ID.nl logo
LCD-televisies: verschillende technieken bepalen de kwaliteit
Huis

LCD-televisies: verschillende technieken bepalen de kwaliteit

LCD-tv's zijn al jaren de populairste keuze. En hoewel zulke televisies volgens dezelfde principes werken, zijn er toch substantiële verschillen en heeft iedere fabrikant zo zijn eigen implementatie. Waar moet je op letten als je nu een lcd-televisie gaat kopen?

Allereerst is het natuurlijk handig om te weten hoe een lcd-televisie precies werkt, want dat maakt juist het verschil in de uiteindelijke beeldkwaliteit en de mogelijkheden van zo'n tv. De afkorting lcd is natuurlijk al best een oude term en staat - voor wie dat nog niet wist - voor Liquid Crystal Display. Een lcd-tv bestaat uit meerdere vloeibare kristallen die samen één beeld vormen. In tegenstelling tot een oled-scherm heeft een lcd-scherm achtergrondverlichting nodig om de pixels te laten oplichten.

©Eric Beeckmans

De lichtbron aan de achterzijde van een lcd-scherm gaat eerst door een zogeheten polarisatiefilter, dat ervoor zorgt dat het licht één bepaalde richting op gaat. Vervolgens gaat het licht door een een laag vloeibare kristallen. Deze kristallen kunnen draaien wanneer er een elektrische stroom op wordt gezet door de Thin Film Transistor (TFT)-laag.

Door de hoeveelheid draaiing in de vloeibare kristallen te regelen met de elektrische stroom, kan het lcd-scherm regelen hoeveel licht er door elke pixel gaat. Tot slot gaat het licht door een andere laag, het kleurenfilter, die rode, groene en blauwe subpixels heeft. Door de intensiteit van het licht voor elke subpixel te variëren, is het mogelijk om bijna elke kleur te creëren.

LED of LCD: wat is het verschil?
Bij de eerste lcd-televisies bestond de achtergrondverlichting uit fluoriderende buizen. Hierdoor was de lichtintensiteit vaak niet overal even gelijk. Op dergelijke tv's zag je bijvoorbeeld donkere hoeken in het beeld. Tegenwoordig zijn alle lcd-tv's echter voorzien van ledverlichting. Hierbij is de achtergrondverlichting veel gelijkmatiger verdeeld. De termen led en lcd worden veel door elkaar gehaald, maar tegenwoordig is een led-tv dus gewoon een lcd-tv met een led-achtergrondverlichting.

Verschillende typen lcd

Het gebruikte lcd-paneel in een televisie is het belangrijkste onderdeel. Er bestaan verschillende soorten lcd-panelen, elk met zijn eigen voor- en nadelen. We kunnen de lcd-panelen opdelen in twee grote families: IPS en VA. Deze termen vind je ook vaak terug bij computermonitoren. Binnenin deze families zijn ook varianten te vinden, maar in grote lijnen tonen ze dezelfde karakteristieken. We bekijken de beide technieken van dichthij.

IPS: In-Plane Switching

Dit type paneel staat bekend om zijn brede kijkhoek, wat betekent dat zowel kleur als contrast goed bewaard blijven als je niet recht voor het scherm zit. IPS-panelen hebben echter een zwakkere contrastverhouding en minder goed zwartniveau in vergelijking met VA-panelen. Dit betekent dat de donkere delen van het beeld er eerder grijs dan zwart uitzien, dat komt vooral tot uiting als je bij relatief weinig omgevingslicht kijkt. IPS-panelen worden ook vaak toegepast bij laptops.

©Eric Beeckmans

VA: Vertical Alignment

VA-panelen hebben over het algemeen de beste contrastverhouding en het beste zwartniveau van alle lcd-varianten, wat resulteert in een levendiger beeld met meer diepte. De kijkhoek is echter dan weer wel beperkter dan bij IPS-panelen. Wie niet recht voor het scherm zit, ziet vooral het contrast dalen, en vaak ook de kleurweergave wat verwateren.

©Eric Beeckmans

Ook verschillende typen achtergrondverlichting

We noemden eerder al de fluorescentiebuizen als achtergrondverlichting voor de eerste generatie lcd-televisies, maar ook de manier waarop nu led-verlichting wordt toegepast heeft invloed op de beeldkwaliteit. We onderscheiden drie types: Direct-lit, Edge-lit en Full Array.

Direct-lit

Bij deze tv's staat een beperkt aantal led's direct achter het scherm geplaatst, gelijkmatig verdeeld over het hele paneel. In sommige televisies kunnen de led's allemaal tegelijk gedimd worden (ook wel global dimming genoemd), bijvoorbeeld bij donkere beelden, zodat de zwartweergave verbeterd wordt. Maar bij een combinatie van donker en heldere delen in beeld, moet de tv een compromis maken. Dit type tv is vaak goedkoper dan types met de andere twee type verlichting.

©Eric Beeckmans

Edge-lit

Bij edge-lit tv's zijn de led's langs de randen van het scherm geplaatst, meestal onderaan, maar soms aan alle vier de zijden. Hierdoor is het mogelijk om de tv dunner te maken. Het nadeel is echter dat de helderheid mogelijk niet gelijkmatig over het scherm wordt verdeeld, wat leidt tot minder gelijkmatige verlichting en contrast.

Ook edge-lit tv’s kunnen global dimming gebruiken, maar sommige modellen kunnen de led's in groepen dimmen, we spreken dan van local dimming. De mogelijkheden zijn echter beperkt. Als de led's onderaan het scherm zitten, kan het beeld bijvoorbeeld in een beperkt aantal kolommen (+/- 10) verdeeld worden. De tv moet echter vermijden dat je plots een heldere kolom in beeld ziet, en dus is het effect van deze local dimming vrij beperkt.

©Eric Beeckmans

Full Array

Bij deze tv's is een groot aantal led's gelijkmatig verdeeld over de hele achterkant van het scherm. Het grote verschil met direct-lit tv’s is dat Full Array-tv’s allemaal gebruik maken van local dimming. Dat wordt ook wel Full Array Local Dimming (FALD) genoemd.. De led's zijn onderverdeeld in groepen die onafhankelijk van elkaar gedimd of verlicht worden op basis van de inhoud die wordt weergegeven.

Dit verbetert de contrastratio enorm en zorgt voor een dynamischer beeld, met diepere zwarttinten en helderder wit. Full Array-tv’s hebben vanaf 100 tot meer dan 1000 zones. Des te meer zones, des te beter de tv controle heeft over het contrast binnen het beeld. Maar ook hier is het erg belangrijk dat de tv het onzichtbaar kan vermijden dat individuele zones in het scherm oplichten.

©Eric Beeckmans

MiniLED - nog een variant?
MiniLED-tv’s zijn over het algemeen allemaal Full Array tv’s. Het belangrijkste verschil is dat ze gebruik maken van een heel klein type led, waardoor er heel veel led's (tot wel 10.000) gebruikt worden in de achtergrondverlichting. Daardoor is de tv slanker en kan hij veel meer zones gebruiken in de achtergrondverlichting. Toch blijft 1000 zones min of meer de bovengrens voor huidige modellen.

QLED en andere varianten die kleur beïnvloeden

De achtergrondverlichting is normaal gezien opgebouwd uit witte led's. Het kleurfilter zet dat witte licht om in rood, groen en blauw. Om een zo groot mogelijk kleurenpalet te creëren, is het belangrijk dat het rood, groen en blauw licht dat in het witte licht zit zo puur mogelijk is. Sommige technologieën grijpen daarop in.

©Eric Beeckmans

De bekendste is QLED, een term die is bedacht door Samsung en nu ook wordt gebruikt door andere fabrikanten zoals TCL. QLED-tv’s gebruiken een achtergrondverlichting die opgebouwd is uit blauwe leds, met daarboven een laag quantum dots. Dat zijn nanokristallen die het blauwe licht omzetten naar zeer puur rood en groen. Daardoor leveren QLED-tv’s een breder kleurpalet, maar ook een hoger helderheidsniveau. LG gebruikt een variant van dit principe onder de naam QNED, zoals de 65QNED866.

Welke tv heeft welk type paneel?

Als consument is het niet eenvoudig om te achterhalen tot welke familie een bepaald tv-model toebehoort. Het type lcd-paneel kun je eigenlijk alleen afleiden uit een macroshot van de pixelstructuur, dat kan zelfs met een smartphone en goedkope macrolens. Maar zelfs tussen diverse types VA-panelen kan toch een aanzienlijk verschil zitten.

Steeds vaker jaartallen bij aanduiding tv
We zien steeds vaker dat webshops bij het aanbod van televisies ook het jaartal vermelden. Hierdoor wordt het voor de consument (en voor de winkelier) weer wat makkelijker gemaakt bij de keuze voor een recent of juist minder courante (en dus goedkopere) televisie. Het jaartal geeft aan voor welke periode de televisie is gelanceerd, maar dat hoeft niet te betekenen dat de televisie dan ook in dat jaar is geproduceerd. Zo kan een 2023-model bijvoorbeeld al in 2022 zijn gemaakt. Maar die periode tussen fabricage en de daadwerkelijke verkrijgbaarheid zal over het algemeen nooit langer zijn dan een jaar.

©Samsung Electronics

Het type achtergrondverlichting, of hoeveel zones er nu precies in de achtergrondverlichting zitten, daarover geven fabrikanten zelden of nooit informatie, al vind je soms wel de vermelding Full Array terug bij de specificaties. Termen zoals QLED, QNED of NanoCell worden dan weer wel duidelijk aangegeven, omdat dit merk-specifieke benamingen zijn.

Het klinkt banaal, maar uiteindelijk is de prijs toch ook hier vaak een goede indicatie, althans binnen hetzelfde merk. Duurdere modellen gebruiken over het algemeen meer dimming zones, zijn helderder en hebben een krachtigere processor voor beeldverwerking. Maar dat zie je dus ook terug in de prijs.

▼ Volgende artikel
Lucid Air: lijkt een hoogstaand stukje technologie, maar presteert gemiddeld
Mobiliteit

Lucid Air: lijkt een hoogstaand stukje technologie, maar presteert gemiddeld

Er is een handjevol Amerikaanse start-ups dat net als Tesla onze wereld met hightech elektrische voertuigen een stukje mooier en schoner wil maken. Denk aan Fisker, Canoo of Rivian. Soms met succes, maar gezien het recente faillissement van Fisker niet zonder risico. Een kanshebber is echter Lucid. Mede dankzij de nodige liquiditeit uit Saoedi-Arabië, een partnership met Aston Martin en een top-engineer die aan de wieg van de Tesla Model S stond. Irwin van InstaAutoVlog reed dan ook met de Lucid Air en vertelt er in dit artikel en video meer over.

Extreem lage CW-waarde

Met een lengte van 4,97 meter en een breedte van 1,93 meter concurreert de Air met auto’s als de Tesla Model S of de BMW i5. Opvallend is echter het hoogteverschil. De Air is met 1,41 meter zo’n tien centimeter lager dan de BMW, iets wat ongetwijfeld met de zeer lage CW-waarde van de Air heeft te maken. Deze bedraagt slechts 0,21 en dat moet een gunstig effect op het energieverbruik en dus ook de maximale range hebben. 

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

Op de bok 

Die lage CW-waarde staat een enigszins comfortabele instap in de weg, zeker gezien de hedendaagse tendens van auto's met een hogere instap. Het zitcomfort is daarentegen goed. De stoelen zijn fors en goed gevormd en het enige wat opvalt is de wat 'op de bok'-zitpositie. Dit is het gevolg van de batterij die in de bodem is verwerkt, waardoor de stoel niet lager gezet kan worden. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Toonbeeld van fraaie materialen

In het interieur is de Lucid Air, zelfs bij het instapmodel, een toonbeeld van fraaie materialen als velours, echt leder en fraaie stiksels. De afwerking staat op een hoog niveau, maar teleurstellend (qua kwaliteitsbeleving) zijn de enigszins gammele schakelaars ten behoeve van de climate control en die op het stuurwiel. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Scherm swipen 

Kijken we naar de drie displays, dan zien we dat de Air in de basis al wat ouder is. De menustructuur is prima, de werking ook. Met name de matige snelheid ervan valt tegen en de opstartprocedure van bijvoorbeeld het navigatiesysteem mag vlotter. Fraai is wel het digitale instrumentarium en het verticale scherm wat lager op de middenconsole. Hier kun je de auto naar smaak finetunen. Een leuke gadget is de mogelijkheid om dit scherm omhoog te swipen, waarna je er extra opbergruimte achter aantreft. 

Ontdek jouw ideale elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl!

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Ruim en riant

Achterin is de Air comfortabel. Voor wat betreft de zit-, been- en ook zeker de hoofdruimte overklast 'ie de BMW én Tesla. Ook de kofferruimte is met 480 of maximaal 1835 liter fors en er voorin ook nog opslagruimte, ook wel bekend als frunk. De inhoud hiervan is met 285 liter uiterst riant. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

1251pk 

De Air is in vier smaken leverbaar. Als geteste RWD Pro met 442 pk en 747km range, als AWD Touring met 629 pk en 725 km range, AWD Grand Touring met 812 pk en 839 km range en als topper de AWD Sapphire met een duizelingwekkende 1251 pk. De eerste twee versies hebben een 92kWh batterij, een 22kW boordlader en een DC-pieksnelheid van 200kW, mede dankzij 800volt-technologie. Vanaf de Grand Touring zien we echter een immense 112kWh-accu en ligt ook de DC-snelheid hoger met een maximum van 253kW.  

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Premium rijdynamiek

Voor de test is gereden met een oud model Pro. In tegenstelling tot de nu leverbare Pro is deze auto van een extra elektromotor op de vooras voorzien. Net als met het interieur heeft Lucid zich met de Air gefocust op sportieve en premium rijeigenschappen, iets waarin ze zeker zijn geslaagd.

De auto rijdt prettig, is aangenaam stabiel en ook de rijdynamiek, het stuurgevoel en balans zijn op niveau. Toch is het niet een auto die uitnodigt. Zo betrekt een BMW i5 je meer bij het rijden, terwijl de Model S dankzij luchtvering rondom (de Lucid Air heeft een normaal onderstel) een iets betere allrounder is. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Minder zuinig dan verwacht

Waar 'ie wel excelleert is de rechtuit-stabiliteit en het rijcomfort op hogere snelheid. Iets wat je, dankzij de ingenieuze techniek, die in eigen huis is ontwikkeld en waardoor het merk als hofleverancier voor toekomstige elektrische Aston Martins mag worden gezien, zelfs lang moet vol kunnen houden.

De praktijk? Iets minder gunstig dan gedacht. De Lucid Air Pro AWD verbruikte gedurende de test gemiddeld 17kWh/100km. Vergelijkbaar met de BMW i5 die ik eerder heb getest en zelfs iets onzuiniger dan de Tesla Model S Long Range. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Video

Meer weten en zien over de Lucid Air? Bekijk dan de video:

Watch on YouTube

  

▼ Volgende artikel
Zo zet je reclame op je LG televisie uit
Huis

Zo zet je reclame op je LG televisie uit

Sinds dit jaar toont LG op het Home-scherm van webOS en de screensaver niet alleen content-gerelateerde aanbevelingen, maar ook commerciële reclames, bijvoorbeeld voor sportwinkels en automerken. Vind je die advertenties storend? Gelukkig kun je ze met een paar instellingen uitschakelen!

In dit artikel lees je:

  • Hoe je reclame op het Home-scherm van je LG-tv uitschakelt
  • Hoe je inhoudsaanbevelingen en promoties uitschakelt
  • Hoe je advertenties op de screensaver verwijdert
  • Hoe je de tracking van je kijkgedrag beperkt

Lees ook: Zo optimaliseer je de beeldkwaliteit van een LG-televisie

Reclame op het Home-scherm van smart tv’s is niets nieuws, maar tot nu toe bleef dit beperkt tot content-gerelateerde aanbevelingen, zoals een nieuwe Disney+ of Prime Video-serie. Dit soort aanbevelingen kunnen we nog accepteren – tot op zekere hoogte. Want de manier waarop LG tijdens de meest recente Streaming Week bijna het complete Home-scherm vulde met reclame hiervoor, daar was ook niet iedereen blij mee. En LG is dit jaar nog verder gegaan door ook commerciële advertenties te tonen, zoals voor een sportwinkel en een automerk. Voor veel mensen is dat echt een stap te ver.

