ID.nl logo
Review Hisense 100LG9-B12 Laser TV – Voor wie een maatje groter wilt
© Reshift Digital
Huis

Review Hisense 100LG9-B12 Laser TV – Voor wie een maatje groter wilt

Projectoren zijn al jaar en dag de enige betaalbare oplossing als je voor 100 inch of groter beeld wilt gaan. En met de komst van Ultra Short Throw-projectoren is het een stuk eenvoudiger geworden om ze in de woonkamer op te stellen. De Hisense 100LG9-B12 kan echt als vervanging dienen voor je tv.

Fantastisch
Conclusie

Overweeg je een projector, maar kijk je op tegen de extra installatie-eisen van een klassiek model? Deze Ultra Short Throw 4K-projector van Hisense is mogelijk jouw ideale oplossing. Niet alleen wordt hij geleverd met een 100” Anti-Reflectiescherm, compleet met wandbeugel, maar hij neemt ook letterlijk plaats daar waar je tv stond. De triple laser lichtbron levert flink veel licht, intense kleuren, en vooral heel groot en knap beeld. Ook HDR-beelden zien er erg mooi uit. We hadden graag nog een HDMI 2.1-aansluiting gezien voor next-gen gaming, maar als je geen 4K120 eist, kan de Hisense ook dienen voor je gameplezier. Zijn naam als Laser TV heeft hij echt niet gestolen. De projector levert niet alleen groot beeld, maar ook prima audio en is voorzien van een erg gebruiksvriendelijk smart tv-systeem met een ruim app-aanbod. De ingebouwde tv-tuner is Ziggo gecertificeerd. Dit totaalpakket lijkt je misschien redelijk prijzig, maar is gezien het bijgeleverde scherm zeker correct geprijsd.

Plus- en minpunten
  • Bijgeleverd ALR-scherm met beugel
  • UST-projector staat op dezelfde plaats als je tv
  • Indrukwekkende beeldkwaliteit
  • Ingebouwde TV-tuner mét CI+-slot
  • VIDAA U smart tv is gebruiksvriendelijk
  • Laser lichtbron gaat erg lang mee
  • Goede ingebouwde luidsprekers, met Dolby Atmos
  • Lens heeft lichte focus-afwijking
  • Verbergt witdetail in zeer helder HDR-materiaal
  • Geen HDMI 2.1, noch gamingfuncties
  • (Voorlopig) geen Disney+ of AppleTV+

Hisense 100LG9-B12 Laser TV

  • Adviesprijs: 4.799 euro
  • Wat: Ultra HD DLP-projector met laser lichtbron en 100” ALR-scherm
  • Opstelling: resolutie 3.840 x 2.160, 3.000 ANSI lumen, projectieverhouding 0,25 (100 inch diagonaal op 0,30 m)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2.0, ARC), 2x USB (media), 1x stereo cinch, 1x composiet video, 1x optisch digitaal uit, ethernet, WiFi ingebouwd, 2x antenne, 1x CI+-slot Bluetooth
  • Levensduur lamp: triple laserlichtbron, tot 25.000 uur
  • Extra's 100 inch Anti-reflectiescherm met wandbeugel, HDR10, HLG, DVB-T/T2/C/S/S2 tuner, 2x 20 Watt luidspreker, Dolby Atmos, VIDAA U 4.0 smart tv, USB/DLNA-mediaspeler
  • Afmetinge:n 610 x 155 x 346 mm
  • Gewicht: 11,2 kg
  • Website: www.hisense.nl

Voor een groot beeld, lees 100 inch of meer, moet een projector vaak drie meter of verder van het scherm staan. Dat is heel wat gedoe en brengt nogal wat logistieke problemen met zich mee. Ultra Short Throw projectoren zijn daarvoor de oplossing. De Hisense Laser TV zet je op 31 cm van het scherm, en kijk, je hebt 100 inch beelddiagonaal. Het is zo eenvoudig als je tv weghalen en de glossy zwarte projector in de plaats zetten. 

Dan is er nog de kwestie van het scherm. Projectieschermen komen in allerlei maten, en meer nog in allerlei soorten doek, voor beter contrast, meer licht, enzovoort. Ook dat probleem heeft Hisense opgelost, de 100L9G-B12 is een projector én een bijhorend 100 inch scherm op een vast frame. Het wordt geleverd compleet met wandbeugels en installatietemplate. 

Het schermdoek is lichtgrijs voor verbeterd contrast, maar het is ook een ALR-scherm (Ambient Light Rejection). Omgevingslicht wordt dus sterk geweerd door dit scherm, zodat je van groot beeld kunt genieten zonder volledig te moeten verduisteren.

Opstellen en afregelen

Omdat de projector geen lensshift of zoom heeft, moet je de installatievoorschriften van het scherm wel precies volgen. Wanneer het ophangt kan je het scherm nog in beperkte mate op of neer laten. Staat je meubel bijvoorbeeld niet perfect waterpas, dan kan je de projector wat verstellen met de uitschroefbare poten. 

Bij het plaatsen van de projector merk je snel dat zelfs een kleine verschuiving grote gevolgen heeft voor het beeld. Zo een UST-lens moet immers onder een zeer zware hoek projecteren. Zodra je de perfecte opstelling hebt, plaats je de twee bijgeleverde plastic halve cirkels rond de poten, zodat een toevallige verschuiving onmogelijk is. 

©PXimport

Blijft er toch nog wat trapeziumvervorming over, dan kan je die wegwerken via de instellingen op basis van acht controlepunten op het scherm, of nog eenvoudiger, met je smartphone. Neem een foto van het scherm en de projector past het beeld zelf aan om alle vervorming op te ruimen.

Focus instellen is niet nodig, vermits de projector één correcte projectieafstand heeft. Wij merkten wel dat ons testsample een klein beetje chromatische afwijking had aan de bovenrand van het beeld. Tijdens het kijken stoorde dat niet, maar voor deze prijs hadden we graag iets betere optica gekregen.

Veel aansluitingen, maar geen HDMI 2.1

Bronnen aansluiten op deze projector zal geen probleem zijn. Hij is uitgerust met drie HDMI 2.0-aansluitingen, waarvan een met ARC. Omdat we dit toch als een premium product beschouwen vinden we het jammer dat er geen enkele HDMI 2.1-feature of aansluitingen beschikbaar is. Geen eARC bijvoorbeeld, maar ook geen gamerfuncties zoals ALLM of VRR, en uiteraard ook geen 4K120 ondersteuning. Je kan uiteraard wel gamen op deze projector (tot 4K60), maar de input-lag van 54ms in de game beeldmode wijst toch eerder naar casual gamers.

De projector is ook voorzien van een composiet video met stereo cinch ingang, een hoofdtelefoon aansluiting en digitaal optische uitgang. De twee USB-aansluitingen (eentje staat aan de zijkant) kan je gebruiken om media aan te leveren, of om live tv op te nemen of te pauzeren. Want ja, zeer uitzonderlijk voor een projector, de Hisense is uitgerust met een DVB-T/T2/C (Ziggo gecertificeerd) en DVB-S/S2 tuner, met CI+-slot. Tot slot is er een ethernetaansluiting en wifi, plus bluetooth voor draadloze hoofdtelefoon of soundbar. 

©PXimport

Volledig smart tv-systeem aan boord

Smart functies lijken op heel wat projectoren een eerder bijkomende gedachte. Dat is zeker niet het geval op de Hisense. Om zijn naam als Laser TV eer aan te doen is hij voorzien van hetzelfde VIDAA U smart tv-platform dat we terug vinden op de Hisense tv’s. En dat levert een prima gebruikservaring. VIDAA U werkt vlot en snel, en heeft een uitstekend app-aanbod. 

Op het moment van de test ontbraken Apple TV en Disney+ nog in het aanbod, maar die zouden volgens Hisense beschikbaar komen via een software update. Alle andere belangrijke streamingdiensten zijn al beschikbaar. De ingebouwde mediaspeler kent de oude xvid-codec niet, maar ondersteunt wel alle belangrijke moderne formaten, inclusief HDR en ondertitels, en ook Dolby of DTS soundtracks.

De slanke, lichtmetalen afstandsbediening kennen we al van de Hisense tv’s. Ze heeft een goede layout, al zouden we de Home toets toch een prominentere plaats geven of wat groter of duidelijker maken. 

Op een projector zien we ook graag een aparte toets om van beeldmode te wisselen, zo speel je gemakkelijk in op wisselende lichtomstandigheden in de kamer, maar die toets ontbreekt. Je vindt wel vier sneltoetsen voor Netflix, YouTube, Amazon Prime Video en Rakuten TV.

©PXimport

Lasers voor intens licht

De 100L9G-B12 is uitgerust met drie lasers, een voor elke basiskleur. Volgens de specificatie haalt hij daarmee 3.000 lumen. In de Dynamisch beeldmode meten we 2.460 lumen, dat is erg goed. Voor meer nauwkeurige kleuren schakel je beter over naar de Cinema Day of Cinema Night mode die nog steeds rond de 1.500 lumen bieden. Dat is ruim voldoende om een knap beeld op het 100 inch scherm te zetten, zelfs bij omgevingslicht. 

Het contrast ligt rond de 1.000:1 en het lichtgrijze scherm verbetert de weergave van donkere tinten. De Cinema Night mode heeft een zeer goede kleurweergave, met een lichtjes te koele kleurtemperatuur. De beelden ogen natuurlijk, en brengen de bioscoop sfeer echt wel naar de woonkamer. Kijk je echt bij veel zonlicht, dan kan de Standaard of Dynamisch mode een optie zijn. Hou er wel rekening mee dat je voor heel donkere scènes hoe dan ook het omgevingslicht moet dimmen, want de wetten van de fysica kunnen we niet zomaar veranderen.

Zijn lasers goed voor HDR?

De projector ondersteunt HDR10 en HLG, en heeft flink wat lichtopbrengst. Dat is alvast prima. Maar er is meer, want die lasers zorgen ook voor een zeer groot kleurbereik, tot 97% P3. Daarmee kan hij moeiteloos de competitie aan met veel toptelevisies. Sterker nog, wanneer de projector ingesteld is op de ‘Auto’ kleurruimte lijkt hij zichzelf wat te beperken. Door hem naar ‘Native’ te schakelen kregen we nog iets meer kleur uit de lasers. 

Dat is uitstekend nieuws voor HDR-beelden die er echt wel indrukwekkend uitzien. Toch laat Hisense wat potentieel liggen, want de kalibratie kan beter. Zeker wanneer de HDR-content zeer helder gemastered is. De tonemapping verplicht je dan om te kiezen tussen licht verborgen witdetail of iets te donkere beelden. Je hebt ook geen eenvoudige instelling om dat zelf wat naar smaak aan te passen. Maar voor de meeste HDR-content zijn de resultaten zeer mooi. 

©PXimport

Gezien zijn prijskaartje raden we aan om de projector te laten kalibreren eens hij opgesteld staat. Voor een kleine meerprijs til je de beeldprestaties dan nog een klasse hoger, de Hisense heeft kleur en licht op overschot. 

Beeldverwerking voor nog beter contrast

Zoals alle tv’s moet een projector tal van verschillende bronnen op het scherm zetten, en is degelijke beeldverwerking dan ook een belangrijke factor. Met interlaced content (bijvoorbeeld 1080i uit een settopbox) zien we iets te vaak moiré-patronen, zet je bronnen dus best in 1080p of 2160p. Deze Hisense is overigens een 4K-projector, maar hij gebruikt zoals bijna alle DLP-projectoren pixelshifting om dat te bereiken. Het resultaat is scherper dan Full HD, maar net geen 4K. Als pluspunt is er wel geen pixelrooster meer zichtbaar. 

De ruisonderdrukking werkt goed, maar zeker niet perfect. Projectiebeeld is echter altijd iets zachter dan een televisie en dus vergevingsgezinder voor kleine fouten. Wil je de schokken in panbeelden van 24fps zoveel mogelijk vermijden, activeer dan ‘Ultra Smooth Motion’. Het veroorzaakt geen overmatige beeldfouten, en elimineert bijna volledig de judder.

De beste troef van deze projector is de ‘Adaptief Contrast’ instelling. Die past de lichtoutput aan op basis van het beeld. Zo krijgen donkere scènes meer impact en krijg je ook beter zwartdetail. Het ‘native’ contrast verbeter je zo natuurlijk niet, maar het levert wel een beter totaalplaatje. Belangrijk is dat we ook geen negatieve gevolgen zagen van deze instelling.

©PXimport

Ingebouwde klank, met Dolby Atmos

Nog een nadeel van klassieke projectoren is dat je een aparte audio-installatie moet voorzien. Geen probleem als je toch een aparte thuisbioscoopkamer wilt inrichten, maar in de woonkamer is dat vaak geen optie. Daarom heeft Hisense een 2x 20 Watt audiosysteem in deze projector voorzien. Daarmee levert hij meer dan voldoende volume om de kamer te vullen. Filmsoundtracks komen goed tot hun recht, met krachtige muziek en duidelijke dialogen. 

De Dolby Atmos ondersteuning zorgt voor een mooie surroundervaring. Enkel de basweergave is wat te beperkt, al mag dat eigenlijk geen verrassing zijn. Een goede audio-installatie is nog steeds een klasse beter, maar is dus zeker geen noodzaak.

Conclusie

Overweeg je een projector, maar kijk je op tegen de extra installatie-eisen van een klassiek model? Deze Ultra Short Throw 4K-projector van Hisense is mogelijk jouw ideale oplossing. Niet alleen wordt hij geleverd met een 100” Anti-Reflectiescherm, compleet met wandbeugel, maar hij neemt ook letterlijk plaats daar waar je tv stond. De triple laser lichtbron levert flink veel licht, intense kleuren, en vooral heel groot en knap beeld. Ook HDR-beelden zien er erg mooi uit.

We hadden graag nog een HDMI 2.1-aansluiting gezien voor next-gen gaming, maar als je geen 4K120 eist, kan de Hisense ook dienen voor je gameplezier. Zijn naam als Laser TV heeft hij echt niet gestolen. De projector levert niet alleen groot beeld, maar ook prima audio en is voorzien van een erg gebruiksvriendelijk smart tv-systeem met een ruim app-aanbod. De ingebouwde tv-tuner is Ziggo gecertificeerd. Dit totaalpakket lijkt je misschien redelijk prijzig, maar is gezien het bijgeleverde scherm zeker correct geprijsd.

▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Secure Video Doorbell – Veel extra opties en gedoe

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Uitstekend
Conclusie

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Plus- en minpunten
  • Werkt snel
  • Te koppelen aan Hue-lampen
  • In te zetten als bewegingssensor
  • Beeldkwaliteit is redelijk goed
  • 24 uur terugkijken
  • Installatie nogal ingewikkeld
  • Veel functies achter betaalmuur
  • Prijzig apparaat
  • Nog redelijk basaal

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

▼ Volgende artikel
Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen
© Serhii_Akhtemiichuk | Ахтем - stock.adobe.com
Huis

Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Dit gaan we doen

In dit artikel laten we negen manieren zien om je digitale weerbaarheid op te bouwen. Bij elke manier zie je wat je kunt instellen én welk gedrag daarbij helpt. Ze vormen samen een stevige basis voor een digitale routine die vooral voorkomt dat problemen ontstaan. Want voorkomen is... juist!

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Urgentie en vreemde url's: dat moet je aan het denken zetten.

Moderne dreigingen

Hedendaagse cyberdreigingen zijn vaak uiteenlopend en complex. Beveiliging vraagt niet alleen om een technische aanpak, maar ook om enig inzicht in hoe zulke aanvallen verlopen. Zo worden met deepfakes (en cheapfakes) geloofwaardige audio- of videobestanden gemaakt, meestal via generatieve AI, waarin bijvoorbeeld leidinggevenden of kennissen worden nagebootst. Deze technieken worden ook gebruikt voor identiteitsfraude bij financiële transacties en social-mediaprofielen. Op onder meer www.mediawijsheid.nl/deepfake/ vind je hierover extra informatie. MFA-bypasses zijn juist gericht op het omzeilen van tweestapsverificatie, bijvoorbeeld via 'MFA fatigue' (slachtoffers overspoelen met pushmeldingen tot ze er uit frustratie toch één goedkeuren) of 'session hijacking' (met gestolen cookies nemen aanvallers een actieve surfsessie over zonder herauthenticatie). Daarnaast bestaan er sluwe phishingtechnieken, zoals vishing (voice-phishing met AI-spraaksynthese) en spear-phishing (hypergepersonaliseerde en daardoor geloofwaardige mails op basis van social-media-informatie). Bij zero-click-exploits hoeven slachtoffers zelfs niets te doen: vaak met behulp van AI worden onbekende kwetsbaarheden in besturingssystemen of apps opgespoord, zoals WhatsApp, waarna één malafide bericht al toegang of malware-installatie mogelijk maakt.

View post on TikTok

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Microsoft Authenticator: TOTP-verificatie voor 2FA.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Voor dagelijks gebruik meld je je het beste als standaardgebruiker aan.

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Je kunt de toegang beperken, zowel op lokaal als op shareniveau.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

UniGetUI maakt batch-updates met één muisklik mogelijk.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Windows Home heeft op moderne computers een optie voor apparaatversleuteling.

Ook goed voor je privacy:

Een anti-meekijk-screenfilter voor je laptop of monitor

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Duplicati is een veelzijdige back-uptool met een overzichtelijke webinterface.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Routerfuncties als UPnP zijn handig, maar niet veilig.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Poorten 22 (ftp) en 80 (http) geven thuis, maar zijn wel gesloten.