Wanneer je een nieuwe televisie koopt, denk je waarschijnlijk niet meer na over zaken als beeldkwaliteitsverlies, inbranden en kleurdegradatie. Toch komen deze dingen nog steeds voor, maar dat is wel afhankelijk van het type scherm dat jouw televisie heeft. Welk type tv-scherm kent welke voor- en nadelen?

Van lcd tot led, van qled tot mini-led, van qd-old tot oled; er zijn tal van verschillende beeldtechnologieën beschikbaar voor televisies. Niet alleen de beeldkwaliteit kan aanzienlijk verschillen. Beeldtechnologie beïnvloedt ook de levensduur van je televisie. We leggen de belangrijkste verschillen bloot.

Niet alle beeldtechnologie is onderhevig aan dezelfde problemen, al zijn er wel gemeenschappelijke factoren. We nemen de verschillende mogelijke problemen met je door en kijken naar de verschillende beeldtechnologieën waar deze problemen al dan niet bij voorkomen.

Degradatie van de helderheid

Er is weinig aan te doen, maar elk tv-scherm wordt na verloop van tijd donkerder omdat de lichtbron steeds minder licht geeft. Dat is een fenomeen eigen aan nagenoeg alle lichtbronnen, bijvoorbeeld ook bij alle lampen in je huis. Het beïnvloedt de beeldkwaliteit niet meteen heel sterk, maar de daling in helderheid kan na vele jaren wel duidelijk merkbaar zijn. Veel fabrikanten zijn hier overigens open over, zo vertelt Samsung bijvoorbeeld hoe lang je kunt verwachten met een televisie van dat merk te kunnen doen.

Beeldretentie

Sommige schermtechnologie is gevoelig voor ‘image retention’, ofwel beeldretentie. Dit verwijst naar een verschijnsel waarbij een stilstaand beeld dat voor een langere tijd op een scherm is weergegeven, vaag zichtbaar blijft, ook nadat het oorspronkelijke beeld is veranderd of verdwenen. Als je lange tijd naar één zender kijkt, kun je soms nog vaag het logo van die zender zien, zelfs nadat je van kanaal verandert. Dit komt omdat het logo op dezelfde plek blijft staan en daardoor achterblijft op het scherm. Dit kan ook voorkomen bij een bepaald televisie-menu's of bij games waarbij gebruik wordt gemaakt van vaste elementen. Beeldretentie is altijd tijdelijk; na verloop van tijd verdwijnen de plekken weer en stoort het nauwelijks. Beeldretentie is overigens iets anders dan inbranden, zie hieronder.

Inbranden

Wanneer bepaalde beeldelementen permanent in beeld blijven staan, zoals eerder genoemd een logo of een deel van een interface, dan spreken we wél van inbranden. Deze elementen blijven dan altijd zichtbaar, ook wanneer je de tv uitzet en vervolgens weer inschakelt. Afhankelijk van de positie en ernst van het inbranden kan dit het beeld erg nadelig beïnvloeden. Een licht ingebrand logo in een hoek links of rechts bovenaan zal waarschijnlijk niet storen. Maar als zo'n plek in het midden van het scherm zit, stoort het wel degelijk.

Egaliteit

Een scherm veroudert zelden op uniforme wijze. Daardoor is het mogelijk dat je kleine fluctuaties ziet in de uniformiteit of egalisatie van het scherm. Een egaal grijs testpatroon brengt zulke fouten gemakkelijk aan het licht. Maar tenzij het echt om een ernstig geval gaat zul je dat zelden zien bij normaal beeldmateriaal.

LCD (LCD, LED en miniLED)

LCD-tv’s zijn opgebouwd uit twee belangrijke componenten. Het lcd-paneel zelf en de lichtbron (de achtergrondverlichting).

©Petr GANAJ

Een macrofoto van een lcd-paneel.