Deze reclames kun je gelukkig uitschakelen via de instellingen. Voor de duidelijkheid, reclames die verschijnen op live tv-zenders, YouTube of in FAST-kanalen (Free Ad-supported Streaming Television) schakel je hiermee niet uit. Het gaat enkel om de reclames die LG zelf toont binnen webOS.

De belangrijkste advertenties uitschakelen

Ga naar de instellingen, Algemeen, Systeem, Aanvullende instellingen, Startpagina-instellingen. Schakel in elk geval Home-promotie uit. Daarmee verdwijnt alle reclame bovenaan het Home-scherm. In plaats daarvan krijg je een eenvoudig sfeerscherm te zien met een link Ga naar Apps.

©Eric Beeckmans

Inhoudsaanbevelingen uitschakelen

Wie nog een stap verder wil gaan, dan kun je ook de inhoudsaanbevelingen uitschakelen. Dat doe je door in Algemeen, Systeem, Aanvullende instellingen, Startpagina-instellingen de instelling Inhoudsaanbeveling uit te vinken. Daarmee wordt de onderste rij aanbevelingen op het Home-scherm vervangen door een rij tips. De meest linkse tegel blijft verwijzen naar de laatst gebruikte bron (Recente Invoer). Ook de aanbevelingen die webOS toont als je verder naar onder scrolt worden dan verborgen. Het Home-scherm beslaat zo nog maar één pagina. Als je de aanbevelingen zelden gebruikt is dat zeker een aanrader.

©Eric Beeckmans

Promoties in Ouderlijk toezicht uitschakelen

Voor de volledigheid ga je ook even langs Algemeen, Systeem, Veiligheid (Ouderlijk toezicht). Onderaan in die instellingen vink je Aanbevelingen en promotie startscherm uit.

©Eric Beeckmans

Screensaver-promoties uitschakelen

Ook op de screensaver kan LG reclame tonen. Vooral voor oled-schermen is dat irritant, want die springen vrij snel naar de screensaver. Gelukkig kun je ook deze reclame uitschakelen, zodat de screensaver een neutraal uiterlijk krijgt. Daarvoor ga je naar Algemeen, Systeem, Aanvullende instellingen en vink je Schermbeveiliging promotie uit.

©Eric Beeckmans

Tracking beperken

Wie alle instellingen hierboven heeft uitgeschakeld, wordt al niet meer lastiggevallen door reclame op het Home-scherm. Wil je echt nog een stap verder gaan, dan zijn er nog een aantal opties. Dat tv’s ons kijkgedrag volgen is bekend, dat is uiteraard nodig als je persoonlijke aanbevelingen wil krijgen. Wil je dat soort zaken echt maximaal beperken, dan kan dat.

Ga naar de instellingen Privacy en voorwaarden, Advertentie. Daar kun je de AD ID van de tv resetten, en vervolgens Ad-tracking beperken aanvinken.

©Eric Beeckmans

Extra privacy-opties

Tot slot kun je in Privacy en voorwaarden, Gebruikersovereenkomsten een aantal zaken uitschakelen. Nadat je dat gedaan hebt, zal de tv herstarten. Wat mag je uitschakelen? Alles behalve het eerste item, de Gebruiksvoorwaarden.

Wat zeker uit mag:

Overeenkomst voor op interesses gebaseerde advertenties

Overeenkomst voor marketingcommunicatie

Wat uit mag als je je kijkgedrag niet wilt laten tracken, en/of als je geen spraakgegevens wilt delen (in dat geval kun je geen spraakcommando’s meer geven of zoekopdrachten inspreken).

Overeenkomst inzake Gegevens over het kijkgedrag

Spraakgegevens

©Eric Beeckmans

Door de bovenstaande stappen te volgen, kun je de meeste reclames op je LG-tv uitschakelen en het Home-scherm weer overzichtelijk maken. Hoewel het uitschakelen van deze advertenties de ervaring een stuk rustiger maakt, blijft het belangrijk om te weten dat je kijkgedrag nog steeds gevolgd kan worden voor persoonlijke aanbevelingen. Als je dat wilt beperken, kun je ook de trackinginstellingen aanpassen. Zo heb je meer controle over wat je ziet en deelt, en maak je jouw kijkervaring precies zoals jij het wilt.