Projectoren zijn al jaar en dag de enige betaalbare oplossing als je voor 100 inch of groter beeld wilt gaan. En met de komst van Ultra Short Throw-projectoren is het een stuk eenvoudiger geworden om ze in de woonkamer op te stellen. De Hisense 100LG9-B12 kan echt als vervanging dienen voor je tv.

Voor een groot beeld, lees 100 inch of meer, moet een projector vaak drie meter of verder van het scherm staan. Dat is heel wat gedoe en brengt nogal wat logistieke problemen met zich mee. Ultra Short Throw projectoren zijn daarvoor de oplossing. De Hisense Laser TV zet je op 31 cm van het scherm, en kijk, je hebt 100 inch beelddiagonaal. Het is zo eenvoudig als je tv weghalen en de glossy zwarte projector in de plaats zetten. 

Dan is er nog de kwestie van het scherm. Projectieschermen komen in allerlei maten, en meer nog in allerlei soorten doek, voor beter contrast, meer licht, enzovoort. Ook dat probleem heeft Hisense opgelost, de 100L9G-B12 is een projector én een bijhorend 100 inch scherm op een vast frame. Het wordt geleverd compleet met wandbeugels en installatietemplate. 

Het schermdoek is lichtgrijs voor verbeterd contrast, maar het is ook een ALR-scherm (Ambient Light Rejection). Omgevingslicht wordt dus sterk geweerd door dit scherm, zodat je van groot beeld kunt genieten zonder volledig te moeten verduisteren.

Opstellen en afregelen

Omdat de projector geen lensshift of zoom heeft, moet je de installatievoorschriften van het scherm wel precies volgen. Wanneer het ophangt kan je het scherm nog in beperkte mate op of neer laten. Staat je meubel bijvoorbeeld niet perfect waterpas, dan kan je de projector wat verstellen met de uitschroefbare poten. 

Bij het plaatsen van de projector merk je snel dat zelfs een kleine verschuiving grote gevolgen heeft voor het beeld. Zo een UST-lens moet immers onder een zeer zware hoek projecteren. Zodra je de perfecte opstelling hebt, plaats je de twee bijgeleverde plastic halve cirkels rond de poten, zodat een toevallige verschuiving onmogelijk is. 

©PXimport

Blijft er toch nog wat trapeziumvervorming over, dan kan je die wegwerken via de instellingen op basis van acht controlepunten op het scherm, of nog eenvoudiger, met je smartphone. Neem een foto van het scherm en de projector past het beeld zelf aan om alle vervorming op te ruimen.

Focus instellen is niet nodig, vermits de projector één correcte projectieafstand heeft. Wij merkten wel dat ons testsample een klein beetje chromatische afwijking had aan de bovenrand van het beeld. Tijdens het kijken stoorde dat niet, maar voor deze prijs hadden we graag iets betere optica gekregen.

Veel aansluitingen, maar geen HDMI 2.1

Bronnen aansluiten op deze projector zal geen probleem zijn. Hij is uitgerust met drie HDMI 2.0-aansluitingen, waarvan een met ARC. Omdat we dit toch als een premium product beschouwen vinden we het jammer dat er geen enkele HDMI 2.1-feature of aansluitingen beschikbaar is. Geen eARC bijvoorbeeld, maar ook geen gamerfuncties zoals ALLM of VRR, en uiteraard ook geen 4K120 ondersteuning. Je kan uiteraard wel gamen op deze projector (tot 4K60), maar de input-lag van 54ms in de game beeldmode wijst toch eerder naar casual gamers.

De projector is ook voorzien van een composiet video met stereo cinch ingang, een hoofdtelefoon aansluiting en digitaal optische uitgang. De twee USB-aansluitingen (eentje staat aan de zijkant) kan je gebruiken om media aan te leveren, of om live tv op te nemen of te pauzeren. Want ja, zeer uitzonderlijk voor een projector, de Hisense is uitgerust met een DVB-T/T2/C (Ziggo gecertificeerd) en DVB-S/S2 tuner, met CI+-slot. Tot slot is er een ethernetaansluiting en wifi, plus bluetooth voor draadloze hoofdtelefoon of soundbar. 

©PXimport

Volledig smart tv-systeem aan boord

Smart functies lijken op heel wat projectoren een eerder bijkomende gedachte. Dat is zeker niet het geval op de Hisense. Om zijn naam als Laser TV eer aan te doen is hij voorzien van hetzelfde VIDAA U smart tv-platform dat we terug vinden op de Hisense tv’s. En dat levert een prima gebruikservaring. VIDAA U werkt vlot en snel, en heeft een uitstekend app-aanbod. 

Op het moment van de test ontbraken Apple TV en Disney+ nog in het aanbod, maar die zouden volgens Hisense beschikbaar komen via een software update. Alle andere belangrijke streamingdiensten zijn al beschikbaar. De ingebouwde mediaspeler kent de oude xvid-codec niet, maar ondersteunt wel alle belangrijke moderne formaten, inclusief HDR en ondertitels, en ook Dolby of DTS soundtracks.

De slanke, lichtmetalen afstandsbediening kennen we al van de Hisense tv’s. Ze heeft een goede layout, al zouden we de Home toets toch een prominentere plaats geven of wat groter of duidelijker maken. 

Op een projector zien we ook graag een aparte toets om van beeldmode te wisselen, zo speel je gemakkelijk in op wisselende lichtomstandigheden in de kamer, maar die toets ontbreekt. Je vindt wel vier sneltoetsen voor Netflix, YouTube, Amazon Prime Video en Rakuten TV.

©PXimport

Lasers voor intens licht

De 100L9G-B12 is uitgerust met drie lasers, een voor elke basiskleur. Volgens de specificatie haalt hij daarmee 3.000 lumen. In de Dynamisch beeldmode meten we 2.460 lumen, dat is erg goed. Voor meer nauwkeurige kleuren schakel je beter over naar de Cinema Day of Cinema Night mode die nog steeds rond de 1.500 lumen bieden. Dat is ruim voldoende om een knap beeld op het 100 inch scherm te zetten, zelfs bij omgevingslicht. 

Het contrast ligt rond de 1.000:1 en het lichtgrijze scherm verbetert de weergave van donkere tinten. De Cinema Night mode heeft een zeer goede kleurweergave, met een lichtjes te koele kleurtemperatuur. De beelden ogen natuurlijk, en brengen de bioscoop sfeer echt wel naar de woonkamer. Kijk je echt bij veel zonlicht, dan kan de Standaard of Dynamisch mode een optie zijn. Hou er wel rekening mee dat je voor heel donkere scènes hoe dan ook het omgevingslicht moet dimmen, want de wetten van de fysica kunnen we niet zomaar veranderen.

Zijn lasers goed voor HDR?

De projector ondersteunt HDR10 en HLG, en heeft flink wat lichtopbrengst. Dat is alvast prima. Maar er is meer, want die lasers zorgen ook voor een zeer groot kleurbereik, tot 97% P3. Daarmee kan hij moeiteloos de competitie aan met veel toptelevisies. Sterker nog, wanneer de projector ingesteld is op de ‘Auto’ kleurruimte lijkt hij zichzelf wat te beperken. Door hem naar ‘Native’ te schakelen kregen we nog iets meer kleur uit de lasers. 

Dat is uitstekend nieuws voor HDR-beelden die er echt wel indrukwekkend uitzien. Toch laat Hisense wat potentieel liggen, want de kalibratie kan beter. Zeker wanneer de HDR-content zeer helder gemastered is. De tonemapping verplicht je dan om te kiezen tussen licht verborgen witdetail of iets te donkere beelden. Je hebt ook geen eenvoudige instelling om dat zelf wat naar smaak aan te passen. Maar voor de meeste HDR-content zijn de resultaten zeer mooi. 

©PXimport

Gezien zijn prijskaartje raden we aan om de projector te laten kalibreren eens hij opgesteld staat. Voor een kleine meerprijs til je de beeldprestaties dan nog een klasse hoger, de Hisense heeft kleur en licht op overschot. 

Beeldverwerking voor nog beter contrast

Zoals alle tv’s moet een projector tal van verschillende bronnen op het scherm zetten, en is degelijke beeldverwerking dan ook een belangrijke factor. Met interlaced content (bijvoorbeeld 1080i uit een settopbox) zien we iets te vaak moiré-patronen, zet je bronnen dus best in 1080p of 2160p. Deze Hisense is overigens een 4K-projector, maar hij gebruikt zoals bijna alle DLP-projectoren pixelshifting om dat te bereiken. Het resultaat is scherper dan Full HD, maar net geen 4K. Als pluspunt is er wel geen pixelrooster meer zichtbaar. 

De ruisonderdrukking werkt goed, maar zeker niet perfect. Projectiebeeld is echter altijd iets zachter dan een televisie en dus vergevingsgezinder voor kleine fouten. Wil je de schokken in panbeelden van 24fps zoveel mogelijk vermijden, activeer dan ‘Ultra Smooth Motion’. Het veroorzaakt geen overmatige beeldfouten, en elimineert bijna volledig de judder.

De beste troef van deze projector is de ‘Adaptief Contrast’ instelling. Die past de lichtoutput aan op basis van het beeld. Zo krijgen donkere scènes meer impact en krijg je ook beter zwartdetail. Het ‘native’ contrast verbeter je zo natuurlijk niet, maar het levert wel een beter totaalplaatje. Belangrijk is dat we ook geen negatieve gevolgen zagen van deze instelling.

©PXimport

Ingebouwde klank, met Dolby Atmos

Nog een nadeel van klassieke projectoren is dat je een aparte audio-installatie moet voorzien. Geen probleem als je toch een aparte thuisbioscoopkamer wilt inrichten, maar in de woonkamer is dat vaak geen optie. Daarom heeft Hisense een 2x 20 Watt audiosysteem in deze projector voorzien. Daarmee levert hij meer dan voldoende volume om de kamer te vullen. Filmsoundtracks komen goed tot hun recht, met krachtige muziek en duidelijke dialogen. 

De Dolby Atmos ondersteuning zorgt voor een mooie surroundervaring. Enkel de basweergave is wat te beperkt, al mag dat eigenlijk geen verrassing zijn. Een goede audio-installatie is nog steeds een klasse beter, maar is dus zeker geen noodzaak.

Conclusie

Overweeg je een projector, maar kijk je op tegen de extra installatie-eisen van een klassiek model? Deze Ultra Short Throw 4K-projector van Hisense is mogelijk jouw ideale oplossing. Niet alleen wordt hij geleverd met een 100” Anti-Reflectiescherm, compleet met wandbeugel, maar hij neemt ook letterlijk plaats daar waar je tv stond. De triple laser lichtbron levert flink veel licht, intense kleuren, en vooral heel groot en knap beeld. Ook HDR-beelden zien er erg mooi uit.

We hadden graag nog een HDMI 2.1-aansluiting gezien voor next-gen gaming, maar als je geen 4K120 eist, kan de Hisense ook dienen voor je gameplezier. Zijn naam als Laser TV heeft hij echt niet gestolen. De projector levert niet alleen groot beeld, maar ook prima audio en is voorzien van een erg gebruiksvriendelijk smart tv-systeem met een ruim app-aanbod. De ingebouwde tv-tuner is Ziggo gecertificeerd. Dit totaalpakket lijkt je misschien redelijk prijzig, maar is gezien het bijgeleverde scherm zeker correct geprijsd.

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.