weghalen en de glossy zwarte projector in de plaats zetten. 

Dan is er nog de kwestie van het scherm. Projectieschermen komen in allerlei maten, en meer nog in allerlei soorten doek, voor beter contrast, meer licht, enzovoort. Ook dat probleem heeft Hisense opgelost, de 100L9G-B12 is een projector én een bijhorend 100 inch scherm op een vast frame. Het wordt geleverd compleet met wandbeugels en installatietemplate. 

Het schermdoek is lichtgrijs voor verbeterd contrast, maar het is ook een ALR-scherm (Ambient Light Rejection). Omgevingslicht wordt dus sterk geweerd door dit scherm, zodat je van groot beeld kunt genieten zonder volledig te moeten verduisteren.

Opstellen en afregelen

Omdat de projector geen lensshift of zoom heeft, moet je de installatievoorschriften van het scherm wel precies volgen. Wanneer het ophangt kan je het scherm nog in beperkte mate op of neer laten. Staat je meubel bijvoorbeeld niet perfect waterpas, dan kan je de projector wat verstellen met de uitschroefbare poten. 

Bij het plaatsen van de projector merk je snel dat zelfs een kleine verschuiving grote gevolgen heeft voor het beeld. Zo een UST-lens moet immers onder een zeer zware hoek projecteren. Zodra je de perfecte opstelling hebt, plaats je de twee bijgeleverde plastic halve cirkels rond de poten, zodat een toevallige verschuiving onmogelijk is. 

©PXimport

Blijft er toch nog wat trapeziumvervorming over, dan kan je die wegwerken via de instellingen op basis van acht controlepunten op het scherm, of nog eenvoudiger, met je smartphone. Neem een foto van het scherm en de projector past het beeld zelf aan om alle vervorming op te ruimen.

Focus instellen is niet nodig, vermits de projector één correcte projectieafstand heeft. Wij merkten wel dat ons testsample een klein beetje chromatische afwijking had aan de bovenrand van het beeld. Tijdens het kijken stoorde dat niet, maar voor deze prijs hadden we graag iets betere optica gekregen.

Veel aansluitingen, maar geen HDMI 2.1

Bronnen aansluiten op deze projector zal geen probleem zijn. Hij is uitgerust met drie HDMI 2.0-aansluitingen, waarvan een met ARC. Omdat we dit toch als een premium product beschouwen vinden we het jammer dat er geen enkele HDMI 2.1-feature of aansluitingen beschikbaar is. Geen eARC bijvoorbeeld, maar ook geen gamerfuncties zoals ALLM of VRR, en uiteraard ook geen 4K120 ondersteuning. Je kan uiteraard wel gamen op deze projector (tot 4K60), maar de input-lag van 54ms in de game beeldmode wijst toch eerder naar casual gamers.

De projector is ook voorzien van een composiet video met stereo cinch ingang, een hoofdtelefoon aansluiting en digitaal optische uitgang. De twee USB-aansluitingen (eentje staat aan de zijkant) kan je gebruiken om media aan te leveren, of om live tv op te nemen of te pauzeren. Want ja, zeer uitzonderlijk voor een projector, de Hisense is uitgerust met een DVB-T/T2/C (Ziggo gecertificeerd) en DVB-S/S2 tuner, met CI+-slot. Tot slot is er een ethernetaansluiting en wifi, plus bluetooth voor draadloze hoofdtelefoon of soundbar. 

©PXimport

Volledig smart tv-systeem aan boord

Smart functies lijken op heel wat projectoren een eerder bijkomende gedachte. Dat is zeker niet het geval op de Hisense. Om zijn naam als Laser TV eer aan te doen is hij voorzien van hetzelfde VIDAA U smart tv-platform dat we terug vinden op de Hisense tv’s. En dat levert een prima gebruikservaring. VIDAA U werkt vlot en snel, en heeft een uitstekend app-aanbod. 

Op het moment van de test ontbraken Apple TV en Disney+ nog in het aanbod, maar die zouden volgens Hisense beschikbaar komen via een software update. Alle andere belangrijke streamingdiensten zijn al beschikbaar. De ingebouwde mediaspeler kent de oude xvid-codec niet, maar ondersteunt wel alle belangrijke moderne formaten, inclusief HDR en ondertitels, en ook Dolby of DTS soundtracks.

De slanke, lichtmetalen afstandsbediening kennen we al van de Hisense tv’s. Ze heeft een goede layout, al zouden we de Home toets toch een prominentere plaats geven of wat groter of duidelijker maken. 

Op een projector zien we ook graag een aparte toets om van beeldmode te wisselen, zo speel je gemakkelijk in op wisselende lichtomstandigheden in de kamer, maar die toets ontbreekt. Je vindt wel vier sneltoetsen voor Netflix, YouTube, Amazon Prime Video en Rakuten TV.

©PXimport

Lasers voor intens licht

De 100L9G-B12 is uitgerust met drie lasers, een voor elke basiskleur. Volgens de specificatie haalt hij daarmee 3.000 lumen. In de Dynamisch beeldmode meten we 2.460 lumen, dat is erg goed. Voor meer nauwkeurige kleuren schakel je beter over naar de Cinema Day of Cinema Night mode die nog steeds rond de 1.500 lumen bieden. Dat is ruim voldoende om een knap beeld op het 100 inch scherm te zetten, zelfs bij omgevingslicht. 