Het lcd-paneel zelf heeft nagenoeg geen last van veroudering. Inbranden en Image retention komen dan ook nagenoeg niet voor bij lcd-tv's. De meest voorkomende verouderingsverschijnselen hebben vooral te maken met de achtergrondverlichting. Lang geleden bestond de achtergrondverlichting uit dunne buislampen en die verouderden redelijk snel, waardoor niet alleen de helderheid daalde maar ook problemen met de egaliteit van het scherm konden ontstaan. Moderne televisies gebruiken leds als achtergrondverlichting. Daarom spreken we vaak van led-tv's, maar technisch gezien zijn het nog steeds lcd-tv's.

Zo zien de leds in de achtergrondverlichting van een tv er uit.

Die leds gaan veel langer mee, maar de helderheid zal nog steeds afnemen na verloop van tijd. Afhankelijk van het type achtergrondverlichting kan het effect wel variëren. In een Direct-lit of Edge-lit tv zitten een beperkt aantal leds in de achtergrondverlichting. Als één zo’n led sneller veroudert, dan zal dat de uniformiteit duidelijk beïnvloeden. Als de lens van zo’n led af valt (ja, dat kan ook gebeuren), heb je een heldere vlek in beeld. Bij Full Array-achtergrondverlichtingen is de veroudering beter gespreid over meerdere leds. Dat is zeker het geval bij miniLED-tv’s (die nog meer, kleinere leds gebruiken), waardoor de impact op uniformiteit kleiner is.

QLED

Een qled-tv is eigenlijk gewoon een lcd-tv. In de achtergrondverlichting gebruikt hij leds, samen met Quantum Dot-materiaal (in de vorm van een film). Dat Quantum Dot-materiaal heeft geen of weinig last van veroudering. De mogelijk problemen zijn dus dezelfde als bij andere lcd-tv’s. Quantum dot-tv’s hebben geen last van beeldretentie of inbranden.

©Leo | stock.adobe.com

Quantum dot-materiaal

OLED

Bij een tv met oled-scherm is elke pixel zijn eigen lichtbron. Het organische, lichtgevende materiaal degradeert over tijd. oled-schermen zijn gevoelig aan image retention en inbranden. Dat wordt veroorzaakt door statische afbeeldingen gedurende lange tijd weer te geven, zoals logo’s of elementen van een gebruiksinterface. Het gebruik van nieuwe materialen en verschillende technieken om inbranden te voorkomen, zoals pixel shifting, screensavers, en opschooncycli hebben het risico over de loop der jaren wel sterk verminderd.

Bij recente modellen, televisies van maximaal drie jaar oud, is het risico klein. Het oled-materiaal verliest zoals elke lichtbron over verloop van tijd helderheid, en kan ook lichte kleurwijzigingen ondergaan omdat de verschillende kleuren oled-materiaal aan verschillend tempo verouderen.

©Eric Beeckmans

Een macrofoto van een WOLED-scherm.

QD-OLED

QD-OLED-schermen gebruiken een combinatie van oled en Quantum Dot-materiaal. Het grootste risico is inbranden, net zoals bij oled-schermen. Voorlopige testen lijken uit te wijzen dat qd-oled gevoeliger is voor inbranden dan oled. De vermoedelijke reden is dat oled-schermen in tv over vier subpixels beschikken (wit, rood, groen en blauw) terwijl QD-OLED slechts drie subpixels gebruiken (rood, groen en blauw). OLED-schermen kunnen de veroudering dus spreiden over meer subpixels, waardoor die langer meegaan. QD-OLED is nog vrij nieuw, dus vermoedelijk is daar nog veel verbetering mogelijk. Uiteraard verliest het ook licht over verloop van tijd, maar het risico op kleurverschuivingen is geringer.

©Eric Beeckmans

Macrofoto van een QDOLED-scherm.

De levensduur in het algemeen

De levensduur van een moderne tv is erg lang, cijfers variëren tussen de 30.000 tot 60.000 uur of meer als richtlijn. Maar zelfs met 30.000 uur kun je omgerekend 20 jaar lang vier uur per dag televisie kijken voordat het scherm ten einde is. Let er wel op dat dit niet betekent dat je al die uren dezelfde prestaties behoudt. Want, zoals gezegd daalt de helderheid gestaag na verloop van tijd en, afhankelijk van de technologie, kun je (beperkte) egaliteitsproblemen tegenkomen.

Bij oled en qd-oled-schermen is het vooral zaak om statische afbeeldingen niet gedurende lange tijd op het scherm te laten staan om het risico op inbranden te minimaliseren. Wanneer dat toch gebeurt, (bijvoorbeeld bij een demo-tv in een winkel), kies dan liever een van de vele types lcd-tv. Zet oled-tv’s verder ook in de stand-by, schakel ze niet volledig uit. Zo kan de tv zijn opschooncycli doen terwijl je niet kijkt. Ook dat beperkt het risico op inbranden.

Motorola heeft de edge 60 fusion aangekondigd, een premium smartphone die een elegant ontwerp combineert met geavanceerde AI-functies. Het toestel is het eerste Motorola-model dat standaard is uitgerust met geïntegreerde moto AI-functionaliteit.

De smartphone beschikt over een uniek quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het scherm is beschermd met Corning Gorilla Glass 7i, dat twee keer betere val- en krasbestendigheid biedt dan voorgaande versies. 

Geïntegreerde moto ai

Na een eerder bètaprogramma is de motorola edge 60 fusion het eerste toestel waarbij moto ai direct is geïntegreerd. De smartphone bevat AI-functies zoals Pay Attention (voor het opnemen, noteren en samenvatten van audio), Remember This (om live momenten of informatie vast te leggen) en Magic Canvas (voor het genereren van afbeeldingen op basis van tekstinstructies). 

Innovatief display en robuust ontwerp

Het toestel heeft volgens Motorola 's werelds eerste quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het ontwerp omvat hoogwaardige materialen, waaronder een op leer geïnspireerde coating en canvas-achtige afwerkingen in zorgvuldig samengestelde kleuren.

De motorola edge 60 fusion is niet alleen stijlvol maar ook robuust gebouwd. De telefoon voldoet aan militaire standaarden (MIL-STD 810H) voor duurzaamheid en heeft zowel IP68 als IP69 certificeringen voor waterbescherming. Het toestel kan onderdompeling in zoet water tot 1,5 meter diepte gedurende maximaal 30 minuten weerstaan. Dankzij Water Touch-technologie blijft het touchscreen werken, zelfs als het nat is. 

Camera met Sony-sensor

De hoofdcamera heeft een 50MP Ultra Pixel sensor, gecombineerd met een geavanceerde Sony LYTIA 700C sensor en optische beeldstabilisatie (OIS). Hierdoor maakt de camera ook bij weinig licht goede foto's. De ultrabrede lens met ingebouwde macrovisie biedt een gezichtsveld van 122 graden en kan tot 3 cm inzoomen voor extreme close-ups . 

De 32MP selfiecamera gebruikt Quad Pixel-technologie voor betere prestaties bij minder licht. Een 3-in-1 lichtsensor kalibreert automatisch de lichtgevoeligheid voor optimale belichting en kleur.

Entertainment en batterij

Het 6,67 inch pOLED-scherm heeft een Super HD (1220p) resolutie en een verversingssnelheid van 120Hz. Het display is zowel Pantone als Pantone SkinTone gevalideerd voor een natuurgetrouwe kleurweergave. Voor audio is het toestel uitgerust met Dolby Atmos, twee stereoluidsprekers en een Hi-Res gecertificeerd geluidssysteem.

De motorola edge 60 fusion wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 7300 processor, heeft tot 8GB RAM en tot 256GB opslag. De 5200mAh batterij ondersteunt 68W TurboPower opladen, waarmee gebruikers na slechts 8 minuten opladen een volle dag vooruit kunnen.

De smartphone draait op Android 15 en bevat Moto Secure en ThinkShield voor extra beveiliging, evenals Hello UX voor aanpassingsopties. De motorola edge 60 fusion is vanaf half april verkrijgbaar voor een adviesprijs van 329,99 euro.

Bekijk hier andere Motorola-modellen op Kieskeurig.nl:

Steeds meer mensen kiezen voor een VPN om veilig te internetten. Een kill switch helpt om die veiligheid te garanderen. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Wat is VPN en waarom heb je het nodig?

Je gebruikt een Virtual Private Network (VPN) voor anonimiteit, veilige bestandsoverdracht en/of het omzeilen van geografische blokkades. Hoewel een kill switch optioneel is bij een (VPN), hoort het er eigenlijk wel echt bij: het is een soort extra slot op de deur om die zaken te garanderen.

©Funtap

Zo werkt een VPN kill switch

Een kill switch controleert continu of je VPN nog in gebruik is. Wordt er vastgesteld dat dat niet het geval is? Dan blokkeert een kill switch de verbinding van je internet. Je bent dan dus ook niet meer verbonden. Een goede kill switch zorgt er ook voor dat je automatisch weer verbonden wordt met het internet als de problemen verholpen zijn.

Blokkeren: je complete apparaat of bepaalde toepassingen

Een kill switch gebruiken is helemaal niet moeilijk. Je stelt het allemaal gewoon in via je VPN-applicatie. Daarin bepaal je ook of je pc of laptop volledig van het internet losgekoppeld wordt als de VPN-verbinding wegvalt of dat alleen bepaalde applicaties worden afgesloten. De eerste optie is duidelijk: het apparaat is dan helemaal niet meer verbonden met het internet.

Specifieke applicaties de toegang ontzeggen

In sommige situaties is het niet handig dat je helemaal geen internet meer hebt als de VPN-verbinding wegvalt. Bijvoorbeeld wanneer je in een belangrijk gesprek zit via Zoom of Microsoft Teams. Voor die gevallen kun je een kill switch applicatie-specifiek de verbinding laten verbreken. Je kunt dan bijvoorbeeld wel doorgaan met videobellen of browsen, terwijl je torrent client geen internettoegang meer heeft.

©Ģirts Raģelis

Welke apps laat je wel afsluiten en welke niet?

Sommige online bezigheden brengen meer risico's met zich mee dan andere wanneer het gaat om je privacy of de beveiliging van je persoonlijke informatie. Misschien gebruik je je VPN alleen om een serie op Netflix te kijken die in Nederland niet beschikbaar is. In dat geval wil je niet dat je hele internetverbinding wegvalt als de VPN uitvalt. Maar bij privacygevoelige taken, zoals internetbankieren, het versturen van e-mails, het werken in de cloud of het downloaden van torrents, wil je juist voorkomen dat je zonder VPN online gaat. Je kunt de kill switch dan zo instellen dat alleen je browser, e-mailapp, cloudopslag en torrentclient worden geblokkeerd, terwijl andere apps gewoon verbinding houden.

Voor wie is een VPN kill switch nuttig?

Eigenlijk heeft iedereen die waarde hecht aan privacy baat bij een VPN-provider met kill switch. In Nederland is er sprake van weinig censuur en zijn er amper internetblokkades. Maar alsnog zijn VPN's hier erg populair. Als je torrents downloadt, is het handig om ervoor te zorgen dat je IP-adres beschermd is, want dat downloaden is in veel gevallen illegaal. Gevoelige informatie of belangrijke (werkgerelateerde) documenten kun je beter ook niet zomaar versturen. Met een VPN met kill switch zijn je gegevens en bestanden beter beschermd. Zit je vaak op een open wifi-netwerk? Dan is het zonder meer verstandig om te kiezen voor een VPN met kill switch. Want openbare netwerken hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid en zijn regelmatig het doelwit van hackers.