Elk jaar brengen fabrikanten een hele reeks nieuwe tv’s op de markt. Sony gooit het dit jaar over een andere boeg. Er wordt slechts een beperkt aantal modellen vernieuwd, de resterende modellen van vorig jaar lopen door. Wat is er verder nog nieuw en anders?

Sony toonde drie nieuwe modellen met een opvallend eenvoudige naamgeving: Bravia 7, Bravia 8 en Bravia 9. Een prima aanpak, want het maakt de toestellen meteen een stuk herkenbaarder. De Bravia 8 is een oled-tv, de andere twee andere zijn miniledmodellen. Geen qd-oled meer? Zeker wel, want veel modellen van 2023 lopen gewoon door in 2024.

Modellen die doorlopen

Mocht het je verbazen dat Sony slechts drie nieuwe modellen aankondigt, dan is dat niet geheel onterecht. Met drie modellen kun je natuurlijk moeilijk de hele markt dekken. Daarom laat Sony een hele reeks modellen uit 2023 (en zelfs 2022) dit jaar gewoon doorlopen. Daarbij gaat het in de eerste plaats om de QD-OLED A95L. Die werd pas laat in 2023 gelanceerd, en het is daarom logisch dat die tv gewoon beschikbaar blijft. Daarnaast blijven ook de A90K OLED, de X90L, X85L, X80L, X75WL en W800 beschikbaar.

Updates aan de beeldverwerking

De Sony XR-processor blijft het hart van de nieuwe tv’s. Sony zet niet zo hard in op AI als sommige andere merken, maar dat betekent niet dat er helemaal geen AI-verbeteringen zijn. De XR-processor is uitgerust met vernieuwde herkenning van scènes, zodat hij de beeldverwerking beter kan afstemmen afhankelijk van het type van de scène.

Ook de gezichtsherkenning kreeg een upgrade: die herkent nu niet alleen vooraanzichten, maar ook close-ups of zijaanzichten. Bovendien 'ziet' de processor of het om een animatiegezicht gaat; dat laat hij dan ongemoeid.

Ook bij audio zien we een interessante upgrade. Voice Zoom 3 is in staat om accuraat de stem of dialogen te isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die versterken, bijvoorbeeld als je 's avonds film kijkt, maar ook afzwakken. Dat laatste kan handig zijn als je bij sport wat minder van het commentaar wilt horen, maar wel nog iets van de sfeer in het stadium wilt meekrijgen.

De Bravia 9, 8 en 7

Bovenaan in de line-up staat de Bravia 9, een miniled-tv die een aanzienlijke upgrade is tegenover het 2023-model X95L. De nieuwe achtergrondverlichting, voorzien van een led-driver, levert drie keer meer zones, 50 procent extra piekhelderheid en is 20 procent energie-efficiënter. Sony gaf geen exacte getallen, dus daarvoor is het wachten op onze eigen tests.

Het is een knappe verbetering, en de eerste demo’s die we zagen (tegenover een Sony X95L, een Samsung miniled-tv en een qd-oled-tv van hetzelfde merk) toonden een mooie verbetering in contrast, helderheid en nuance, zoals in kleur als licht. De Bravia 9 is echter alleen beschikbaar in 85 en 75 inch – een opvallende beslissing waarmee Sony naar ons gevoel veel klanten naar een lager geplaatst model duwt.

©Sony

Het w-oledmodel van Sony wordt de Bravia 8, beschikbaar in 77, 65 en 55 inch. We zien geen grote veranderingen ten opzichte van de A80L; Sony zelf claimt een 10 procent verbeterde helderheid.

De Bravia 7 is een opvolger voor de X90L, maar dat laatste model blijft ook doorlopen in 2024. Ook dit toestel is uitgerust met een miniled-achtergrondverlichting die acht keer meer dimmingszones levert dan de klassieke Full Array Local Dimming-versie van de X90L. Het levert 30 procent meer helderheid. De Bravia 7 is beschikbaar in 85, 75 en 65 inch. Een 55inch-versie ontbreekt helaas.

©Sony

Prime Video Calibrated Mode

Netflix Calibrated Mode kenden we al, maar Sony heeft in samenwerking met Amazon nu ook Prime Video Calibrated Mode ontwikkeld. Die werkt weliswaar iets uitgebreider. Waar de Netflix Calibrated Mode een specifieke beeldmodus is die voor alle Netflix-content geldt, is de Prime Video Calibrated Mode afhankelijk van een aantal factoren. Zo kijkt hij of er een film, een tv-serie of sport wordt afgespeeld, of het HD-, 4K-, SDR- of HDR-content is en of het wordt afgespeeld op een oled- of lcd-scherm. Op basis van die factoren krijgt de tv andere instructies om de beeldmodus aan te passen. Uiteraard werkt dat alleen voor Prime Video-content.

Andere verbeteringen

Xbox Series X-gamers kunnen nu op alle drie de nieuwe modellen genieten van Dolby Vision-gaming in 4K/120. Van de vier HDMI-poorten blijven er weliswaar nog steeds slechts twee voorzien van de volle 48Gb/s-bandbreedte, die noodzakelijk is voor 4K/120-weergave.

Het Eco-dashboard dat Sony vorig jaar introduceerde, werd uitgebreid. Je kunt nu realtime je energieverbruik inzien, zodat het gemakkelijker is om in te schatten wat de impact is van verschillende aanpassingen. Bovendien kun je ook het historisch verbruik raadplegen.

Er komt ook een nieuwe smartphone-app: Bravia Connect. Die dient niet alleen als afstandsbediening voor je tv, maar ook om je Sony-soundbar mee te bedienen. De app speelt bovendien een rol bij de installatie van Sony-surroundopstellingen.

©Sony

Vier nieuwe audio-oplossingen

De Bravia Theatre Bar 9, Sony's nieuwste topmodel soundbar, beschikt over 13 luidsprekers, 4 passieve radiatoren en een strakker ontwerp vergeleken met zijn voorganger. De Bar 8, met 11 luidsprekers, deelt het compacte ontwerp en de stoffen afwerking. Beide maken gebruik van Spatial Sound Mapping voor meeslepend geluid en kunnen worden uitgebreid met achterluidsprekers en subwoofers.

©Sony

De Bravia Theatre Quad-speakers, vier platte luidsprekers van ongeveer 30 x 30 cm, bieden een zeer flexibele plaatsing. Met behulp van de Bravia Connect-app gebruikt deze opstelling ook Spatial Sound Mapping om een indrukwekkende geluidsbubbel te creëren met 12 virtuele luidsprekers.

©Sony

Sony introduceerde tot slot de Bravia Theatre U, een persoonlijke nekluidspreker. De ingebouwde batterij levert tot 12 uur luisterplezier – een ideale keuze als je een persoonlijke geluidsbubbel wenst. Je kunt tot twee stuks met de tv verbinden.

©Sony

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.