Het contrast ligt rond de 1.000:1 en het lichtgrijze scherm verbetert de weergave van donkere tinten. De Cinema Night mode heeft een zeer goede kleurweergave, met een lichtjes te koele kleurtemperatuur. De beelden ogen natuurlijk, en brengen de bioscoop sfeer echt wel naar de woonkamer. Kijk je echt bij veel zonlicht, dan kan de Standaard of Dynamisch mode een optie zijn. Hou er wel rekening mee dat je voor heel donkere scènes hoe dan ook het omgevingslicht moet dimmen, want de wetten van de fysica kunnen we niet zomaar veranderen.

Zijn lasers goed voor HDR?

De projector ondersteunt HDR10 en HLG, en heeft flink wat lichtopbrengst. Dat is alvast prima. Maar er is meer, want die lasers zorgen ook voor een zeer groot kleurbereik, tot 97% P3. Daarmee kan hij moeiteloos de competitie aan met veel toptelevisies. Sterker nog, wanneer de projector ingesteld is op de ‘Auto’ kleurruimte lijkt hij zichzelf wat te beperken. Door hem naar ‘Native’ te schakelen kregen we nog iets meer kleur uit de lasers. 

Dat is uitstekend nieuws voor HDR-beelden die er echt wel indrukwekkend uitzien. Toch laat Hisense wat potentieel liggen, want de kalibratie kan beter. Zeker wanneer de HDR-content zeer helder gemastered is. De tonemapping verplicht je dan om te kiezen tussen licht verborgen witdetail of iets te donkere beelden. Je hebt ook geen eenvoudige instelling om dat zelf wat naar smaak aan te passen. Maar voor de meeste HDR-content zijn de resultaten zeer mooi. 

©PXimport

Gezien zijn prijskaartje raden we aan om de projector te laten kalibreren eens hij opgesteld staat. Voor een kleine meerprijs til je de beeldprestaties dan nog een klasse hoger, de Hisense heeft kleur en licht op overschot. 

Beeldverwerking voor nog beter contrast

Zoals alle tv’s moet een projector tal van verschillende bronnen op het scherm zetten, en is degelijke beeldverwerking dan ook een belangrijke factor. Met interlaced content (bijvoorbeeld 1080i uit een settopbox) zien we iets te vaak moiré-patronen, zet je bronnen dus best in 1080p of 2160p. Deze Hisense is overigens een 4K-projector, maar hij gebruikt zoals bijna alle DLP-projectoren pixelshifting om dat te bereiken. Het resultaat is scherper dan Full HD, maar net geen 4K. Als pluspunt is er wel geen pixelrooster meer zichtbaar. 

De ruisonderdrukking werkt goed, maar zeker niet perfect. Projectiebeeld is echter altijd iets zachter dan een televisie en dus vergevingsgezinder voor kleine fouten. Wil je de schokken in panbeelden van 24fps zoveel mogelijk vermijden, activeer dan ‘Ultra Smooth Motion’. Het veroorzaakt geen overmatige beeldfouten, en elimineert bijna volledig de judder.

De beste troef van deze projector is de ‘Adaptief Contrast’ instelling. Die past de lichtoutput aan op basis van het beeld. Zo krijgen donkere scènes meer impact en krijg je ook beter zwartdetail. Het ‘native’ contrast verbeter je zo natuurlijk niet, maar het levert wel een beter totaalplaatje. Belangrijk is dat we ook geen negatieve gevolgen zagen van deze instelling.

©PXimport

Ingebouwde klank, met Dolby Atmos

Nog een nadeel van klassieke projectoren is dat je een aparte audio-installatie moet voorzien. Geen probleem als je toch een aparte thuisbioscoopkamer wilt inrichten, maar in de woonkamer is dat vaak geen optie. Daarom heeft Hisense een 2x 20 Watt audiosysteem in deze projector voorzien. Daarmee levert hij meer dan voldoende volume om de kamer te vullen. Filmsoundtracks komen goed tot hun recht, met krachtige muziek en duidelijke dialogen. 

De Dolby Atmos ondersteuning zorgt voor een mooie surroundervaring. Enkel de basweergave is wat te beperkt, al mag dat eigenlijk geen verrassing zijn. Een goede audio-installatie is nog steeds een klasse beter, maar is dus zeker geen noodzaak.

Conclusie

Overweeg je een projector, maar kijk je op tegen de extra installatie-eisen van een klassiek model? Deze Ultra Short Throw 4K-projector van Hisense is mogelijk jouw ideale oplossing. Niet alleen wordt hij geleverd met een 100” Anti-Reflectiescherm, compleet met wandbeugel, maar hij neemt ook letterlijk plaats daar waar je tv stond. De triple laser lichtbron levert flink veel licht, intense kleuren, en vooral heel groot en knap beeld. Ook HDR-beelden zien er erg mooi uit.

We hadden graag nog een HDMI 2.1-aansluiting gezien voor next-gen gaming, maar als je geen 4K120 eist, kan de Hisense ook dienen voor je gameplezier. Zijn naam als Laser TV heeft hij echt niet gestolen. De projector levert niet alleen groot beeld, maar ook prima audio en is voorzien van een erg gebruiksvriendelijk smart tv-systeem met een ruim app-aanbod. De ingebouwde tv-tuner is Ziggo gecertificeerd. Dit totaalpakket lijkt je misschien redelijk prijzig, maar is gezien het bijgeleverde scherm zeker correct geprijsd.

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer